دانستني‌هاي زايمان در آب
تا به حال درباره زايمان در آب شنيده‌ايد يا مطلبي خوانده‌ايد؟ آيا مي‌دانيد در دنياي پيشرفته روش‌هاي جايگزين متعددي براي زايمان ابداع شده که بي‌خطر و بدون درد است؟
ترس از درد زايمان از مهم‌ترين علت‌هاي امتناع زنان از زايمان طبيعي در كشورمان است. علاوه بر ترس از درد زايمان، باورهاي نادرست از روند زايمان نيز باعث پناه بردن و اصرار زنان باردار به سزارين مي‌شود. آگاهي زنان باردار از شيوه‌هاي تسكين درد زايمان بسيار اندك است و اغلب آنها به عنوان تنها جايگزين، عمل جراحي سزارين را انتخاب مي‌كنند.
بر طبق آمارهاي اعلام شده از سوي وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي، شيوع سزارين در ايران به‌طور متوسط سه برابر بيشتر از آمارهاي جهاني است و روندي صعودي دارد. اين در حالي است كه امروزه در كشورهاي پيشرفته براي كاهش عمل سزارين برنامه‌ريزي امروزه از روش‌هاي علمي كه مي‌تواند درد را به حداقل برساند، بدون اينكه مادر يا جنين دچار عارضه خاصي شوند، استفاده مي‌کنند.
در بررسي‌هاي انجام شده در كشورهاي توسعه يافته، در اين روش برخلاف ساير روش‌ها كه به كمك بي‌حسي انجام مي‌شود، درد زايمان كاهش يافته و آپگار نوزاد (ارزشيابي وضعيت سلامت عمومي نوزاد) نيز بهتر است. در اين روش، روند طبيعي زايمان حفظ شده، طول‌مدت زايمان كاهش چشمگيري پيدا مي‌كند و از سوي ديگر، به آمادگي قبلي مادر از نظر تكنيك‌ها و تمرينات تنفسي در ماه‌هاي آخر بارداري نيازي وجود ندارد و زايمان با آموزش كوتاه‌مدت، امكانپذير است. در اين روش ميزان استفاده از داروهاي مسکن به مراتب كمتر خواهد بود. در حين انجام زايمان در آب، عامل زايمان، عملكردي به مراتب سهل‌تر از زايمان روي تخت داشته و از ميزان مداخلات پزشكي حين زايمان كاسته خواهد شد. كاهش صدمات كانال زايماني و نياز كمتر به اپيزيوتومي (برش ناحيه پرينه مادر براي تسريع خروج جنين) از ديگر مزاياي اين روش است كه به كاهش تروما (ضربه و آسيب) به نوزاد منجر مي‌شود. حركات آزادانه مادر در آب و شركت فعالانه او در امر زايمان و ورود ملايم نوزاد، از ديگر فوايد اين روش محسوب مي‌شوند.
آثار آرامش‌دهنده آب باعث كاهش اضطراب و ترس مادر مي‌شود كه اين خود باعث كاهش درد زايمان نيز مي‌شود. كاهش درد، منجر به ذخيره انرژي مادر شده كه در مرحله دوم زايمان (مرحله خروج جنين) بسيار كمك‌كننده خواهد بود.
مشكلات تغذيه با شير مادر پس از زايمان، در اين روش كمتر است. نتيجه تحقيقات مختلف درباره زايمان در آب در كشورهاي اروپايي، اسكانديناوي و آمريكايي، مثبت ارزيابي شده و در اين كشورها به طور رسمي از سال 1991 تاكنون به كار گرفته شده است.
اولين زايمان مدرن در آب ثبت شده، در سال 1803 در فرانسه انجام شد. اين مورد که در مجله انجمن پزشکي فرانسه تشريح شده است، گزارش مي‌کند که يک خانم باردار که حدود 48 ساعت درد کشيده و مستاصل شده بود، جهت بهبودي موقت به علت زايمان مشکلش به يک حمام آب گرم پناه برد. جالب اينکه بعد از فقط چند لحظه، نوزاد آن‌قدر سريع به دنيا آمد که مادر فرصت خروج از آب پيدا نکرد و بنابراين نوزاد متولد شد. به دنبال آن گزارش‌هاي متعددي از زايمان در آب در نقاط مختلف دنيا پخش شد تا اينکه در اتحاد شوروي در سال 1960 زايمان در آب با مدرک تاييد شد.
