آپنه خواب یک نوع اختلال تنفسی است که تنفس سطحی و غیر عمیق افراد مبتلا به آن در طی خواب به‌طور مرتب متوقف می‌شود.

همان‌طور که در قسمت پیشین بررسی شد، آپنه خواب یک نوع اختلال تنفسی است که تنفس سطحی و غیر عمیق افراد مبتلا به آن، در طی خواب به‌طور مرتب متوقف می‌شود. در این اختلال هر وقفه می‌تواند از چند ثانیه تا چند دقیقه به طول بیانجامد و چندین نوبت در طول خواب فرد تکرار شود.

همچنین خواندیم که اختلال توقف تنفس در خواب از نظر نوع شکل گیری به سه دسته (OSA)، مرکزی (CSA) و مرکب دسته بندی می‌شود. در ادامه قسمت اول، به بررسی نشانه‌ها و عوامل تشدید کننده، مکانیسم توقف و همچنین تشخیص این عارضه پرداختیم و قصد داریم در قسمت دوم این نوشته، به بررسی طبقه بندی‌های این اختلال، درمان و پیشگیری‌های مورد نیاز آن بپردازیم.

طبقه بندی آپنه خواب

همان‌طور که بررسی شد، از میان سه نوع آپنه خوابی ممکن، 84 درصد به OSA و ۱۵ درصد به CSA و کمتر از یک درصد به نوع مرکب آپنه مربوط می‌شود.

OSA

آپنه انسدادی خواب (OSA) شایع‌ترین نوع تنفس اختلال خواب است. به‌طور معمول ماهیچه‌های بدن در طول خواب به حالت استراحت در می‌آیند و ماهیچه‌های گلو نیز از این قاعده مستثنا نیستند. استراحت ماهیچه‌های گلو در صورت حجیم بودن، می‌تواند موجب انسداد مسیرهای هوایی انسان شود.

آپنه‌های گاه به گاه و غیر شدید، خیلی خطر ساز نبوده و به درمان‌های هزینه بر نیازمند نیستند. از طرف دیگر، آپنه‌های انسدادی مزمن نیازمند درمان و پیگیری‌های ثانویه است تا بتوان کمبود اکسیژن و خلأ خواب را در طول زندگی فرد بر طرف ساخت.

افراد دارای عضلات شل‌تر و بافت نرم در اطراف مسیر هوایی (به‌عنوان مثال به دلیل چاقی) و همچنین دارای ویژگی‌های ساختاری که موجب ایجاد محدودیت در مسیرهای تنفسی می‌شود، در معرض خطر آپنه انسدادی خواب هستند. شانس ابتلا به این عارضه با جنسیت مذکر و افزایش سن رابطه مستقیم دارد.

همچنین خطر بروز OSA با افزایش وزن بدن، سیگار کشیدن و سن افزایش می‌یابد. به‌علاوه طبق تحقیقات محققان، افراد مبتلا به دیابت و یا در آستانه دیابت، نیز سه برابر افراد عادی با ویژگی‌های یکسان در خطر ابتلا به آپنه انسدادی هستند.

نشانه‌های بارز این نوع از اختلال آپنه خواب شامل خروپف با صدای بلند، خواب بی‌حساب و خواب آلودگی در طول روز است.

متداول‌ترین علائم و نشانه‌های آپنه‌های خواب انسدادی و مرکزی عبارتند از:

* خروپف با صدای بلند که معمولا در آپنه‌ خواب انسدادی بارزتر است
* تنفس منقطع در طول خواب به‌طوری که اشخاص دیگر متوجه‌ آن شوند
* پریدن ناگهانی از خواب به همراه تنگی نفس که به احتمال زیاد نشان‌دهنده‌ی آپنه‌ خواب مرکزی است
* بیدار شدن از خواب با دهان خشک یا گلودرد
* سردرد صبحگاهی
* ناتوانی در ماندن در حالت خواب (بی‌خوابی)
* خواب‌آلودگی شدید در طول روز (خواب‌زدگی)
* مشکلات توجه
* تحریک‌پذیری

مناسب‌ترین درمان‌های خاص این نوع از عارضه، شامل تغییر سبک زندگی، مانند کاهش مصرف الکل یا آرام‌بخش عضلانی، از دست دادن وزن و ترک سیگار هستند. دیگر روش‌های کمک دهنده به این عارضه شامل راه‌های افزایش ارتفاع سطح سر نسبت به بدن است.

