آسايش و امنيت در بهشت
آسايش و امنيت، دو نعمت بسيار بزرگي هستند كه همگان در زندگي به دنبال آنها مي‌باشند و براي دست يافتن به آنها، تلاش فراواني به كار مي‌گيرند. اين دو نعمت بزرگ خدادادي كه تندرستي و سلامت را نيز در پي خواهد داشت. داراي ارزش فوق العاده زيادي است، ليكن متأسفانه تا انسان آنها را در اختيار دارد،قدر نمي‌داند و آن گاه كه از دست داد متوجّه ارزش آنها مي‌شود!
پيامبر اسلام (صلّی الله علیه و آله و سلّم) فرموده است:« نِعمتانِ مَكفورَتان:الأمن و العافِيةُ »1
دو نعمت، مورد غفلت و ناسپاسي و قدر ناشناسي قرار مي‌گيرند:امنيت و آسايش و سلامت و تندرستي. حضرت صادق (ع) هم دو نعمت امنيت و آسايش و تن درستي و صحّت، يعني سلامت روان و سلامت جسم را، بزرگ‌ترين و بلكه كامل‌ترين و نعمت‌هاي دنيايي دانسته است.2
راستي، چه چيزهايي اين نعمت بزرگ را از انسان مي‌گيرد؟سستي در تحصيل علم و درس خواندن، فريب خوردن از سوي يك دوست ناباب، شكست در امتحان، فقر و تنگ دستي، مشكلات خانوادگي، ضعف ايمان، لغزش و فرو غلتيدن در وادي انحراف و گناه و…؟
الف: مسئوليت گريزي، روي آوردن به خوشي‌هاي زود گذر و فريب دادن خويشتن و در نتيجه، به دست آوردن آسايش و امنيت نسبي كه متأسفانه در مورد جواناني كه آگاهي لازم، راهنماي دلسوز و الگوي مناسب را ندارند، اين شيوه چشمگيرتر است!
مثلاً براي رهايي از كابوس غم و اندوه و پريشاني، روي آوردن به « قرص‌هاي روان گردان » و دواهاي شادي زاست!
پزشكان و محققان علوم زيست شناسي اين شيوه را خطرناك، اعتياد آور و سرانجام، مرگ بار اعلام كرده‌اند، طبق آمار سال 1380،بيش از 40 هزار نفر در ايران بدان مبتلا و گروه سنّي 15 تا 35 سال، بيشترين گروه سنّي هستند كه آن را مصرف مي‌كند.3
ب: قرآن كريم كه آئين نامه هدايت همه جانبه است، فرموده:« ألا بِذِكرِ اللّهِ تَطمَئِنُّ القُلُوبُ ؛آگاه باشيد كه با ياد خدا دل‌ها آرامش مي يابد».(سوره رعد،آيه 28) ياد خدا كه در قرآن با واژه «ذكر» آمده، علاوه بر يادآوري زباني و قلبي، يادي است كه از يك سو عظمت و جلال خداوند را در برابر انسان نمايان مي‌سازد و مسئوليت او را در برابر ذات حق تبيين مي‌گرداند و از سوي ديگر،اين «ياد» به خاطر قدرت باز دارندگي انسان از لغزش و گناهان و اعتماد و ارتباط با «خداوند جهان هستي» موجب ثبات و آرامش خاطر مي‌گردد.
پيامبر اسلام (صلّی الله علیه و آله و سلّم) نيز ياد واقعي خدا را، علاوه بر « ذكر زباني و قلبي» ياد بازدارنده و سازنده شمرده و مي‌فرمايد:«وَ لكن إذا وَرَدَ علي ما يحرِمُ عَلَيهِ، خافَ اللّهَ عَزَّوجلَّ عِندَه و تَرَكَهُ».4؛بلكه «ذكر واقعي خدا» آن است كه وقتي انسان در برابر گناه و حرامي قرار گرفت، خدا را در نظر آورد و بترسد و از گناه و حرام خودداري نمايد.