بسياري از زناني که جهت زايمان به پي‌تي‌ويرز مراجعه مي‌کردند درباره زايمان در آب چيزي نشنيده بودند اما وقتي وان پر از آب گرم را مي‌ديدند، تعداد زيادي از آنها تمايل به استفاده از آن پيدا مي‌کردند. مايکل دانت در کتابش «تولدي دوباره» مي‌نويسد:
«بعضي از زنان که در طول بارداري تمايل زيادي به بودن در آب داشتند، در طي زايمان بيشتر از قبل به سوي آب کشيده مي‌شوند و کساني که با آب و شنا کردن مانوس نيستند، به محض اينکه درد زايمان شروع مي‌شود، اين زنان نيز به سرعت به سمت وان حرکت مي‌کنند، مشتاقانه داخل آن مي‌شوند و نمي‌خواهند آن را ترک کنند.»
استفاده از آب گرم براي زايمان ممكن است به نظر ابتدايي و جديد برسد، اگر چه از نظر تاريخي، استفاده از اكثر مداخلات مامايي مثل بي‌حسي اسپاينال يا اپيدورال، مخدرها و فورسپس‌ها در مقايسه با آن تازه هستند ولي استفاده از آب بايد به‌عنوان يكي از كم‌خطرترين مداخلات در نظر گرفته شود.
زايمان در آب، انتخاب جالب توجه زناني است که مي‌خواهند زايمان طبيعي بدون مداخله پزشكي داشته باشند. عاملين زايمان در آب اعم از پزشكان و ماماها ارزش زيادي براي روند طبيعي زايمان قايل هستند. آنها به نوزاد به‌عنوان يك موجود كاملا هوشيار كه شايسته مراقبت عالي در هنگام تولدش است، احترام مي‌گذارند.
البته توجه به اين نكته مهم است كه زايمان با اينكه يك روند فيزيولوژيك و طبيعي است ولي به‌طور كامل قابل پيش‌بيني نيست و ممكن است شرايطي به وجود آيد كه نياز به مداخلات پزشكي ضرورت يابد.
• ايمن‌تر بودن در مقايسه با روش‌هاي ديگر
• ايجاد يك محيط حد واسط و جلوگيري از برخورد نوزاد با استرس‌هاي ورود ناگهاني به محيط خارج از رحم
• كاهش ضربه
• كاهش نياز به تحريك‌هاي تهاجمي جهت شروع تنفس
• استفاده بهتر و سريع‌تر از شير مادر.
مزاياي فيزيولوژيک زايمان در آب براي مادر
• كاهش چشمگير درد
• افزايش انقباضات موثر
• افزايش گردش خون و اكسيژن‌رساني رحم
• كاهش هورمون‌هاي استرس
• كاهش تحريكات حسي
• نياز كمتر به اپيزيوتومي (برش ميان دو راه)
• كاهش مداخلات پزشكي از جمله سزارين
• كاهش نياز به مسكن‌ها و ضد دردها
• كاهش قابل‌توجه طول مدت زايمان
• افزايش آستانه درد
• ذخيره انرژي و جلوگيري از هدررفتن انرژي مادر جهت مرحله دوم زايمان
• كاهش خفيف فشارخون
• كاهش فشار بر بزرگ سياهرگ زيرين
مزاياي روانشناختي زايمان در آب براي مادر:
• احساس سبك‌وزني و شناوري و توانايي تحرك بيشتر و قابليت قرارگرفتن در وضعيت‌هاي مختلف
• تجربه مثبت و مفيد زايمان
• افزايش قدرت تسلط بر خويش و استقلال
• مشاركت فعال در روند زايمان
• كاهش ترس و خشم و اضطراب
• افزايش سطح خودآگاهي و هوشياري در حين زايمان
• افزايش حس پذيرش نوزاد
• آثار آرام‌بخش، اطمينان‌بخش و لذت‌بخش آب
• افزايش ارتباط متقابل مادر و كودك
• توانايي بالاتر تمركز در آب
منبع: www.salamat.com
/س
ترس از درد زايمان از مهم‌ترين علت‌هاي امتناع زنان از زايمان طبيعي در كشورمان است. علاوه بر ترس از درد زايمان، باورهاي نادرست از روند زايمان نيز باعث پناه بردن و اصرار زنان باردار به سزارين مي‌شود. آگاهي زنان باردار از شيوه‌هاي تسكين درد زايمان بسيار اندك است و اغلب آنها به عنوان تنها جايگزين، عمل جراحي سزارين را انتخاب مي‌كنند.
