Command Prompt در ويندوز XP،ويستا، و ويندوز7

اگر به دنبال يک اتومبيل سريع ، پيچيده و زيبا مي گرديد احتمالاً يک اتومبيل ژاپني يا اروپايي را انتخاب خواهيد کرد. اما اگر در جستجوي يک اتومبيل پر قدرت باشيد و ظاهر و شکل اتومبيل براي تان مهم نباشد ممکن است يک اتومبيل آمريکايي قديمي را ترجيح بدهيد.
برنامه خدماتي سطر فرماني(command line) واقع در ويندوز اکس پي، ويستا، و ويندوز7 يک برنامه قدرتمند است، اما شکل و ظاهر زيبايي ندارد. اين برنامه فقط متن نشان مي دهد و از گرافيک بهره نمي گيرد. اما يک مسير ارتباطي مستقيم بين شما و سيستم عامل فراهم مي سازد. بدين معني که از GUI(1) ( رابط گرافيکي کاربر) استفاده نمي کند. عدم استفاده از GUI بدين مفهوم است که عمليات فرمان سريع انجام مي گيرد، و هر فرمان دقيقاً همان کاري را که به آن گفته شده است به اجرا در مي آورد.
پيش از آن که ويندوز به دنيا بيايد داس( DOS) بود. در دنياي داس، هر برنامه اي با تايپ نام برنامه در نشانه فرمان داس به اجرا در مي آمد. سرانجام، ويندوز آمد و ما را از تايپ فرمان آزاد کرد و منوهاي زيبا و دکمه ها را جايگزين آنها کرد. اين برنامه ها هنوز آنجا هستند، اما به ندرت لازم مي شود که نام آنها در نشانه فرمان داس تايپ کنيم.
اکثر برنامه هاي کاربردي و برنامه هاي روزمره در منوي Start ويندوز قرار مي گيرند. اما برنامه هايي وجود دارند که فقط از طريق نشانه فرمان قابل دستيابي هستند، يا چنان در منوها گم شده اند که استفاده از نشانه فرمان بسيار آسان تر است.
برنامه خدماتي سطر فرماني ويندوز(Command Prompt) بسيار شبيه به مفسر فرمان MS-DOS است که در نگارش هاي قبلي ويندوز وجود داشت. اما به داس ربطي ندارد، چون اصلاً آن سيستم عامل در ويندوز اکس پي، ويستا، يا ويندوز 7 گنجانده نشده است. با وجود اين، نظر به اين که فرمان هاي واقع در آن مفسرهاي قديمي در ميان کاربران پيشرفته و قدرت دوست پر طرفدار است، فرمان هاي اين برنامه خدماتي ويندوز شبيه به همان فرمان ها است و در اکثر موارد آنها را بهينه کرده است.
فهرستي که در اين مقاله آمده است بسياري از فرمان هاي مشهور و حتي نامشهور را در بر مي گيرد. همه آنها را از طريق نشانه فرمان مي توان به اجرا در آورد.

خودتان را سرگرم کنيد
 

اگر بخواهيد برنامه اي را اجرا کنيد که در پوشه All Programs قرار ندارد، روش استاندارد آن است که روي Start کليک کنيد، نام برنامه مورد نظر خود را در کادر Search تايپ کنيد، و روي نماد ذره بين در انتهاي کادر Search کليک کنيد يا کليد Enter را بزنيد. از اين روش حتي مي توانيد براي به اجرا در آوردن برنامه هاي پر استفاده، مانند يک برنامه مرورگر اينترنت بهره بگيريد.
اگر به اجراي يک برنامه سطر فرماني(command line) نياز داشته باشيد، cmd را در کادر Search منوي Start تايپ کنيد و کليد Enter را بزنيد تا يک نشانه فرمان داس باز شود. نشاني هر پايگاه وبي را که مي خواهيد نيز مي توانيد در اين کادر تايپ کنيد و کليد Enter را بزنيد تا آن پايگاه وب در يک پنجره مرورگر باز شود. باز کردن برنامه هايي چون Notepad و Paint با اين روش بسيار آسان تر از کاوش با برنامه Windows Explorer است. اجراي بعضي از فرمان ها به مجوز Administrator نياز دارد. براي اين دست از فرمان ها در ويستا، و ويندوز7،cmd را در کادر Search تايپ کنيد، اگر در يک حساب Administrator نباشيد، روي آيکن cmd در بالاي منوي Start کليک - راست کنيد، و روي گزينه Run as administrator کليک کنيد.براي به کار انداختن برنامه Command Prompt در ويندوز اکس پي، روي دکمه Start کليک کنيد، روي Run کليک کنيد،

عبارت cmd را در کادر Open تايپ کنيد، و کليد Enter را بزنيد.