آرامش و امنيت، به طور كامل و همه جانبه از ويژگي‌ها و نعمت‌هاي بهشتي است كه بر اساس آيات قرآن كريم نمونه‌هايي از آنها را به مطالعه مي‌گذاريم:
فرشتگان الهي، به آنان مي‌گويند:داخل اين باغ‌ها شويد، در سلامت و آرامش و امنيت.در آيه ديگري مي‌فرمايد:«اُدخُلوا الجَنَّةَ لاخَوف عَلَيكُم و لا أنتم تَحزَنُونَ؛داخل بهشت شويد كه نه ترس و بيمي برشما وارد مي‌شود و نه گرفتار غم و اندوه مي‌شويد. (و بلكه در آرامش و شادماني و امنيت خواهيد بود)».(سوره اعراف، آيه 49)
خانه‌هاي پاكيزه و بزرگ يكي از پاداش‌هاي بزرگ الهي به اهل ايمان و يكي از كانون‌هاي بزرگ آسايش و آرامش و امنيت و راحتي آنان خواهد بود.
آري،براي كساني كه ايمان آورده‌اند و در دنيا اعمال صالح داشته‌اند، پاداش فراواني است و خانه‌هايي كه در اختيار آنان قرار مي‌گيرد، داراي آن چنان تجهيزات كاملي است كه به منظور آرامش و كاميابي بيشتر و بهره‌مندي از آسايش و لذت بهتر، خانه‌هاي آنان ، غرفه‌ها و بالا خانه‌هاي مشرف به منظره‌هاي چشم نواز و لذّت بخش بهشتي نيز دارد و سكونت در آنها، براي آنان آسايش دل نشين و فراواني به وجود مي‌آورد.
قرآن كريم در اين باره مي‌فرمايد:«وَ هُم في الغُرفاتِ آمِنُونَ؛آنان در آن غرفه‌ها و بالا خانه‌ها، آسايش و آرامش دارند».(سوره سبأ،آيه 37)
قرآن مجيد،اين فضاهاي آرام بخش و لذّت آفرين را اين گونه بيان كرده است:«هَم وَ ازواجُهُم في ظِلالٍ علي الأرائكِ مُتّكئونَ…؛بهشتيان، امروز به (بهره‌برداري) از نعمت‌هاي خدا مشغول و مسرورند، آنان با همسران خويش، در سايه‌هاي (قصرها و درختان بهشتي) بر تخت‌ها تكيه زده اند و براي آنها در بهشت، ميوه‌هاي فراوان و لذّت بخش، هر چه بخواهند وجود دارد، و براي آنان سلام و درود الهي است».(سوره يس،آيات 56 ـ 58)
و در جاي ديگر مي‌فرمايد:«اُدخُلُوا الجَنَّةَ أنتُم وَ أزواجُكُم تُحبَرُوُنَ؛اي بندگان من! نه ترسي بر شما هست و نه اندوهي، شما با همسران خويش در حالي كه در نهايت شادماني (كه آثار آن در چهره‌ها و حركات و رفتار و قهراً خراميدن و ناز شما نمايان و همراه است) به بهشت وارد شويد».(سوره زخرف،آيات 68 تا 71)
قرآن كريم، اين ويژگي‌ها و شرايط مناسب را به عنوان پاداش مؤمنان و نيكوكاران در دنيا، به طور خلاصه، اين گونه بيان كرده است:
الف ـ « إنَّ لَكَ أن لاتَجُوعَ وَ لاتَعري.وَ أنَّكَ لاتَظمَؤُ فيها وَ لاتَضحي؛ اي آدم! تو در بهشت راحت هستي و در آن گرسنه نمي‌شوي و برهنه نخواهي شد و نيز در بهشت تشنه نمي‌شوي و حرارت آفتاب آزارت نخواهد داد».(سوره طه، آيات 118و 119)
ب ـ بندگان مؤمن در بهشت مي‌گويند:«حمد و سپاس خدايي را كه غم و اندوه را از ما برطرف نمود، به راستي پروردگار ما غفور و شكور است، خدايي كه با فضل خويش ما را در اين سراي جاويدان جاي داد كه در آنجا نه رنج و تعبي به ما مي‌رسد و نه گرفتار خستگي و واماندگي مي‌شويم».(سوره فاطر، آيات 34 و 35)
ج ـ قرآن كريم، سرنوشت و جايگاه مؤمنان و افرادي را كه عمل صالح انجام داده‌اند «جنّات فردوس» معرفي مي‌كند و درباره آنان مي‌فرمايد:«خالدينَ فيها لايبغونَ عَنها حِوَلاً؛آنان در بهشت جاويدان (و با آسايش و امنيت و خاطر آسوده هستند) و هرگز در پي جا و نقل مكان نخواهند بود».(سوره كهف،آيات 107 و 108)