خروپف یک یافته معمول در افراد مبتلا به این سندرم است. نکته قابل توجه این است که شدت خروپف لزوماً نمی‌تواند شدت انسداد تنفسی را تعیین نماید. اگر شدت انسداد مسیرهای هوایی زیاد باشد، ممکن است حرکت هوا به‌اندازه کافی برای تولید صدای زیاد وجود شدید نباشد.

یک تحقیق نشان داده است افرادی که از آپنه شدید انسدادی رنج می‌برند، درجات مختلفی را از زوال مغز در قسمت‌های مربوط به حافظه دارا هستند. با استفاده از تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI)، دانشمندان کشف کردند که افرادی که دارای آپنه خواب هستند، دارای اجسام مامیلاری حدود 20 درصد کوچک‌تر از سایر افراد هستند.

آپنه خواب مرکزی

در آپنه خالص مرکزی خواب، مراکز کنترل تنفسی مغز در طول خواب ناپایدار هستند. سطح دی اکسید کربن خون و مکانیسم بازخورد نورولوژیکی که آن‌ها را نظارت می‌کند، به‌سرعت کافی به حفظ همین میزان هم واکنش نشان نمی‌دهد. بدین ترتیب هیچ تلاشی برای تنفس در طول آپنه وجود ندارد.

تنفس فرد عادی در طول خواب، موجب ثابت ماندن سطح اکسیژن و دی اکسید کربن خون می‌شود و به همین ترتیب هرگونه تغییر در این میزان، مغز فرد را تحریک می‌کند.

در آپنه مرکزی، یک سیستم نورولوژیک پایه برای نقص ریتم و سیگنال‌های تشدید تنفس، باعث از دست رفتن یک یا چند چرخه تنفسی در فرد می‌شود. اگر مکث در تنفس به‌اندازه کافی طولانی باشد، درصد اکسیژن در گردش به سطح کمتر از حد نرمال کاهش می‌یابد و غلظت دی اکسید کربن به سطح بالاتر از سطح طبیعی می‌رسد.

این شرایط به‌نوبه خود اثرات بیشتری روی بدن ایجاد می‌کند. سلول‌های مغز نیاز به سطح اکسیژن پایدار دارند و اگر سطح اکسیژن خون خیلی کم باشد، آسیب مغزی و حتی مرگ رخ می‌دهد. با این حال بسیار بسیار بعید است که آپنه خواب مرکزی موجب مرگ مغزی شود. اثرات دقیق این شرایط بستگی به نوع آپنه، انعقاد خون و خصوصیات فرد به فرد مبتلایان به آپنه دارد.

آپنه مرکب

به‌طور کلی درصد و فراوانی مبتلایان به این شیوه که مرکب از هر دو نوع آپنه مرکزی و انسدادی است، گسترده است. معمولاً این وضعیت در حالتی شناسایی می‌شود که آپنه انسدادی با کمک CPAP درمان شده و آپنه مرکزی ادامه دار شود. مکانیسم کامل این ترکیب آپنه ای هنوز شناخته نشده است.

درمان

درمان آپنه انسدادی خواب متفاوت از آپنه خواب مرکزی است. در قدم اول به بیماران توصیه می‌شود برای جلوگیری از شل شدگی مفرط عضلات گلو، از مصرف الکل، داروهای آرام‌بخش و سیگار خودداری کنند.

درمان‌های موجود برای آپنه‌ خواب مختلط و مرکزی عبارتند از:

1.درمان‌های غیرجراحی

درمان مشکلات پزشکی مرتبط با آپنه: علل احتمالی آپنه‌ خواب مرکزی عبارتند از اختلالات قلبی یا عصبی‌-عضلانی، که درمان این بیماری‌ها ممکن است در کاهش آپنه‌ خواب مؤثر باشد. به‌عنوان مثال درمان نارسایی قلبی ممکن است آپنه‌ خواب مرکزی را رفع کند.

اکسیژن مکمل: استفاده از اکسیژن مکمل درهنگام خواب ممکن است به تسکین علائم آپنه‌ خواب مرکزی کمک کند. فرم‌های متنوعی از اکسیژن و همچنین دستگاه‌های مختلفی برای رساندن اکسیژن به ریه‌های شما وجود دارند.

تهویه‌ی تطبیقی سِروو (ASV): این دستگاه جریان هوا که به‌تازگی موردتأیید قرار گرفته است، الگوی تنفس طبیعی شما را به‌ دست می‌آورد و اطلاعات مربوط به آن را در یک کامپیوتر توکار ذخیره می‌کند. این دستگاه پس از به خواب رفتن شما از فشار هوا برای طبیعی کردن الگوی تنفسی‌تان و جلوگیری از بروز وقفه در تنفس استفاده می‌کند. به‌نظر می‌رسد که در برخی موارد، دستگاه ASV در درمان آپنه‌ خواب مختلط موفق‌تر از سایر فرم‌های فشار مثبت راه هوایی عمل می‌کند.

