گذشته از بعضي عادت‌هاي بد غذايي مانند خوردن زياد برنج چرب، در ميان ما ايراني‌ها عادت‌هاي خوبي نيز ديده مي‌شود؛ مثلا مصرف سبزي‌ها به شکل «سبزي خوردن» کنار غذاي اصلي يا خوردن ميان وعده‌اي متشکل از نان و پنير و سبزي. البته دانستن مزايا و عوارض احتمالي هريک از سبزي‌هاي حاضر در سبزي خوردن از ديدگاه علم تغذيه و طب گياهان دارويي، هم براي افرادي که مشتري پروپا قرص آن هستند، مفيد است و هم براي آنها که علاقه چنداني به اين همراه غذا ندارند.
ناگفته‌هاي سبزي خوردن در گفتگو با دکترمحمدحسين صالحي
گذشته از بعضي عادت‌هاي بد غذايي مانند خوردن زياد برنج چرب، در ميان ما ايراني‌ها عادت‌هاي خوبي نيز ديده مي‌شود؛ مثلا مصرف سبزي‌ها به شکل «سبزي خوردن» کنار غذاي اصلي يا خوردن ميان وعده‌اي متشکل از نان و پنير و سبزي. البته دانستن مزايا و عوارض احتمالي هريک از سبزي‌هاي حاضر در سبزي خوردن از ديدگاه علم تغذيه و طب گياهان دارويي، هم براي افرادي که مشتري پروپا قرص آن هستند، مفيد است و هم براي آنها که علاقه چنداني به اين همراه غذا ندارند. سبزي‌هاي خوش‌مزه و اشتهاآوري که پاي ثابت سفره بسياري از خانواده‌هاي ايراني است، هر کدام ويژگي‌هاي تغذيه‌اي و درماني خاص خودشان را دارند. خوب است براي شروع، کمي‌درباره خواص چند قلم از سبزي‌هاي رايج حرف بزنيم، سبزي‌هايي مانند ريحان، ترخون، مرزه، نعناع و جعفري. در اين گزارش دكتر محمدحسين صالحي سورمقي، متخصص فارماكوگنوزي و استاد دانشگاه تهران راجع به اين مهم به نكات جالبي اشاره كرده‌اند كه مي‌توانيد در ادامه آنها را مطالعه كنيد.
خانم‌هاي باردار و شيرده بايد با احتياط ريحان بخورند!
دکتر صالحي، ويژگي‌هاي عمده هر يک از اين سبزي‌ها را به اين ترتيب برايمان توضيح مي‌دهد: «تمام گياهان معطر يا اسانس‌دار مانند ريحان، نعناع، مرزه و... در چهار خاصيت مشترک‌اند: ضدنفخ، ضددرد، ضداسپاسم و ضدميکروب. اما جدا از اين خواص مشترک، هر کدا‌م‌شان ويژگي‌هاي خاص خودشان را دارند. براي مثال، ريحان که يک گياه يک ساله معطر و از خانواده نعناع است، خاصيت آنتي‌اکسيداني دارد و در نتيجه ضدسرطان است. ريحان به دو رنگ سبز و بنفش موجود بوده که گستردگي ريحان سبز بسيار بيشتر از بنفش است ولي هر دوي آنها شيرافزا، آرا‌‌م‌بخش، خواب‌آور و ضدبيماري آلزايمر هستند. البته در مصرف ريحان بايد در بعضي موارد احتياط کرد. در دوران بارداري و شيردهي خانم‌ها نبايد بيش از حد معمول ريحان بخورند؛ در حد همان سبزي خوردن ايرادي ندارد ولي مقادير زياد و طولاني‌مدت ممکن است خطرناک باشد.»
مرزه نبين چه ريزه!
