پیچ خوردگی مچ پا چیست؟

پیچ خوردگی مچ پا در حقیقت آسیب دیدگی نوارهای سخت بافتی یا همان رباط هایی است که استخوان های پا را احاطه کرده‌اند و آن ها را به پا متصل می کنند. این آسیب معمولاً زمانی رخ می دهد که مچ پا به طور اتفاقی پیچ بخورد یا به شکل نادرستی چرخانده شود. این کار می تواند رباط هایی را که استخوان مچ پا و مفاصل شما را بهم نزدیک می کنند، کشیده یا پاره کند.

تمام رباط ها دامنه حرکتی و محدوده خاصی دارند که به آن ها این امکان را می دهد که مفاصل را ثابت نگه دارند. وقتی رباط های اطراف مچ پا از این مرزها رد شوند، باعث پیچ خوردگی می شود. پیچ خوردگی مچ پا معمولاً آسیب دیدگی رباط های خارج مچ پا را نیز در بر دارند.

اگر پایتان پیچ بخورد باید بلافاصله با پزشکتان تماس بگیرید. پزشک می تواند شدت آسیب را تعیین کرده و دوره درمان مناسب را به شما توصیه کند. بهبودی کامل مچ پای پیچ خورده ممکن است از چند هفته تا چند ماه طول بکشد.1

انواع و شدت پیچ خوردگی مچ پا

انواع پیچ خوردگی و درجاتی که به آن داده می‌شود عبارتند از:

پیچ خوردگی متداول و عادی مچ پا

هنگامی که رباط‌های بیرونی مچ پا یا رباط جلویی ساق پا صدمه ببیند، یک پیچ خوردگی عادی رخ می‌دهد. این رباط‌ها برای برقراری ثبات در مچ پا مهم هستند و تاب خوردن یا غلتیدن مچ پا اغلب دلیل این نوع پیچ خوردگی است. پیچ خوردگی عادی معمولاً زمان نسبتاً کوتاهی برای توان‌بخشی و درمان نیاز دارد.

پیچ خوردگی بالای مچ پا

این نوع پیچ خوردگی هنگامی اتفاق می‌افتد که رباط بالای مفصل مچ پا، مجموعه‌ای که به آن «پیوند رباطی» می‌گویند، آسیب ببیند.

پیچ خوردگی درجه ۱

کشش خفیف و وارد آمدن برخی آسیب‌‌ها به رشته و الیاف رباط مچ پا باعث این نوع پیچ خوردگی می‌شود؛ در اینجا مقدار کمی حساسیت و تورم و مقدار کمی ناتوانی در حرکت مفصل مچ پا به وجود می‌آید. در این نوع پیچ خوردگی راه رفتن دردناک، اما ممکن است.

پیچ خوردگی درجه ۲

پاره شدن بخشی از رباط مچ پا دلیل این نوع پیچ خوردگی است. اگر مفصل مچ پا موردبررسی قرار گرفت و در جهت مشخصی حرکت داده شد، یک لقی و حرکت غیرطبیعی در مفصل آن احساس می‌شود. تورم و حساسیت متوسط، کاهش دامنه حرکت و بی‌ثباتی در مفصل مچ پا در پیچ خوردگی درجه ۲ دیده می‌شود. راه رفتن دردناک است اما غیرممکن نیست.

پیچ خوردگی درجه ۳

پارگی کامل رباط مچ پا باعث این نوع پیچ خوردگی می‌شود. اگر مفصل مچ پا در حرکات مشخصی کشیده یا هل داده شد، یک حرکت و لقی شدیدی در آن احساس می‌شود. در پیچ خوردگی درجه ۳، تورم و درد زیاد و همچنین بی‌ثباتی قابل‌توجهی در مفصل مچ پا دیده می‌شود. در این نوع راه رفتن غیرممکن است.2

علل پیچ خوردن مچ پا

پیچ خوردگی مچ پا و پارگی رباط مچ پا از شایع‌ترین انواع آسیب‌های وارده به مچ پا می‌باشد. در هر روز تقریباً مچ پای ۲۵ هزار نفر پیچ می‌خورد، پیچ خوردگی مچ پا برای هرکسی ممکن است اتفاق بیفتد؛ ورزشکار و غیر ورزشکار، کودک و بزرگ‌سال. این آسیب می‌تواند در هنگام پیاده‌ روی در خیابان، قدم زدن در خانه یا در حال انجام تمرین‌های ورزشی و فعالیت‌های تناسب اندام رخ دهد.