فشار مثبت راه هوایی از نوع دوسطحی (BiPAP): برخلاف CPAP که فشار مثبت و مداومی را در حین تنفس برای راه هوایی فوقانی شما فراهم می‌کند، در BiPAP، فشار هوا درهنگام دم بالاتر است و درهنگام بازدم کاهش می‌یابد.

هدف از این درمان، کمک به الگوی تنفس ضعیف در آپنه‌ خواب مرکزی است. برخی دستگاه‌های BiPAP می‌توانند به‌گونه‌ای تنظیم شوند که در صورت تشخیص توقف تنفس برای چند ثانیه، به‌طور اتوماتیک به شما اکسیژن برسانند.

علاوه‌بر این درمان‌ها، ممکن است که آگهی‌هایی را درمورد درمان‌های مختلف آپنه‌ خواب در مجلات بخوانید یا از رادیو و تلویزیون بشنوید. قبل از امتحان کردن هر کدام از آنها و فهمیدن اینکه چقدر می‌توانند مفید باشند، با پزشک‌تان مشورت کنید.

2. استفاده از ماسک‌های CPAP

برای آپنه متوسط تا شدید خواب، شایع‌ترین درمان استفاده از فشار مداوم مثبت مسیر هوایی (CPAP) یا سیستم اتوماتیک آن است. این دستگاه مسیر هوایی فرد را در طول خواب باز نگه می‌دارد. فرد با پوشیدن یک ماسک که صورت او را می‌پوشاند، از طریق یک لوله انعطاف پذیر مسیر هوایی خود را به این دستگاه متصل می‌کند.

با استفاده مناسب از این دستگاه، نشانه‌های آپنه خواب کاهش می‌یابد، اما هنوز دیدگاه‌ها در مورد کاهش عوارض مربوط به نارسایی‌های قلبی و شریانی، متضاد و بحث بر انگیزند. گرچه درمان CPAP در کاهش آپنه‌ها ارزان‌تر از سایر راه‌های مؤثر است، اما برخی از افراد نسبت به استفاده از آن‌ها خشنود نیستند.

ناراحتی‌های سینه، ناراحتی‌های پوستی و یا سوزش بینی، بیشترین شکایت را از میان شکایت‌های مصرف کنندگان نسبت به استفاده از CPAP تشکیل می‌دهد.

سایر عوارض جانبی ممکن است شامل دهان خشک، بینی خشک، خونریزی بینی، لب‌های صورتی و لثه باشد.

3. ماسک بالشتک‌دار بینی

در این نوع از ماسک، بالشتک‌‌های بینی روی سوراخ‌های بینی قرار می‌گیرند و از این طریق، فشار هوای مناسب را فراهم می‌کنند.

این ماسک می‌تواند در شرایط زیر مفید باشد:
* اگر در ماسک‌هایی که قسمت بیشتری از صورت شما را می‌پوشانند، احساس ناراحتی و اضطراب می‌کنید
* اگر میدان دید کاملی برای مطالعه یا تماشای تلویزیون می‌خواهید
* اگر می‌خواهید عینک بزنید
* اگر موی صورت‌تان به حدی است که در عملکرد سایر ماسک‌ها اختلال ایجاد می‌کند

4. ماسک‌های بینی

این ماسک، بینی را می‌پوشاند و از این طریق فشار هوای مناسب را تأمین می‌کند.

این ماسک‌ها می‌توانند در شرایط زیر مفید باشند:
* اگر پزشک‌تان دستور داده است که فشار هوا روی درجه‌ی بالا تنظیم شود
* اگر درهنگام خواب، زیاد به این طرف و آن طرف حرکت می‌کنید

5. ماسک‌های کل صورت

این ماسک، بینی و دهان شما را می‌پوشاند و فشار هوای مناسب را تأمین می‌کند.

این ماسک‌ها می‌توانند در شرایط زیر مفید باشند:
* اگر گرفتگی بینی دارید و تنفس از راه بینی برای شما دشوار است
* اگر علی‌رغم امتحان کردن یه ماهه‌ی ماسک بینی یا رابط بالشتک‌دارِ دارای ویژگی رطوبت گرم یا بند چانه یا هردو برای بسته نگه داشتن دهان‌تان، همچنان شب‌ها از دهان نفس می‌کشید

کاهش وزن

یکی از تئوری‌های موجود، ارتباط مستقیم بین اضافه وزن و آپنه خواب است. بر اساس مطالعات انجام شده، کاهش وزن می‌تواند به میزان قابل توجهی فرکانس آپنه‌های خوابی مبتلایان را کاهش دهد.

