Wikipedia Scanner

مقدمه:

اگرتا به حال به دائره المعارف آن لاتين Wikipedia سر زده باشيد احتمالاً متوجه شده ايد که ويرايش يک مطلب درآن به سادگي کليک کردن بر روي سربرگ edit this page، اعمال تغييرات مورد نظرو کليک کردن بر روي گزينه save است. اما اين سادگي ويرايش، نکته اي است که هم نقطه قوت و هم ضعف آن محسوب مي شود: هرکسي مي تواند Wikipedia را ويرايش کند، حتي به طور ناشناس. داستان هايي در مورد افراد يا سازمان هايي که به طورمداوم، مطالب Wikipedia را ويرايش مي کنند و اين کار را چه با هدفي مشکوک وچه دليلي واهي انجام مي دهند، وجود دارد. اما محدود کردن قابليت افراد در ويرايش آسان مطالب آن مي تواند باعث به وجود آمدن بحث هاي متعددي شوند که اين ويژگي را زير سوال مي برد.
Wikipedia داراي مجموعه متنوعي ازابزاري است که به مقابله با ويرايش گران مشکوک مي پردازد. اين سايت، مجموعه راهنماييهاي متعددي در مورد شکل بهينه مطالب يک دائره المعارف و چگونگي پاک کردن مطالب دارد. بسياري از Wikipediaها، يعني افرادي که به طور مرتب مطالب اين سايت را ويرايش مي کنند و نسبت به آن احساس وظيفه و وفاداري مي کند مطالب نادرست و تخريب شده آن را تصحيح مي کنند. Wikipedia يک رکورد ازتمام تغييرات را نگهداري مي کند تا بدين ترتيب يک مطلب نادرست و نا صحيح را بتوان به نسخه قبلي آن بازيابي نمود. اين سايت همچمنين داراي چندين ويژگي است که Wikipedianها مي توانند آن ها را درخواست و از آن استفاده کنند. اين ويژگي ها شامل قفل کردن صفحات، بلوکه کردن کاربران مشخص و flag نمودن مطالبي که با خطوط راهنماي سايت مغايرت دارند، مي شود.
گذشته از تمامي اين ابزار، Wikipediaها نمي توانند همه جا حاضر باشند. با اين وجود بيش از 1,9 ميليون صفحه انگليسي، پتانسيل سوء استفاده از اين سايت بسيار زياد است خصوصاً از طريق کاربران ناشناس.
wikiscanner که يک برنامه رايگان است، در آگوست سال 2007 توسط virgil griffith، يک دانشجوي فارغ التحصيل در رشته کامپيوتر وسيستم هاي عصبي در انستيتو تکنولوژي کاليفرنيا و محقق مدعو درانستيتو سان تاافه طراحي گرديد. هر جاي که يک کاربر ناشناس و رجيستر نشده، يکي از ورودي هاي Wikipediaرا ويرايش کند، سايت، آدرس IP اين کاربر را ثبت مي نمايد. wikiscanner
از اين رکوردها براي رديابي آدرس هاي IP ويرايش گران ناشناس Wikipedia استفاده مي کند. با مقايسه آدرس هاي IP در رکوردهاي ثبت شده در يک بانک اطلاعاتي متشکل از کمپاني هايي که اين آدرس هاي IP را در اختيار دارند، اين اسکنر مي تواند نام ويرايش گر، يا حداقل سازماني که مسئوليت دسترسي کاربر را به عهده دارد، مشخص کند. نتيجه استفاده از اين اسکنر خيره کننده بوده است، ده ها ميليون ويرايش ناشناس که توسط بيش از 180000 سازمان صورت گرفته که در برخي از آن ها به طور واضح با قوانين Wikipedia مغايرت داشته اند بدين طريق کشف شده است. اسامي تعدادي از اين سازمان ها بدين شرح بوده است: FBI، CIAحزب کار بريتانيا، واتيکان، Wal-Mart، حزب جمهوري خواه، کليساي ساينتولوژي، کمپاني Del، مايکروسافت، Apple وسازمان ملل متحد.
دراين مقاله، ما نگاه دقيق تر ي به چگونگي کارکرد wikiscanner خواهيم کرد وخصوصاً به بيان برخي از مثال هاي بحث برانگيز و دردسرهاي حاصل از ويرايش ناشناس اين سايت مي پردازيم و به بيان برخي عکس العمل ها در مقابل wikiscanner خواهيم پرداخت.