فرمان هاي Command Prompt
 

فرمان هاي برنامه Command Prompt دستيابي مستقيم تعداد زيادي از گزينه هاي تنظيم کامپيوتر را براي شما فراهم مي سازند، اما چون اين برنامه براي استفاده سريع و مستقيم طراحي شده است، پيش از اعمال تغييرات، هميشه از شما تأييد نمي گيرد. بنابراين، بهتر است براي يادگيري فرمان هاي مختلف آن وقت بگذاريد و انواع تغييراتي را که هر فرمان مي تواند بر روي سيستم شما به وجود بياورد به خوبي بشناسيد. در زير به تعدادي از فرمان هاي پر استفاده نگاه خواهيم انداخت.

IPCONFIG
 

اگر بخواهيد يک شبکه خانگي را پيکر بندي کنيد يا يک ارتباط شبکه را رفع اشکال کنيد، به بهترين دوست جديد خود سلام کنيد:IPConfig.اين فرمان علامت اختصاري IP Configuration ( پيکربندي IP)،و يک وسيله بي جايگزين براي اداره امور شبکه در ويندوز است. برنامه Ipconfig.exe براي مشخص کردن تنظيم هاي شبکه IP مفيد است. به صورت يک برنامه سطر فرماني در يک پنجره داس به اجرا در مي آيد. کاربردهاي معمول آن براي يافتن نشاني IP کنوني کامپيوتر، و درخواست يک نشاني IP جديد از يک کامپيوتر خدمات دهنده (server)است.
هرگاه ipconfig را در نشانه فرمان تايپ کنيد و کليد Enter را بزنيد، برنامه IPConfig به اجرا در مي آيد و نشاني subnet mask ، IP و مقادير gateway پيش فرض براي هر آداپتور شبکه نصب شده بر روي کامپيوتر شما را به نمايش در مي آورد. اما با تايپ ipconfig/all و زدن کليد Enter مي توانيد اطلاعات بيشتري مانند مشخصات آداپتور، WINS(2)، و DHCP(3) را به دست بياوريد.
با تايپ ipconfig/renew و زدن کليد Enter مي توانيد پيکربندي DHCP را براي همه آداپتورها تغيير بدهيد. حتي با مشخص کردن يک آداپتور، در گيومه بعد از renew/،مي توانيد فقط DHCP آن آداپتور را تغيير بدهيد، مانند تايپ عبارت زير

ipconfig/renew "Local Area Connection"
براي نمايش محتويات DSN client resolver cache، عبارت ipconfig/displaydns را تايپ کنيد و بعد کليد Enter را بزنيد. همچنين محتويات DSN client resolver cache را مي توانيد با تايپ ipconfig/flushdns و زدن کليد Enter از نو ميزان کنيد.
اگر ارتباط اينترنت يا شبکه خانگي شما براي انتساب خودکار يک نشاني IP پيکربندي شده باشد، معين کردن نشاني هاي IP اختصاص يافته براي آداپتور(هاي) شما مي تواند مشکل باشد. اما با برنامه IPConfig به سرعت مي توانيد آن نشاني ها را پيدا کنيد و از اطلاعات آنها براي رفع اشکال يا پيکربندي ارتباط خود بهره بگيريد.

DRIVERQUERY
 

برنامه Driverquery.exe از يک کادر داس براي نمايش فهرست رانش گرهاي (driver) نصب شده و خصوصيات آنها به اجرا در مي آيد. يکي از فرمان هاي پر استفاده در Command Prompt ، رديابي برنامه هاي رانش گر است. برنامه رانش گر به برنامه اي گفته مي شود که وسايل سخت افزاري شما را کنترل مي کند. برنامه هاي رانش گر براي وسايلي مانند کارت هاي ويدئو و صدا بايد به طور منظم روزآمد شوند. از سوي ديگر، استفاده از Device Manager براي تعيين وضعيت فعلي رانش گرها هم وقت گير و هم دشوار است. اما با برنامه Driverquery ويندوز به سادگي مي توانيد فهرست همه رانش گرها و خصوصيات آنها را در يک جدول خوانا به دست آوريد.
عبارت driverquery را در سطر فرمان تايپ کنيد و کليد Enter را بزنيد.

