عفونت قارچی ناخن

قارچ ناخن یک بیماری شایع است که به صورت لکه سفید یا زرد در زیر نوک انگشت یا ناخن پا فرد بروز پیدا می کند.

هرچه عفونت قارچی عمیق تر شود، قارچ ممکن است باعث تغییر رنگ، ضخیم شدن و خرد شدن لبه های ناخن فرد شود.

این بیماری می تواند به طور همزمان چندین ناخن را درگیر کرده و تحت تأثیر عفونت قرار دهد.

به قارچ ناخن آنیکومیکوز (onychomycosis) نیز گفته می شود. البته هنگامی که قارچ نواحی بین انگشتان پا و پوست پای فرد را آلوده می کند، به آن پای ورزشکار (tinea pedis) گفته خواهد شد.

قارچ ناخن نوعی عفونت است که از طریق ترک های ناخن یا بریدگی های پوستی به وجود می آید.

این عفونت می تواند باعث تغییر رنگ ناخن یا ضخیم تر شدن آن شده و با درد همراه باشد. از آنجا که انگشتان پا اغلب گرم و مرطوب هستند، در نتیجه محیط بسیار مناسبی برای رشد قارچ ها محسوب شده و انواع مختلف قارچ و گاه مخمرها می توانند قسمت های مختلف ناخن را درگیر کنند.

در صورت عدم تشخیص و درمان عفونت ممکن است به سرعت گسترش یافته و ناخن های دیگر پا، پوست و حتی ناخن های دست را درگیر کند.

شیوع قارچ ناخن

عفونت قارچی ناخن می تواند هر فردی در هر سنی را درگیر کند، اما این نوع عفونت بیشتر در افراد مسن شایع است. با افزایش سن، ناخن ها شکننده و خشک شده و با بروز ترک ها احتمال ورود قارچ ها به بدن تا حد زیادی افزایش خواهد یافت.

عوامل خطر عفونت قارچی ناخن

عواملی که می توانند خطر ابتلا به قارچ ناخن را افزایش دهند، عبارتند از:

تعریق شدید

ابتلا به دیابت

بالا بودن سن

کاهش گردش خون

آسیب دیدگی جزئی پوست

سابقه ابتلا به عفونت پای ورزشکار

بیماری های پوستی مثل پسوزیاریس

سال ها قرار گرفتن در معرض قارچ ها و کم شدن سرعت رشد ناخن ها

داشتن سیستم گردش خون ضعیف یا سیستم ایمنی ضعیف بدن

راه رفتن با پای برهنه در مکان های مرطوب مثل استخرهای شنا، باشگاه ها و حمام های عمومی.

علت قارچ ناخن چیست؟

در افراد سالم و عادی، عفونت قارچی ناخن بیشتر به‌ خاطر تعریق و رطوبت ایجاد می‌شود. یکی از مکان‌های اصلی انتقال و ایجاد قارچ، دوش‌های همگانی در استخرها یا باشگاه‌های ورزشی هستند. مراجعه به سالن‌های زیبایی برای رسیدگی به ناخن‌ها نیز عامل دیگری برای ابتلا به قارچ ناخن است.

اگر در این مراکز، از وسایل بهداشتی استفاده نشود، امکان انتقال و ایجاد قارچ وجود خواهد داشت. زندگی کردن با شخصی که این مشکل را دارد نیز می‌تواند باعث انتقال قارچ شود.

بنابر مشاهدات، ورزشکاران بیشتر از افراد دیگر در معرض ابتلا به قارچ ناخن هستند، چرا که کفش‌های تنگی می‌پوشند و جوراب‌ شان به پاهایشان می‌چسبد و ناخن‌هایشان نیز در حین تمرین متحمل ضربات زیادی می‌شوند.

به همین خاطر وجود قارچ ناخن در این افراد شایع است. ضمن اینکه ضربات مزمن نیز می‌توانند عاملی برای ضعیف شدن ناخن‌ها باشند و آنها را در معرض خطر عفونت قارچی قرار بدهند.

