زرد شدن زبان چیست؟

زبان زرد اغلب بی‌ضرر است و به مرور زمان از بین می‌رود. فقط شرایطی مانند زردی (یرقان) که باعث زرد شدن زبان می‌شود، جدی‌تر بوده و نیاز به درمان دارد.1

علت زردی روی زبان چیست؟

برخی عادت‌ها، داروها و وضعیت‌های خاص علت زردی روی زبان هستند. این عوامل را می‌توان بدین نحو دسته‌بندی کرد:

زبان سیاه مودار

این وضعیت زمانی اتفاق می‌افتد که برجستگی‌های کوچک روی نوک و دو طرف زبان بزرگ‌تر شوند. باکتری‌ها، آلودگی‌ها و مواد غذایی روی این برآمدگی‌ها تجمع کرده و رنگ آن‌ها را علاوه بر سیاه، به زرد یا رنگ‌های دیگر تغییر می‌دهند.2

بهداشت دهان و دندان نامناسب

هنگامی که دندان‌های خود را در بازه‌های زمانی کوتاه مدت و به طور کامل مسواک نزنید، سلول‌های پوستی و باکتری‌ها می‌توانند در پاپیلاهای زبان تجمع یابند. باکتری‌ها رنگدانه‌هایی که دلیل تغییر رنگ زبان به رنگ زرد هستند، را آزاد می‌کنند. مواد غذایی، تنباکو، و دیگر مواد نیز می‌توانند در زبان به دام افتاده و رنگ زبان را به زرد تغییر دهند.1

خشکی دهان یا تنفس از راه دهان

خشکی دهان فقدان بزاق کافی در دهان است. بزاق، باکتری‌ها را از دهان پاک می‌کند که به جلوگیری از پوسیدگی دندان کمک می‌کند. عوارض جانبی داروها، بیماری‌هایی مانند سندرم شوگرن و دیابت، همچنین پرتودرمانی و شیمی درمانی نیز می‌توانند باعث خشکی دهان شوند. تنفس از طریق دهان در حین خواب نیز منجر به خشکی دهان می‌شود.1

زبان جغرافیایی

این شرایط زمانی اتفاق می‌افتد که لکه‌های صاف و هموار در جای جای زبان ظاهر شود. پزشکان هنوز علت این عارضه را کشف نکرده‌اند؛ اما می‌بینیم که بعضی اوقات در افراد خانواده اتفاق می‌افتد. این لکه‌ها اغلب قرمز و گاهی زرد رنگ هستند.2

بیماری زردی (یرقان)

بیماری زردی باعث زرد شدن پوست و سفیدی چشم بیمار می‌شود و ریشه‌ی آن اختلال کبد و ضعف عملکرد این اندام است.2

عفونت ادراری

یکی از علائم اولیه هشداردهنده عفونت دستگاه ادراری، ظهور یک لایه ضخیم زردرنگ به خصوص در پشت زبان است. اگر این پوشش در نواحی جلوی زبان ظاهر شود، نشانه عفونت دستگاه تنفسی فوقانی است. حتما به یک متخصص داخلی مراجعه کنید تا در صورت نیاز شما را به ارولوژیست یا فوق تخصص ریه ارجاع دهد.3

دارو‌های حاوی بیسموث (Bismuth)

قرص بیسموت و سایر دارو‌های حاوی بیسموت می‌توانند رنگ زبان فرد را از زرد تا سیاه تغییر دهند.

یسموت ساب سیترات و ساب سالیسیلات برای درمان زخم معده و روده و نیز در اسهال مسافرتی استفاده می‌شوند.

درصورتیکه از این داروها استفاده میکنید حتما با پزشک خود این مشکل را مطرح کنید تا در صورت امکان داروی دیگری برای شما تجویز نمایند.3

زرد شدن زبان و مراجعه به پزشک

در مورد زرد شدن زبان معمولا ‌درمان پزشکی خاصی چندان لازم نیست. اگر تغییر رنگ زبان برای شما ناراحت کننده است، سعی کنید زبان خود را یک بار در روز به آرامی با محلولی حاوی 1 قسمت هیدروژن پراکسید و 5 قسمت آب مسواک بزنید. بعد از انجام این عمل دهان خود را چندین بار با آب بشویید.

ترک سیگار و افزایش فیبر در رژیم غذایی نیز ممکن است باعث کاهش باکتری‌های موجود در دهان که بوجود آورنده زبان زرد هستند شود. اگر موارد زیر را مشاهده کردید حتما به متخصص عفونی مراجعه کنید.

با رعایت مواردی که گفته شد، همچنان رنگ زبان زرد است.

