جعبه آتش نشانی یکی از مهم ترین و پرکاربردترین وسایل ایمنی است که در ساختمان های مختلف مورد استفاده قرار می گیرد. اگرچه جعبه آتش نشانی به خودی خود یک ابزار آتش نشانی محسوب نمی شود، اما بسیار مهم است زیرا تجهیزات مهم آتش نشانی مانند هوزریل، کپسول آتش نشانی و .... را در خود ذخیره می کند. امروزه در تولید جعبه آتش نشانی زیبایی نیز ملاک است. در این صورت زمانی که این ابزار در ساختمانی نصب می شود، عامل منفی برای ساختمان محسوب نمی شود. در این مقاله کمی در مورد استفاده از این ابزار و سپس قوانین سازمان در رابطه با آن صحبت خواهیم کرد.

عموم مردم ممکن است جعبه آتش نشانی را به عنوان یک فضای ذخیره سازی برای هوزریل تصور کنند. اما علاوه بر هوزریل، تجهیزات آتش نشانی دیگری مانند کپسول آتش نشانی (هم کپسول پودری و هم دی اکسید کربن)، قرقره شلنگ برزنتی و شلنگ نیز در داخل جعبه کپسول آتش نشانی قرار می گیرد. حتی گاهی اوقات افراد از این جعبه ها فقط برای نگهداری شلنگ برزنتی (شلنگ تاشو) استفاده می کنند.

جعبه آتش نشانی تک کابین و دو کابین

ساخت انواع جعبه های اطفا حریق به گونه ای است که می توان هم اطفاء حریق انفرادی و هم ترکیبی را در آنها قرار داد. جعبه های آتش نشانی تک کابین تنها یک ابزار را در خود جای می دهند. در صورتی ک جعبه های آتش نشانی افقی و عمودی دو کابین که در بازار به باکس های دو طبقه و دو طبقه معروف هستند دارای ترکیبی از تجهیزات می باشند.

به عنوان مثال، می توانیم یک هوزریل و یک کپسول پودری را در یک جعبه با دو کابین قرار دهیم. به عنوان مثال در طبقه بالایی یک جعبه عمودی دو کابین می توانیم یک هوزریل و هوزرک در طبقه پایین قرار دهیم. نوع تجهیزات آتش نشانی که در جعبه قرار می گیرد بر ابعاد آن تأثیر می گذارد. اما در مورد ابعاد جعبه نیز الزاماتی وجود دارد که باید رعایت شود.

طراحی جعبه آتش نشانی برای استفاده کاربران عادی

جعبه آتش نشانی ابزاری نیست که فقط توسط یک آتش نشان آموزش دیده قابل استفاده باشد. طراحی این واحد باید به گونه ای باشد که افراد غیر آتش نشان بتوانند به راحتی تجهیزات داخل آن را در مواقع آتش سوزی عملیاتی کنند. یکی از راه حل هایی که کارشناسان در طراحی جعبه به آن توجه می کنند، استفاده از قفل هایی است که به راحتی باز می شوند. قفل هایی که به راحتی باز می شوند و برای باز و بسته شدن نیازی به کلید ندارند. اهمیت این مشکل سازمان آتش نشانی تهران را بر آن داشته تا استفاده از قفل های جعبه ای با قابلیت باز شدن آسان را الزامی کند.

برای درب باکس قفل های مختلفی مانند باکی، سامسونتی، زیمنس و ... تعبیه شده است. اما شاید بهترین نوع آن قفل های باکی آسان باز شونده باشد که به دلیل استحکام بالا و طراحی منحصر به فرد، عمر بسیار بیشتری نسبت به سایر قفل ها دارند.

جعبه آتش نشانی در کجا استفاده می شود؟

جعبه آتش نشانی را می توان در هر جایی که خطر آتش سوزی وجود دارد استفاده کرد. ساختمان های مسکونی – اداری – تجاری، بیمارستان ها، سینماها، سالن اجتماعات، استادیوم ها، مجموعه های ورزشی و ... از مکان هایی هستند که خطر آتش سوزی در آنها وجود دارد و باید مجهز به جعبه آتش نشانی باشند.

