هلیکوباکتری چیست؟

هلیکوباکتر پیلوری همانطور که گاهی از آن با عنوان باکتری معده نیز یاد می‌شود، یک باکتری مارپیچی شکل است که می‌تواند باعث التهاب مزمن در پوشش داخلی معده (گاستریت) و اثنی عشر (قسمت اول روده کوچک) در انسان شود. عفونت هلیکوباکتر پیلوری، قسمت انتهایی معده (آنتروم) را آلوده می‌کند.

این باکتری همچنین یکی از دلایل عمده زخم‌های معده در سراسر جهان محسوب می‌شود. حدود 90 درصد از افراد مبتلا به زخم معده به ویروس هلیکوباکتر پیلوری آلوده هستند. با این حال، بسیاری از افراد موجودات زنده‌ای را در معده و دستگاه گوارش فوقانی خود دارند که در روده و دستگاه گوارشی آنها زندگی می‌کنند و علائم اندکی دارند یا اصلاً نشانه‌ای ندارند.

اگرچه زخم‌ها باعث سوء‌هاضمه می‌شوند، اما گاهی اوقات اثر جدی‌تر دارند. زیرا می‌توانند ایجاد خونریزی کنند یا حتی پشت سر هم باعث ایجاد زخم در معده شوند. اگر زخم در معده به اندازه کافی عمیق باشد، باعث سوراخ شدن آن می‌شود. بنابراین افراد مبتلا به زخم معده، باید با هدف خلاص شدن از این بیماری درمان شوند.

از آنجا که میلیون‌ها نفر وجود دارند که هم هلیکوباکتر پیلوری و هم سوء‌هاضمه شدید دارند، می‌تواند نتیجه را که یکی منجر به دیگری می‌شود، وسوسه انگیز کند. با این وجود سوء‌هاضمه بسیار شایع است و دلایل زیادی غیر از زخم معده برای آن وجود دارند. اکثرا افرادی که از سوء‌هاضمه رنج می‌برند، زخم نخواهند داشت. همچنین بیماری هلیکوباکتر پیلوری تنها در سال 1983 کشف شد و هنوز تحقیقات زیادی در مورد آن در حال انجام است.¹

علت عفونت هلیکو باکتر پیلوری چیست؟

هنوز معلوم نیست دقیقا چگونه عفونت های H. pylori گسترش می یابد. باکتری ها هزاران سال با انسان زندگی می کنند. تصور می شود که این عفونت ها از فردی به فرد دیگر منتقل می شود. همجنین رعایت نکردن بهداشت فردی امکان گسترش عفونت را دارد. H. pylori همچنین می تواند از طریق تماس با آب آلوده یا غذا گسترش یابد.

اعتقاد بر این باکتری باعث ایجاد مشکلات معده می شود. وقتی باکتری هلیکو باکتر به داخل تخریب مخاطی معده نفوذ می کنند و مواد شیمیایی را ایجاد می کنند که اسید معده را خنثی می کنند. این باعث می شود که سلول های معده در مقابل اسید های گوارشی محافظت نشوند. اسید معده و هلیکو باکتر پیلوری با تخریب معده باعث ایجاد زخم معده یا دوازدهه می شود که اولین قسمت آن روده کوچک شما است.²

علائم عفونت هلیکو باکتر پیلوری چیست؟

هنگامی که عفونت باکتری هلیکو باکتر منجر به زخم شود، علائم ممکن است شامل درد شکمی باشد، به ویژه در شب یا در هنگام گرسنگی. این دردها موقتی هستند، اما وقتی معده شما خالی است، مثلاً بین وعده‌های غذایی یا در نیمه شب، این درد اغلب بیشتر حس می‌شود. این درد می‌تواند بین چند دقیقه تا چند ساعت طول بکشد.

تعدادی از علائم دیگر ممکن است با عفونت H. pylori همراه باشد، از جمله:

آروغ زدن بیش از حد

احساس باد در معده و شکم

حالت تهوع

سوزش معده

معده درد

سوزش سر دل

تب

کمبود اشتها و یا بی اشتهایی

کاهش وزن نامعلوم

با این حال، این علائم می تواند با سایر بیماری ها نیز ایجاد شود. برخی از علائم عفونت معده نیز توسط افراد سالم تجربه می شود. اگر هر کدام از این نشانه ها همچنان ادامه داشته باشد یا در مورد آنها نگران هستید، همیشه بهتر است که با دکتر خود مشورت کنید اگر خون یا رنگ سیاه را در مدفوع یا استفراغ مشاهده کردید، باید بلافاصله به دکتر مراجعه کنید.²

تشخیص

در ادامه روش های تشخیصی ابتلا به میکروب معده شرح داده می شود:

آزمایش تنفسی اوره

شما نوشیدنی خاصی می‌نوشید که حاوی ماده ی اوره است.سپس داخل یک کیسه نفس می‌کشید و پزشک کیسه را برای آزمایش به آزمایشگاه می‌فرستد. در صورتی که میکروب هلیکوباکتری داشته باشید، باکتری معده، اوره را به دی اکسید کربن تبدیل می‌کند و آزمایشات آزمایشگاهی نشان می‌دهند که سطوح گاز در بازدم شما بیش از حد نرمال است. پزشک برای بررسی دقیق تر زخم معده شما، اقدامات زیر را انجام می‌دهد.

