آخرين بازمانده زمين

نگاهي به فيلمنامه «وال.ئي»

وال.ئي ميزان جذابيتي را که يک فيلم مي تواند داشته باشد داراست.به همين سادگي.در بازار انيميشن که همه چيز شبيه به هم به نظر مي رسد، وال-ائي مي آيد و پا را خارج از اين گود مي گذارد، چرا که او بدون از دست دادن جذابيتش براي بينندگان سنين مختلف، هويت بي نظيري را به نمايش مي گذارد.اين فيلم يک انيميشن کمدي رمانتيک است که هنرپيشه هاي اصلي آن ربات هستند.نمي توان قطعه طولاني بدون گفت و گوي فيلم را نديده گرفت و آن را صرفاً نمايشي با ضرباهنگ فريبنده و صحنه هاي اکشن خيره کننده بي معنايي ديد که تنها براي نگه داشتن بينندگان جوان تر و بي قرار کردن آنها براي ديدن ادامه داستان ساخته شده است.وال.ئي جان مايه اي چون ديگر کارهاي پيشين پيکسار و ديسني دارد.از جمله داستان اسباب بازي و در جست و جوي نمو(نويسنده/ کارگردان وال.ئي اندرو استانتون است که در هر دو فيلم قبلي دست داشته است)، اما نازک طبعي اين فيلم در مقايسه با ديگر فيلم هاي پيشين پخته تر است.اين يکي از معدود انيميشن هاي اخير است که بزرگسالان مي توانند بدون کشيدن کودکان به دنبال خودشان آنها را براي ديدن فيلم ببرند.وال.ئي بهترين نوع انيميشن حاضر بعد از شگفت انگيزها است.
30 دقيقه اول فيلم کاملاً بدون گفت و گوست.حدود 700 سال در آينده، زمين سرزميني لم يزرع و خالي از سکنه شده است.برج هايي از زباله به بلنداي آسمان خراش سر به فلک کشيده است.اين سياره با کمربندي از زباله احاطه شده است.آلودگي، نه گرم شدن کره زمين، همه ساکنان را به فضا فرستاده است.ربات وال.ئي (با صداي بن برت)در زمين جا مانده است.او هر روز و هر روز کارش را انجام مي دهد؛ زباله ها را جمع و فشرده مي کند و سپس خيلي مرتب آنها را روي هم مي چيند.تنها همراه او يک سوسک فناناپذير است.تا اين که يک روز زندگي منظم وال.ئي با ورود ايو(با صداي اليسا نايت)مختل مي شود.ايو رباتي است که توسط سفينه فضايي براي دليل خاصي فرستاده شده است.او يک ربات جست و جوگر و خيلي پيشرفته تر از وال.ئي است.وال.ئي بر ترس ابتدايي اش از او غلبه کرده و با او ارتباط برقرار مي کند.آنها ارتباط ضعيفي دارند، تا اين که ايو به طور غير منتظره اي خاموش مي شود.وال.ئي ابتدا سعي مي کند او را دوباره احيا کند، اما وقتي به نتيجه نمي رسد، با مراقبت از ايو تا بازگشت سفينه فضايي خودش را مجاب مي کند.وال.ئي نمي خواهد دوست جديدش را به اين زودي از دست بدهد و پنهاني سوار فضاپيما مي شود و خيلي زود از سرنوشت آنهايي که سال ها پيش زمين را ترک کردند، مطلع مي شود.
هنگامي که فيلم وال.ئي آغاز مي شود، به نظر مي رسد که تفاوت زيادي با غالب فيلم هاي پيکسار دارد.به جاي رنگ هاي پر طراوت و زنده که به آن عادت کرده ايم، اين فيلم پوشيده از رنگ قهوه اي است.اين دنيايي است که به آخر خط رسيده و جايي که حيات به طور کامل در آن به پايان رسيده است.به دليل محدود بودن دامنه رنگ ها، استانتون دنيايي ساخته که با وجود نامأنوس بودن آشناست و از همان لحظه شروع داستان مي فهميم که اين فيلم قرار نيست مثل هميشه تجاري باشد.موسيقي فيلم همان موسيقي غير عادي و خاص فيلم هاي انيميشن ديسني است.به جاي آهنگي طرب انگيز از فيل کولينز يا آلن منکن اقتباسي از موسيقي سلام عروسک را مي شنويم.
