معرفی گیاه ریوند یا راوند
ریوند در کتب طب سنتی با نام های ریوند چینی یا ریوند تاتار نام برده می شود. به فارسی گونه اهلی آن را ریواس و وحشی آن را راوند و در اصطلاح محلی بلوچستان به گونه ای از آن که در آن خطه می روید راواش و فیل گوش گویند. به عربی ریباس و ریباج و به هندی آن را ریوند چینی نامند. گیاه ریوند در اغلب دامنه کوههای کشورهای شرقی به خصوص چین و در ایران در استانهای خراسان شمالی، رضوی و جنوبی یافت میشود.
خصوصیات گیاه شناسی ریوند
ریوند گیاهی است چند ساله با ساقهای بلند به ارتفاع حدود یک متر گاهی موارد بیشتر و دارای ساقهی زیرزمینی متورم و ضخیم میباشد. برگهای آن بزرگ، پنجهای و کنارهی برگها دندانهدار و به صورت مجتمع در قاعدهی گیاه قرار دارند. دمبرگها دراز، گوشتی و به رنگ قرمز ارغوانی هستند. ساقههای مولد گل از درون انبوه برگها خارج شده و به 2 الی 3 متر ممکن است برسند. در قسمت فوقانی محور این ساقهها گلهای خوشهای به رنگ سبز مایل به زرد یا مایل به قرمز ظاهر میشوند.
مشخصات انواع ریوند در بازار
ریوند چینی به شکل قطعاتی است مدور به رنگ زرد چرک و خیلی سخت، طعم آن تلخ و زیر دندان به شدت صدا می دهد. رنگ گرد آن پس از کوبیدن نارنجی و معمولا در یک طرف هر قطعه ریوند سوراخی است که محل آویزان کردن آن در موقع خشک کردن بوده است.از نظر ترکیبات شیمیایی به طور کلی ماده تلخی به نام راپونتی سین، یک ماده رنگی به نام رئین، آهک و پتاس و اکسلیک اسید و مالیک اسید، سولفوریک اسید، کریزوفانیک اسید و سرانجام صمغ، نشاسته، تانن و اسانس یافت می شود.
تاریخچه مصرف ریوند
ریوند از چندین گونه Rheum گرفته شده است. گیاه چند ساله دارای پایه مخروطی است که درون آن گوشتی و زرد است و برگ های بزرگ، نافذ و برگ 7 لوب را از 30 تا 46 سانتی متر تولید می کند. تیغه یا برگ سبز گیاه اغلب به علت غلظت اسید اسکولیک بالاتر از سموم است. با این حال، سایر مواد شیمیایی گیاه نیز سمی هستند. ساقه های خوراکی تا قطر 45 سانتیمتر و 2.5 تا 5 سانتیمتر و در کیک ها، جگر، ژله ها، سس ها و آب میوه استفاده می شود.ریوند برای اولین بار و به عنوان یکی از داروهای نابالغ در قدیمی ترین کتاب های گیاهی چینی ثبت شد ، از 22 تا 250 سال قبل از میلاد، رتبه بندی شد. در دهه 1780، اجزای فعال ریشه و گیاه هنوز ناشناخته بودند. در ابتدا، محققان متوجه شدند که ریشه دارویی از چندین گونه یا گونه رنجه استفاده شده است. در اواخر قرن نوزدهم مشخص شد که خصوصیات دارویی ریوند تحت شرایطی است که در آن ریشه ها رشد کرده اند، مانند ترکیب خاک و آب و هوا.
ریوند از قرن سیزدهم در اروپا از نظر پزشکی استفاده شده است. این گیاه از شرق مدیترانه به وسیله جاده ابریشم که از چین در آسیای مرکزی پخش می شود، آورده شده است. اولین گزارش از مشاهده گیاه در محل در کوه بلغارستان بود. در سال 1731، در یک مرز مغولستانی یک کمیسیون ریوند برای وارد کردن بهترین ریشه ممکن در قیمت ثابت تنظیم شد. در همان زمان، شرکت بریتیش شرق هند، موقعیت خود را در بنادر چینی گرفت. هر دو شرکت اروپایی را با ریوند عرضه کردند.1
در ادامه به برخی از فواید ریوند چینی اشاره می کنیم.