افتادن از لبه‌ی پیاده‌رو یا مکانی دیگر

پیچ خوردن یا تاب خوردن مچ پا در هنگام پیاده‌روی یا دویدن

پریدن از روی سگ، گربه، بچه یا مبلمان و وسایل خانه

فرود آمدن پس از پریدن درحالی که زاویه مچ پا اشتباه باشد

پیچ خوردن یا تاب خوردن مچ پا به دلیل پوشیدن کفش پاشنه بلند

موارد فوق نشان می‌دهد که چقدر راحت مچ پای افراد در هنگام انجام فعالیت‌های منظم و روزانه پیچ می‌خورد.2

علائم پیچ خوردگی مچ پا

در صورت مشاهده علائم زیر در مچ پا ممکن است دچار پیچ خوردگی مچ پا شده باشید:

تورم

نرم شدن

کبودی

درد

عدم توانایی تحمل وزن بر روی مچ پای آسیب دیده

تغییر رنگ پوست

سفتی

مچ پا می تواند انواع مختلفی از آسیب ها را تحمل نماید. هنگامی که مشکلی در ناحیه مچ پا دارید بهتر است به پزشک مراجعه کنید. زیرا پزشک می‌تواند تشخیص دهد که آسیب وارد شده به مچ پایتان نوعی پیچ خوردگی بوده است یا آسیب جدی‌تر دیده‌اید.1

عوامل خطر

عواملی که خطر پیچ خوردگی مچ پا را افزایش می دهند عبارتند از:

ورزش

پیچ خوردگی مچ پا جزء شایع ترین آسیب های ورزشی است و اغلب نیز به دنبال ورزش هایی که نیاز به پریدن، چرخیدن مچ یا دارد مانند بسکتبال، تنیس، فوتبال و پیاده روی دیده می شود.

سطوح نا هموار

پیاده روی یا دویدن بر روی سطوح ناهموار احتمال خطر پیچ خوردگی مچ پا را افزایش می دهد.

صدمه قبلی به مچ پا

اگر شما قبلا دچار پیچ خوردگی یا آسیب های دیگر مچ پا شده اید بیش تر از دیگران مستعد پیچ خوردگی دوباره مچ پا هستید.

وضعیت جسمی ضعیف

کشیدگی یا انعطاف پذیری کم در مچ پا خطر پیچ خوردگی را در به هنگام ورزش زیاد می کند.

کفش نامناسب

کفشی که اندازه پای شما نیست یا متناسب فعالیتی که انجام می دهید نیست همچنین پوشیدن کفش های پاشنه بلند، همگی باعث آسیب پذیری بیش تر مچ پای شما می شوند.3

عوارض پیچ خوردگی مچ پا چیست؟

عدم درمان مناسب پیچ خوردگی مچ پا، شروع به فعالیت خیلی زود بعد از پیچ خوردگی مچ پا همچنین پیچ خوردگی های مکرر مچ پا می تواند موجب هر کدام از عوارض زیر شود:

درد مزمن و طولانی مچ پا

سستی مزمن مچ پا

التهاب مفصل مچ پا.3

تشخیص پیچ خوردگی مچ پا

علائم و نشانه های پیچ خوردگی مچ پا شامل درد و تورم در قسمت خارجی مچ پا است. ممکن است کبودی و خونمردگی هم در این ناحیه دیده شود. حرکت دادن مچ پا بخصوص حرکان چرخشی مچ پا ، چه توسط خود بیمار و چه توسط پزشک دردناک است.

چون این علائم و نشانه ها ممکن است به علت شکستگی مچ پا هم بوجود آید پزشک معالج از مچ پای بیمار رادیوگرافی ساده به عمل آورده و از اینکه شکستگی در ناحیه وجود ندارد مطمئن میشود. پارگی های شدید لیگامان های مچ پا ممکن است همراه با آسیب غضروف مفصلی سطح بالایی استخوان تالوس باشد به همین علت گاهی اوقات پزشک ارتوپد برای بررسی بیشتر سطح مفصلی استخوان تالوس از ام آر آی استفاده میکند.

رگ به رگ شدن مچ پا با مکانیسم کشش رباط ها در بچه ها نادر است. بروز علائم شبیه رگ به رگ شدن مچ پا در بچه ها اغلب به علت آسیب صفحات رشد پایین درشت نی و نازک نی است. آسیب این صفحات رشد ممکن است در رادیوگرافی ساده مچ پا بصورت شکستگی صفحه رشد دیده شود. با این حال در اکثر اوقات آسیب صفحات رشد انتهای پایینی درشت نی و نازک نی آثاری در رادیوگرافی مچ پا از خود نشان نمیدهند.4

پیچ خوردگی مچ پا چگونه درمان می شود؟

پیچ خوردگی مچ پا نیز مانند هر مشکل دیگری قابل درمان است. درمان پیچ خوردگی مچ پا باعث بهبودی می شود و از ناراحتی بیشتر جلوگیری می کند. این نکته بسیار مهم است که هنگامی که مچ پایتان در حال بهبودی است، ناحیه آسیب دیده متحمل وزن نشود.

