گیاه مخلصه و خواص درمانی آن

مخلصه چیست؟

مخلصه گیاهی چند ساله می باشد که ساقه ی آن پوشیده از کرک به طول پنجاه سانتی متر است برگ آن کمان شکل به رنگ سبز تیره و گلهای آن کوچک به رنگ زرد است، طعم این گیاه تلخ می باشد. این گیاه در کرج، خراسان، اصفهان و اطراف غرب تهران رشد می کند.

در طب سنتی به نام های گشنیزکوهی ، تریاق کوهی ، گیاه نوروزی ، محاجم ، قلیحه ، بابونه گاوی هم شناخته می شود.

این گیاه هم به شکل اهلی کشت می گردد و هم در کوه رشد می کند.( گیاهی که در کوه رشد می کند خواص بیشتری دارد)

علت اینکه این گیاه مخلصه نام دارد این است که بعد از مصرف آن از سم افعی و سموم هوا رهایی پیدا می کنید؛ گیاهی با انواع مختلف می باشد که تا هفت نوع آن مشاهده شده است.

طبیعت آن گرم و خشک می باشد.1

خواص گیاه مخلصه (طبیعت و خواص درمانی)

طبع گیاه مخلصه گرم و خشک است. برخی از مهمترین خواص درمانی این گیاه عبارتند از:

۱. درمان میگرن

یکی از مهمترین خواص گیاه مخلصه کمک به بهبود و درمان خانگی میگرن است. این گیاه خاصیت ضد اسپاسم و ضد التهاب دارد که با تاثیر روی رگ‌های مغز در پیشگیری از این بیماری موثر خواهد بود.

۲. تقویت سیستم ایمنی بدن

تحقیقات جدید روی این گیاه نشان داده است، مخلصه با افزایش گلبول‌های سفید بدن باعث تقویت سیستم ایمنی بدن و پیشگیری از بیماری‌ها می‌شود. همچنین این گیاه حاوی مقادیر زیادی ویتامین ث است که خود در افزایش قدرت ایمنی بدن نقش ویژه دارد.

۳. تقویت اعصاب

متخصصان طب سنتی از عرق مخلصه و دیگر فراورده‌های این گیاه برای تقویت اعصاب، درمان صرع، بیماری غش و هیستری استفاده می‌کنند. همچنین مصرف شربت مخلصه نشاط‌آور است و موجب آرامش قلب و اعصاب می‌شود. دانشمندان دریافته‌اند که استفاده از عصاره گل‌های مخلصه می‌تواند به کاهش درد مربوط به عصب بعد از شیمی درمانی کمک کند.

۴. تقویت دستگاه گوارش

مخلصه خاصیت ملین و مسهل دارد و برای درمان یبوست مفید است. مصرف این گیاه باعث تقویت معده، دستگاه گوارش و به طورکلی تقویت کلیه‌ها و کبد می‌شود.

۵. کاهش تب

یکی دیگر از خواص درمانی مخلصه رفع تب است. بسیاری معتقدند نام این گیاه به انگلیسی (Feverfew) ریشه در این خاصیتش یعنی کاهش تب (Fever) دارد.

۶. پادزهر قوی و ضد عفونی کننده

در کتب طب سنتی یکی از مهمترین خواص مخلصه را خاصیت پادزهری و ضد عفونی کنندگی آن معرفی می‌کنند و از این جهت به آن مخلصه گفته می‌شود که معتقدند با خوردن آن از شر سم افعی و مار خلاص و امان می‌یابند.

۷. درمان کم خونی

استفاده از عرق مخلصه به پیشگیری و درمان خانگی کم خونی کمک می‌کند و مصرف آن به دلیل خونساز بودن به خانم‌ها و دختران جوان توصیه می‌شود.

۸. تسکین درد قاعدگی

استفاده از این گیاه به دلیل خاصیت ضد اسپاسمی که دارد، در تسکین درد‌های قاعدگی و کاهش گرفتگی‌های این دوران موثر است. در گذشته از این گیاه هنگام وضع حمل، برای کمک به دفع جفت از طریق افزایش انقباضات رحم استفاده می‌شده است.

۹. درمان اگزما

استفاده از مخلصه به صورت ضماد برای بهبود اگزما مفید است و در کاهش آسیب سلول‌های صدمه دیده و التهاب نقش دارد. همچنین برای درمان زخم‌ها، درمان بواسیر و از بین بردن تحریکات موضعی پوست مفید است.