خلق Wikipedia Scanner

درساخت Wikipedi Scanner، ويرژيل گريفيث از يکي از ويژگي هاي اصلي Wikipedia يعني رکوردها و backlogهاي عظيم آن بهره برداري نمود. براي ديدن مثالي از اين که اين رکوردها به چه شکل هستند، کافي است بر روي سر برگ history در بالاي ورودي Wikipediaکليک کنيد. درآن جا شما اسامي رجيستر شده ويرايش گران ناشناس وهمچنين يادداشت هايي در مورد تغييرات را مشاهده خواهيد کرد. شما همچنين به سادگي مي توانيد يک مطلب را ويرايش کنيد، نسخه ها متفاوت يک مطلب واحد را با هم مقايسه نمائيد يا پيغامي براي يکي از ويرايش کنندگان بگذاريد، حتي براي ويرايش گران ناشناس.
Wikipedia، امکان دانلود يک نسخه کامل از دايره المعارف، شامل هرمطلب و رکورد تمام ويرايش هاي انجام شده را فراهم مي کند. گريفيث، کل دايرة المعارف را دانلود کرد و تمامي تغييرات ناشناس وآدرس هاي IP مربوط به آن را استخراج نمود. او به 34417493 ويرايش ناشناس که از هفتم فوريه 2002 تا چهارم اگوست 2007 ازطريق 266895 آدرس IP مختلف انجام گرفته بود،دست پيدا کرد. مجموعه گوناگوني از سرويس ها که در برخي از آن ها در دسترس عموم قرار دارند امکان رديابي آدرس هاي IP را براي شرکت هاي تجاري و هويت دولتي صاحب آن فراهم مي کند. با استفاده از نرم افزار IP2Location (کمپاني که برنامه هايي را به فروش مي رساند که کاربر را قادر مي سازد آدرس هاي IPرا با دارندگان آن تطبيق دهد) گريفيث به اين نتيجه رسيد که 187529 سازمان، ويرايش هايي را به طور ناشناس بر روي Wikipedia انجام داده اند. اين کار ممکن است از نظر تئوري، يک کار ساده به نظر برسد، اما قبل از گريفيث، هيچکس چنين نگاه عميقي به ويرايش هاي ناشناس Wikipedia نکرده بود و کوششي براي آگاهي از هويت کاربراني که چنين کاري انجام داده بودند به خرج نداده بود. wikiscanner که از حالا ازطريق وب سايت گريفيث در دسترس قرار گرفته، به کاربران اجازه مي دهد به جست وجوي يک سازمان خاص، يک آدرسIP منفرد، دامنه اي از آدرس هاي IP يا يک ورودي Wikipedia بپردازند. پس ازعرضه اوليه آن، گريفيث به طور موقتي برخي از ويژگي هاي سايت را به واسطه بار ترافيک سنگيني که بر روي سايت به وجود آمده بود غير فعال کرد اما بعداً با پهناي باند کافي به صحنه وب بازگشت.
وب سايت هاي متعددي، خصوصا ًWired به تأسيس وبلاگ ها وفوروم هايي پرداخته اند که کاربران مي توانند نتايج مورد علاقه خود را حاصل از wikiscanner است به آن پست کنند. سايت گريفيث داراي گزينه اي از Editors Picks است که به ويرايش هاي انجام گرفته توسط سازمان هاي علمي / تحقيقاتي، آموزشي، سياسي، تجاري، و اخبار تقسيم شده است.او همچنين ليست هاي جذاب ديگري نظير تعداد ويرايش هاي ناشناسي که توسط آدرس هاي gov انجام شده را فراهم کرده است. NASA با 6846 ويرايش مقام اول را دراين ليست به خود اختصاص داده است. مرکز اطلاعات شبکه وزارت دفاع که صاحب قانوني نام دامنه است، با 43823 ويرايش در بين آدرس هاي mil مقام اول را کسب کرده است.خوب، wikiscanner چه نوع نتايجي را بررسي مي کند؟ براي آگاهي از اين نکته، ادمه مقاله را مطالعه کنيد.
چيزهايي که توسط wikiscanner در معرض ديد قرارگرفته است.