جراحی

معمولاً از چندین روش برای جراحی‌های مرتبط با آپنه استفاده می‌شود. جراحی‌های معمول در این رابطه، جراحی انسدادی بینی، جراحی انسدادی حنجره، جراحی پایه‌ای زبان و چند جراحی سطحی برای خارج کردن بافت‌های چربی بافت گلو هستند.

هدف از جراحی در آپنه‌ خواب، بزرگ کردن راه هوایی از طریق بینی یا حلق است که ممکن است باعث خروپف یا بسته شدن مسیرهای هوایی فوقانی در فرد و آپنه‌ خواب شده باشد.

گزینه‌های جراحی عبارتند از:

خارج کردن بافت: در این روش که اوولوپالاتوفارینگوپلاستی نامیده می‌شود، پزشک‌تان بافتی را از پشت دهان و بالای گلوی‌ شما خارج می‌کند. لوزه‌ها و آدنوئیدهای شما نیز معمولا برداشته می‌شوند. این جراحی می‌تواند مانع از لرزیدن ساختارهای حلق و درنتیجه پیشگیری از خروپف شود. این روش تأثیر کمتری نسبت به CPAP دارد و درمان مطمئنی برای آپنه‌ خواب انسدادی درنظر گرفته نمی‌شود.

برداشتن بافت‌ها در پشت گلو با انرژی رادیوفرکانسی (قطع رادیوفرکانسی) می‌تواند گزینه‌ی خوبی برای آنهایی باشد که نمی‌توانند CPAP یا ابزارهای دهانی را تحمل کنند.

جابه‌جایی فک: در این روش، استخوان فک شما به سمت جلو حرکت داده می‌شود. این کار، فضای پشت زبان و کام نرم را بزرگ می‌کند و احتمال انسداد را کاهش می‌دهد. به این روش، توسعه‌ی ماگزیلا مندیبولار گفته می‌شود.

کاشت: پس از آنکه شما بی‌حسی موضعی دریافت کردید، میله‌هایی پلاستیکی از طریق عمل جراحی در داخل کام نرم جای‌گذاری می‌شوند.

ایجاد یک مسیر هوایی جدید (تراکئوستومی): اگر سایر روش‌های درمانی برای شما مؤثر واقع نشوند و شما مبتلا به آپنه‌ خواب شدید و خطرناک باشید، ممکن است که به این جراحی نیاز پیدا کنید. جراح در این روش، سوراخی در گردن شما ایجاد می‌کند و یک لوله‌ی پلاستیکی یا فلزی را در آن قرار می‌دهد که شما می‌توانید از طریق آن نفس بکشید. شما باید این سوراخ را در طول روز بپوشانید اما درهنگام خواب، پوشش آن را بردارید تا بتوانید از طریق آن نفس بکشید. با این کار مجبور نیستید تا برای نفس کشیدن از راه هوایی بسته‌شده در گلوی‌ خود استفاده کنید و به جای آن با ریه‌هایتان نفس می‌کشید.

عمل‌های جراحی دیگری نیز هستند که به‌ وسیله‌ی پاک‌سازی یا بزرگ کردن مسیر هوایی به کاهش خروپف و درمان آپنه‌ خواب کمک می‌کنند:

* جراحی بینی برای برداشتن پولیپ‌ها یا صاف کردن تیغه‌ی خم (کج) بین سوراخ‌های بینی (انحراف تیغه‌ی بینی)
* جراحی برای برداشتن لوزه‌ها یا آدنوئیدهای بزرگ‌شده
* جراحی کاهش وزن

درمان‌های غیرجراحی

فشار مثبت مداوم راه هوایی (CPAP): اگر آپنه‌ خواب متوسط تا شدید داشته باشید، می‌توانید از دستگاهی استفاده کنید که هوا را از طریق ماسکی که درهنگام خواب روی بینی‌تان قرار می‌گیرد، وارد بینی‌تان می‌کند. فشار هوایی که این دستگاه ایجاد می‌کند، کمی بیشتر از فشار هوای اطراف است و به اندازه‌ای است که مسیرهای هوایی فوقانی شما را باز نگه دارد و از این طریق از آپنه و خروپف جلوگیری کند.