همچنین کارخانه ها و مناطق صنعتی و تولیدی، اسکله های تخلیه و بارگیری، لنج ها، شناورها و کشتی ها از جمله مکان هایی هستند که احتمال آتش سوزی وجود دارد و باید مجهز به جعبه مناسب باشند.

انتخاب نوع جعبه محیطی بر عهده مشاور آتش نشانی ساختمان است. در واقع مشاور با انجام محاسبات و رعایت مقررات و قوانین، نوع و تعداد این جعبه ها را مشخص می کند.

محتویات جعبه آتش نشانی

محتویات جعبه آتش نشانی به نوع و محل نصب آن بستگی دارد، اما به طور کلی شامل موارد زیر می باشد:

تجهیزات ثابت

شیلنگ آتش نشانی

شیلنگ ها در دو نوع برزنتی و لاستیکی موجود هستند و برای انتقال آب به محل حریق استفاده می شوند.

نازل

نازل ها برای تنظیم و پخش آب در محل حریق به کار می روند.

قرقره

قرقره برای جمع آوری و نگهداری شیلنگ استفاده می شود.

شیر و کوپلینگ

شیر برای کنترل جریان آب و کوپلینگ برای اتصال شیلنگ به منبع آب استفاده می شوند.

تجهیزات جانبی

کپسول آتش نشانی

کپسول ها برای اطفا حریق در مراحل اولیه استفاده می شوند.

جعبه کمک های اولیه

جعبه کمک های اولیه برای درمان مصدومان احتمالی حریق استفاده می شود.

تبر

تبر برای شکستن درب ها و اشیاء در مواقع ضروری استفاده می شود.

چراغ قوه

چراغ قوه برای روشنایی محل حریق در شب یا مکان های تاریک استفاده می شود.

لباس و تجهیزات ایمنی

لباس و تجهیزات ایمنی برای محافظت آتش نشانان در حین عملیات اطفا حریق استفاده می شوند.

مقررات سازمان آتش نشانی در مورد جعبه های آتش نشانی
بر اساس قوانین اطفاء حریق که توسط سازمان آتش نشانی منتشر شده است، ابعاد اتاق های احتراق باید به گونه ای باشد که بتوان تمامی تجهیزات و لوازم مورد نیاز را در آن قرار داد و بین تمامی قسمت ها حداقل 2.5 سانتی متر فاصله وجود داشته باشد زیرا تمامی لوازم جانبی به راحتی قابل دسترسی هستند. و بدون برخورد قابل اجرا است (این حداقل فاصله بین قطعات در کشورهای دیگر 5 سانتی متر است). حداقل ابعاد جعبه با قرقره و شلنگ ¾ اینچ و طول 20 متر باید 65 در 75 سانتی متر باشد. این ابعاد برای جعبه های تک کابین است. اندازه های دو کابین و جعبه سفارشی متفاوت است.

فاصله عمودی از مرکز قرقره و شیلنگ اتاق آتش نشانی تا کف تمام شده ساختمان باید 140 تا 160 سانتی متر در نظر گرفته شود.

حداقل ضخامت ورق فلزی مورد استفاده در ساخت محفظه احتراق باید 1 میلی متر باشد. بنابراین استفاده از هفت دهم برگ آسیاب برای ساخت این تجهیزات مناسب نیست.

قفل جعبه کپسول آتش نشانی باید به راحتی و بدون کلید باز شود.

کپسول آتش نشانی باید تا حد امکان قرمز باشد. در صورت استفاده از رنگ های دیگر باید رنگ را طوری انتخاب کرد که با رنگ اطراف متفاوت باشد تا به راحتی قابل تشخیص باشد.

در صورت لزوم استفاده از کپسول آتش نشانی دستی، استفاده از کپسول آتش نشانی دو کابین توصیه می شود.