بررسی علل بازده کم تولید کشاورزی و ایمنی غذایی در آفریقا

تصویر: کشاورزان آفریقایی برای بهبود امنیت غذایی به راه حل های داخلی نیاز دارند  Wikimedia Commons، CC BY-NC-SA

کشاورزی در صحرای آفریقا از عملکرد مطلوبی برخوردار نیست و 30٪ از مردم منطقه از نظر غذایی ناامن هستند. عدم امنیت غذایی به این معنی است که همه افراد، در هر زمان، از دسترسی فیزیکی، اجتماعی و اقتصادی به غذای کافی، ایمن و مغذی برخوردار نیستند تا ترجیحات غذایی و نیازهای غذایی آنها را برآورده کند.

امنیت غذایی در طول همه گیری یک نگرانی عمده بوده است، اما ایمنی مواد غذایی تا حد زیادی نادیده گرفته شده است.دلایل زیادی برای این وضعیت بیان شده است. این دلایل از محیط بیو فیزیکی قاره گرفته تا ناکاردانی کشاورزان آن متغیر است.

چندین جنبه از محیط آفریقا چالش هایی را برای کشاورزان آن به وجود می آورد. الگوهای بارندگی بسیار متنوع و غیر قابل پیش بینی است. خاک های آفریقایی از نظر زمین شناسی بسیار قدیمی هستند و اکثر آنها نابارور هستند و به کود معدنی پاسخ خوبی نمی دهند. خاک های حاصل خیز عمدتا در دره ریفت آفریقای شرقی، و در دشت های سیلاب و دلتاهای محل رسوب گل و لای یافت می شوند و نیاز به مدیریت دقیق آب کشاورزی دارند.

اما، بر اساس درگیری گسترده ما با کشاورزی و آفریقا طی سال های متمادی، ما تصور کردیم که تلاش برای شناسایی دلایل اصلی - و واقعی - برای عملکرد پایین مفید خواهد بود. ما این کار را با کاوش در ادبیات تاریخی انجام دادیم. این شامل مطالبی در مورد توسعه تاریخی سیستم های کشاورزی در آفریقا و تغییر عوامل اقتصادی تولید، از میان دیگر موارد، بود.

فرضیه ما این بود که عملکرد ضعیف کشاورزی در بسیاری از کشورهای آفریقایی ریشه در دخالت نیروهای خارجی، به ویژه در دوران استعمار و بعد از استقلال داشت.

ما دریافتیم که قبل از استعمار، کشاورزان طیف متنوعی از محصولات غذایی را کشت می کردند، برای کاشت آسان و برای کار آسان در حین برداشت، کاشت پلکانی انجام می دادند و از طریق روش های مختلف مرتبط، خطر را مدیریت می کردند. اما تحت حاکمیت استعمار، آنها مجبور به رشد کالاهای صادراتی شدند که ارزش واقعی محدودی برای آنها دریافت کردند. آنها چاره ای نداشتند جز این که از محصولات غذایی خود غافل شوند.

افزایش زمان حمل و نقل مواد غذایی و خوراک دام و تأخیر در نقاط مرزی، به طور قابل توجهی خطر آلودگی محصولات را افزایش می دهد.این امر منجر به کمبود جدی مواد غذایی و تغییر مسیر سیستم های تولید محصولات کشاورزی ای شد که به شرایط محلی مربوط بودند. این محدودیت ها امروزه نیز در شواهد موجود است. به عنوان مثال در غنا، کنیا و سنگال، محصولات صادراتی در بیش از 50٪ از زمین های قابل کشت کشت می شود. و همزمان غذا وارد می شود.

قبل از ورود بازرگانان دریایی اروپا، سیستم های مختلف کشاورزی برای مدیریت چالش های بیوفیزیکی تکامل یافته بودند. آنها به طور داخلی هدایت می شدند و براساس نیازهای محلی و فرصت های تجاری بنا شده بودند. برای توسعه بیشتر محلی از مازاد استفاده می شد.

این سیستم ها در ابتدا پاسخگوی تأثیرات بیرونی اروپایی ها بودند. به عنوان مثال می توان به تقاضای پنبه، مغزهای زمینی و مغزهای روغن نخل اشاره کرد.

اما تمرکز کنترل سیاسی، نظامی و اقتصادی در دستان اروپایی منجر به تولید اجباری شد. کشاورزان مجبور شدند به جای پاسخ به نیروهای بازار، روی چند محصول صادراتی مورد تقاضای تولید کنندگان اروپایی تمرکز کنند. به عنوان مثال، در طرح آبیاریOffice du Niger ، پنبه باید تولید می شد حتی وقتی کشاورزان می توانستند قیمت های بهتری برای محصولات دیگر مانند دانه کنجد دریافت کنند.