گرچه CPAP متداول‌ترین و مطمئن‌ترین روش درمان آپنه‌ خواب است، اما از نظر برخی، پرزحمت یا ناخوشایند است. به همین دلیل عده‌ای این روش درمان را رها می‌کنند، اما اکثر افراد با کمی تمرین یاد می‌گیرند که چگونه کشش بندها را طوری تنظیم نمایند که هم احساس راحتی کنند و هم فشار هوای مناسبی دریافت نمایند.

ممکن است که لازم باشد تا برای پیدا کردن ماسکی که با آن احساس راحتی می‌کنید، بیش از یک نوع ماسک را امتحان کنید. استفاده از دستگاه رطوبت‌ساز به همراه دستگاه CPAP برای برخی از افراد مفید است. اگر در استفاده از این دستگاه به مشکل برخوردید، آن را کنار نگذارید. در این‌ باره با پزشک‌تان مشورت کنید و از او بپرسید که انجام چه تغییراتی می‌تواند به راحتی بیشتر شما در حین استفاده از دستگاه کمک کند.

به‌علاوه، اگر علی‌رغم استفاده از این دستگاه همچنان خروپف می‌کنید یا خروپف‌تان دوباره شروع شده است، با پزشک‌تان تماس بگیرید. ممکن است که لازم باشد تا با هر بار تغییر وزن‌تان، فشار دستگاه CPAP مجددا تنظیم شود.

سایر دستگاه‌های فشار راه هوایی: اگر استفاده از دستگاه CPAP همچنان برای شما مشکل است، می‌توانید از دستگاه دیگری استفاده کنید که درهنگام خواب، فشار هوا را به‌طور اتوماتیک تنظیم می‌کند (Auto-CPAP). دستگاه دیگری به نام BiPAP یا فشار مثبت راه هوایی از نوع دوسطحی نیز وجود دارد. این دستگاه‌ها درهنگام دم، فشار هوای بیشتر و درهنگام بازدم، فشار هوای کمتری را فراهم می‌کنند.

دستگاه فشار مثبت بازدمی راه هوایی (EPAP): این دستگاه‌های کوچک و تک‌کاربره، قبل از خواب روی هر سوراخ بینی قرار داده می‌شوند. این دستگاه، دریچه‌ای است که اجازه‌ی ورود آزادانه‌ی هوا را درهنگام دم می‌دهد، اما درهنگام بازدم، هوا باید از سوراخ‌های کوچکی که در دریچه تعبیه شده‌اند، عبور کند. این امر، فشار موجود در راه هوایی را افزایش می‌دهد و آن را باز نگه می‌دارد.

ممکن است که این دستگاه بتواند به کاهش خروپف و خواب‌آلودگی افراد مبتلا به آپنه‌ خواب انسدادی خفیف کمک کند و گزینه‌‌ای مناسب برای افرادی باشد که قادر به تحمل دستگاه CPAP نیستند.

ابزارهای دهانی‌‌: گزینه‌ی دیگر، پوشیدن ابزاری دهانی است که برای باز نگه داشتن گلوی شما طراحی شده است. مطمئنا CPAP مؤثرتر از ابزارهای دهانی است، اما استفاده از ابزارهای دهانی راحت‌تر است. برخی از آنها طوری طراحی شده‌اند که با جلو آوردن فک، راه گلو را باز نگه می‌دارند؛ که گاهی اوقات می‌تواند در کاهش خروپف و آپنه‌ خواب انسدادی خفیف مؤثر باشد.

شما می‌توانید این ابزار را از دندان‌پزشک‌تان بخواهید. ممکن است که لازم باشد تا قبل از پیدا کردن ابزار مناسب، ابزارهای مختلفی را امتحان کنید. هنگامی که ابزار مناسب خودتان را پیدا کردید، باید در طول سال اول و پس از آن نیز به‌طور مرتب با دندان‌پزشک‌تان در ارتباط باشید و با او تمرین کنید تا طرز استفاده از آن را کاملا یاد بگیرید، مطمئن شوید که دستگاه همچنان مناسب شماست و همچنین علائم و نشانه‌هایتان را مجددا ارزیابی کنید.

تست‌هایی که برای تشخیص آپنه‌ خواب به‌ کار می‌روند، عبارتند از:

پلی‌سومنوگرافی شبانه: در طول این تست، شما به دستگاهی وصل می‌شوید که فعالیت قلب، ریه، مغز، الگوهای تنفس، حرکات دست و پا و سطوح اکسیژن خون شما را در حین خواب تحت نظر می‌گیرد.