معالجه آبسه های سرد با ریوند چینی
چند ساقهٔ ریوَند چینی را خوب پاک کنید و در دیگی که پر از آب جوش است بریزید و بیست دقیقه آن را روی آتش بجوشانید، بعد آن را نرم کرده و به صورت ضماد گرم یک ساعت روی آبسه های خود بگذارید و بعد این کار را هر روز سه بار تجدید کنید تا آبسه های شما سرباز کند و چرک از آن خارج شود و از این مزاحمت راحت شوید.
بی اشتهایی را با ریوند چینی درمان کنید
پنج تا ده گرم ریشهٔ خشک ریوند چینی را در یک لیتر آب جوش بریزید و بیست دقیقه دم کرده و بعد یک فنجان از آن را قبل از غذا بیشید. دم کردهٔ ریوند چینی برای کسانی که دچار کمخونی شده اند و همچنین کسانی که از بستر بیماری برخاسته و دوران نقاهت را می گذرانند و نیز پیران تجویز می شود.کسانی دچار خستگی عصبی هستند و یا به نوراستی مبتلا شده اند. باید برای رفع این اختلالات دم کردهٔ ریوَند چینی را بنوشند.
درمان یبوست با ریوند چینی
دم کردهٔ ریشهٔ ریوَند چینی ملین است و شما برای درمان یبوست ولو آنکه یبوست مزمن باشد با موفقیت مصرف کنید. برای تهیهٔ دم کردهٔ ریوَند چینی در مورد یبوست باید پنج تا ده گرم ریشهٔ ریوند چینی را در یک لیتر آب خیلی جوش بیست دقیقه دم کنید و سپس هر روز یک فنجان از آن را قبل از غذا بنوشید. شما برای دفع یبوست می توانید دو تا پنج گرم ریشهٔ ریوند چینی خشک را که به شکل گرد درآمده باشد در یک لیوان آب نیمگرم حل کنید در یک قاشق عسل آب طبیعی را به آن اضافه کنید و هم بزنید تا خوب حل شود و سپس بنوشید.2
کمک به درمان سرطان
مواد آنتی اکسیدان موجود در این گیاه باعث خاصیت ضد سرطانی آن شده است. همچنین امروزه از عصاره گیاه ریوند در کمک به شیمی درمانی بیماران به عنوان یک مکمل گیاهی استفاده میشود.
درمان جوش و آبسه
از خواص ریوند چینی و ضماد تهیه شده از آن در طب سنتی برای درمان جوش و آبسه استفاده میشود. استفاده منظم از ضماد ریوند باعث سر باز کردن آبسه و خروج چرک از آن میشود.
تقویت سیستم ایمنی بدن
مصرف گیاه ریوند چینی باعث تقویت سیستم ایمنی بدن و پیشگیری از بیماریها میشود. همچنین از خواص این گیاه در طب سنتی برای دفع بعضی از باکتریهای مضر و دفع کرم استفاده میشود.
تقویت اعصاب
برطرف کردن سستی و خماری از دیگر خواص ریوند چینی است و مصرف متعادل آن باعث تقویت اعصاب، کمک به درمان وسواس و افزایش نشاط میشود.
تصفیه خون
مصرف ریوند به تصفیه خون کمک میکند و چکاندن آب تازه آن در چشم سبب تقویت بینایی و از بین رفتن لکههای سفید چشم میشود.
کاهش چربی، قند و کلسترول خون
مصرف ریوند به عملکرد بهتر لوزالمعده کمک میکند و از این طریق لوزالمعده را وادار به ترشح انسولین کرده و قند خون را کاهش میدهد. همچنین کاهنده چربی و کلسترول خون است و از ایجاد لخته در رگها جلوگیری میکند و در پیشگیری از بیماریهای قلبی عروقی و سکته موثر است.
سلامت کبد
مصرف این گیاه به تقویت کبد و سمزدایی بدن کمک میکند و خوردن آن برای بیماران تب دار مفید است.
تقویت موی سر
گیاه ریوند را میتوان به عنوان یک رنگ گیاهی برای طلایی و قهوهای کردن موها همراه با دیگر رنگهای گیاهی مانند حنا و ... استفاده کرد که همزمان باعث تقویت موی سر و استحکام ساقه مو نیز میشود.
کند کردن روند پیری
ریوند سرشار از آنتی اکسیدان است که فعالیت رادیکالهای آزاد را متوقف میکند، بنابراین از جالبترین خواص ریوند چینی کند نمودن روند پیری و پیشگیری از برخی بیماریهای مرتبط با آن مانند آلزایمر است.3پی نوشت:
1.www.sepandjam.ir
2.www.asanteb.com
3.www.shomanews.com