با بيش از34 ميليون ويرايش ناشناس که توسط 187529 سازمان صورت گرفته است، قبل از ظهور wikiscanner امکان رديابي ويرايش هاي بحث انگيز تقريباً وجود نداشت. و البته، ويرايش ناشناس تا زماني که اين کاربر به عنوان يکي از ويژگي هاي Wikipedia دراختيار کاربران قرار داشته باشد، ادامه دارد. اما بسياري از سازمان ها مدت ها است توسط wikiscanner ازميدان به در شده اند. دراين بخش ازمقاله، ما به يافته هاي گريفيث وساير کاربران خواهيم پرداخت.تمام ويرايش هاي ناشناس، مشکوک نيستند و با هدف سوء استفاده انجام نمي گيرند. برخي از آنها حاصل کار کاربراني هستند که ممکن است نخواهند درسايت رجيستر کنند ويا بخواهند يک خطاي ساده دستوري را بدون دردسرهاي log in کردن به سايت انجام دهند. بسياري از ويرايش هاي کشف شده توسط wikiscanner بي ضرر بوده اند. به نظر مي رسد که برخي از ويرايش هاي ناشناس، مشکوک بوده و يا با يک هدف تبليغاتي به انجام رسيده است.
Diebold Election Systems با انجام ويرايش هاي ناشناسي که توسط افرادي که به شبکه آن دسترسي داشته اند انجام شده بود. توجه زيادي را به خود جلب کرد.سازنده ماشين هاي رأي گيري الکترونيکي در معرض بحث و جدل هاي فراواني درمورد کيفيت ماشينهاي توليدي خود وهمکاري مديراجرايي آن با مبارزات انتخاباتي جورج بوش قرار داشته است. wikiscanner فاش کرد که درنوامبر 2005، پانزده پاراگرافي که درمورداين مباحث نوشته شده بود. توسط کاربري که رد او در آدرس IP متعلق به Diebold گرفته بود حذف شده است.بلافاصله پس از آن، يک کاربرديگر، موارد حذف شده را به اين مطلب باز گرداند و براي ويرايش گر ناشناس، هشداري برروي talk page او گذاشت.
کاربري که رد او درآدرس IP حزب دموکرات گرفته شده بود، ورودي هاي مربوط به مجري بحث برانگيز برنامه Talk show، يعني Rush Limbaugh را ويرايش کرده و او را "احمق"، "نژاد پرست" و"مرتجع" خطاب کرده بود. اين ويرايش گرهمچنين نوشته بود که بيش تر مخاطبان برنامه او "افرادي از نظر قانوني عقب مانده" هستند ونقطه نظرات او را "مضحک" خوانده بود و کلمه "مضحک (Ridiculous)" را به واژه "محافظه کاري" در Wikipedia لينک بود.
يک نفردرNational Rifle Association ، تغييراني برروي صفحه اي که به شايعات حوادث يازدهم سپتامبر اختصاص داشت انجام داده بود. اين ويرايش گر ناشناس، پاراگرافي را که به ارتباط بين دولت عراق تحت حاکميت صدام حسين وحوادث يازدهم سپتامبراختصاص داشت تغيير داده بود. يک فرد ديگر در همان سازمان، دوبار ورودي Wikipedia در مورد تاريخچه Liger، يعني ارتباط بين يک شير نر و يک ببر ماده را تغيير داده بود.
گذشته از نبردهاي بين احزاب سياسي مختلف، wikiscanner نمونه هايي از کمپاني هايي را که صفحات مربوط به رقبا را تغيير داده بودند فاش کرد. Apple،صفحات مايکروسافت را ويرايش کرده بود و يک نفر درمايکروسافت نيزهمين کاررا برروي صفحات مربوط به Apple انجام داده بود. روزنامه انگليسي گاردين،ورودي مربوط به روزنامه رقيب، The Times را تغيير داده بود.بسياري ازويرايش هاي ناشناس، تقريباً بي ضرر هستند، خصوصاً وقتي به منبع آن توجه کنيم. فردي درCIA دريک مطلب بلند درمورد Lightsaberمشارکت کرده بود. فرد ديگري در DARPA، مؤسسه بسيار پيشرفته تحقيقاتي وزارت دفاع، ورودي هاي مربوط به The Real Denver :World، هنر پيشه معروف شيا لبوف و بازيکن هاکي Bill Guerin را دستکاري نموده بود. هيچ يکي از اين ويرايش ها مشکوک نبودند و با سياست هاي Wikipedia تعارض قرار نداشتند.

