عصب رادیال در کجا قرار دارد؟
عصب رادیال (Radial nerve) در بازو قرار دارد و به کنترل حرکات ماهیچه سه سر بازو، کشیدگی مچ دست و انگشتان و احساس در بخشی از دست کمک میکند. آسیب عصب رادیال منجر به درد، ضعف، از دست رفتن عملکرد صحیح مچ دست، دست و انگشتان میشود. معمولاً به این حالت فلج عصب رادیال گفته میشود.1آسیب عصب رادیال یا افتادگی مچ دست چیست؟
آسیب عصب رادیال به آسیب عصبی در قسمت بالایی بازو اشاره دارد. این عصب ماهیچه سه سر بازو را کنترل میکند. همچنین کمک میکند تا مچ دست و انگشتان دست کشیده شوند. احساس در بخشی از دست هم به دلیل حضور عصب رادیال ایجاد میشود. عصب رادیال نزدیک استخوان بازو فوقانی بوده و به همین دلیل بسیار در معرض آسیب قرار دارد. احتمال آسیب زمانی بیشتر میشود که استخوان دچار شکستگی شود.آسیب عصبی درجات مختلفی دارد:
نوروپراکسی (Neurapraxia): اولین درجه آسیب که از نظر شدت کمترین مقدار است
آکسونوتمزیس (Axonotmesis): دومین، سومین و یا چهارمین درجه آسیب
نوروتمزیس (Neurotmesis): آسیب درجه پنجم که از نظر شدت بیشترین مقدار آسیب است
آسیب به عصب رادیال میتواند منجر به فلج عصب رادیال شود.1
دلایل آسیب عصب رادیال
آسیب عصب رادیال، دلایل احتمالی زیادی دارد. شامل:شکستگی استخوان بازو
خوابیدن، در حالتی که بازو، در موقعیت نامناسبی قرار گرفته است
فشار ناشی از تکیه دادن دست روی پشتی صندلی
استفاده نادرست از عصای زیر بغل
افتادن روی دست یا وارد شدن ضربه به دست
تحت فشار بودن مچ به مدت طولانی
شایع ترین دلایل آسیب عصب رادیال، شکستگی دست، استفاده بیش از حد از دست و حوادث ورزشی و کاری است.
وابسته به سطح آسیب، ممکن است فرد، پارگی کامل عصب رادیال را تجربه کند. این وضعیت می تواند باعث علائمی شود که مشابه آسیب های خفیف تر است.
پارگی عصب معمولا نیازمند ترمیم به وسیله جراحی است.
فعالیت های به خصوص، زمانی که تکرار شوند، می توانند منجر به آسیب عصب رادیال شوند.
حرکاتی که شامل حرکت های گرفتنی و نوسانی هستند، مانند ضربه زدن با چکش، می توانند منجر به آسیب عصب طی زمان شوند.
زمانی که عصب رادیال، روی استخوان های مچ و ساق، عقب و جلو می رود، احتمال گیر کردن، فشرده شدن یا کشیدگی عصب وجود دارد.
مسمومیت با سرب می تواند منجر به آسیب عصبی طولانی مدت نیز شود. در طول زمان، سرب می تواند باعث آسیب به سیستم عصبی شود.
عارضه های خاصی که کل بدن را تحت تاثیر قرار می دهد، ممکن است به یک عصب آسیب برساند.
بیماری کلیوی و دیابت ممکن است باعث التهاب، احتباس مایع و سایر علائمی شود که به نوبه خود می تواند منجر به فشردگی عصب شود. این امر می تواند عصب رادیال یا سایر عصب های بدن را درگیر کند.2
علائم آسیب عصب رادیال
آسیب عصب رادیال معمولا باعث ایجاد علائم در پشت دست، نزدیک انگشت شست و در انگشتان اشاره و میانی می شود.علائم شامل درد شدید یا سوزش و احساس غیر طبیعی در انگشت شست و سایر انگشتان است. تجربه بی حسی، خارش و مشکل در راست کردن دست، طبیعی است.
ممکن است فرد متوجه شود نمی تواند مچ و انگشتان خود را باز یا راست کند. این وضعیت، افتادگی مچ یا افتادگی انگشت نیز نامیده می شود و در تمام موارد دیده نمی شود.2
تست و تشخیص آسیب عصب رادیال
برای تشخیص آسیب عصب رادیال، پزشک معاینه بدنی انجام خواهد داد. برای این کار مفاصل بازوی فوقانی را حرکت داده و از بیمار در مورد احساس درد، کشیدگی و سوزن سوزن شدن سوالاتی خواهد پرسید.در برخی از موارد، پزشک برای تشخیص محل دقیق و شدت آسیب اقدامات دیگری را هم انجام خواهد داد، این موارد شامل:
تست تشخیصی الکترود
آسیب عصب منجر به کاهش و یا توقف جریان انتقال الکتریکی در بدن میشود. اندازهگیری سرعت و درجه این سیگنالها در عصب به تشخیص کمک میکند.