حافظ شيرازي سروده است:
آسايش دو گيتي ، تفسير اين دو حرف است
بـا دوسـتان مـروّت ، بـا دشـمنـان مـدارا
/خ
پيامبر اسلام (صلّی الله علیه و آله و سلّم) فرموده است:« نِعمتانِ مَكفورَتان:الأمن و العافِيةُ »1
دو نعمت، مورد غفلت و ناسپاسي و قدر ناشناسي قرار مي‌گيرند:امنيت و آسايش و سلامت و تندرستي. حضرت صادق (ع) هم دو نعمت امنيت و آسايش و تن درستي و صحّت، يعني سلامت روان و سلامت جسم را، بزرگ‌ترين و بلكه كامل‌ترين و نعمت‌هاي دنيايي دانسته است.2
راستي، چه چيزهايي اين نعمت بزرگ را از انسان مي‌گيرد؟سستي در تحصيل علم و درس خواندن، فريب خوردن از سوي يك دوست ناباب، شكست در امتحان، فقر و تنگ دستي، مشكلات خانوادگي، ضعف ايمان، لغزش و فرو غلتيدن در وادي انحراف و گناه و…؟
براي به دست آوردن آسايش و امنيت در زندگي، چه راه‌هايي وجود دارد؟
الف: مسئوليت گريزي، روي آوردن به خوشي‌هاي زود گذر و فريب دادن خويشتن و در نتيجه، به دست آوردن آسايش و امنيت نسبي كه متأسفانه در مورد جواناني كه آگاهي لازم، راهنماي دلسوز و الگوي مناسب را ندارند، اين شيوه چشمگيرتر است!
مثلاً براي رهايي از كابوس غم و اندوه و پريشاني، روي آوردن به « قرص‌هاي روان گردان » و دواهاي شادي زاست!
پزشكان و محققان علوم زيست شناسي اين شيوه را خطرناك، اعتياد آور و سرانجام، مرگ بار اعلام كرده‌اند، طبق آمار سال 1380،بيش از 40 هزار نفر در ايران بدان مبتلا و گروه سنّي 15 تا 35 سال، بيشترين گروه سنّي هستند كه آن را مصرف مي‌كند.3
ب: قرآن كريم كه آئين نامه هدايت همه جانبه است، فرموده:« ألا بِذِكرِ اللّهِ تَطمَئِنُّ القُلُوبُ ؛آگاه باشيد كه با ياد خدا دل‌ها آرامش مي يابد».(سوره رعد،آيه 28) ياد خدا كه در قرآن با واژه «ذكر» آمده، علاوه بر يادآوري زباني و قلبي، يادي است كه از يك سو عظمت و جلال خداوند را در برابر انسان نمايان مي‌سازد و مسئوليت او را در برابر ذات حق تبيين مي‌گرداند و از سوي ديگر،اين «ياد» به خاطر قدرت باز دارندگي انسان از لغزش و گناهان و اعتماد و ارتباط با «خداوند جهان هستي» موجب ثبات و آرامش خاطر مي‌گردد.
پيامبر اسلام (صلّی الله علیه و آله و سلّم) نيز ياد واقعي خدا را، علاوه بر « ذكر زباني و قلبي» ياد بازدارنده و سازنده شمرده و مي‌فرمايد:«وَ لكن إذا وَرَدَ علي ما يحرِمُ عَلَيهِ، خافَ اللّهَ عَزَّوجلَّ عِندَه و تَرَكَهُ».4؛بلكه «ذكر واقعي خدا» آن است كه وقتي انسان در برابر گناه و حرامي قرار گرفت، خدا را در نظر آورد و بترسد و از گناه و حرام خودداري نمايد.
آرامش و امنيت، به طور كامل و همه جانبه از ويژگي‌ها و نعمت‌هاي بهشتي است كه بر اساس آيات قرآن كريم نمونه‌هايي از آنها را به مطالعه مي‌گذاريم:
1.به هنگام ورود
فرشتگان الهي، به آنان مي‌گويند:داخل اين باغ‌ها شويد، در سلامت و آرامش و امنيت.در آيه ديگري مي‌فرمايد:«اُدخُلوا الجَنَّةَ لاخَوف عَلَيكُم و لا أنتم تَحزَنُونَ؛داخل بهشت شويد كه نه ترس و بيمي برشما وارد مي‌شود و نه گرفتار غم و اندوه مي‌شويد. (و بلكه در آرامش و شادماني و امنيت خواهيد بود)».(سوره اعراف، آيه 49)
2.خانه‌هاي پاكيزه
خانه‌هاي پاكيزه و بزرگ يكي از پاداش‌هاي بزرگ الهي به اهل ايمان و يكي از كانون‌هاي بزرگ آسايش و آرامش و امنيت و راحتي آنان خواهد بود.