مرزه سبزي ديگري است که دکتر صالحي به ويژگي‌هاي آن اشاره مي‌کند و مي‌گويد: «اين سبزي علفي يک ساله است از خانواده نعناع که بوي خيلي نافذي دارد و به دليل تند و تيزي مزه‌اش کمتر به شكل تازه استفاده مي‌شود ولي برخي خانواده‌ها در سبزي خوردن‌شان مقاديري مرزه مي‌گذارند. مرزه خاصيت ضدميکروب بالايي دارد، تعريق را کنترل مي‌کند و به همين دليل به‌عنوان گياه ضدتشنگي براي افراد مبتلا به مرض قند تجويز مي‌شود. اين گياه ضد ويروس تبخال، ضدانگل، خلط‌آور، محرک و تقويت‌كننده معده است.» اين‌طور که دکتر صالحي مي‌گويد، مرزه براي انسان مسموميت يا عوارضي ندارد اما مصرف بيش از اندازه‌اش، به دليل تند و تيزي که دارد، ممکن است التهاباتي را در مخاط دهان ايجاد کند.
نعناع هيچ عارضه‌اي ندارد
حتماً مي‌دانيد كه نعناع يکي از سبزي‌هاي پرمصرف بوده و در سبزي خوردن نيز به وفور استفاده مي‌شود. دکتر صالحي درباره خواص اين سبزي مي‌گويد: «نعناع يک گياه بوته‌اي چندساله است که انواع متعددي دارد. از خصوصيات کلي آن مي‌شود به اين موارد اشاره کرد: ضد تهوع و استفراغ، ضدويروس تبخال، ضدخارش، ضدتب، بازکننده برونش و رفع احتقان، صفرا‌آور و خارج کننده سموم بدن. يکي ديگر از خواص نعناع، ضددرد و مسکن بودن آن است. ضمن اينکه هيچ‌گونه عارضه جانبي يا حساسيتي بعد از مصرف اين سبزي تا به حال گزارش نشده است.»
جعفري و حساسيت نوري!
جعفري هم يکي از سبزي‌هاي خوش خوراکي است که در سبزي خوردن استفاده مي‌شود: «اين گياه از خانواده چتريان يا همان خانواده جعفري است. اين سبزي کاهش‌دهنده اسيداوريک بوده و در پايين آوردن فشارخون نيز مفيد شناخته شده است. بنابراين مصرف آن به ميانسالان توصيه مي‌شود. به‌علاوه، منبع ويتامين‌هاي C و بتاکاروتن است و مواد معدني مانند آهن و کلسيم دارد. اما چون گياه قاعده‌آوري است مقادير زيادش، بيش از 200 گرم در روز براي زنان باردار خطر سقط را به همراه دارد. ضمن اينکه بعضي افراد به گياهان خانواده جعفري حساسيت دارند، به اين ترتيب که اگر جعفري مصرف کنند و در معرض نور آفتاب قرار گيرند، روي پوست‌شان تاول و بثورات پوستي ظاهر مي‌شود. به اين عارضه حساسيت نوري مي‌گويند و کساني که اين علايم را داشته باشند نبايد گياهان خانواده جعفري را مصرف کنند.»
نظر ابن‌سينا درباره ترخون
ترخون يکي ديگر از سبزي‌هاي معطر سفره سنتي ايراني است که خصوصياتي کمي متفاوت از بقيه سبزي‌ها دارد. اين سبزي، گياه علفي چندساله‌اي است از خانواده کاسني: «اين گياه منبع مواد معدني مانند کلسيم، فسفر، آهن، منيزيم، سديم و پتاسيم است. اين ماده غذايي هم علاوه بر خصوصيات کلي گياهان معطر يعني ضداسپاسم، ضددرد، ضدنفخ و ضدميکروب بودن، خواب‌آور، ضدالتهاب و آماس و مسکن درد دندان نيز هست.» البته اين‌طور که دکتر صالحي مي‌گويد، در کتاب قانون ابن‌سينا ذکر شده که ترخون داراي نيروي مخدر ضعيف است؛ شايد مسکن بودن‌اش هم به همين دليل باشد. خوردن ترخون براي درمان زخم‌ها و جوش‌هاي دهان و دندان نيز مفيد شناخته شده است از اين رو، به شما توصيه مي‌كنيم حتما آن را در ميان اجزاي سبزي خوردن‌تان بگنجانيد. گفتگو از : سارا هاشمي‌نيک منبع: http://salamat.com
نظرات کاربران
ارسال نظر
با تشکر، نظر شما پس از بررسی و تایید در سایت قرار خواهد گرفت.
متاسفانه در برقراری ارتباط خطایی رخ داده. لطفاً دوباره تلاش کنید.
