نامگذاری سوره نَمْل
نامگذاری این سوره به نام «نمل» به دلیل پرداختن به داستان مورچگان و حضرت سلیمان(علیه السلام) در این سوره است.نام دیگر این سوره «سلیمان» است؛ چراکه به داستان حضرت سلیمان(علیه السلام)پرداخته است.
نام سوم این سوره «طاسین» است؛ زیرا این سوره با حروف مقطعه «طس» آغاز شده است.
محل و ترتیب نزول
سوره نمل جزو سوره‌های مکی و در ترتیب نزول، چهل و هشتمین سوره‌ای است که بر پیامبر(صلی الله علیه و آله) نازل شده است.این سوره در چینش کنونی مُصحَف، بیست و هفتمین سوره است و در جزء ۱۹ و ۲۰ قرآن جای دارد.
تعداد آیات و دیگر ویژگی‌ها
سوره نمل ۹۳ آیه و ۱۱۶۶ کلمه و ۴۷۹۵ حرف دارد. این سوره از نظر حجم از سوره‌های مَثانی و متوسط و مقداری کمتر از نیم جزء قرآن است.آیه ۲۶ سوره نمل سجده مستحب دارد؛ یعنی هنگام قرائت یا شنیدن آن مستحب است فرد سجده کند.
سوره نمل سیزدهمین سوره از سوره‌های بیست و نه‌گانه مقطعات است که با حروف مُقَطَّعه «طس» (خوانده می‌شود: طا سین) شروع می‌شود و جزو سوره‌های طَواسین دانسته شده است.
از ویژگی‌های دیگر سوره نمل وجود دو «بسم الله الرحمن الرحیم» در این سوره است؛ یکی در ابتدای سوره و دیگری در ابتدای نامه حضرت سلیمان(علیه السلام) به ملکه سبأ (بلقیس) در آیه ۳۰ است.
.jpg "سوره نَمْل")
آیات مشهور
آیه ۳۴ درباره نابودی شهرها در جنگ، آیه امن یجیب و آیه۶۹ درباره سیر در زمین از آیات مشهور و نامدار سوره نمل است.آیه ۳۴
«قَالَتْ إِنَّ الْمُلُوکَ إِذَا دَخَلُوا قَرْ‌یَةً أَفْسَدُوهَا وَجَعَلُوا أَعِزَّةَ أَهْلِهَا أَذِلَّةً ۖ وَکَذَٰلِکَ یَفْعَلُونَ﴿۳۴﴾»(ترجمه: [ملکه] گفت: «پادشاهان چون به شهرى درآیند، آن را تباه و عزیزانش را خوار مى‌گردانند و این گونه مى‌کنند.»)
علامه طباطبایی افساد در شهرها را در این آیه به معنای تخریب، آتش زدن و ویران کردن بناهای آن و ذلیل کردن مردم آن شهرها را به اسارت، کشتن و تبعید تعبیر کرده است.
این آیه جواب ملکه سبا به اطرافیان خود بود که خواهان جنگ با حضرت سلیمان بودند. در تفسیر نمونه به این نکته اشاره شده است که چون ملکه سبا خود پادشاه بود و خصلت پادشاهان را می‌دانست جنگ‌طلبی اطرافیان خود را با اشاره به آثار جنگ پاسخ داد تا راهی دیگر برای جواب به نامه سلیمان(علیه السلام) پیدا کند و صحت و سقم گفتار او را بسنجد.
طبرسی در تفسیر مجمع البیان جمله آخر آیه «وَکَذَٰلِکَ یَفْعَلُونَ» را تایید خداوند بر گفتار بلقیس دانسته است.
آیه امن یجیب
«أَمَّن یُجِیبُ الْمُضْطَرَّ إِذَا دَعَاهُ وَیَکْشِفُ السُّوءَ وَیَجْعَلُکُمْ خُلَفَاءَ الْأَرْ‌ضِ أَإِلَـٰهٌ مَّعَ اللَّـهِ ۚ قَلِیلًا مَّا تَذَکَّرُ‌ونَ﴿۶۲﴾»(ترجمه: یا [کیست] آن کس که درمانده را -چون وى را بخواند- اجابت مى‌کند، و گرفتارى را برطرف مى‌گرداند، و شما را جانشینان این زمین قرار مى‌دهد؟ آیا معبودى با خداست؟ چه کم پند مى‌پذیرید.)
این آیه معمولا برای نجات از گرفتاری، ناراحتى و بیمارى‌ها خوانده می‌شود.
در این آیه، روی عنوان مضطر تکیه شده است؛ چراکه یکی از شرائط اجابت دعا آن است که دعا صادقانه باشد و انسان مضطری که دیگر به غیر خدا امیدی ندارد و کاملا درمانده شده است، دعایش حقیقی است و در این حالت فرد فقط خدا را می‌خواند و خدا هم اجابت می‌کند.
بنابر برخی از روایات این آیه بر حضرت مهدی(عج) تطبیق شده است. امام صادق(علیه السلام) فرمودند: این آیه در مورد قائم نازل شده، به خدا سوگند مضطر او است، هنگامی که در مقام ابراهیم دو رکعت نماز بجا می‌آورد و دست به درگاه خداوند متعال برمی‌دارد دعای او را اجابت می‌کند، ناراحتی‌ها را برطرف می‌سازد و او را خلیفه روی زمین قرار می‌دهد.
