مقدمه
در گام نخست و برای درک بهتر آنچه که در ذهن ما پدیدار گشته باید فلسفه نماز خواندن را دریابیم تا به فهم درستی از ارکان و چرایی برگزاری نماز قضا برسیماجازه میخواهم دو نکتهی کوچک را در ابتدای امر به شما یادآور شوم، البته خوب مطمئنم همهی ما آگاه بدانها هستیم ولی تکرار آن به قوام مطلب میافزاید
نخست
آنکه پیامبران پرستش را نیاوردند و ابتکار نکردند، بلکه نوع پرستش را یعنی نوع آداب و اعمالی که باید پرستش به آن شکل صورت گیرد به بشر آموختند .دیگر
پرستش نوعی رابطه خاضعانه و ستایشگرانه و سپاسگرانه است که انسان با خدای خود برقرار می کند . عبادت و پرستش علاوه براینکه نیاز فطری بشر است ، راز آفرینش انسان نیز همان عبادت است.وَ ما خَلَقْتُ الْجِنَّ وَ الْإِنْسَ إِلَّا لِیَعْبُدُونِ «56» ما أُرِیدُ مِنْهُمْ مِنْ رِزْقٍ وَ ما أُرِیدُ أَنْ یُطْعِمُونِ «57»
و جن و انس را نیافریدم مگر براى آنکه مرا عبادت کنند. و من از آنان هیچ رزقى نمىخواهم و نمىخواهم که به من طعام دهند.
نماز قضا چیست ؟
برای همه ما پیش میآید که یکی از نمازهایمان قضا بشود و در زمان خودش نتوتنیم نمازمان را بخوانیم. خواندن نماز قضا، احکام خاص خودش را دارد و نیت نماز قضا هم با نیت نماز معمولی کمی فرق دارد.در ضمن این را هم باید بدانیم تا زمانی که زنده هستیم نمیتوانیم از کسی بخواهیم تا برایمان نماز قضا بخواند. به نظر میرسد نماز قضا در عین سادگی سؤالهای زیادی را به وجود میآورد که باید درباره آنها بیشتر بدانیم.
نماز قضا تابع نمازادا ( نیت در نماز قضا )
نماز قضا باید همانند موقعی که قضا شده است به جا آورده شود. یعنی اینکه اگر کسی نماز ظهر 4 رکعتی قضا دارد باید همان 4 رکعت را قضا کند ولی اگر مثلا در مسافرت بوده و قصد ده روز توقف در یک مکانی را نداشته باشد، نماز کسر است. یعنی نماز ظهرش را باید 2 رکعت میخوانده ولی نخوانده وقضا شده، پس زمانی هم که میخواهد نمازش را قضا کند چه در وطن باشد چه در سفر.و بالعکس یعنی اگر شما مثلا نماز ظهر را در شهر و وطن خودتان فراموش کردید بخوانید و یا به هر دلیلی قضا شد و در سفر قصد دارید نمازهای قضای خود را هم بخوانید با وجود اینکه نمازهای 4 رکعتی مسافر با شرایط کسر است( یعنی باید 2 رکعتی خوانده شود )ولی چون این نماز در وطن قضا شده است در سفر نیز باید به همان صورت یعنی چهار رکعتی خوانده شود.
نماز صبح و مغرب هم چون در سفر فرقی ندارد 2 و 3 رکعتی قضا خوانده میشود.
بنابراین طبق حکم کلی باید نمازهای قضا را همانند آن وقت و حالتی که قضا شده است بجا آورده شود، هرچند در تمام وقت نماز خواب بوده یا به واسطهی بیماری یا موارد دیگر، نماز را نخوانده باشد. اما کسی مه تمام وقت بیهوش بوده و بیهوشی او به اختیار نبوده، قضا بر او واجب نیست.
چند راهکار عملی و کاربردی برای نمازهای قضا
1. یک جدول یک ماهه تنظیم کن و تمام روزهای ماه را در آن بنویس و یک ستون را هم به نمازهای پنج گانه اختصاص بده. هر وقت نمازی را خواندی در این جدول و در روز مخصوص خود یک علامت بزن.2. یکی از بهترین اوقات برای نمازهای قضا قبل از نمازهای یومیه است. می توانی کمی زودتر از اذان وضو بگیری و با هر نماز حداقل یک نماز قضا انجام دهی. این کار در نماز صبح کمی سخت است اما در سایر نمازها کار راحتی است.
3. از شرایطی که برای خواندن نماز قضا به وجود می آید استفاده کامل کن. مانند برخی مساجد که بعضی روزها نماز قضا را به جماعت انجام می دهند. یا در ایام خاص مانند ماه رمضان و … .
حضور در مسجد، بیشتر به شما حوصله انجام نمازهای قضا می دهد.
5. مواقعی که حال و حوصله بیشتری داشتی (حتی در منزل) را از دست مده و نمازهای بیشتری را به جا بیاور.
6. شروع هر کاری برای انسان سخت است اما وقتی انسان به کاری عادت کرد برایش ساده می شود. نفس انسان مانند کودکی است که اگر آن را رها کنی تربیت نمی شود بلکه باید او را مانند کودک تشویق و تنبیه کرد تا تربیت شود.
7. می توانی خود را تشویق کنی مثلا اگر نماز قضای یک روز را خواندی به خودت یک هدیه بدهی. یک چیزی که دوست داری. یک خوراکی یا … . با این کار، نفس شما که به این کار تن نمی داد برای به دست آوردن آن مطلوب، راحت تر با شما کنار می آید. یا در برخی مواقع در صورت عدم انجام نماز، می توانی او را تنبیه کرده و از برخی چیزها که دوست دارد محرومش کنی.
8. حتما همین الآن وصیت نامه ای برای خودت بنویس و در آن نمازهای قضا و مقدار آن و مواردی دیگر از حق و حقوق دیگران که لازم است انجام شود را بنویس
در پایان تأکید شدید میشود که جای هیچ نگرانی نیست. از دیدگاه اسلام و توحید زندگی فرصت خدایی شدن انسان است و مهم این است که انسان در مسیر خدایی شدن حرکت کند و اگر چند صباحی به خطا رفته از راه شیطان باز گردد و از عمر خویش بهترین بهره را در جهت خدایی شدن و نزدیک شدن به خدا بکند