هدف قدرت های استعماری این بود که کشاورزان محلی مواد خام برای صادرات و فرآوری در اروپا تولید کنند. این بدان معنی بود که سیستم استعماری هیچ تلاشی برای توسعه صنایع افزاینده ارزش در آفریقا نکرد. منافع اقتصادی حاصل از تولید به جای حمایت از توسعه محلی و امنیت غذایی به خارج از کشور منتقل شد.

نیروهایی که تکامل سیستم را هدایت می کردند از داخلی به خارجی تغییر می نمودند. این روند تکامل سیستم را مختل کرده و همچنان مانع توسعه کشاورزی و اقتصادی می شد.

توسعه کشاورزی به جای راه حل های آفریقایی برای شرایط آفریقا، مبتنی بر ایدئولوژی های اقتصادی، فناوری و سیاسی غرب بود.

علی رغم این، کشاورزان آفریقایی نو آور و کار آفرین بودند و در زمان به وجود آمدن فرصت ها، آنها را غنیمت می شمردند.

از زمان استقلال، کشورهای جدید مجبور به مقابله با میراث استعمار شده اند. از تحقیقات تاریخی ما چهار عامل اصلی که از زمان استقلال بر تولیدات کشاورزی تأثیر گذاشته اند، ظاهر شده اند.

نخست، تغییری است از سیستم هایی که در زمینه های محلی اجتماعی، زیست محیطی و اقتصادی تکامل یافته و به سیستم های تحت کنترل خارجی تبدیل شده اند. این موارد در دستور کار کشورهای پیشرفته و نیازها، مهارت ها، بازارها و اقتصاد آنها قرار داشت. با این حال آنها از توسعه سیستم های تولید مواد غذایی محلی، از جمله زیر ساخت ها، نهادهای بازار و پردازش و ذخیره سازی مواد غذایی غافل شدند.

دوم، مفهوم خود سازمان دهی، مبتنی بر مکانیسم های باز خورد محلی، که توسط کنترل خارجی و مرکزی مسدود شده است. این باعث شده است که سیستم ها نتوانند به نیازهای خود پاسخ دهند – و همراه با تأثیرات مخرب بوده است.

عامل سوم مربوط به وام های بی حساب برای سرمایه گذاری های هدایت شونده است. این امر منجر به بدهی های زیاد برای دارایی های نامناسب و غیر تولیدی شد. به عنوان مثال می توان به طرح های آبیاری در مقیاس بزرگ، به ویژه در دشت های سیلاب خیز ساحلی، که در آن کمتر از 50٪ از زمین مورد استفاده قرار می گرفت، اشاره کرد. خدمات رسانی به این بدهی میلیاردها دلار خسارت زد و مانع سرمایه گذاری در رشد اقتصادی محلی شد.

سرانجام ، کاهش تنوع کالاها، سیستم های تولیدی، بازارها و ساز و کارهای باز خوردی که آنها را حفظ می کند، انعطاف پذیری را به میزان قابل توجهی کاهش می دهد و در نتیجه وابستگی را به منابع خارجی افزایش می دهد.

تمرکز باید از آن چه کشورهای پیشرفته جهان حکم می کنند به سمت نیازهای آفریقا حرکت کند. این امر مستلزم آن است که کشورها سیستم های تولید و فرصت های معیشتی را برای مردم خود توسعه دهند.

آفریقا نباید صادرات را متوقف کند. اما صادرات نباید در دسترس بودن غذای محلی و توسعه منطقه ای را به خطر بیندازد. درآمد حاصل از صادرات باید از توسعه اقتصادی روستایی و معیشت مردم محلی حمایت کند.

کشورهای منطقه باید نهادها و زیر ساخت ها مانند امکانات ذخیره سازی مجاز غلات و فرآوری مواد غذایی را بهبود ببخشند. این امر تحصیل ارزش افزوده را تسهیل می کند مانند توانایی فروش محصولات زراعی با افزایش قیمت پس از برداشت محصول یا فروش برنج آسیاب شده به جای شلتوک.

موانع تصمیم گیری مستقل ملی، مانند شرط تعیین شده توسط صندوق بین المللی پول، و شرایط تعیین شده توسط سازمان تجارت جهانی برای توافق نامه های تجارت آزاد، باید به چالش کشیده شوند.

این می تواند راه را برای کشورها برای سیاست های کشاورزی در جهت دستیابی به اهداف توسعه داخلی باز کند. و کشاورزان محلی می توانند پاسخگوی خواسته های محلی خود باشند.

علاوه بر این، تحقیقات باید هدایت شود. وجوه کمک کننده در حال حاضر کانالیزه می شود به آموزش و پرورش جوانان قاره در مؤسسات پیشرفته جهان که در آنها دانش و ظرفیت قابل توجهی کسب می کنند. با این حال، استفاده از دانش آنها در قاره اغلب بی ربط یا غیرممکن است.