فيلم وال.ئي حول محور داستان رمانتيکي ميان شخصيت اصلي و ايو است.بخش جذاب قصه همان رابطه ميان اين دوست که انيماتورها با حالت هاي ظريف چهره به آنها تجسم خارجي بخشيده اند.اين دو ربات صورت واقعي ندارند و به ندرت پيش مي آيد که صحبت کنند و صحبتشان هم چيزي بيشتر از صداهايي الکترونيکي براي گفتن نامشان نيست.وظيفه انيماتورها در اين کار خيلي مشکل تر از فيلم ماشين ها بود، چرا که دست کم در آن فيلم ماشين ها ويژگي هاي انساني را در خود داشتند و مظهر انساني دارند.اينجا وال.ئي و ايو به عمد عجيب و ربات گونه باقي مانده اند.تماشاي چگونگي مسيري که اين دو براي برقراري ارتباط طي مي کنند، لذت بخش ترين صحنه فيلم است؛ ترس ابتدايي وال.ئي از ايو، خشم ايو زماني که مي فهمد او قاچاقي سوار فضاپيما شده، آشوبي که به پا مي کند و ترس متعاقبش براي حفظ امنيت او.وال.ئي و ايو يک زوج هنري فوق العاده هستند.
فيلم دو نکته را هشدار مي دهد.اولين همان پيام محيط زيستي است که چطور جوامع مصرف گرا مي توانند کاري با زمين بکنند که زباله تا گردنمان بالا بيايد.و دومي مربوط به اين است که چه اتفاقي براي نسل بشر مي افتد؛ اگر تنبلي بر آنها غلبه کند و همه چيز توسط ربات ها فراهم شود.يکي از بهترين لحظات قهرمانانه داستان زماني است که يک انسان آينده وارد مي شود.او کاپيتان سفينه فضايي(جف گارلين )است.
وجود موضوعات جدي چيزي از ظرفيت کمدي وال.ئي کم نکرده است.فيلم صحنه هاي سرگرم کننده خودش را دارد، تعداد زيادي از آنها همرا با اظهار عشق باورنکردني ميان اين دو ربات است. همچنين کمي شوخ طبعي در رابطه با آن زن و مردي که (با صداي جان راتزنبرگر و کتي نيجامي)تازه متوجه شرايط اطرافشان مي شوند.وال.ئي خيلي خوب از عهده برقراري تعادل ميان اجزاي بدن خودش بر مي آيد و اين تا حدي نشئت گرفته از جنبه علمي اين فيلم علمي-تخيلي است.فيلم قوانين واقعي فيزيک را با نسخه کارتوني آن جايگزين کرده است.
دو محصول اخير پيکسار ماشين ها و راتاتويي نمونه خوبي از انيميشن هستند، اما وال.ئي ميخش را محکم تر به زمين کوبيده است و به بينندگان يادآوري مي کند که در دوراني نه چندان دور هر فيلم انيميشن کامپيوتري جديدي يک چيز خارق العاده بود.وال.ئي نه متکي بر ترفندهايي چون سه بعدي است و نه حتي شباهتي به تبليغات مسحور کننده بازي هاي ويديويي دارد.اين فيلم داراي يک قلب تپنده و داستاني منسجم است.شخصيت هاي اين فيلم با وجود ساخته شدن از فلز و داشتن مدار الکتريکي به جاي مغز خيلي انسان تر از اغلب بازيگران فيلم هاي رنگارنگ تابستاني هستند.
منبع:www.reelviews.net
منبع:فيلم نگار، شماره 91
/ن