الف) درمان‌های خانگی

ممکن است در برخی موارد بتوانید پیچ خوردگی های خفیف مچ پا را در خانه درمان کنید. درمان های خانگی توصیه شده در این زمینه شامل موارد زیر است:

اسفاده از از بندهای الاستیک (مانند باند ACE) برای پیچیدن به دور مچ پا

اما توجه داشته باشید که این بندها نباید خیلی محکم بسته شوند!

بستن مچ بند برای حمایت از مچ پا

استفاده از عصا در صورت نیاز

بلند کردن پای خود با بالش برای کاهش تورم

مصرف مسکن مانند ایبوپروفن یا استامینوفن برای کنترل درد

استراحت کافی و نینداختن وزن روی مچ پا

استفاده از یخ در محل آسیب دیده در اسرع وقت برای کاهش تورم

در صورت استفاده از یخ برای کاهش تورم، به یاد داشته باشید که در روز اول لازم است که ۳ الی ۴ بار در طول روز و هر بار به مدت ۲۰ تا ۳۰ دقیقه بر ناحیه آسیب دیده یخ بگذارید. پس از آن، طی دو روز آینده نیز هر سه تا چهار ساعت یک بار از یخ برای کاهش التهاب استفاده کنید.

پزشک ممکن است به شما توصیه کند که تا زمانی که درد کاهش یابد، از مچ پای آسیب دیده خود استفاده نکنید. برای پیچ خوردگی خفیف، ممکن است یک هفته تا ۱۰ روز طول بکشد، در حالی که بهبود پیچ خودگی شدیدتر ممکن است تا چند هفته هم طول بکشد.

ب) جراحی

بندرت ممکن است که برای پیچ خوردگی مچ پا جراحی لازم باشد. اما ممکن است در صورتی که آسیب وارد شده به رباط ها شدید باشد، جراحی بهترین راهکار درمان باشد. همچنین در صورتیکه شواهدی از بی ثباتی مچ پا وجود داشته باشد یا هنگامی که آسیب وارد شده به مچ با درمان غیر جراحی بهبود پیدا نکند، انجام جراحی ضروری می شود. جراحی مچ پا به دو صورت انجام می‌شود:

آرتروسکوپی

در حین آرتروسکوپی، جراح به داخل مفصل نگاه می کند تا ببیند آیا قطعات استخوان یا غضروف با اتصالات ضعیف وجود دارند یا کاملا آسیب دیده هستند.

بازسازی

جراح برای جراحی بازسازی، رباط پاره شده را با بخیه ترمیم می کند. همچنین ممکن است از رباط ها یا تاندون های دیگر اطراف پا یا مچ پا برای ترمیم رباط های آسیب دیده استفاده کند.

نوع جراحی مورد نیاز به شدت پیچ خوردگی مچ پا و سطح فعالیت فرد بستگی دارد. پس از جراحی، توان بخشی نقش موثری در روند بهبودی دارد. برای بازیابی حرکت و تقویت عضله مچ پا، باید ویزیت های مستمر توسط پزشک انجام گیرد و همچنین فرد باید تمرینات کامل فیزیوتراپی داشته باشد. بسته به میزان پیچ خوردگی مچ پا و نوع جراحی، توان بخشی ممکن است هفته ها یا ماه ها طول بکشد.1

پیشگیری

هر کدام از راه های زیر می تواند به پیشگیری از پیچ خوردگی مچ یا جلوگیری از پیچ خوردگی های مجدد به شما کمک کند:

قبل از انجام ورزش یا بازی های ورزشی بدن خود را نرمش گرم کنید

هنگام کار کردن، دویدن یا پیاده روی روی سطوح ناهموار مراقب باشید

از مچ بند یا نوار هایی برای بستن مچ پای ضعیف یا آسیب دیده استفاده کنید.

کفشی بپوشید که اندازه پایتان است و متناسب با فعالیتی که انجام می دهید است

کفش های پاشنه بلند را کمتر بپوشید

کشش عضلات و انعطاف پذیری خود را افزایش دهید

آموزش ورزش های پایداری مانند تمرین تعادل.3

پینوشتها
1.www.darmankade.com
2.www.doctoryazdani.ir
3.www.doctoreto.com
4.www.drorthoped.com