عاداتی که سلامت مغز را نشانه می‌روند

اگرچه بیماری های شناختی با عوامل ژنتیک و سن ارتباط دارند، برخی از شیوه های غلط زندگی که هر روز تکرار می شوند، نیز می توانند بر نرون ها و بافت های مغزی آسیب رسانده و بر وقوع این بیماری ها تاثیر بگذارند.

در اینجا عادات ناسالم روزانه که به طور مستقیم با عملکرد مغز در ارتباطند، معرفی می‌شوند:1

عدم ارتباط با دیگران

تحقیقات نشان می‌دهد، حتی ده دقیقه ارتباط گفتاری روزانه، توانایی ذهنی را افزایش می‌دهد. صحبت‌کردن به تحریک مغز کمک می‌کند و ساکت بودن می‌تواند در بلندمدت، تضعیف فعالیت این اندام مهم را درپی داشته باشد.2

پرهیز از نوشیدن آب کافی

عدم مصرف آب یکی از عواملی است که بر ضعف زودرس بافت مغز تاثیر می گذارد. از دست دادن آب بدن سطوح انرژی را کاهش می دهد و خلق و خو را پایین می آورد ضمن این که تمرکز را نیز سخت تر می کند. قسمت عمده مغز از آب تشکیل شده و این یعنی کاهش آب بدن با کاهش عملکردهای مغزی، و کاهش اکسیژن در سلول های مغز ارتباط دارد: روزانه ۶ تا ۸ لیوان آب بنوشید. مصرف میوه ها و سبزیجات آب دار را زیاد کنید. چای و نوشیدنی های طبیعی دیگر را به همراه مصرف آب فراموش نکنید.1

کم خوابی از عمر سلول‌های مغزی می‌کاهد

یافته‌های جدید پژوهشگران نشان می‌دهد کم خوابی و بدخوابی سبب از بین رفتن سلول‌های مغزی و حتی بروز آسیب‌های غیرقابل جبران مانند ابتلا به بیماری آلزایمر می‌شود؛ در این حالت سطح هوشیاری کاهش پیدا کرده و نوسان‌های خلقی، افسردگی بروز کرده و در نهایت زمینه ابتلا به اختلالات روانی و بیماری هایی مانند سرطان و سکته ایجاد می‌شود.

در اثرمحرومیت از خواب نورون‌های مغزی توان برقراری ارتباط و انجام درست فعالیت‌ها را از بین می‌رود و مشکلاتی مختلف برای افراد رخ می‌دهد.3

پرخوری و چاقی، زنگ خطر از بین رفتن نورون‌های مغزی

بنا بر جدیدترین یافته‌های پزشکی، پرخوری و چاقی رابطه‌ای مستقیم با بروز آسیب مغزی به ویژه ابتلا به بیماری آلزایمر دارد.

کارشناسان به افراد توصیه می‌کنند رژیم خوراکی سالم حاوی میوه و سبزیجات تازه، ماهی، پروتئین لبنی و حیوانی کم چرب، غلات و حبوبات، قارچ و زیتون داشته باشند و با انجام ورزش و تنظیم میزان خوراک مصرفی روزانه وزن خود را کنترل و تناسب اندام خود را حفظ کنند.3

قرار گرفتن در معرض محیط آلوده

قرار گرفتن طولانی مدت در آلودگی هوا، حتی اگر میزان آلودگی کم باشد به بروز بیماری های شناختی مغز و ایجاد تغییرات ساختمانی در آن منجر می شود. دانشمندان دریافتند کسانی که در مناطق آلوده زندگی می کنند،‌ مغزهای کوچک تری خواهند داشت میزان بروز سکته های مغزی در آنان، بیشتر از دیگران است. از قرار گرفتن در معرض محیط های آلوده جلوگیری کنید و در صورت این قرارگیری، اقدامات پیشگیرانه را به منظور به حداقل رساندن اثرات محیط آلوده انجام دهید. تنفس در هوای تازه و در محیط سبز را فراموش نکنید.1

