مزايا و معايب داروهاي دوپينگ

آيا داروهاي تشديد کننده قدرت عضلاني براي سلامت زيانبارند؟

اگر تصميم خودتان را گرفته‌ايد و عزم‌تان را جزم کرده‌ايد که با استفاده از مکمل‌‌هاي رايج بدن‌سازي و مصرف داروهاي رايج دوپينگ، از رقبايتان پيشي بگيريد؛ به‌تان توصيه مي‌کنم قبل از انجام اين کار، درباره طرز تاثير اين داروها و مکمل‌ها و آثار و عوارض‌شان کمي بيشتر مطالعه کنيد؛ و براي اين منظور مي‌توانيد از همين جا شروع کنيد؛ با خواندن همين مقاله.
براي برخي ورزشکاران، برنده شدن به هر قيمت، به معناي مصرف اين داروهاست؛ داروهايي که ممکن است به ظاهر باعث مزيت‌هايي از لحاظ قدرت جسماني شوند، اما عوارضي هم به دنبال دارند. عواقب درازمدت مصرف اين داروها هنوز به قدر کافي مورد بررسي قرار نگرفته و مزيت‌هاي کوتاه‌مدت آنها در مقابل بسياري از خطراتي که آنها ايجاد مي‌کنند، رنگ مي‌بازد. با دانستن منافع، خطرات و بسياري از ناشناخته‌ها در مورد اين داروهاي به اصطلاح تشديدکننده کارکرد عضلاني، ممکن است تصميم بگيريد که اثرات مثبت آنها براي شما به خطرات‌شان نمي‌ارزد.

استروئيدهاي آنابوليک

استروئيدهاي آنابوليک که گاهي آنها را استروئيدهاي آندروژنيک هم مي‌نامند، به وسيله برخي از ورزشکاران براي افزايش توده و قدرت عضلاني به کار مي‌رود. مهمترين استروئيد آنابوليک، هورموني است که در بدن مردان توليد مي‌شود،‌ يعني هورمون جنسي تستوسترون. تستوسترون دو اثر عمده بر بدن مي‌گذارد؛ يکي اثرات آنابوليک، يعني تشديد ساخت عضلات و ديگري، اثرات آندروژنيک يعني تقويت صفات جنسي مردانه مانند رويش موي صورت يا کلفت شدن صدا. برخي ورزشکاران از خود تستوسترون براي تقويت کارکرد جسمي‌شان استفاده مي‌کنند، اما اغلب از اشکال مصنوعي و تغييريافته آن استفاده مي‌کنند. اين هورمون‌ها براي استفاده‌هاي پزشکي مورد تاييد هستند‌ و در اغلب موارد استفاده از آنها براي تقويت عملکرد ورزشي جزء اين استفاده‌ها نيست. اين داروها ممکن است به صوت قرص، آمپول و کرم موضعي مورد استفاده قرار گيرند. از جمله اين استروئيدهاي آنابوليک مي‌توان به اين هورمون‌ها اشاره کرد: متيل تستوسترون، اوکس‌آندرولون و اوکسي متولون.
چرا اين داروها براي ورزشکاران اين همه جذاب‌اند؟
اين داروها علاوه بر اينکه حجم عضلات را افزايش مي‌دهند، به علت خواص آنابوليک و آندروژني‌شان باعث مي‌شوند ورزشکاران با سرعت بيشتري پس از يک فعاليت شديد، به حالت عادي باز گردند؛ زيرا اين داروها ميزان آسيب عضلاني که در جريان يک جلسه تمرين رخ مي‌دهد را کاهش مي‌دهند. به علاوه برخي از ورزشکاران ممکن است به احساسات تهاجمي که هنگام مصرف اين داروها به آنها دست مي‌دهد، از لحاظ تشديد انگيزه رقابت جويي‌شان علاقه داشته باشند. بسياري از ورزشکاران دوزهاي بسيار بالاتري از اين هورمون‌ها را نسبت به ميزاني که براي مقاصد پزشکي تجويز مي‌شود،‌ به کار مي‌برند. استفاده از اين داروها ممکن است در مردان به بزرگ شدن پستان‌ها، طاسي، تحليل‌رفتن بيضه‌ها و ناباروري و در زنان به کلفت‌شدن صدا، بزرگ‌شدن دستگاه تناسلي، افزايش موي بدن و طاسي منجر شود. هم مردان و هم زنان ممکن است به آکنه شديد، مشکلات کبدي، افزايش ميزان کلسترول بد خون، کاهش ميزان کلسترول خوب خون و رفتارهاي پرخاشگرانه و خشونت‌آميز، اختلالات روانپزشکي مانند افسردگي، وابستگي دارويي، عفونت‌ها و بيماري‌هايي مانند ايدز و هپاتيت در صورت استفاده از شکل تزريقي داروها دچار شوند. همچنين اگر اين داروها در دوره نوجواني مصرف شوند‌، مي‌توانند مانع رشد و نمو بدن شوند و کوتاهي قد ايجاد کنند،‌ و به مشکلات بهداشتي در سنين بعدي منتهي شوند. استفاده از اين داروها براي افزايش کارکرد ورزشي را اغلب سازمان‌هاي ورزشي در جهان غيرقانوني مي‌دانند. افراد معمولا براي تهيه آنها به بازار سياه روي مي‌آورند و اين امر آنها را در معرض خطرات بيشتري قرار مي‌دهد،‌ چون ممکن است از داروهايي استفاده کنند که استانداردهاي ايمني در آنها رعايت نشده باشد.