آندوسکوپی قسمت بالای معده و روده

در بیمارستان، پزشک با استفاده از یک لوله که دوربین کوچکی به آن متصل است و آندوسکوپ نامیده می‌شود داخل معده و قسمت بالایی روده شما را مشاهده می‌کند. در طول انجام این ازمایش، برای راحتی بیشتر داروهای مسکن برای شما تجویز می‌شود.

آزمایشات قسمت بالای معده و وروده

در بیمارستان، مایعی را می‌نوشید که ماده ای به نام باریوم دارد و پزشک از شما تصویر اشعه ایکس می‌گیرد. مایع گلو و معده شما را می‌پوشاند و باعث می‌شود که در تصویر به خوبی مشخص باشند.

سی تی اسکن

سی تی اسکن یک آزمایش تصویر برداری با اشعه ایکس قدرتمند است که تصاویری با حزئیات زیاد از داخل بدن شما عرضه می‌کند.³

روشهای درمان هلیکوباکتر پیلوری

پزشکان با استفاده از آنتی بیوتیک می توانند عفونت های H.pylori را درمان کنند. از آنجا که یک آنتی بیوتیک ممکن است باکتری را از بین نبرد ، به طور معمول ترکیبی از آنتی بیوتیک ها برای بیمار تجویز می گردد. معمولاً پزشک همچنین داروهای ضد اسید یا سرکوب کننده اسید به بیمار می دهد تا تولید اسیدهای معده را خنثی یا مسدود کند.

اگر کودکی علائم خونریزی از معده یا روده کوچک را نشان دهد ، این علائم به طور معمول در بیمارستان درمان می شود. از آنجا که عفونت هلیکوباکترپیلوری با آنتی بیوتیک قابل درمان است ، مهمترین درمان خانگی این است که همه داروی آنتی بیوتیکی تجویز شده را طبق دستور پرشک و درست سر وقت مشخص ، به بیمار داده شود

یکی از راه های کمک به تسکین درد شکم رعایت یک برنامه غذایی منظم است. این به معنای برنامه ریزی وعده های غذایی است تا معده بیمار برای مدت طولانی خالی نماند.

خوردن پنج یا شش وعده غذایی کوچکتر در روز ممکن است بهترین برنامه غذایی باشد و کودک باید بعد از هر وعده غذایی مدتی را به استراحت اختصاص دهد.

همچنین مهم است که از دادن آسپرین ، داروهای حاوی آسپرین ، ایبوپروفن یا داروهای ضد التهاب به بیمار خودداری کنید زیرا این مواد ممکن است باعث تحریک معده یا خونریزی معده شوند.

با آنتی بیوتیک درمانی طولانی مدت، می توان بیماری گاستریت و بیماری زخم معده (به ویژه زخم های اثنی عشر ، بخشی از روده کوچک) را درمان نمود.⁴

عوارض عفونت هلیکو باکتر پیلوری چیست؟

عفونت معده بر اثر میکروب هلیکوباکتر پیلوری می تواند به زخم های گوارشی منجر شود، اما عفونت و یا زخم خود به تنهایی می تواند منجر به عوارض جدی تر شود که شامل:

خونریزی داخلی، زمانی رخ می دهد که زخم معده رگ های خونی را شکافته و در اغلب موارد با فقر آهن و کم خونی همراه است.

انسداد، که زمانی رخ می دهد که مواد غذایی مانند یک توده در معده شما گیر کند.

سوراخ شدن معده، که زمانی رخ می دهد که زخم معده دیواره معده شما را سوراخ کند.

التهاب صفاق، که یک عفونت صفاق (پوشش حفره شکمی) است و باعث دردهای شدید شکمی می شود.

در حالی که میکروب هلیکوباکتر پیلوری عامل اصلی سرطان معده است، اکثر افراد مبتلا به عفونت معده هرگز به سرطان معده دچار نمی شوند.²

منابع
1.www.resaa.net
2.www.drdr.ir
3.www.drrezadoost.ir
4.www.salamateaval.com