بر طبق آمارهاي اعلام شده از سوي وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي، شيوع سزارين در ايران به‌طور متوسط سه برابر بيشتر از آمارهاي جهاني است و روندي صعودي دارد. اين در حالي است كه امروزه در كشورهاي پيشرفته براي كاهش عمل سزارين برنامه‌ريزي امروزه از روش‌هاي علمي كه مي‌تواند درد را به حداقل برساند، بدون اينكه مادر يا جنين دچار عارضه خاصي شوند، استفاده مي‌کنند.
موفق‌ترين روش
در بررسي‌هاي انجام شده در كشورهاي توسعه يافته، در اين روش برخلاف ساير روش‌ها كه به كمك بي‌حسي انجام مي‌شود، درد زايمان كاهش يافته و آپگار نوزاد (ارزشيابي وضعيت سلامت عمومي نوزاد) نيز بهتر است. در اين روش، روند طبيعي زايمان حفظ شده، طول‌مدت زايمان كاهش چشمگيري پيدا مي‌كند و از سوي ديگر، به آمادگي قبلي مادر از نظر تكنيك‌ها و تمرينات تنفسي در ماه‌هاي آخر بارداري نيازي وجود ندارد و زايمان با آموزش كوتاه‌مدت، امكانپذير است. در اين روش ميزان استفاده از داروهاي مسکن به مراتب كمتر خواهد بود. در حين انجام زايمان در آب، عامل زايمان، عملكردي به مراتب سهل‌تر از زايمان روي تخت داشته و از ميزان مداخلات پزشكي حين زايمان كاسته خواهد شد. كاهش صدمات كانال زايماني و نياز كمتر به اپيزيوتومي (برش ناحيه پرينه مادر براي تسريع خروج جنين) از ديگر مزاياي اين روش است كه به كاهش تروما (ضربه و آسيب) به نوزاد منجر مي‌شود. حركات آزادانه مادر در آب و شركت فعالانه او در امر زايمان و ورود ملايم نوزاد، از ديگر فوايد اين روش محسوب مي‌شوند.
آثار آرامش‌دهنده آب باعث كاهش اضطراب و ترس مادر مي‌شود كه اين خود باعث كاهش درد زايمان نيز مي‌شود. كاهش درد، منجر به ذخيره انرژي مادر شده كه در مرحله دوم زايمان (مرحله خروج جنين) بسيار كمك‌كننده خواهد بود.
مشكلات تغذيه با شير مادر پس از زايمان، در اين روش كمتر است. نتيجه تحقيقات مختلف درباره زايمان در آب در كشورهاي اروپايي، اسكانديناوي و آمريكايي، مثبت ارزيابي شده و در اين كشورها به طور رسمي از سال 1991 تاكنون به كار گرفته شده است.
تاريخچه زايمان در آب
اولين زايمان مدرن در آب ثبت شده، در سال 1803 در فرانسه انجام شد. اين مورد که در مجله انجمن پزشکي فرانسه تشريح شده است، گزارش مي‌کند که يک خانم باردار که حدود 48 ساعت درد کشيده و مستاصل شده بود، جهت بهبودي موقت به علت زايمان مشکلش به يک حمام آب گرم پناه برد. جالب اينکه بعد از فقط چند لحظه، نوزاد آن‌قدر سريع به دنيا آمد که مادر فرصت خروج از آب پيدا نکرد و بنابراين نوزاد متولد شد. به دنبال آن گزارش‌هاي متعددي از زايمان در آب در نقاط مختلف دنيا پخش شد تا اينکه در اتحاد شوروي در سال 1960 زايمان در آب با مدرک تاييد شد.
