فراموشی تجزیه ای
فراموشی نوعی دفاع در برابر اضطراب است؛ بنابراین هنگام مواجهه با رویدادهای آسیب زا ذهن برخی افراد به صورت ناخودآگاه دست به فراموش کردن واقعه می‌زند تا بدین ترتیب از خود محافظت کند. معمولا افرادی که ساختار خود ضعیفی دارند و از لحاظ منابع هیجانی محدودند در ابتلا به فراموشی تجزیه ای مستعدتر هستند.فراموشی تجزیه‌ای ناتوانی در به خاطر آوردن اطلاعات مهم شخصی، مخصوصا اطلاعات مرتبط با حوادث آسیب زا یا پر استرس است. این فراموشی گسترده‌تر از آن است که با فراموشی عادی که برای همه رخ می‌دهد قابل توجیه باشد. اطلاعاتی که در فراموشی تجزیه ای از یاد می‌روند شامل حوادثی‌اند که انتظار می‌رود در خاطر بماند یا سریعا یادآوری شوند.
قابل توجه است که برای تشخیص فراموشی تجزیه‌ای نباید در طی مصرف مواد مخدر، دارو یا سایر شرایط بیولوژیکی مثل آسیب‌های مغزی اتفاق بیفتد.
افراد دچار فراموشی تجزیه ای به ندرت از مشکلات حافظه‌ای خود آگاه هستند. معمولا این افراد شدت و اهمیت فراموشی شان را کوچک جلوه می‌دهند. اگر به مشکلشان اشاره شود یا مجبور به یاد آوری شوند، احساس ناراحتی می‌کنند.1
انواع فراموشی تجزیه ای
فراموشی تجزیه جز دسته اختلالات تجزیه است، که خود نیز سه نوع فراموشی را شامل می شود:1. فراموشی متمرکز
مرتبط با خاطرات بخش خاصی از زندگی یا یک دوره زمانی برای مثال فرد تمام حوادث سال های 1395 تا 1397 را به خاطر نمی آورد.2. فراموشی انتخابی
فرد در یک دوره زمانی یا یک حادثه آسیب زا، تنها بخشی از واقعه یا وقایع را به یاد می آورد و بخش های دیگر را از یاد برده است.3. فراموشی عمومی
فراموش کردن تمامی حوادث زندگی و تاریخچه فرد که بسیار نادر است.2علائم فراموشی تجزیه ای چیست؟
سه نوع یا سه الگو از فراموشی تجزیه ای وجود دارد:موضعی
از دست دادن حافظه بر روی مناطق خاصی از دانش و یا بخش هایی از زندگی یک فرد تاثیر می گذارد، مانند یک دوره خاص در دوران کودکی، یا تمام خاطرات مربوط به یک دوست یا همکار. اغلب کاهش حافظه بر روی یک آسیب خاص متمرکز است. به عنوان مثال، قربانی نزاع های خیابانی، ممکن است تصویری از آن نزاع نداشته باشد، اما می تواند جزئیات مربوط به بقیه آن روز را به یاد بیاورد.تعمیمی
از دست دادن حافظه بر قسمت های اصلی زندگی و یا هویتی فرد تاثیر می گذارد. به همین دلیل ممکن است یک زن جوان قادر به یادآوری نام، شغل، خانواده و دوستان خود نباشد.فوگ
با فوگ تجزیه ای، فرد دارای فراموشی تعمیم یافته و هویتی جدید است. به عنوان مثال، یکی از بیماران مورد مطالع در آمریکا که شغلش مدیر رده میانی بود، یک روز از محل کار دیگر به خانه مراجعه نکرد. او یک هفته بعد، ۶۰۰ مایل دورتر، تحت نام دیگری و به عنوان یک آشپز، پیدا شد. هنگامی که توسط پلیس پیدا شد، نمی توانست هیچکدام از اعضای خانواده، دوستان یا همکارانشش را شناسایی کند.3عوامل زمینه ساز فراموشی تجزیه ای
علل محیطی
تجارب آسیب زایی که به شکل واحد یا تکرار شونده در زندگی فرد رخ می دهند، پیش بینی کننده های معمول فراموشی تجزیه ای هستند. تعداد زیاد تجارب مضر کودکی مخصوصا تجارب کودک آزاری و سوء استفاده فیزیکی و جنسی، تجربه خشونت های شدید فرد را در برابر اختلالات فراموشی مستعدتر می کنند.پیشینه بالینی
اختلال فراموشی تجزیه ای به شکل ناگهانی آغاز می شود و معمولا به دنبال حوادث و تجارب آسیب زا و تروماتیک رخ می دهد. به ندرت شاهد آن هستیم که فراموشی خود به خود آغاز شود.در پیشینه ی افرادی که دچار این اختلال شده اند ، می توان ردپایی از افسردگی، اضطراب و تجارب تلخ را پیدا کرد.2
تشخیص اختلال فراموشی تجزیه ای
از آنجا که ریسک خودکشی و سایر رفتارهای خود آسیب زننده در بین افراد مبتلا به فراموشی تجزیه ای بالاست، تشخیص و درمان اهمیت به سزایی می‌یابد. برای تشخیص متخصص با بررسی علائم فیزیکی و سابقه پزشکی احتمال ابتلا به سایر بیماری‌های را رد می‌کند. با تشخیص اختلال فراموشی تجزیه‌ای فرد تحت روان درمانی قرار می‌گیرد.1تفاوت فراموشی تجزیه ای با فراموشی طبیعی
فراموشی تجزیه ای متفاوت از فراموشی است که به علت مشکلات پزشکی مانند بیماری، سکته مغزی یا آسیب مغزی رخ می دهد. فراموشی عادی احیاء خاطرات رخ نمی دهد و به طور کلی بیماری یک روند آهسته و تدریجی دارد.در اغلب موارد فراموشی تجزیه ای نسبتا کوتاه است. یعنی هنگامی که خاطرات باز می گردند، فرد به طور ناگهانی و به طور کامل بهبود پیدا می کند. بازیابی حافظه ممکن است به خودی خود یا پس از درمان اتفاق بیفتد.