در بحار الانوار آمده است امامان وقتی این عبارت را به قصد دعا می‌خواندند، آن را این‌گونه قرائت می‌کردند: «یا مَنْ یجیبُ الْمُضْطَرَّ إِذا دَعاهُ».
آیه سیر در زمین
«قُلْ سِیرُ‌وا فِی الْأَرْ‌ضِ فَانظُرُ‌وا کَیْفَ کَانَ عَاقِبَةُ الْمُجْرِ‌مِینَ ﴿۶۹﴾»(ترجمه: بگو: «در زمین بگردید و بنگرید فرجام گنه‌پیشگان چگونه بوده است.»)
این آیه را هشداری به کسانی دانسته‌اند که نبوت حضرت محمد(صلی الله علیه و آله) را تکذیب کردند و اینکه همانند امت‌های گذشته که پیامبرانشان را تکذیب کردند به هلاکت خواهند رسید؛ هشداری که در دیگر آیات نظیر این آیه به آن پرداخته شده است. 1
.jpg "سوره نَمْل")
فضیلت و ثواب تلاوت سوره نمل
قرائت سوره نمل ثواب زیادی دارد و معصومین (علیه السلام) خواندن آن را بسیار سفارش نموده اند.حضرت محمد (صلی الله علیه و آله) درباره برکات تلاوت این سوره می‌فرمایند: هر کس سوره نمل را قرائت کند، خداوند ده برابر کسانی که حضرت سلیمان را تصدیق یا تکذیب کرده اند و نیز تعداد کسانی که پیامبران الهی هود (علیه السلام)، شعیب (علیه السلام)، صالح (علیه السلام) و ابراهیم (علیه السلام) را تایید و یا تکذیب کرده اند حسنه به او داده می‌شود و در روز قیامت در حالی از قبرش خارج می‌شود که “ذکر لااله الا الله” به لب دارد.
امام صادق (علیه السلام) نیز درباره فضیلت تلاوت این سوره می‌فرمایند: اگر کسی سوره‌های طواسین (سوره‌هایی که با طسم و طس آغاز شده اند) را در شب جمعه قرائت کند از جمله اولیای الهی خواهد بود و در دنیا هیچ ناراحتی به او نخواهد رسید و خداوند در آخرت چنان از نعمت‌های بهشتی به او عطا می‌کند تا او راضی شود.
برکات و خواص سوره نمل
سوره نمل برکات زیادی دارد و آثار مثبت زیادی بر زندگی می‌گذارد از جمله این آثار می‌توان به مصون ماندن خانه از حیوانات موذی، برآورده شدن حاجات بزرگ، تسکین درد دندان و علاقه‌مند کردن شخصی به خود اشاره نمود.۱. مصون ماندن خانه از حیوانات موذی
سوره نمل یکی از چند دعا برای دفع حشرات موذی است. از پیامبر گرامی اسلام (صلی الله علیه و آله) نقل شده است که هر کس سوره نمل را بر پوست آهویی بنویسد و آن را در منزل خود قرار دهد، هیچ مار، عقرب، کرم، ملخ، سگ و گرگ درنده‌ای به خانه اش نزدیک نخواهد شد.۲. برآورده شدن حاجات بزرگ با ختم امن یجیب
آیه ۶۲ سوره نمل معروف به آیه امن یجیب است که ختم آن برای برطرف شدن گرفتاری‌ها و برآورده شدن حاجات بزرگ بسیار مجرب است.برای ختم باید این آیه را ۱۲ هزار مرتبه بخوانید که می‌توانید آن را به صورت انفرادی یا جمعی انجام دهید.
۳. تسکین درد دندان
سوره النمل دعای درمان دندان درد شدید به نقل از امام باقر (علیه السلام) است که فرمودند: اگر به درد دندان مبتلا شدی، دست خود را بر روی آن بگذار و به آن سوره حمد و اخلاص را بخوان و پس از آن آیه ۸۸ سوره نمل را بخوان تا درد دندان برطرف شود.
۴. علاقه‌مند کردن شخصی به خود
هر کس بخواهد کسی را به خود علاقه‌مند کند باید آیات زیر را به غذا یا خوراکی بخواند و به شخص مورد نظر بخوراند تا عشق و محبت بین آن‌ها ایجاد شود.﴿بسم الله الرحمن الرحیم، ان لا تعلوا علیّ و اتونی مسلمین﴾ ﴿لو لا ان ربطنا علی قبل‌ها لتکون من المومنین﴾
۵. ختم سوره نمل برای ازدواج
ختم سوره نمل برای ازدواج نیز بسیار توصیه شده است و کسانی که به دنبال ازدواج موفق هستند می توانند از این ختم بهره بگیرند.برای ختم سوره نمل باید از روز دوشنبه تا روز جمعه آیات ۵۹ تا ۶۳ سوره نمل را به صورت زیر ختم نمایید.
ابتدا آیه ۵۹ را بخوانید و بعد از آن ۱۰۰ مرتبه یا محمد بگویید، بعد از آن آیه ۶۰ را بخوانید و ۱۰۰ مرتبه یا علی بگویید، سپس آیه ۶۱ را بخوانید و ۱۰۰ مرتبه یا زهرا بگویید پس از آن آیه ۶۲ را بخوانید و ۱۰۰ مرتبه یا حسن و پس از خواندن آیه ۶۳ صد مرتبه یا حسین بگویید. شما می‌توانید تا برآورده شدن حاجت هر هفته این ختم را بخوانید. 3
پی نوشت:
1.www.fa.wikishia.net
2.www.mihannovin.ir
3.www.setare.com