مصرف بیش از حد مواد قندی

مصرف بیش از حد شکر تصفیه شده با ابتلا به بیماری های متابولیک و مغزی ارتباط نزدیک دارد. قند در بسیاری از غذاها و رژیم های ما وجود دارد و تولید مواد شیمیایی مغز را کاهش می دهد و به مرور زمان بر عملکرد آن تاثیر منفی می گذارد. مصرف روزانه شکر تصفیه شده یکی از علل ابتلا به اضطراب، افسردگی و زوال عقل است. به جای مصرف شکرهای تصفیه شده، از عسل، شیر نارگیل، یا سایر گزینه های شیرین طبیعی استفاده کنید. برچسب های مواد غذایی را به دقت بررسی و گزینه هایی را انتخاب کنید که شکر آنها در پایین ترین حد باشد.1

پوشاندن سر هنگام خواب

پوشاندن سر با پتو هنگام خواب، میزان اکسیژنی را که وارد بدن می‌شود، کاهش می‌دهد. در این حالت، تنفس هوایی که حاوی مقادیر زیادی دی‌اکسیدکربن است، باعث می‌شود اکسیژن کمتری به مغز برسد و مغز در بلندمدت آسیب ببیند.2

رژیم غذایی سخت

در طول یک رژیم غذایی سخت، فقط بدن نیست که وزن از دست می‌دهد. براساس تحقیقات، محدودیت‌های غذایی سخت در رژیم غذایی باعث می‌شود، مغز به خوردن خودش بپردازد.2

وقتی استرس مزمن بلای جان سلول‌های مغزی می‌شود

یافته‌های جدید دانشمندان نشان می‌دهند استرس مزمن و به دنبال آن ترشح هورمون کورتیزول در بدن انسان می‌تواند زمینه ساز آسیب دیدن سلول‌های مغزی شود. ترشح بیش از اندازه هورمون کورتیزول افزون بر آسیب رساندن به سلول‌های عصبی مغز سبب کوچک شدن قشر پیشانی مغز و بروز مشکلاتی مانند ناتوانی دریادگیری مطالب جدید و به یاد آوردن خاطره‌ها و نکته‌های آموخته شده می‌شود.

کارشناسان به افراد توصیه می‌کنند راهکار‌هایی برای کنترل استرس و مبارزه با آن پیدا کنند تا به این وسیله از آسیب دیدن سلول‌های مغزی خود جلوگیری کنند.3

اجتناب از صبحانه

مصرف روزانه یک وعده صبحانه سالم یکی از عادت های مهم برای حفظ سلامت مغز و جوان نگه داشتن آن است. حذف صبحانه یا گنجاندن مواد غذایی ناسالم در آن منجر به بیماری های مرتبط با سوخت و ساز بدن، کاهش حافظه و عدم ثبات ذهنی می شود. همچنین با توجه به کاهش سطح انرژی در طول روز، فعالیت نورون های مغزی کاهش می یابد. صبحانه هفتگی خود را برنامه ریزی کنید و اطمینان حاصل کنید که صبحانه شما شامل ویتامین ها، مواد معدنی، فیبرهای گیاهی، پروتئین، اسیدهای چرب امگا۳، آنتی اکسیدان ها و ... است.1

سیگار

سموم موجود در سیگار اندام های مختلف بدن را تحت تاثیر قرار می دهد. این مواد سمی باعث سرعت بخشیدن به روند پیری مغز شده و علت مهمی برای ابتلا به اختلال در عملکرد شناختی است. ابتلا به دمانس و آلزایمر با سیگار ارتباط نزدیک دارد. در اسرع وقت سیگار کشیدن را متوقف کنید و عادات سالم را جایگزین آن نمایید. از قرار گرفتن در معرض دود سیگار نیز اجتناب کنید.1

ورزش نکردن

ورزش با تاثیرات مثبت بر سنتز فاکتور نوروتورفیک، می‌تواند به عملکرد بهتر مغز و تشکیل حافظه بلندمدت کمک کند.2

ورزش ندادن مغز

در سنین 16 تا 25 سال، بهره‌وری مغز به اوج خود می‌رسد و پس از آن بتدریج شروع به کاهش می‌کند، اما تحقیقات گسترده نشان می‌دهد، تمرینات منظم مغزی (مانند مطالعه و حل کردن پازل) می‌تواند عملکرد مغز را حتی در افرادی که شاهد علائم اولیه زوال عقل هستند، به میزان چشمگیری بهبود بخشد.2

پی نوشت:
1.www.eghtesadonline.com
2.www.jadidtarin.com
3.www.yjc.ir