همین امر در مورد توسعه فناوری های کشاورزی اعمال می شود که برای شرایط محلی قابل استفاده نیستند.

تصویر: دکه داران پس از آن که فرماندار شهرستان دستور بستن بازار اصلی هوای آزاد را برای جلو گیری از گسترش ویروس کرونا در کیسومو، کنیا داد، دکه های خود را ترک می کنند.  COVID-19. CASMIR ODUOR / AFP از طریق گتی ایماژ

تصور می شود که بیماری های منتقله از غذا می تواند هزینه سلامتی ای را بر جامعه تحمیل کند که قابل مقایسه با هزینه "سه بیماری بزرگ" است: مالاریا ، اچ آی وی / ایدز، و سل.

بیماری های شایع ناشی از غذا سالانه ده ها میلیون نفر را تحت تأثیر قرار می دهند. آنها شامل سالمونلوز، که باعث ناراحتی های معده می شود، نورو ویروس، که می تواند باعث استفراغ شدید و اسهال شود، و لیستریوز، که می تواند باعث عفونت های شدید جریان خون و مغز شود، هستند. کودکان و افراد دارای سیستم ایمنی ضعیف بیشتر تحت تأثیر قرار می گیرند.

تمرکز باید از آن چه کشورهای پیشرفته جهان حکم می کنند به سمت نیازهای آفریقا حرکت کند.بیماری های منتقله از غذا می توانند در بسیاری از مراحل وارد زنجیره تأمین غذا - از مزرعه تا میزهای ما - شوند. به عنوان مثال ، بیشتر مصرف کنندگان کم درآمد غذاهای خود را از بازارهای غیر رسمی تهیه می کنند. برای رسیدن مواد غذایی به این بازارها، بازیگران زیادی درگیر هستند و این امر تنظیم فعالیت ها را دشوار می کند. زیر ساخت هایی که از بهداشت و سلامت مواد غذایی در این بازارها پشتیبانی می کنند، مانند آب آشامیدنی و یخچال قابل حمل و نقل، به طور معمول وجود ندارند.

گوشت، ماهی، غذاهای دریایی و سبزیجات تازه از نظر ایمنی غذایی خطرناک ترین هستند. دلیل آن این است که آنها به عنوان مخزن بسیاری از عوامل بیماری زا عمل می کنند و یک محیط عالی برای زنده ماندن و رشد عوامل بیماری زا فراهم می کنند. غلات در معرض خطر ایمنی غذایی کمتری هستند، زیرا چندین بار دست به دست نمی شوند و جذابیت محیطی کمتری برای زنده ماندن عوامل بیماری زا ارائه می دهند.

ما می خواستیم بدانیم که آیا اقدامات محدود کننده همه گیری COVID-19 تأثیری بر ایمنی مواد غذایی دارد. برای درک بزرگی مشکل در شرق آفریقا، ما از متخصصان ایمنی مواد غذایی در منطقه استفاده کردیم. کشورهایی که در این مطالعه گنجانده شده اند، همه کشورهای جامعه آفریقای شرقی (به جز رواندا) همراه با اتیوپی بوده اند. اطلاعات در ماه نوامبر و دسامبر سال 2020 از طریق مصاحبه تلفنی و آنلاین با 25 متخصص ایمنی مواد غذایی جمع آوری شد.

ما با تجزیه و تحلیل آن چه که برای زنجیره های تأمین، در نتیجه بیماری همه گیر، اتفاق افتاد، شروع کردیم، و سپس ادامه دادیم که پیامدهای مربوط به بیماری های منتقله از طریق غذا را در نظر بگیریم.

ما دریافتیم که تعطیلی ها برای محدود کردن شیوع ویروس کرونا تأثیرات مختلفی روی غذا، همچنان که از مزارع به بشقاب ها می آید، داشته است.

مقررات منع رفت و آمد و سایر اقدامات به منظور محدود کردن مواجهه عمومی با این بیماری، بازارها و غذا خوری های معروف در فضای باز را بست. این اقدامات علاوه بر محدودیت های سفر و کاهش شدید قدرت خرید به دلیل از دست دادن شغل و درآمد، منجر به کاهش تقاضا شد.

به عنوان مثال، تعداد حیوانات ذبح شده کاهش یافت. یک نمونه از این موارد در جوبا، سودان جنوبی بود که تعداد گاوهای ذبح شده از 20 تا 25 حیوان در روز به 5 قطعه کاهش یافت. اگر چه هیچ ارتباط مستقیمی با ایمنی غذا وجود ندارد، اما این کاهش برای معیشت تأثیراتی دارد که می تواند بر کیفیت غذایی که افراد خریداری می کنند تأثیر بگذارد.