تست‌های خواب خانگی: در برخی از موارد، پزشک‌تان تست‌های ساده‌ای را برای تشخیص آپنه‌ خواب در اختیار شما قرار می‌دهد که می‌توانید در خانه از آنها استفاده کنید. این تست‌ها معمولا شامل اندازه‌گیری ضربان قلب، سطح اکسیژن خون، جریان هوا و الگوهای تنفسی شما هستند. اگر آپنه‌ خواب داشته باشید، نتیجه‌ی آزمایش‌ها، اُفت سطوح اکسیژن در طول آپنه‌ها و افزایش متعاقب آنها با بیدار شدن را نشان می‌دهد.

اگر نتایج غیرطبیعی باشند، ممکن است که پزشک‌تان بتواند بدون انجام تست‌های بیشتر، درمان شما را آغاز کند. دستگاه‌های قابل‌حملی که برای نظارت بر خواب به‌ کار می‌روند، تمام موارد آپنه‌ خواب را شناسایی نمی‌کنند، بنابراین ممکن است که علی‌رغم طبیعی بودن نتایج اولیه‌ی تست‌های شما، پزشک‌تان همچنان پلی‌سومنوگرافی را توصیه کند.

اگر آپنه‌ خواب انسدادی داشته باشید، ممکن است که پزشک‌تان شما را به متخصص گوش، حلق و بینی ارجاع دهد تا احتمال وجود هرگونه انسداد (گرفتگی) در بینی یا حلق بررسی شود. ممکن است که برای تشخیص علل آپنه‌ خواب مرکزی به متخصص قلب (کاردیولوژیست) یا متخصص سیستم عصبی (نورولوژیست) نیز ارجاع داده شوید.

عوارض آپنه خواب

آپنه‌ خواب نوعی وضعیت پزشکی جدی درنظر گرفته می‌شود و ممکن است عوارض زیر را به‌دنبال داشته باشد:

۱. خستگی در طول روز

بیداری‌های مکرر ناشی از آپنه‌ خواب، خواب عمیق و نرمال را غیرممکن می‌سازد. افراد مبتلا به آپنه‌ خواب اغلب به خواب‌آلودگی شدید در طول روز، خستگی و تحریک‌پذیری دچار می‌شوند.

ممکن است که شما در تمرکز کردن نیز دچار مشکل شوید یا متوجه شوید که در محل کار، در حین تماشای تلویزیون یا حتی درهنگام رانندگی خواب‌تان می‌برد. احتمال تصادف وسایل نقلیه یا بروز حادثه در محل کار در افراد مبتلا به آپنه‌ خواب بیشتر است.

همچنین ممکن است که احساس کنید تندمزاج، دمدمی‌مزاج یا افسرده شده‌اید. کودکان و نوجوانان مبتلا به آپنه‌ خواب ممکن است عملکرد ضعیفی در مدرسه داشته باشند یا مشکلات رفتاری پیدا کنند.

۲. فشار خون بالا یا مشکلات قلبی

اُفت‌ ناگهانی سطوح اکسیژن خون که در طول آپنه‌ خواب اتفاق می‌افتد، فشار خون را افزایش می‌دهد و سیستم قلبی‌-عروقی را تحت فشار قرار می‌دهد. اگر آپنه‌ خواب انسدادی دارید، خطر ابتلای شما به فشار خون بالا (بیماری فشار خون) بیشتر است.

آپنه‌ خواب انسدادی می‌تواند خطر حملات قلبی مکرر و ضربان قلب غیرطبیعی مانند فیبریلاسیون دهلیزی را افزایش دهد. آپنه‌ خواب انسدادی، احتمال سکته‌ی مغزی را نیز افزایش می‌دهد. اگر بیماری قلبیِ زمینه‌ای وجود داشته باشد، اپیزودهای متعدد کاهش اکسیژن خون (هیپوکسی یا هیپوکسمی) می‌تواند به مرگ ناگهانی ناشی از نامنظمی ضربان قلب منجر شود.

۳. دیابت نوع ۲

افراد مبتلا به آپنه‌ خواب در مقایسه با افرادی که این اختلال خواب را ندارند، بیشتر در معرض ابتلا به مقاومت به انسولین و دیابت نوع ۲ قرار دارند.

۴. سندروم متابولیک

این اختلال، مجموعه‌ای از سایر عوامل خطری است که با ریسک بالای بیماری قلبی در ارتباط هستند. بیماری‌هایی که سندروم متابلویک را تشکیل می‌دهند، عبارتند از فشار خون بالا، کلسترول غیرطبیعی، قند خون بالا و افزایش اندازه‌ی دور کمر.