سن بالا و ابتلا به برخی از بیماری‌ها نیز احتمال ابتلا به قارچ ناخن را افزایش می‌دهد. منظور از بیماری‌ها، مشکلاتی هستند که سیستم ایمنی بدن را تحت تأثیر قرار می‌دهند و درنتیجه احتمال عفونت قارچی را افزایش می‌دهند.

برای نمونه می‌توان به ایدز، انواع دیابت‌ (دیابت نوع ۱، دیابت نوع ۲ و …)، سرطان، پسوریازیس و… اشاره کرد. مصرف داروهای سرکوب‌کننده‌ی سیستم ایمنی مانند استروئیدها نیز می‌تواند تأثیر مشابهی داشته باشد و باعث عفونت قارچی شود.

آیا قارچ ناخن مسری است؟

با وجود اینکه معمولا قارچ ناخن از مکان‌های خاصی به فرد منتقل می‌شود، اما چندان مسری نیست.

قارچ ناخن، آن‌قدر رایج است که ابتلا به آن در بیش از یک فرد در خانواده امری تصادفی و عجیب به نظر نمی‌رسد و تنها درصورتی از فردی به فرد دیگر سرایت پیدا می‌کند که تماس فیزیکی مرتب و نزدیکی ایجاد شده باشد. 2

درمان قارچ ناخن

چنانچه عفونت قارچی ملایم باشد، ضرورتی برای درمان آن وجود ندارد. بااین حال اگر برای درمان عفونت اقدام نشود، ممکن است عفونت در دیگر ناخن‌ها نیز منتشر شود.

در ادامه روش‌های درمان قارچ ناخن پا را شرح می‌دهیم.

دارو

معمولاً زمانی دارو تجویز می‌شود که عفونت قارچ ناخن شدید باشد. قرص‌ها و لاک‌های مخصوص دو دسته داروی مهمی هستند که پزشک عمومی غالباً در صورت لزوم درمان دارویی تجویز می‌کند. لازم به ذکر است که ناخن لزوماً حتی پس از درمان شدن عفونت به شکل طبیعی بازنمی‌گردد.

قرص‌های ضدقارچ: پس از مصرف قرص‌های ضدقارچ، مواد مؤثر آن از طریق جریان خون به ناخن پا می‌رسد.

تربینافین و ایتراکونازول دو داروی کارآمدی هستند که معمولاً در چنین مواقعی تجویز می‌شوند.

دوره درمان گاهی ماه‌ها طول می‌کشد تا سرانجام عفونت از بین برود، قطع زود هنگام مصرف دارو باعث بازگشت عفونت می‌شود.

سر درد، خارش، از دست دادن حس چشایی، حالت تهوع و اسهال از اثرهای جانبی این قرص‌ها به شمار می‌رود.

پاک کننده‌ های شیمیایی

با خمیر ناخن حاوی 40 درصد اوره می‌توان ظاهر غیرطبیعی ناخن را درمان نمود. این خمیر در تمام داروخانه‌ها در دسترس است.

خمیر را باید با احتیاط روی ناخن بمالید، روی آن را بپوشانید و بگذارید تمام مدت شب روی ناخن بماند.

سپس صبح خمیر را بشویید و پس از سوهان زدن ناخن طبق دستور پزشک دوباره آن را مصرف کنید. صفحه ناخن ظرف حدود دو هفته از بین می‌رود.

ناخن غیرطبیعی به کمک این روش درمانی بدون درد از بین می‌رود و قارچ‌ها نیز به تدریج نابود می‌شوند. با استفاده از این روش دیگر نیازی به ماه‌ها مصرف دارو یا انجام جراحی نیست.

درمان با لیزر و جراحی

جراحی برداشتن ناخن عفونی تنها در شرایط وخیم، درد شدید ناخن و موفقیت‌آمیز نبودن دیگر درمان‌ها انجام می‌شود. صفحه ناخن جدید پس از برداشتن ناخن رشد می‌کند، البته رشد مجدد آن گاهی بیش از یک سال طول می‌کشد.

در صورت مقاوم بودن عفونت قارچ ناخن پا می‌توان از درمان با لیزر بهره گرفت.