پوست یا سفیده چشم نیز به رنگ زرد درآمده است، که این مشکل می تواند نشان دهنده زردی باشد.3

آیا زردی روی زبان عوارض دارد؟

تنها زرد شدن رنگ سطح زبان هیچ عارضه خاصی ندارد؛ اما شرایط و علتی که آن را پدید می‌آورد، ممکن است با عوارض دیگری همراه باشد، از جمله:

زخم کبد

نارسایی کبد

تورم در پاها و شکم

بزرگ شدن طحال

خونریزی دستگاه گوارش

سرطان کبد.2

پیشگیری از زردی روی زبان

برای کاهش تعداد باکتری‌ها و جلوگیری از تجمع سلول‌ها روی زبان، این نکات را امتحان کنید:

سیگار را ترک کنید.

روزانه ۲ بار مسواک بزنید و حداقل ۱ بار نخ دندان بکشید.

با استفاده از مسواک زبان، سلول‌های مرده، مواد غذایی و سایر مواد زائد را به آرامی از روی زبان بزدائید.

مقدار فیبر را در رژیم غذایی خود افزایش دهید؛ این باعث می‌شود تعداد باکتری‌های موجود در دهان کاهش یابد.

مرتب به مطب دندانپزشک مراجعه کرده و از سلامت دندان های خود اطمینان حاصل نمایید.2

درمان زردی زبان

برای درمان زبان زرد، با یک محلول که شامل مخلوطی از یک واحد پراکسید هیدروژن و پنج واحد آب است، یک بار در روز مسواک بزنید، سپس دهان خود را چند بار با آب بشویید.

درمان بیماری زمینه‌ای که علت زرد شدن زبان است، باید علائم را کاهش دهد.

درمان زبان سیاه کرک دار

دندان هایتان را حداقل دوبار در روز،بعد از هر وعده غذایی بشویید. چند بار در روز با آب دهان خود را بشویید. سیگار نکشید.

بهبود بهداشت دهان و دندان

دوبار در روز با استفاده از خمیر دندان حاوی فلوراید و مسواک نرم، دندان‌هایتان را مسواک بزنید. حداقل یک بار در روز از نخ دندان استفاده کنید. استفاده‌ی روزانه از دهان شویه‌ی حاوی فلوراید به بهداشت دهان و دندان کمک می‌کند.

هر شش ماه یک بار برای معاینه‌ی دندان هایتان به دندانپزشک مراجعه کنید. استفاده از شیرینی‌ها و مخصوصا غذاهای چسبناک و صمغی مثل شکلات را محدود کنید.

مسواک زدن به بهداشت دهان و دندان کمک می‌کند و جلوی زرد شدن زبان را می‌گیرد.

درمان خشکی دهان

استفاده از دهان شویه‌ی ویژه‌ای که باعث افزایش میزان بزاق در دهان می‌شود. اگر دارویی باعث خشکی دهان شود، با مشورت پزشک دوز دارو را تغییر دهید یا از داروی دیگری استفاده کنید. نوشیدن آب یا سایر نوشیدنی‌های بدون قند در طول روز کمک کننده است.

اجتناب از کافئین، تنباکو و الکل، که می‌تواند خشکی دهان را تشدید کنند. جویدن آدامس بدون قند برای تحریک تولید بزاق. اگر در شب از دهانتان نفس می‌کشید، از رطوبت دهنده‌ی هوا استفاده کنید تا به هوای اتاق خوابتان رطوبت اضافه کند.

درمان زبان جغرافیایی

استفاده از داروهای ضد درد یا دهان شویه‌ی حاوی بی‌حس کننده برای از بین بردن هر گونه درد مفید است. پزشک ممکن است پماد یا دهان شویه‌ی کورتیکواستروییدی برای درمان ناراحتی‌های ناشی از بیماری، تجویز کند.

درمان زردی

اگر عفونتی مانند هپاتیت باعث ایجاد زردی شود، پزشک ممکن است برای درمان آن دارو تجویز کند. برای درمان زردی ناشی از اختلالات خونی مانند کم خونی سلول‌های داسی شکل، ممکن است درمان شامل انتقال خون یا داروهای شیمیایی که آهن زدا هستند و به آهن متصل می‌شوند، باشد.

برای جلوگیری از آسیب بیشتر کبدی از مصرف الکل خودداری کنید یا میزان مصرف‌تان را کاهش دهید. برای بیماری‌های شدید کبدی، پیوند کبد ممکن است از گزینه‌های درمانی باشد.

ترک سیگار

برای ترک سیگار با دکتر خود مشورت کنید. می‌توانید از محصولات جایگزین نیکوتین مانند چسب‌های نیکوتینی، قرص، آدامس و اسپری بینی استفاده کنید. این محصولات به کاهش میل به سیگار کمک می‌کنند.

پزشک می‌تواند برای تسکین علائم ترک نیکوتین از داروهایی مانند وارنیکلین یا بوپروپیون، تجویز کند. گروه‌های پشتیبانی و مشاوره فردی می‌تواند برای کنار آمدن با هر گونه مسائل ناشی از ترک سیگار به شما کمک کند.1

پینوشتها
1.www.doctoreto.com
2.www.setare.com
3.www.darmankade.com