کراتين

بسياري از ورزشکاران علاوه بر داروهاي تقويت‌کننده کارکرد جسمي، به مکمل‌‌هاي تغذيه‌اي هم روي مي‌آورند. اين مکمل‌هاي تغذيه‌اي به صورت پودر يا قرص بدون نسخه قابل تهيه‌اند. احتمالا رايج ترين مکمل غذايي که مورد استفاده ورزشکاران است، کراتين است. کراتين به طور طبيعي در بدن توليد مي‌شود و به آزاد شدن انرژي در بدن کمک مي‌کند. پژوهش‌هاي علمي نشان داده‌اند که کراتين ممکن است در مواردي که نياز به آزادسازي کوتاه‌مدت مقادير زياد انرژي است،‌ موثر باشد. کراتين به عضلات کمک مي‌کند مقدار بيشتري آدنوزين تري‌فسفات – که ماده ذخيره‌کننده و انتقال‌دهنده انرژي در سلول هاست- را توليد و وارد جريان خون کنند‌ و اين ماده براي فوران‌هاي سريع و انفجاري فعاليت‌هايي مانند وزنه‌برداري به کار مي‌رود. کراتين خستگي عضلات را به تاخير مي‌اندازد اما شواهدي در دست نيست که کراتين در ورزش‌هاي هوازي يا استقامتي کارکرد ورزشکاران را تقويت کند.
کبد ما حدود 2 گرم کراتين در روز توليد مي‌کند. همچنين مصرف گوشت در رژيم غذايي کراتين بيشتري را وارد بدن مي‌کند. کراتين در عضلات ذخيره مي‌شود‌ و اين ميزان ذخيره تقريبا به آساني حفظ مي‌‌شود. از آنجايي که کليه‌ها کراتين اضافي را از بدن خارج مي‌کنند،‌ ارزش استفاده از مکمل‌هاي غذايي کراتين در فردي که از قبل عضلاتش ذخيره کافي کراتين دارد، مورد ترديد قرار گرفته است. مکمل‌هاي کراتيني را به راحتي مي‌توانيد در فروشگاه‌ها پيدا کنيد اما ممکن است فراورده‌‌هاي رقيق شده يا آلوده شده با ساير مواد هم به فروش برسند و باعث آزمايش مثبت دوپينگ در ورزشکار شوند. عوارض جانبي که ممکن است با مصرف کراتين بروز کند و کارکرد ورزشکار را کاهش دهد؛ ‌شامل دل‌پيچه و اسپاسم‌ عضلاني‌، تهوع، اسهال و اضافه‌ وزن است. اضافه وزن ممکن است مطلوب ورزشکاري باشد که مي‌خواهد وزنش را بالا ببرد اما با مصرف طولاني‌مدت آن، اين افزايش وزن احتمالا بيشتر ناشي از تجمع مايعات در عضلات است تا افزايش توده عضلاني. آب از ساير بخش‌هاي بدن به درون بافت عضلاني کشيده مي‌شود و ممکن است شما را در معرض خطر کم‌آبي بدن قرار دهد. مصرف کراتين در دوزهاي بالا ممکن است به آسيب کبد و کليه منجر شود. در مورد اثرات درازمدت کراتين به خصوص در کودکان ونوجوانان، اطلاعات زيادي در دست نيست. بنابراين معمولا توصيه مي‌شود کراتين در افراد زير 18 سال مصرف نشود.

داروهاي محرک

داروهاي محرک مورد استفاده ورزشکاران، دستگاه عصبي مرکزي را تحريک مي‌کنند و موجب افرايش سرعت ضربان قلب و فشار خون مي‌شوند. داروهاي محرک مي‌توانند خستگي را کاهش دهند،‌ اشتها را مهار کنند‌ و هشياري و حالت تهاجمي را افزايش دهند. از جمله داروهاي محرک رايج ميان ورزشکاران، کافئين و آمفتامين، داروهاي سرماخوردگي که حاوي مواد محرک افدرين و سودوافدرين هستند و بالاخره داروهاي غيرقانوني مانند کوکائين و مت‌آمفتامين. داروهاي محرک گرچه مي‌توانند فعاليت جسمي را افزايش دهند و روحيه تهاجمي در ميدان بازي را بالا ببرند‌ اما در مقابل داراي عوارض جانبي هستد که مي‌تواند کارکرد ورزشکاران را مختل کند:
• عصبي شدن و تحريک‌پذيري که تمرکز بازيکنان را مختل مي‌کند.
• بي‌خوابي
• ورزشکاران ممکن است از لحاظ رواني به اين مواد وابسته شوند يا با ايجاد تحمل جسمي مجبور شوند مرتبا مقادير بيشتري از آنها را براي به دست آوردن اثرات مطلوب‌شان استفاده کنند و در نهايت دوزهاي بسيار بيشتري از دوزهاي مجاز پزشکي آنها را به کار خواهند برد.
اين داروها ممکن است عوارض جانبي مانند تپش قلب،‌ اختلال ريتم قلب، کاهش وزن، لرزش دست، فشار خون بالا،‌ توهم و تشنج ايجاد کند. در نهايت، بايد دانست که کارکرد ورزشي بيشتر با کسب مهارت و کار سخت مربوط است تا بالا انداختن يک قرص يا نوشيدن نوشابه‌ انرژي‌زا. خلاصه، هيچ قرص جادويي وجود ندارد که شما را به سرعت به ورزشکار بهتري بدل کند.
منبع:www.salamat.com
/ن