۵. عوارض ناشی از مصرف داروها و عمل جراحی

مصرف برخی از داروها و همچنین بیهوشی عمومی در افراد مبتلا به آپنه‌ خواب انسدادی، ممکن است که عوارضی را درپی داشته باشد. احتمال دچار شدن این افراد به عوارض پس از جراحی در جراحی‌های مهم، بیش از دیگران است، چرا که آنها مستعد ابتلا به مشکلات تنفسی هستند، به‌خصوص هنگامی که بی‌حال یا بیهوش به پشت دراز می‌کشند. قبل از عمل جراحی به پزشک‌تان اطلاع دهید که به آپنه‌ خواب دچارید و تحت چه درمانی هستید.

۶. مشکلات کبد

احتمال دریافت نتایج غیرطبیعی از تست‌های عملکرد کبد در افراد مبتلا به آپنه‌ خواب بیشتر است و کبدشان معمولا علائمی از زخم را نشان می‌دهد. این عارضه‌ای است که به بیماری کبد چرب غیرالکلی معروف است.

۷. کم‌خوابی یا بی‌خوابی همسر

خروپف با صدای بلند می‌تواند مانع شود که اطرافیان شما، ازجمله همسرتان استراحت و خواب کافی داشته باشند و ممکن است که در روابط شما مشکل ایجاد کند. در بسیاری از اوقات، ممکن است که همسرتان مجبور شود به اتاق یا حتی طبقه‌ی دیگری از خانه برود تا بتواند بخوابد؛ و حتی اگر خروپف شما را تحمل کند و محل خوابش را تغییر ندهد، مطمئنا دچار محرومیت از خواب خواهد شد.

چه کسانی بیشتر در معرض خطر آپنه خواب انسدادی هستند؟

آپنه ی خواب می تواند در هر سنی و برای هر شخصی اتفاق بیفتد حتی کودکان. افراد زیر بیشتر در معرض خطر آپنه ی خواب هستند:

حدوداً 20% مردان و 9% زنان برای یک بار هم شده در زندگیشان وقفه تنفسی را تجربه می‌کنند.

آپنه متوسط و شدید گریبان گیر حدوداً 9% مردان و 4 % زنان است.

آپنه خواب انسدادی در کودکان هم رخ می‌دهد و حدود 2% کودکان آپنه خواب انسدادی دارند که بیشتر کودکان زیر یکسال هستند که در خواب نفسشان بند می‌آید. تنگی نفس در خواب کودکان باید حتما با مراجعه به متخصص خواب پیگیری شود. آپنه تنفسی در نوزادان زودرس نیز شایع است.

مردان دو تا سه برابر بیشتر از زنان در معرض ابتلا به آپنه ی خواب هستند و افرادی که اضافه وزن دارند، بیشتر در معرض ابتلا به آپنه هستند. چاقی نیز علت پریدن آب به گلو در خواب می‌تواند باشد.

افرادی که سنشان بالای ۴۰ سال است، بیشتر در معرض تنگی نفس در خواب هستند. کسانی که گردن کلفتی دارند، بیشتر دچار تنگی نفس در خواب می‌شوند. کسانی که لوزه‌شان بزرگ است، زبان بزرگی دارند یا استخوان فک کوچکی دارند همچنین کسانی که راه تنفسی آن ها باریک است.

آپنه خواب انسدادی با ژنتیک در ارتباط است، پس اگر درخانواده کسی به این اختلال خواب مبتلا باشد شما نیز ممکن است گرفتار آن باشید.

کسانی که الکل، آرام بخش و مسکن مصرف می کنند، در معرض ابتلا به این اختلال هستند. این مواد ماهیچه های حلق را شل می‌کند.

کسانی که دچار رفلاکس معده به مری هستند، ممکن است بیشتر در خواب نفسشان قطع و وصل شود و آپنه خواب انسدادی بگیرند. این بیماری در کسانی که سیگار می کشند، شایع‌تر است. سیگاری ها سه برابر بیشتر از افراد دیگر وقفه تنفسی در خواب را تجربه می کنند. کسانی که دچار بیماری های قلبی هستند نیز ممکن است این اختلال را تجربه کنند.

کسانی که دچار انسداد بینی به علت انحراف بینی، آلرژی یا سینوزیت هستند یا در گذشته دچار سکته شده اند نیز ممکن است گرفتار این بیماری باشند.