دامداران و غله داران با کاهش شدید تقاضا رو به رو شدند، زیرا مردم پول کمی داشتند، هتل های محلی تعطیل شدند و محدودیت های رفت و آمد، دسترسی مشتریان به مزارع را محدود می کرد.

همه این عوامل بر زنجیره تأمین مواد غذایی تأثیر گذاشته و منجر به شرایط بالقوه خطرناکی برای مصرف کنندگانی می شود که در معرض بیماری های منتقله از طریق غذا قرار دارند. این ها باید به درستی بررسی و برطرف شوند.

بررسی ما چهار زمینه مورد توجه ویژه در مورد ایمنی مواد غذایی را پیدا کرده است: ذخیره بیش از حد؛ خرده فروشان منفعت جو؛ تأخیرهای موجود در حمل و نقل؛ و ذینفعان اصلی غذا که از خانه و به صورت شیفتی کار می کنند.

خرید عمده ناشی از وحشت توسط مصرف کنندگان، در اوایل همه گیری، اغلب به ذخیره سازی ضعیف منجر می شود. این نگرانی به ویژه برای غلات است که می توانند به راحتی با آفلاتوکسین های تولید شده توسط قارچ هایی که بر غلات و مغزهای زمینی مجتمع می شوند، آلوده شوند.

مصرف کنندگان این گزینه ها را داشتند که یا غذای خراب را بخورند یا آن را دور بریزند – که گزینه خوبی هم نیست.

خریدهای ناشی از وحشت همچنین فرصت هایی را برای خرده فروشان غیر قابل اعتماد برای فروش محصولات بی کیفیت و ناامنشان ایجاد کرد.

در این شرایط، سیستم های کنترل غذا به منظور محافظت از مصرف کنندگان در برابر محصولات نامناسب اغلب بی اثر هستند. اولویتِ جلوگیری از شیوع COVID-19 به این معنی بود که منابع اندکی از دولت برای انجام بازرسی های کار ایمنی مواد غذایی باقی مانده است. و در هر صورت، بیشتر محصولات دامی و محصولات تازه در بازارهای سنتی به فروش می رسد، در حالی که قبل از همه گیری، بازرسان ایمنی مواد غذایی عملاً نظر مساعدی نسبت به آنها نداشتند.

افزایش زمان حمل و نقل مواد غذایی و خوراک دام و تأخیر در نقاط مرزی، به طور قابل توجهی خطر آلودگی محصولات را افزایش می دهد. تأخیرها به دلیل الزاماتی بود که رانندگان باید در تست COVID-19 شرکت کنند و مدت زمانی طولانی برای بازگشت نتایج لازم بود. محصولات تازه، از جمله غذاهای منبع حیوانی، اگر در دمای مناسب ذخیره نشوند، می توانند به سرعت خراب شوند و خطر ابتلا به بیماری های جدی ناشی از غذا را افزایش دهند.

پاسخ دهندگان ما بارها اشاره کردند که همه از قرار گرفتن در معرض ویروس می ترسند. این بدان معنی است که همه کارگران در زنجیره تأمین، به جز کسانی که خدمات اساسی ارائه می دهند، از خانه کار می کنند. برخی از مشاغل غذایی به صورت شیفتی و با کارکنان محدود کار می کردند. این بدان معنی است که آنها کمتر قادر به انجام کارهای معمول بازرسی (بررسی فرآیند، کیفیت محصول نهایی، و کیفیت بازار) هستند و مصرف کنندگان را در معرض خطر قرار می دهند.

یک نکته مثبت این که ورود محدود به مکان های فرآوری مواد غذایی (مانند کشتارگاه ها) و نصب ایستگاه های شستشوی دستی متعدد منجر به پیشرفت های اندکی در ایمنی مواد غذایی شده است.

امنیت غذایی در طول همه گیری یک نگرانی عمده بوده است، اما ایمنی مواد غذایی تا حد زیادی نادیده گرفته شده است. با این وجود ایمنی غذا یک مشکل عمده بهداشتی و اقتصادی است و اگر بخواهیم پیشرفت بهتری داشته باشیم، باید به ایمنی غذا توجه شود.

یافته های ما نشان می دهد که حتی در دوره های اضطراری مانند این مورد نیاز به حساسیت تمام عوامل زنجیره ارزش در مورد ایمنی غذا، از تولید تا مصرف است.

 عملکرد ضعیف کشاورزی در بسیاری از کشورهای آفریقایی ریشه در دخالت نیروهای خارجی، به ویژه در دوران استعمار و بعد از استقلال داشت.
منبع: هنینگ بیورنلوند، ویبکه بورنلوند، University of South Australia، آندره اف ون رویان، CGIAR System Organization، فلورانس موتوا، دلیا گریس، International Livestock Research Institute، ارستوس کانگته، University of Nairobi