زايمان در آب در گوشه و کنار جهان
بسياري از زناني که جهت زايمان به پي‌تي‌ويرز مراجعه مي‌کردند درباره زايمان در آب چيزي نشنيده بودند اما وقتي وان پر از آب گرم را مي‌ديدند، تعداد زيادي از آنها تمايل به استفاده از آن پيدا مي‌کردند. مايکل دانت در کتابش «تولدي دوباره» مي‌نويسد:
«بعضي از زنان که در طول بارداري تمايل زيادي به بودن در آب داشتند، در طي زايمان بيشتر از قبل به سوي آب کشيده مي‌شوند و کساني که با آب و شنا کردن مانوس نيستند، به محض اينکه درد زايمان شروع مي‌شود، اين زنان نيز به سرعت به سمت وان حرکت مي‌کنند، مشتاقانه داخل آن مي‌شوند و نمي‌خواهند آن را ترک کنند.»
استفاده از آب گرم براي زايمان ممكن است به نظر ابتدايي و جديد برسد، اگر چه از نظر تاريخي، استفاده از اكثر مداخلات مامايي مثل بي‌حسي اسپاينال يا اپيدورال، مخدرها و فورسپس‌ها در مقايسه با آن تازه هستند ولي استفاده از آب بايد به‌عنوان يكي از كم‌خطرترين مداخلات در نظر گرفته شود.
زايمان در آب، انتخاب جالب توجه زناني است که مي‌خواهند زايمان طبيعي بدون مداخله پزشكي داشته باشند. عاملين زايمان در آب اعم از پزشكان و ماماها ارزش زيادي براي روند طبيعي زايمان قايل هستند. آنها به نوزاد به‌عنوان يك موجود كاملا هوشيار كه شايسته مراقبت عالي در هنگام تولدش است، احترام مي‌گذارند.
البته توجه به اين نكته مهم است كه زايمان با اينكه يك روند فيزيولوژيك و طبيعي است ولي به‌طور كامل قابل پيش‌بيني نيست و ممكن است شرايطي به وجود آيد كه نياز به مداخلات پزشكي ضرورت يابد.
مزاياي زايمان در آب براي نوزاد
• ايمن‌تر بودن در مقايسه با روش‌هاي ديگر
• ايجاد يك محيط حد واسط و جلوگيري از برخورد نوزاد با استرس‌هاي ورود ناگهاني به محيط خارج از رحم
• كاهش ضربه
• كاهش نياز به تحريك‌هاي تهاجمي جهت شروع تنفس
• استفاده بهتر و سريع‌تر از شير مادر.
مزاياي فيزيولوژيک زايمان در آب براي مادر
• كاهش چشمگير درد
• افزايش انقباضات موثر
• افزايش گردش خون و اكسيژن‌رساني رحم
• كاهش هورمون‌هاي استرس
• كاهش تحريكات حسي
• نياز كمتر به اپيزيوتومي (برش ميان دو راه)
• كاهش مداخلات پزشكي از جمله سزارين
• كاهش نياز به مسكن‌ها و ضد دردها
• كاهش قابل‌توجه طول مدت زايمان
• افزايش آستانه درد
• ذخيره انرژي و جلوگيري از هدررفتن انرژي مادر جهت مرحله دوم زايمان
• كاهش خفيف فشارخون
• كاهش فشار بر بزرگ سياهرگ زيرين
مزاياي روانشناختي زايمان در آب براي مادر:
• احساس سبك‌وزني و شناوري و توانايي تحرك بيشتر و قابليت قرارگرفتن در وضعيت‌هاي مختلف
• تجربه مثبت و مفيد زايمان
• افزايش قدرت تسلط بر خويش و استقلال
• مشاركت فعال در روند زايمان
• كاهش ترس و خشم و اضطراب
• افزايش سطح خودآگاهي و هوشياري در حين زايمان
• افزايش حس پذيرش نوزاد
• آثار آرام‌بخش، اطمينان‌بخش و لذت‌بخش آب
• افزايش ارتباط متقابل مادر و كودك
• توانايي بالاتر تمركز در آب
منبع: www.salamat.com
/س
