ویار یا بیماری صبحگاهی چیست؟

تقریباً سه چهارم زنان حامله در سه ماهه اول حاملگی خود از تهوع (و بعضی اوقات استفراغ) رنج می برند. این وضیعت که بیماری صبحگاهی یا ویار خوانده می شود در بعضی از زنان صبح ها بدتر بوده و با گذشت روز بهتر می شود. ولی بیماری صبحگاهی در هر زمانی از روز می تواند بروز کند. تهوع معمولاً در حدود هفته ششم شروع می شود ولی می تواند زودتر و در هفته چهارم نیز شروع شود.

تهوع معمولاً در طول ماه بعد شدیدتر می شود. حدود نیمی از زنان مبتلا به بیماری صبحگاهی در حدود هفته ۱۴ کاملاً بهبود می یابند. در باقی موارد، این مشکل در اکثر زنان یک ماه دیگر یا کمی بیشتر نیز طول می کشد، هر چند ممکن است در ادامه حاملگی دوباره بروز کرده و تا آخر حاملگی ادامه یابد.1

علائم بیماری صبحگاهی

علائم کلی بیماری صبحگاهی عبارتند از:

تهوع با یا بدون استفراغ در سه ماهه اول بارداری که مشابه بیماری حرکت (Motion sickness) می باشد.

تهوعی که در هنگام صبح ظاهر می شود. با این حال ممکن است در هر زمان دیگر یا در تمام طول روز نیز رخ دهد.

احساس نامطلوب ناشی از استشمام بوی برخی از مواد غذایی یا دیگر بوها

تهوع پس از خوردن غذا، بویژه غذاهای ادویه‌دار

تهوع و استفراغ ناشی از گرما و تولید بیش از حد بزاق

در صورت بروز هر یک از علائم زیر نیز لازم است که در اسرع وقت با پزشک متخصص زنان و زایمان تماس بگیرید:

داشتن علائم شبه آنفولانزا، که می‌توانند نشان دهنده بیماری باشند.

احساس سرگیجه یا خواب آلودگی

استفراغ پایدار یا شدید و متعدد در طول روز

امکان پذیر نبودن مصرف غذا و مایعات یا کاهش وزن

تهوع ناشی از مصرف مکمل آهن

دریافت داروهای ضد تهوع و یا انجام طب سوزنی.2

بیشتر بخوانید:«ویار بارداری از چه زمانی شروع می شود؟»

دلایل تهوع و استفراغ بارداری

دلیل حالت تهوع در دوران بارداری کاملاً روشن نیست، اما برخی از تغییرات فیزیکی و شیمیایی در بدن شما می‌تواند دلیل این حالت باشد. برخی از دلایل احتمالی حالت تهوع بارداری در زیر آمده است:

گنادوتروپین جفتی انسانی یا hcg

این هورمون خیلی سریع در اوایل بارداری افزایش پیدا می‌کند. کسی نمی‌داند این هورمون چه ارتباطی با تهوع دارد، اما با توجه به اینکه حالت تهوع همزمان با افزایش هورمون hcg افزایش پیدا می‌کند، می‌توان افزایش سطح این هورمون را یکی از دلایل حالت تهوع در نظر گرفت. در شرایطی که زنان سطح hcg بالاتری داشته باشند مانند زمانی که چندقلو باردارند، میزان تهوع و استفراغ بالاتری هم خواهند داشت.

بیماری صبحگاهی چیست و چگونه درمان میشود؟

استروژن

علت دیگری که ممکن است باعث تهوع مادران در دوران بارداری باشد، افزایش هورمون استروژن است که در اوایل بارداری زیاد می‌شود.

افزایش حس بویایی نسبت به بوهای مختلف

احساس دل‌به‌هم‌خوردگی برای زنانی که تازه باردار شده‌اند، امری غیرعادی نیست مثلاً بوی یک ساندویچ از فاصله خیلی دور ممکن است باعث اذیت شدن یک زن باردار شود. برخی از بوها ممکن است تأثیر شدیدتری داشته باشد و بیشتر باعث آزار و حالت تهوع زنان باردار شود.

معدۀ حساس

امکان دارد برخی از زنان که دستگاه گوارشی آنها بسیار تحریک‌پذیر است، در اوایل بارداری علائمی شدیدتر از حالت تهوع داشته باشند. همچنین برخی تحقیقات نشان می‌دهد که عفونت معده بر اثر باکتری هلیکوباکترپیلوری در زنان باردار باعث افزایش حالت تهوع آنها در بارداری می‌شود.

استرس

بر اساس برخی تحقیقات، حالت تهوع در برخی از زنان باردار ممکن است پاسخ غیرعادی به استرس آنها باشد. اگر شما پیوسته تهوع و استفراغ دارید، شاید بیشتر دچار استرس می‌شوید.3

آیا تهوع بر روی جنین تأثیر دارد؟

تهوع خفیف و استفراغ گهگاهی که معمولاً در بیماری صبحگاهی وجود دارد تا زمانیکه مادر غذا را تحمل کند و مقادیر زیاد مایعات بنوشد تهدیدی برای سلامتی جنین نیست. از این گذشته، جنین در عمده زمان سه ماهه اول آنقدر کوچک است که به کالری چندانی نیاز ندارد. اگر مادر نتواند یک رژیم غذایی متعادل داشته باشد بد نیست که مولتی ویتامین مصرف کند. اگر آهن تهوع را بدتر می کند بهتر است از مولتی ویتامین هایی استفاده شود که دوز آهن آنها کم بوده و یا آهن نداشته باشند.