ارتباط زیادی بین چاقی مفرط و خطر ابتلا به آپنه خواب انسدادی وجود دارد. این بیماری بیشتر در میان مردهای میان سال رایج است و آقایان حدود دو الی سه برابر بیشتر در معرض وقفه تنفسی در خواب هستند. زیرا مردان گردن کلفت‌تری دارند و راه هوایشان بلند تر است و همین باعث می‌شود احتمال ابتلا به آپنه خواب انسدادی در آن‌ها بیشتر شود.

با افزایش سن احتمال ابتلا به آپنه خواب انسدادی بیشتر می‌شود به طوری که در سنین بین 40 تا 60 سال احتمال بند آمدن نفس در خواب بیشتر میشود. بعد از 60 سالگی دوباره احتمال ابتلا به آپنه خواب کم می‌شود.

در میان خانم ها نیز خانم‌های باردار بیشتر ممکن است دچار آپنه خواب انسدادی شوند. چیزی حدود 80% زنان باردار، خصوصاً در سه ماهه سوم باردای وقفه تنفسی خواب را تجربه می‌کنند که می‌تواند به دلیل بزرگ شدن عروق خونی، تغییرات هورمونی و افزایش وزن در دوران حامگی باشد.

سیگاری ها سه برابر غیر سیگاری‌ها ممکن است دچار وقفه تنفسی در خواب شوند، زیرا دود سیگار مجرای تنفسی بالایی را متورم می‌کند و باعث گیرکردن مایع در مجرای تنفسی می‌شود. با ترک سیگار وقفه تنفسی در خواب هم کم خواهد شد.

گزینه های درمانی دیگر برای آپنه خواب انسدادی

برای سفت کردن بافت نرم کام نرم، روش های کم تهاجمی تری نیز وجود دارد. هرچند این روش ها برای درمان خرپف موثر بوده است، اما تاثیر آن برای درمان آپنه خواب انسدادی در طولانی مدت مشخص نیست.

اگر دچار آپنه خواب انسدادی هستید، طاق باز نخوابید
اگر عادت به طاقباز خوابیدن دارید، یک توپ تنیس یا یک تکه یونولیت به پشت لباس خوابتان بدوزید که شب به پشت نخوابید و نفساتان در خواب بند نیاید. با این کار کمتر هم خروپف خواهید کرد و مشکل تنفسی در خواب برایتان پیش نمی‌آید.

اگر آپنه تنفسی دارید، سعی کنید وزن کم کنید
وزن کم کردن روش بسیار موثری در کم کردن وقفه تنفسی در خواب است. با استفاده از دستگاه سی پپ و گذاشتن نایت گارد در دهانتان، همزمان سعی کنید رژیم بگیرید و روزها ورزش کنید تا به وزن ایده آل برسید چون چاقی مشکلات تنفسی خواب را تشدید می‌کند. وقتی زیر نظر متخصص خواب هستید حتما در مورد اضافه وزن هم به شما گوشزد می‌کند و کمک می‌کند تا زودتر از آپنه خواب انسدادی خلاص شوید.

درمان دارویی آپنه خواب انسدادی چیست؟

درمان دارویی برای آپنه خیلی موثر نیست ولی بعضی داروها می‌توانند عواملی که باعث آن شده‌اند را از بین ببرند. برای مثال قرص دومپریدون که نوعی داروی ضد استفراغ و تهوع است و داروهای ضد احتقان (گرفتگی بینی و سینه) مثل سودوافدرین یا فنیل افدرین می‌تواند با باز کردن مجرای هوا، آن را تسکین بخشد.

داروی استازولامید که برای درمان ارتفاع زدگی تجویز می‌شود، در مواردی به بیماران مبتلا به آپنه خواب انسدادی کمک می‌کند. این دارو که با برند دیاموکس به فروش می‌رسد، می‌تواند با بالابردن سطح اکسیژن خون کمک کند. افرادی که در ارتفاع زیاد که اکسیژن کم است دچار مشکل تنفسی می‌شوند این دارو را مصرف می‌کنند.

دانشمندان سوئیسی دریافتند که استازولامید برای درمان دارویی آپنه خواب انسدادی می‌تواند موثر باشد، اما تحقیقات همچنان ادامه دارد و این درمان آپنه با استازولامید هنوز صد در صد تایید نشده است.

ملاتونین هم در درمان دارویی آپنه موثر است. ملاتونین کمک می‌کند زودتر خوابتان ببرد و راحت‌تر بخوابید و الگوی خواب شما را تنظیم می‌کند. تحقیقات نشان داده است که ملاتونین به کاهش استرس اکسیداتیو کمک کرده و آن را تا حدودی درمان می‌کند.

منبع: سایت دکتردکتر
سایت چطور
سایت پیژامه