دو نوع از این تستها ممکن است استفاده شود:
الکترومیوگرافی (electromyography)
بررسی انتقال و رسانش عصب (nerve conduction study)
تستهای تصویربرداری
روشهای تصویر برداری پزشکی که برای تشخیص آسیب عصب به کار گرفته میشوند، شامل رادیولوژی اشعه ایکس، ام آر آی، سونوگرافی بوده و کمک میکنند تا مکان و شدت آسیب عصب به درستی شناسایی شود.1
درمان آسیب های عصب رادیال
در مواردی که بدنبال اصابت جسم نافذ به اندام، علائم آسیب عصب رادیال بوجود بیاید نیاز به عمل جراحی وجود دارد. پزشک جراح زخم را بازتر کرده و عمق آنرا کاوش کرده و هر گونه پارگی عصب را ترمیم میکند.در مورد آسیب شاخه های حسی عصب رادیال چون این اعصاب اثر گذاری مهمی در کارکرد لمسی دست ندارند ممکن است نیاز به عمل جراحی نداشته باشند.
در مواردی که علائم آسیب عصب بدنبال ضربه به اندام ایجاد شود ولی زخمی ایجاد نشده باشد (مانند شکستگی های بسته بازو) اکثر آسیب ها خودبخود خوب میشوند.
در این موارد پزشک معالج چند ماه صبر میکند تا کارکرد عصب خودبخود درست شود و در صورت عدم بازگشت، محل آسیب احتمالی را با جراحی جستجو کرده و آسیب های احتمالی را ترمیم میکند.
در صورتیکه عصب به علت جابجا شدن استخوان تحت فشار قرار گرفته باشد با جااندازی شکستگی یا دررفتگی، علائم آسیب عصبی نیز برطرف میشود.
در مواردی که ترمیم عصب حرکتی رادیال موفقیت آمیز نباشد پزشک جراح از روش جابجا کردن تاندون های دست برای بازگرداندن حرکت اکستانسیون به مچ دست استفاده میکند.
در مراقبت از آسیب های عصب رادیال چه درمان جراحی انتخاب شود و چه عامل فشارنده عصب برطرف شده و برای بازگشت کارکرد عصب صبر شود، باید مفاصلی که به علت فلج شدن عضلات مربوطه خوب حرکت نمیکنند به توسط آتل و اسپلینت در وضعیت مناسب قرار بگیرند.
همچنین بیمار یا همراهان وی تا وقتی حرکات ارادی مفصل امکانپذیر نشده است، باید با کمک دست سالم خود چند بار در روز تمامی مفاصل اندام را در تمام جهات حرکت دهد تا دچار خشکی نشوند.3
چگونه می توان از آسیب عصب رادیال پیشگیری کرد؟
اگر از وارد کردن فشار طولانی مدت به بازو پرهیز شود، می توان از اغلب آسیب های عصب رادیال پیشگیری کرد.لازم است از رفتارهایی که می تواند منجر به آسیب عصبی شود، مثل حرکات تکراری یا باقی ماندن در حالت های منقبض در حین نشستن یا خوابیدن پرهیز شود.
اگر فرد به حرفه ای مشغول است که نیازمند حرکات تکراری است، باید با استراحت و تعویض بین کارهایی که نیازمند حرکات مختلف است، از خود محافظت کند.2
زمان بهبودی و دورنما
پیش بینی طولانی مدت آسیب عصب رادیال در آینده، بر اساس علت و شدت آسیب، بسیار متفاوت است. در اغلب موارد، امکان بهبود کامل وجود دارد.روش های درمانی اولیه، عموما اغلب آسیب های عصب رادیال را طی 12 هفته ترمیم می کند.
اگر آسیب عصبی ناشی از یک عارضه پزشکی زمینه ای مثل دیابت یا اعتیاد به الکل باشد، باید در مورد چگونگی مدیریت علائم با پزشک صحبت شود.
افرادی که هنگام وقوع آسیب، جوان تر هستند و افرادی که آسیب های عصبی دیگری دارند، سریع تر از بقیه بهبود می یابند. در صورت نیاز به جراحی، بهبودی کامل می تواند از شش تا هشت ماه زمان ببرد.2
پینوشتها
1.www.drdr.ir
2.www.yadmanteb.com
3.www.iranorthoped.com