عدم افزایش وزن مادر در سه ماهه اول معمولاً اشکالی ندارد البته تا زمانیکه ناشی از غذا نخوردن نباشد و مایعات به اندازه کافی مصرف شود. اشتهای مادر پس از گذشت این زمان بازگشته و وزنش افزایش خواهد یافت.1

موارد مؤثر در افزایش حالت تهوع

اگر شما یکی از موارد زیر را داشته باشید، بیشتر مستعد تهوع و استفراغ در دوران بارداری هستید:

بارداری دو یا چندقلو

این مورد موجب افزایش سطوح hcg، استروژن یا سایر هورمون‌ها در سیستم بدن می‌شود. ممکن است علائم در زنانی شدیدتر باشد که دوقلو باردار هستند، اگرچه امکان دارد برخی از این مادران اصلاً هیچ حالت تهوعی در دوران بارداری نداشته باشند.

تهوع و استفراغ در بارداری پیشین

اگر در بارداری قبلی تهوع داشته‌اید، امکان دارد در این بارداری نیز به آن دچار شوید.

بیشتر بخوانید:«ویار بارداری دختر با پسر فرق می کند؟»

سابقۀ تهوع و استفراغ در صورت استفاده از قرص ضدبارداری

اگر با مصرف قرص‌های ضدبارداری، تهوع و استفراغ را به عنوان عارضۀ جانبی داشته باشید. این اتفاق ممکن است نشان‌دهندۀ واکنش بدن شما نسبت به هورمون استروژن باشد.

سابقۀ تهوع ناشی از ماشین‌زدگی

اگر درون ماشین در حال حرکت تهوع داشته باشید، امکان داشتن تهوع در دوران بارداری برای شما وجود دارد.3

درمان تهوع دوران بارداری و راهکارهای درمانی خانگی

در موارد خفیف تا متوسط بیماری صبحگاهی ممکن است پزشک موارد زیر را توصیه کند:

مکمل‌های ویتامین B6

درمان های طبیعی نظیر زنجبیل

داروهای بدون نسخه نظیر دوکسیلامین

تجویز داروهای ضد تهوع برای علائم پایدار

استفاده از مایعات اضافی در صورت وقوع دهیدراتاسیون در اثر علائم شدید

برای درمان استفراغ شدید بارداری ممکن است نیاز باشد در بیمارستان بستری شده و موارد زیر را دریافت کنید:

مایعات وریدی

داروهای ضد تهوع

کورتیکواستروئیدها

همچنین می توانید از روش های خانگی زیر نیز استفاده کنید

به جای وعده‌های غذایی حجیم، روزانه ۵ تا ۶ وعده کوچک داشته باشید.

به طور منظم مکمل ویتامینی دریافت کنید و از مصرف آن ها با معده خالی بپرهیزید.

از تماس با بوهایی که باعث ناراحتی معده‌تان می شوند بپرهیزید.

قبل از خارج شدن از تخت بیسکوییت ترد، نان خشک یا غلات صبحانه مصرف کنید تا معده تان آرام شود.

از مصرف مواد غذایی چرب و ادویه دار بپرهیزید.

در صورت داشتن حالت تهوع، مواد غذایی ملایم که گوارش و هضم آنها آسان است، نظیر برنج، موز، سوپ مرغ، ژله و یا بستنی میوه‌ای استفاده کنید.

به مقدار فراوان مایعات بنوشید. مکیدن یخ یا نوشیدن جرعه جرعه آب، چای کمرنگ و یا شربت‌های رقیق نظیر نوشابه گازدار زنجبیلی در هنگام احساس تهوع، می تواند کمک کننده باشد. سعی کنید روزانه شش تا هشت لیوان مایع بدون کافئین دریافت کنید‌.

هوای تازه استشمام کنید‌. از خانه خارج شده و مقداری قدم بزنید یا اینکه پنجره ها را باز کنید تا هوای خانه عوض شود.

فراموش نکنید که دهانتان را پس از استفراغ بشویید. این کار مانع از آسیب اسید معده به دندان ها خواهد شد. همچنین می توانید مقداری جوش شیرین را به آب اضافه کرده و دهان تان را با آن شستشو دهید.

در برخی از زنان، استفاده از مچ بندهای فشاری باعث توقف تهوع می شود.

طب سوزنی

در این روش سوزن های بسیار نازک (به ضخامت مو) وارد نقاط خاصی از پوست می شوند که گاهی مواقع به بهبود علائم کمک می کنند.

مکمل های گیاهی زنجبیل نیز می توانند باعث بهبود حالت تهوع شوند. بسیاری از مطالعات نشان داده اند که زنجبیل در دوران بارداری ایمن است، با این حال قبل از مصرف این مکمل ها با پزشک خود مشورت نمایید.

استفاده از برخی روغن های ضروری با رایحه مناسب نظیر اسطوخودوس نیز در برخی موارد کمک کننده است.

هیپنوتیزم ممکن است در برخی موارد به بهبود تهوع کمک کند.2

پی نوشتها
1.www.beytoote.com
2.www.darmankade.com
3.www.madarsho.com