لیزر مقادیر بالایی از انرژی نوری را منتشر می‌کند که قارچ‌ها را می‌کشد و نابود می‌سازد.

بر اساس نتایج پژوهش‌های انجام شده، لیزر درمانی کاملاً ایمن است و 90 درصد موارد پس از 3 ماه با موفقیت درمان می‌شود.

البته جهت حفظ نتیجه به دست آمده درمان باید به مدت یک سال هر سه ماه یک بار تکرار شود.

به علاوه هزینه لیزر درمانی که عمدتاً در مراکز خصوصی انجام می‌شود، بالاتر از دیگر روش‌ها است.

تغییر در سبک زندگی و درمان خانگی

عفونت قارچی ناخن را می‌توان غالباً با درمان‌های خانگی از بین برد.

پمادها و کرم‌های ضد قارچ ناخن

فراورده‌های غیرتجویزی گوناگونی برای درمان قارچ ناخن در داروخانه‌ها عرضه می‌شود.

جرم‌های سفید رنگ روی ناخن را با ناخن‌گیر بگیرید، سپس پا را در آب گرم تمیز بگذارید، به خوبی پا را خشک کنید و لوسیون یا پماد را روی آن بمالید.

در صورت ابتلا به عارضه پای ورزشکاران از پودرهای مخصوص استفاده کنید.

تمیز و خشک نگه داشتن مداوم پا بسیار مهم است.

کوتاه و مرتب کردن و کاهش ضخامت مداوم ناخن

با رعایت این نکته‌ها به دلیل کاهش فشار روی ناخن درد کمتری را تحمل خواهید کرد، ضمناً رسیدن داروی ضد قارچ به عمق بیشتری از ناخن ممکن می‌شود و به این ترتیب اثرگذاری دارو افزایش می‌یابد.

پیش از گرفتن ناخن باید آن را نرم کنید. برای این کار شب کرم اوره 40 درصد را روی ناخن بزنید و صبح ان را با صابون و آب زیاد بشویید.

این روند را تا زمان نرم شدن ناخن ادامه دهید. از ژل نفتی برای جلوگیری از سرایت عفونت به پوست اطراف ناخن استفاده کنید.

عصاره برگ زیتون

استفاده از عصاره برگ زیتون یکی دیگر از درمان‌های طبیعی بسیار مفید است. با مصرف روزانه این عصاره به عنوان مکمل علاوه بر این که قارچ ناخن درمان می‌شود، از فواید ضد ویروسی، ضد باکتریایی و کاهش‌دهنده چربی آن نیز بهره‌مند می‌شوید.

چون عصاره برگ زیتون خاصیت سم زدایی بسیار بالایی دارد، ممکن است استفاده از آن در ابتدا اندکی ناراحت کننده باشد؛ بنابراین توصیه می‌شود مقدار مصرف اولیه این دارو پایین باشد.

روغن درخت چای

روغن درخت چای دارای خاصیت ضد قارچی و ضد عفونی کنندگی بالایی است و برای درمان قارچ ناخن بسیار مفید است.

طریقه استفاده از آن به این شکل است که باید ناخن را به مدت 10 دقیقه در روغن رقیق نشده درخت چای نگه داشت و سپس روی ناخن را با مسواک تمیز کرد.

این کار را باید تا زمان رشد کامل ناخن جدید تکرار کرد. پس از رشد ناخن نیز باید درمان را به مدت چند هفته دیگر ادامه داد تا از رشد مجدد قارچ جلوگیری شود.

روغن پرتقال

روغن پرتقال یک عامل ضد قارچی طبیعی است که می‌توان آن را به طور مستقیم روی ناخن به کار برد.

طریقه مصرف به این شکل است که روغن را با قطره چکان روی ناخن می‌ریزید و می‌گذارید یک ساعت روی ناخن بماند.

توصیه می‌شود پیش از استفاده از روغن پرتقال، حساسیت پوست به مرکبات بررسی شود. 3

پی نوشت:
1.www.rastineh.com
2.www.chetor.com
3.www.wanacenter.ir