خاکشیر چیست و چه خواصی دارد؟

خاکشیر گیاهی یک یا دو ساله از تیره شب بویان است که دراصطلاح عامیانه به آن خاکشی نیز می گویند و در دشت و کوهستان ها می روید. تخم این گیاه ریز و کمی دراز است و به دو رنگ قرمز و قهوه ای وجود دارد که رنگ قرمز آن طعم تلخی دارد.

ارزش غذایی (100 گرم) خاکشیر

کالری :صفر

پروتئین :27.5 گرم

چربی :33 گرم

فیبر :صفر.1

خواص درمانی خاکشیر

در طب سنتی خاکشیر برای درمان بسیاری از بیماری‌ها تجویز می‌شود، برخی از خواص درمانی خاکشیر عبارتند از:

۱. دفع سنگ کلیه

کلیه‌ها پسماند و مایعات اضافی بدن را تصفیه می‌کنند، اما در برخی مواقع این پسماند‌ها در کلیه جمع شده و سنگ کلیه تشکیل می‌شود. نوشیدن شربت خاکشیر و ترنجبین به دفع سنگ کلیه کمک می‌کند.

خاکشیر یک ادرار آور طبیعی است و باعث افزایش تولید ادرار می‌شود، بنابراین به دفع سموم بدن و سنگ کلیه کمک می‌کند. برای تهیه شربت خاکشیر و ترنجبین ۳ قاشق غذاخوری ترنجبین را در یک لیوان آب بریزید و بعد از ۵ ساعت این محلول را صاف کنید.

سپس ۲ قاشق غذاخوری خاکشیر به آن اضافه کنید. نوشیدن روزانه این دمنوش به دفع سنگ کلیه کمک می‌کند.

۲. رفع بوی بد دهان

بوی بد دهان مشکلی است که حضور شما در اجتماع را محدود می‌کند. خاکشیر بدن را سم زدایی کرده و به دفع خلط‌های موجود در سیستم تنفسی کمک می‌کند، در نتیجه بوی بد دهان را از بین می‌برد. برای درمان بوی بد دهان هر روز عصر یک لیوان خاکشیر و ترنجبین بنوشید.

۳. پاکسازی روده

اسهال یکی از شایع‌ترین مشکلات در فصل تابستان است. این بیماری شما را از انجام کار‌های روزمره باز می‌دارد و بی توجهی به درمان آن باعث کم آبی بدن می‌شود.

خاکشیر روده را پاکسازی کرده و میکروب‌هایی که باعث اسهال شده‌اند را از بین می‌برد. برای درمان اسهال شربت خاکشیر را با آب سرد درست کرده و مقداری عسل یا شکر به آن اضافه کنید. نوشیدن این ترکیب هر دو ساعت یکبار به درمان این عارضه کمک می‌کند.

۴. درمان یبوست

وقتی حرکات روده کاهش یافته یا نامنظم می‌شود، مواد زائدی که بعد از هضم غذا به وجود می‌آیند، در بدن باقی مانده و تخلیه نمی‌شوند درنتیجه فرد دچار یبوست می‌شود.

در طب سنتی توصیه می‌شود برای درمان یبوست شربت خاکشیر بنوشید. شربت خاکشیر در صورتی‌که با آب گرم درست شود خاصیت ملین دارد و برای درمان یبوست مفید است. دو قاشق غذاخوری خاکشیر را با یک لیوان آب گرم ترکیب کرده و هر روز صبح و شب یک لیوان از این شربت بنوشید.

۵. درمان التهاب مجاری ادراری و کلیه

خاکشیر می‌تواند التهاب مجاری ادراری و کلیه را از بین می‌برد، به ویژه زمانیکه این التهاب در اثر سنگ کلیه ایجاد شده باشد. با این حال کمتر کسی از خواص خاکشیر برای درمان التهاب مجاری اداراری و کلیه اطلاع دارد. برای رفع این مشکل روزانه ۴ تا ۵ لیوان شربت خاکشیر و سنکنجبین بنوشید.

۶. درمان کبد چرب

خاکشیر به دلیل دارا بودن خاصیت دیورتیک (ادرار آوری) به سم زدایی و پاک سازی کبد کمک می‌کند ونقش موثری در درمان بیماری‌های کبد به ویژه کبد چرب دارد.

۷. تقویت قوای جنسی مردان

اگر ضعف در قوای جنسی مردان به دلیل غلبه سودا ایجاد شده باشد، مصرف خاکشیر به اصلاح مزاج کمک کرده، این مشکل را برطرف می‌کند و به درمان ناباروری در مردان کمک می‌کند.

۸. فواید خاکشیر برای کودکان

استفاده از شربت خاکشیر یک روش طبیعی برای درمان یبوست در کودکان است. البته استفاده از خاکشیر برای کودکان زیر سه سال توصیه نمی‌شود، در صورتی‌که می‌خواهید به این کودکان خاکشیر بدهید، شربت خاکشیر را از یک صافی عبور داده و آب آن را به کودک‌تان بدهید. به علاوه پیش از آنکه شربت خاکشیر را به کودکان زیر سه سال بدهید، حتما با پزشک مشورت کنید.

۹. درمان سرماخوردگی و تب

خاکشیر دارای خاصیت ضد باکتریایی و ضد ویروسی است و به بدن در مبارزه با بیماری‌هایی مانند سرماخوردگی کمک می‌کند. همچنین طبع خاکشیر سرد است، بنابراین بدن را خنک کرده و تب را پایین می‌آورد.2

10.بهبود لک‌ها با خاکشیر

برای از بین بردن. لک های پوست به ویژه صورت یکی از بهترین روش ها، نوشیدن خاکشیر و ترنجبین است. افرادی که از این ترکیب به صورت روزانه و مستمر به مدت ۳ هفته استفاده کنند بعد از مدتی با روشنی پوست و از بین رفتن کک های صورت و پوست شان روبه رو می شوند.