۱۰. دفع سموم بدن

مخلصه خاصیت تعریق‌آور دارد و با تولید عرق مفید به دفع سموم بدن کمک می‌کند.2

خواص عرق مخلصه

عرق مخلصه ملین و نرم کننده روده می باشد.

باعث افزایش عرق بدن و در نتیجه دفع سموم بدن می گردد.

دردهای عضلانی را معالجه می کند.

معده را تقویت می نماید و از قولنج معده جلوگیری می کند.

همچنین عرق این گیاه خون ساز می باشد و در درمان کم خونی موثر است.2

طریقه مصرف مخلصه

آشامیدن آن برای رفع قولنج های سرد و رطوبی و حل کردن اخلاط لزج و تقویت معده و کبد و طحال و اعصاب و رفع دردهای مفاصل و پشت و مفاصل تکیه گاهی مفید است.

مقدار شربت آن تا یک مثقال با روغن زیتون است و اگر در اول نزول آفتاب به برج حمل تا سه روز و هر روز یک مثقال تخم آن را بنوشند در آن سال هیچ سمی به مصرف کننده آن کاری نیست.عرق مخلصه لطیف کننده و حل کننده و مقوی اعضاء رئیسه سرد مزاجان و رافع قولنج است.3

رویش جغرافیایی و ترکیبات شیمیایی و مواد موجود در مخلصه

در نواحی مرطوب بعضی از کشورهای آسیایی از جمله در ایران، عراق و قسمتی از ترکیه انتشار دارد. در ایران بیشتر در استان های چهارمحال و بختیاری، کهکیلویه و بویراحمد، آذربایجان، همدان و زنجان می روید.

تعدادی گلوکوزید نظیر لینارین، لیناراکرین، لینارزین و لیناروسمین و اسیدهای آنتی رینیک اسید، فورمیک اسید، سیتریک اسید، مالیک اسید و مقداری صمغ در آن تشخیص داده شده است.4

مضرات مخلصه (موارد احتیاطی و منع مصرف)

با وجود گسترده بودن خواص گیاه مخلصه زیاده‌روی در مصرف این گیاه باعث بروز خواب‌های آشفته و پریشان، بی‌خوابی، فراموشی و در مواردی لکنت زبان می‌شود.

افراد مبتلا به بیماری‌های پروستات، فشار خون، بیماری‌ های قلبی و عروقی، حلق و فلج عضلات بایستی در مصرف مخلصه احتیاط و حتما با نظر پزشک متخصص مصرف کنند.

همانند بیشتر گیاهان دارویی استفاده خودسرانه و بدون تجویز پزشک از این گیاه ممنوع است و زنان باردار، شیرده و کودکان بایستی در مصرف آن احتیاط کنند.1

مواد لازم شربت مخلصه

-عرق مخلصه یک لیتر

-عرق آویشن نیم لیتر

-عرق اسطوخودوس نیم لیتر

-گیاه مخلصه ۷۰ گرم

-عسل نیم کیلو

طرز تهیه شربت مخلصه

-برای تهیه این شربت ابتدا عرقیجات شامل عرق مخلصه، عرق آویشن و عرق اسطوخودوس را ترکیب می‌کنیم.

-گیاه مخلصه را درون عرقیجات می‌ریزیم و اجازه می‌دهیم ۵-۴ ساعت بماند.

-سپس به مدت ۱۰-۵ دقیقه با حرارت ملایم می‌جوشانیم.

-هنگامی که حرارت متعادل و در حدود ۵۰ درجه سانتی‌گراد شد، آن را صاف می‌کنیم.

-عسل را اضافه می‌کنیم و خوب هم می‌زنیم تا قوام بیاید.

-سپس در ظرف شیشه‌ای می‌ریزیم.

طرز تهیه یک لیوان شربت مخلصه

-برای تهیه یک لیوان از این شربت ۵-۴ قاشق غذاخوری از آن را داخل لیوان می‌ریزیم و بقیه را آب جوشیده ولرم اضافه می‌کنیم.

نکته

برای مصرف این شربت در فصل گرم سال به جای آب جوشیده ولرم، از آب خنک و چند قطره آب لیموترش استفاده می‌کنیم.5

پینوشتها
1.www.saat24.news
2.www.setare.com
3.www.drsaina.com
4.www.saednews.com
5.www.parsine.com