یکی دیگر از تفاوت این دو فراموشی در این است که افرادی که از فراموشی پزشکی رنج می برند، از کاهش قدرت حافظه خود ناراحت هستند، در حالی که اکثر افراد مبتلا به فراموشی تجزیه ای نگرانی شگفت آوری نسبت به فراموشی خود ندارند.3
فراموشی تجزیه ای چگونه درمان می شود؟
اهداف درمان فراموشی تجزیه ای بر روی از بین بردن علائم متمرکز است، تا اطمینان حاصل شود که بیمار و اطرافیان او در معرض خطر نبوده و فرد مجددا خاطرات گمشده خود را پیدا کرده است. درمان ها به فرد کمک می کنند تا به اهداف زیر برسند:با خیال راحت با رویدادهای دردناک مقابله و آن ها را مدیریت کنند.
ایجاد مهارت های مقابله ای جدید و مهارت های زندگی را بیاموزد.
به عملکرد قبلی خود باز گردد.
روابطش با دیگران بهبود پیدا کند.
بهترین روش های درمان بستگی به فرد، نوع فراموشی و شدت علائم دارد. به احتمال زیاد ترکیبی از روش های درمان زیر برای فراموشی تجزیه ای استفاده می شود:
روان درمانی
روان درمانی که گاهی اوقات مشاوره درمانی نیز نامیده می شود، درمان اصلی اختلالات تجزیه ای است. این درمان یک اصطلاح گسترده است که شامل انواع مختلفی از روش های درمانی می باشد.درمان شناختی- رفتاری
این شکل روان درمانی بر تغییر الگوهای تفکر، احساسات و رفتارها نادرست تمرکز دارد.حساسیت زدایی از طریق حرکت چشم و پردازش مجدد
این تکنیک برای درمان افراد مبتلا به کابوس و سایر علائم اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) طراحی شده است.درمان دیالکتیک-رفتاری
این نوع روان درمانی برای افرادی که اختلالات شخصیتی شدید (که ممکن است شامل علائم متفاوتی باشد) دارند و اغلب پس از آنکه فرد مورد سوء استفاده یا تروما قرار گرفت استفاده می شود.خانواده درمانی
این درمان کمک می کند تا خانواده بیمار در مورد این اختلال آموزش دیده شوند تا به محض عود علائم بتوانند بیمار را کنترل کرده و به پزشک برسانند.درمان های خلاقانه (به عنوان مثال، هنر درمانی، موسیقی درمانی)
این درمان ها به بیماران اجازه می دهند تا اندیشه ها، احساسات و تجربیات خود را در یک محیط امن و خلاقانه کشف و بیان کنند.تکنیک های مراقبه و آرامش
این تکنیک ها به افراد کمک می کنند تا علائق متفاوتی از خود نشان دهند و از وضعیت درونی خود مطلع تر شوند.هیپنوتیزم بالینی
این روش، درمانی است که از آرامش، تمرکز و توجه متمرکز برای دستیابی به یک وضعیت متفاوتی از آگاهی استفاده می کند و به بیمار امکان می دهد تا اندیشه ها، احساسات و خاطراتی را که ممکن است از ذهن آگاه پنهان شده اند را کشف کنند.دارو
دارویی برای درمان فراموشی تجزیه ای وجود ندارد. با این حال، افراد مبتلا به اختلالات تجزیه ای، به ویژه افرادی که دارای افسردگی و یا اضطراب هستند، ممکن است از داروهای ضد افسردگی یا ضد اضطراب استفاده کنند.افراد مبتلا به فراموشی تجزیه ای معمولا به خوبی درمان می شوند؛ با این حال، پیشرفت بیماری و موفقیت درمان به بسیاری از عوامل بستگی از جمله موارد زیر بستگی دارد:
وضعیت زندگی شخصی
حمایت خانواده و دوستان.3
پینوشتها
1.www.honarehzendegi.com
2.www.raseshclinic.ir
3.www.payamesalamat.com