برای تهیه این ترکیب لازم است ترنجبین را ۵ ساعت در آب خیس کنید و پس از این مدت آن را صاف کرده و به آن ۲ قاشق خاکشیر پاک کرده اضافه کنید و میل کنید.

با نوشیدن این شربت گیاهی به مرور شاهد روشنی پوست و از بین رفتن لک ها خواهید بود؛ ضمن اینکه نوشیدن خاکشیر ۲ تا ۳ لیوان در روز به افرادی که به شوره و خارش سر مبتلا هستند توصیه شده است. نوشیدن خاکشیر به این افراد کمک می کند تا با اصلاح مزاج برای همیشه با شوره و خارش پوست سرشان خداحافظی کنند.3

چه کسانی نباید خاکشیر بخورند؟

افرادی که به ورم و زخم معده دچارند باید خاکشیر را به مقدار کم مصرف کنند.

افرادی که طبع سرد دارند و از بیماری های روماتیسم و آرتروز رنج می برند، باید شربت خاکشیر را عسل و عرق نعناع مصرف کنند.

• برخی از افراد با خوردن خاکشیر سر درد می گیرند این افراد باید خاکشیر را با کتیرا مصرف کنند.

• برای جلوگیری از سنگ کلیه خاکشیر را چندین بار بشویید و 12 ساعت در آب خیس کنید.2

طبع خاکشیر

طبیعت خاکشیر سرد و تر می باشد. خاکشیر حاوی مقادیر بالای اسید های چرب از جمله اسید لینوئیک، اسید لینولنیک، اسید اولئیک، اسید پالمتیک و اسید استئاریک می‌باشد.

از خاکشیر برای تهیه انواع شربت خاکشیر با آبلیمو، ترنجبین، زعفران و تخم شربتی، خاکشیر یخمال و سبزه عید با خاکشیر استفاده می شود.4

روش شستن خاکشیر

دانه‌های خاکشیر دارای مقدار زیادی برگ و شن هستند، بنابراین قبل از مصرف خاکشیر را به خوبی بشویید. برای شستن خاکشیر مطابق زیر عمل کنید:

ابتدا دانه‌های خاکشیر را داخل یک کاسه بزرگ ریخته و مقداری آب به آن اضافه کنید.

بعد از اضافه کردن آب، خاکشیر را هم بزنید تا دانه‌های آن جدا شوند.

کمی صبر کنید تا خاکشیر‌ها ته نشین شوند و برگ‌های داخل خاکشیر به سطح آب بیایند، سپس آب ظرف را به آرامی خالی کنید و مجددا آن را با آب پر کنید.

این کار را تا زمانی‌که آب روی سطح خاکشیر زلال شود، تکرار کنید.

سپس به خاکشیر مقداری آب اضافه کرده و آن را هم بزنید تا کاملا با آب مخلوط شود.

یک ظرف دیگر بردارید و خاکشیر‌ها را به آرامی داخل آن بریزید. با اینکار شن‌های خاکشیر در ته ظرف اول باقی می‌مانند. اینکار را تا زمانی که هیچ شنی کف ظرف باقی نماند، تکرار کنید.2

نحوه مصرف خاکشیر

برای بهره مندی از فواید و خواص خاکشیر می‌توانید آن را به یکی از سه روش زیر مصرف کنید:

خاک شیر خیس خورده در آب

بعد از شستن خاکشیر آن را به مدت چند ساعت در آب سرد بخیسانید، سپس آن را استفاده کنید.

خاکشیر جوشانده شده

مقداری خاکشیر تمیز را در قوری ریخته و به مدت ۱۰ دقیقه بجوشانید، کمی صبر کنید تا خنک شود، سپس آن را میل کنید.

ضماد

ابتدا خاکشیر را به خوبی بشویید، سپس آن را کوبیده و با آن ضماد تهیه کنید، استفاده موضعی از این ضماد به درمان زخم، جراحات و ورم کمک می‌کند.2

مضرات و موارد منع مصرف خاکشیر

مضرات خاکشیر و مواد منع مصرف آن عبارتند از:

زیاده روی در مصرف خاکشیر در دوران شیردهی باعث دل درد و ایجاد نفخ در مادر و نوزاد می‌شود.

استفاده طولانی مدت از خاکشیر احتمال ابتلا به مگاکولون را افزایش می‌دهد، مگاکولون دراثر منبسط شدن روده بزرگ به وجود می‌آید، بیمار مبتلا به این عارضه قادر به دفع مدفوع یا گاز از بدن نیست.

زیاده روی در مصرف خاکشیر احتمال ایجاد ورم یا زخم معده را افزایش می‌دهد.

زیاده روی در مصرف خاکشیر باعث اسهال می‌شود.

اگر طبع سردی دارید و به بیماری‌هایی مانند روماتیسم یا آرتروز مبتلا هستید، مصرف خاکشیر را محدود کنید و آن ر ا همراه با عرق نعنا یا عسل میل کنید.

مصرف خاکشیر برای کودکان زیر ۳ سال توصیه نمی‌شود.

به علاوه، خاکشیر یک ملین محسوب می‌شود و مصرف آن در دراز مدت باعث می‌شود که روده‌ها تنبل شده و بدون یک ماده ملین نتوانند عمل دفع را انجام دهند.4

پینوشتها
1.www.namnak.com
2.www.setare.com
3.www.beytoote.com
4.www.coca.ir