پيامدها ونتايج حاصل از Wikipedia Scanner

گريفيث در وب سايت شخصي خود مي گويد ايده ساخت Wikiscanner پس ازاينکه اعضاي کنگره ورودي هاي مربوط به خودشان را که به نقاط ضعف آن ها اختصاص داشت پاک کرده بودند به ذهنش راه يافته است. دربين ساير دلايل موجود براي ايجاد Wikiscanner، گريفيث گفته است که آرزو داشته "روابط عمومي کوچکي براي کمپاني ها و سازمان هايي که به آنها علاقه اي ندارم ايجاد کنم. او همچنين اشاره کرده که قصد داشته" رتبه صفحه مربوط به virgil.grs را براي پرس وجوي virgil در گوگل ارتقا دهد"
اعلام وجود Wikiscanner باعث شد تا روزنامه ها مطالب متعددي درمورد بازرسان آماتوري که قصد دارند ويرايش هاي نامناسب را صيد کنند به رشته تحريردرآورند. به نظر مي رسيد که گريفيث به يکي ازاهداف خود دست پيدا کرده است. اين هدف عبارت ازاين بود که کمپاني ها به عواقب ويرايش هاي عمداً نادرست روياين دايرة المعارف واقف شوند.
اگرWikiscanner، رد يک ويرايش را در آدرس IP يک کمپاني پيدا کند، اين بدان معنا نيست که يک کارمند اين ويرايش ها را انجام داده و يا آن کمپاني دستورچنين ويرايشي را صادرکرده است. برنامه Wikiscanner نمي تواند ويرايش ها را تا رسيدن به يک فرد خاص پيگيري کند، بلکه تنها آدرسIP و کمپاني صاحب آن را مشخص مي کند. اما گريفيث متوجه شده بود که اگراين ويرايش در طي ساعات کاري به انجام رسيده باشد، درنتيجه فردي که تغييرات را انجام داده بود احتمالاً نماينده کمپاني بوده و يا درکاربرمهماني بوده است که به شبکه کمپاني دسترسي داشته است. بسياري از ويرايش هاي ناشناس، نشان دهنده زيرپا گذاشتن قوانين Wikipedia هستند، خصوصاً قانون Conflict of interest يا COI (تضارب آراء).ويرايشگراني که ازپتانسيل COI برخورد هستند ازويرايش مطالبي که ممکن است يک COI رابه وجود آورد منع نمي شوند اما به آن ها توصيه مي شود با احتياط عمل کنند.برخي از سازمان ها به شکلي واضح، مطالب راهم جهت با منافع خود ويرايش مي کنند که اين کار، زير پاگذاشتن قوانين Wikipedia محسوب مي شود.يکي از اصول اساسي Wikipedia، حفظ اصل بي طرفي است که جيمي ولز مؤسس Wikipedia آن را "قاطع وغيرقابل بحث "اعلام کرده است. بسياري از ويرايش هاي بحث انگيزي که توسط Wikiscanner کشف شده است، اين اصل را زيرپا گذاشته بوده اند.
گريفيث مي گويد که ترجيح مي دهد يک پلتفرم بازنظير Wikipedia مي تواند در مقابل انجام اعمال غير قانون عکس العمل نشان دهد. اين ابزار مي تواند به حفظ صحت صفحات بحث برانگيز کمک کند و زماني که چنين صفحاتي به شکلي نامناسب ويرايش مي شوند رد اين تغييرات را داشته باشد.ازسوي ديگر اين ابزار مي تواند باعث شود تا افرادي که صفحات را ويرايش مي کنند دقت بيش تري در ويرايش هاي ناشناسي که از طريق کامپيوترهاي خانگي يا سيستمهاي کامپيوتري عمومي انجام مي دهند به خرج دهند. ويرژيل گريفيث مي گويد که او با Wikipedia Foundation که يک مؤسسه غير انتفاعي و حامي Wikipedia است صبحتي نکرده اما عکس العمل آن ها که درمطبوعات منعکس شده مثبت بوده است.يکي از سخن گويان Wikipedia به BBC News گفته که اين کمپاني واقعاً براي شفافيت مطالب اهميت قائل است و Wikiscanne چنين اهميتي را به سطوح جديدي ارتقاء داده است. اين سخنگوهمچنين اعلام کرده که Wikiscanner ممکن است درآينده از برخوردهايي که در بين افراد و در نتيجه ويرايش مطالب به وجود مي آيد جلوگيري کند. گريفيث در مصاحبه اي که با Times Online انجام داده گفته است که پروژه بعدي او ممکن است به اطلاعات شخصي افراد که به سايت هاي شبکه اجتماعي ارسال مي کنند مربوط باشد.
منبع:ماهنامه کامپيوتري بزرگراه رايانه شماره 119