آري،براي كساني كه ايمان آورده‌اند و در دنيا اعمال صالح داشته‌اند، پاداش فراواني است و خانه‌هايي كه در اختيار آنان قرار مي‌گيرد، داراي آن چنان تجهيزات كاملي است كه به منظور آرامش و كاميابي بيشتر و بهره‌مندي از آسايش و لذت بهتر، خانه‌هاي آنان ، غرفه‌ها و بالا خانه‌هاي مشرف به منظره‌هاي چشم نواز و لذّت بخش بهشتي نيز دارد و سكونت در آنها، براي آنان آسايش دل نشين و فراواني به وجود مي‌آورد.
قرآن كريم در اين باره مي‌فرمايد:«وَ هُم في الغُرفاتِ آمِنُونَ؛آنان در آن غرفه‌ها و بالا خانه‌ها، آسايش و آرامش دارند».(سوره سبأ،آيه 37)
3. بر تخت‌هاي زيبا
قرآن مجيد،اين فضاهاي آرام بخش و لذّت آفرين را اين گونه بيان كرده است:«هَم وَ ازواجُهُم في ظِلالٍ علي الأرائكِ مُتّكئونَ…؛بهشتيان، امروز به (بهره‌برداري) از نعمت‌هاي خدا مشغول و مسرورند، آنان با همسران خويش، در سايه‌هاي (قصرها و درختان بهشتي) بر تخت‌ها تكيه زده اند و براي آنها در بهشت، ميوه‌هاي فراوان و لذّت بخش، هر چه بخواهند وجود دارد، و براي آنان سلام و درود الهي است».(سوره يس،آيات 56 ـ 58)
و در جاي ديگر مي‌فرمايد:«اُدخُلُوا الجَنَّةَ أنتُم وَ أزواجُكُم تُحبَرُوُنَ؛اي بندگان من! نه ترسي بر شما هست و نه اندوهي، شما با همسران خويش در حالي كه در نهايت شادماني (كه آثار آن در چهره‌ها و حركات و رفتار و قهراً خراميدن و ناز شما نمايان و همراه است) به بهشت وارد شويد».(سوره زخرف،آيات 68 تا 71)
4. در اوج آسايش
قرآن كريم، اين ويژگي‌ها و شرايط مناسب را به عنوان پاداش مؤمنان و نيكوكاران در دنيا، به طور خلاصه، اين گونه بيان كرده است:
الف ـ « إنَّ لَكَ أن لاتَجُوعَ وَ لاتَعري.وَ أنَّكَ لاتَظمَؤُ فيها وَ لاتَضحي؛ اي آدم! تو در بهشت راحت هستي و در آن گرسنه نمي‌شوي و برهنه نخواهي شد و نيز در بهشت تشنه نمي‌شوي و حرارت آفتاب آزارت نخواهد داد».(سوره طه، آيات 118و 119)
ب ـ بندگان مؤمن در بهشت مي‌گويند:«حمد و سپاس خدايي را كه غم و اندوه را از ما برطرف نمود، به راستي پروردگار ما غفور و شكور است، خدايي كه با فضل خويش ما را در اين سراي جاويدان جاي داد كه در آنجا نه رنج و تعبي به ما مي‌رسد و نه گرفتار خستگي و واماندگي مي‌شويم».(سوره فاطر، آيات 34 و 35)
ج ـ قرآن كريم، سرنوشت و جايگاه مؤمنان و افرادي را كه عمل صالح انجام داده‌اند «جنّات فردوس» معرفي مي‌كند و درباره آنان مي‌فرمايد:«خالدينَ فيها لايبغونَ عَنها حِوَلاً؛آنان در بهشت جاويدان (و با آسايش و امنيت و خاطر آسوده هستند) و هرگز در پي جا و نقل مكان نخواهند بود».(سوره كهف،آيات 107 و 108)
حافظ شيرازي سروده است:
آسايش دو گيتي ، تفسير اين دو حرف است
بـا دوسـتان مـروّت ، بـا دشـمنـان مـدارا
پی نوشت :
1 و 2. بحارالانوار، ج 78، ص 170 .
3. روزنامه ايران، 24/3/1384، شماره 3161، ص 9.
4. سفينة البحار، ج 2، ص 277.
/خ
.jpg "غیرت چیست؟ اقسام غیرت کدامند؟ علل بی غیرتی چیست؟")
