در رساله مراجع مختلف احکام این مسائل آمده که ما سعی برآن داشتیم که تمام احکام روزه قضا مراجع - مانند احکام روزه قضا امام خامنه ای - را به صورت کامل جمع آوری کنیم در این مقاله پیش رو احکام روزه آیت الله وحید خراسانی را برای مقلیدین این مرجع بزرگوار ارائه نموده ایم:
1. قضای روزه دیوانه بعد از عاقل شدنش:
چنانچه دیوانه ای بعد از چند سال عاقل شود و دیوانگی او از بین برود، آیا باید روزه های زمان دیوانگی اش را قضا کند؟
2. قضای روزه کافر:
شخصی که کافر بوده اما به دین اسلام گرویده و مسلما ن شده، آیا باید روزه های زمان کافر بودنش را قضا کند؟ و اینکه شخصی مسلمان بوده و بعد کافر شده و دوباره مسلمان شده، در مورد او چه طور باید روزه هایش را قضا کند؟
3. روزه قضای که در حال مستی انجام نشده:
فردی با واسطه ای که برای معالجه بوده، مست شده، و روزه آن روز را انجام نداده، چه حکمی دارد؟
4. شک در تعداد روزه های قضا:
شخصی به دلیل بیماری یا مسافرت یا عذری نتوانسته چند روز از روزه ماه رمضان را انجام داده اما در تعدا آن شک دارد، مثلا شک دارد که پنج روز روزه را نگرفته یا شش روز، در این صورت او باید چند روز روزه قضا بگیرد؟
5. اولویت انجام روزه کدام سال؟
وقتی از چند ماه رمضان روزه قضا بر ذمه داریم اولویت انجام قضای روزه با کدام سال است؟
6. مشخص کردن نیت روزه قضا چند ماه رمضان:
چنانچه از چند سال روزه بر ذمه فردی باشد آیا باید در نیت روزه قضا مشخص کند که روزه قضا کدام سال را انجام می دهد؟
7. افطارکردن روزه قضا قبل از ظهر:
اگر انسان نیت روزه قضا کرده باشد آیا می تواند قبل از اذان ظهر روزه خود را افطار کند؟
8. افطار کردن روزه قضا میت:
شخصی که روزه استیجاری انجام می دهد، آیا می تواند روزه خود را بعد از اذان ظهر افطار کند؟
9. فوت قبل از انجام روزه قضا:
شخصی به دلیل عذری مثل بیماری یا حیض یا نفاس و مانند این ها، نتواند در ماه مبارک رمضان روزه بگیرد و قبل از اینکه ماه رمضان به پایان برسد یا پیش از تمکن از قضا فوت کند، حکم روزه ها انجام نشده او چگونه است؟
10. ماندن عذر تا ماه رمضان بعدی:
شخصی به دلیل بیماری یا عذری نتوانسته روزه های ماه رمضان را انجام دهد و عذر او تا ماه رمضان سال بعد ادامه دار شده، آیا روزه قضا این روزه ها بر ذمه اوست؟
11. تاخیر انداختن روزه قضا:
شخصی که به دلیل عذری نتوانسته روزه ماه رمضان را به جا بیاورد و بعد از ماه رمضان عذرش برطرف شود، این فرد از روی عمد روزه قضای خود را تا ماه رمضان بعدی به تاخیر بیندازد، چه حکمی دارد؟
12. پیدا شدن عذر هنگام تنگی وقت برای انجام روزه قضا:
شخصی عمدا روزه قضا را به جا نیاورد تا وقت انجام آن تنگ شود، و در همان زمان کم عذر یا بیماری دیگری برایش ایجاد شود، در این صورت حکم روزه این فرد چیست؟
13.طول کشیدن بیماری تا چند سال:
چنانچه بیماری فردی چند سال طول بکشد، آیا قضای روزه ها بر او واجب است؟
14.پرداخت یک کفاره برای تاخیر انداختن قضای روزه:
شخصی که انجام قضای روزه را به تاخیر بیندازد، چند بار باید کفاره بپردازد؟
15. حکم قضا و کفاره روزه خواری عمدی:
اگر شخصی از روی عمد روزه هایش را انجام ندهد و در انجام قضای روزه هایش هم تاخیر بیندازد، چه کفاره ای به او تعلق می گیرد؟
16. روزه های غیر از روزه ماه رمضان پدر:
چنانچه پدر به غیر از روزه ماه رمضان روزه واجب دیگری داشته باشد، آیا بر پسر بزرگتر واجب است آن را انجام دهد؟
17. نیت روزه قضا در بعد از ظهر:
کسی که بعد از اذان ظهر از خواب بیدار شود آیا می تواند نیت روزه قضا کند؟
18. انجام مبطلات روزه، هنگام انجام قضای روزه:
شخصی که نیت روزه قضا کرده، اما هنگام روزه داری در روز از روی عمد دست به انجام یکی از مبطلات روزه می زند، آیا کفاره ای بر ذمه او است؟
19.فرو بردن عمدی غذا یی که یا آروغ بالا آمده:
اگر شخص روزه دار به وسیله آروغ زدن غذا وارد دهانش شود . آن را از روی عمد فرو بدهد، حکم روزه او چگونه خواهد بود؟
پاسخ: اگر از روی عمد غذا را فرو بدهد، روزه او باطل می شود و احتیاط واجب باید کفاره بدهد و همچنین هنگامی که غذایی که در دهانش آمده از حالت غذا بودن در آمده باشد، احتیاط مستحب آن است که کفاره جمع بدهد، و در جایی دیگر هنگام آروغ زدن، چیزی مثل خون که خوردن آن حرام است را از حلق فرو ببرد، روزه او باطل می شود و قضا ی روزه بر او واجب می شود و احتیاط واجب باید کفاره جمع بدهد.
مواردی که فقط ضای روزه لازم است و نیازی به کفاره روزه نیست:
1.شخصی که فراموش کند که غسل جنابت را انجام دهد و با همان حالت یک یا چند روز روزه بگیرد.
2. شخصی که در ماه رمضان بدون پرس و جو در مورد اینکه صبح شده یا نه، مبطلی از مبطلات روزه را انجام بدهد، و بعدا مشخص شود که صبح شده بوده، یا اینکه بعد از پرس و جو گمان ببرد که صبح شده یا مشکوک شود که صبح شده یا نه؛ و یکی از مبطلات روزه را انجام بدهد، و در آخر مشخص شود که صبح شده بوده، قضای روزه آن روز بر ذمه او است.
3. شخصی به فرد بگوید که صبح نشده است و او یکی از مبطلات روزه را انجام بدهد، و بعدا مشخص شود که صبح شده بوده.
4. شخصی به او بگوید صبح شده اما فرد احساس کند که با او شوخی کرده و به آنچه شخص گفته اطمینان نکند، و مبطلی را انجام دهد، و بعدا مشخص شود که صبح بوده است.
5. کسی که کور یا مانند آن باشد و به گفته شخصی روزه را باز کند و بعدا مشخص شود که اذان مغرب نشده بوده.
6. شخصی که در هوای صاف و تاریک احساس کند که اذان مغرب شده و روزه را افطار کند و بعدا مشخص شود که اذان مغرب نشده ، اما در هوایی که ابری است و فرد گمان ببرد که اذان مغرب گفته شده و روزه را باز کند و بعدا مشخص شود که اذان نشده بوده قضای روزه لزومی ندارد.
8. شخصی که به دلیل اکراه یا اضطرار یا تقیه کردن روزه خود را افطار کند.
9. شخصی که در ماه مبارک رمضان با بدست آوردن اطلاعات در مورد اینکه صبح نشده، اطمینان و یقین برایش حاصل شد که صبح نشده و یکی از مبطلات روزه را انجام بدهد و مشخص شود که صبح شده بوده در اینجا روزه قضا ندارد.
10. شخصی که کاری که روزه را باطل می کند انجام ندهد، اما نیت روزه نکند یا از روی ریا باشد یا اینکه نیت کند که روزه نباشد، یا نیت کند مبطلی از مبطلات روزه را انجام دهد.
منابع:
1.سایت النهار
2.شهید آوینی