Driverquery يک فهرست طولاني از همه رانش گرهاي نصب شده، شامل ModuleName( يا Driver Name)، يک توصيف از رانش گر تحت Display Name، Driver Type ( مانند يک فايل سيستمي يا رانش گر مرکزي)، و Link Date ( تاريخ و ساعت پيوند رانش گر) را به نمايش در مي آورد. براي اطلاعات بيشتر، عبارت driverquery/v را تايپ کنيد و کليد Enter را بزنيد تا جزئياتي چون Start Mode Type ( به عنوان مثال، دستي يا خودکار)، Status، State، و مانند آن را ببينيد.
قالب نمايشي پيش فرض براي اطلاعات Driverquery به شکل جدول است، که اگر به دنبال اطلاعات حداقل در مورد رانش گرها باشيد عالي کار مي کند. اما اگر بخواهيد از پسوند v/ براي به دست آوردن اطلاعات بيشتر استفاده کنيد لازم است يک فرمت متفاوت را مشخص کنيد تا اطلاعات به صورت شلوغ و درهم بر روي صفحه نمايش نشان داده نشود.
براي سازمان دهي اطلاعات عبارت زير را تايپ کنيد و سپس کليد Enter را بزنيد:

driverquery/v/fo list
 

چند پارامتر ديگر را به همراه Driverquery مي توانيد به کار بگيريد. با پارامتر s/ مي توانيد نشاني IP يک کامپيوتر راه دور را مشخص کنيد تا اطلاعات مربوط به رانش گر آن را ببينيد. براي اين کار عبارت زير را تايپ کنيد:

driverquery /s ipaddress
 

که در آن ipaddress نشاني IP کامپيوتر راه دور است( براي به دست آوردن نشاني IP يک کامپيوتر به بخش IPConfig مراجعه کنيد). براي ديدن اطلاعات رانش گرهاي يک کامپيوتر راه دور مي توانيد از يک نام دامنه (domain) و يک نام کاربري بهره بگيريد. براي اين کار عبارت زير را تايپ کنيد:

driverquery /s domain\user
 

که در آن domain\user مشخص کننده دامنه شبکه و نام کاربري کامپيوتر راه دور است.

SYSTEMINFO
 

برنامه Systeminfo.exe براي رفع اشکال سودمند است، زيرا کامپيوتر را بررسي مي کند و اطلاعات مفصلي درباره کامپيوتر، سيستم عامل، وصله هاي (patch) نصب شده، سخت افزار، نگارش لَخت افزار(firmware) و ID محصول و بسياري ديگر از خصوصيات گزارش مي دهد.

برنامه System Information Utility در ويندوز يک برنامه سودمند براي کاوش در همه مسائل نرم افزار و سخت افزار کامپيوتر است. اما جستجوي همه منوها و منوهاي فرعي آن براي پيدا کردن اطلاعات مورد نياز اغلب کار وقت گيري است. اما بسياري از آن اطلاعات را به سرعت مي توانيد با استفاده از برنامه Systeminfo در سطر فرمان به دست بياوريد.
در نشانه فرمان، عبارت systeminfo را تايپ کنيد و کليد Enter را بزنيد. برنامه اطلاعاتي در مورد نگارش سيستم عامل و پيکربندي، صاحب ثبت شده، تاريخ و زمان نصب سيستم عامل، نوع پردازنده و سرعت واقعي آن، نگارش بايوس(BIOS)، مشخصات حافظه سيستم، مشخصات کارت شبکه، و مانند آن را به نمايش در خواهد آورد. همچنين فهرست کاملي از همه Hotfixهاي نصب شده ويندوز را خواهيد ديد. Systeminfo شامل چند پارامتر شبيه به پارامترهاي برنامه Driverquery ، شامل s/ و u/ و fo/ است.

TASKLIST
 

برنامه Tasklist.exe فهرستي از processهايي را که در حال حاضر بر روي کامپيوتر شما اجرا مي شود به نمايش در مي آورد. اين فهرست شبيه به فهرستي است که در صفحه Processes از برنامه Task Manager ويندوز به نمايش در مي آيد.
ويندوز، پراسس هاي (process) در حال اجرا را پس از زدن کليد ترکيبي CTRL-ALT-DELETE در پنجره Task Manager به نمايش در مي آورد. اين اطلاعات يک نمايش ساده از پراسس ها را فراهم مي کنند، اما از برنامه Tasklist مي توانيد براي ديدن اطلاعات بيشتري در مورد پراسس ها استفاده کنيد.
با تايپ tasklist در نشانه فرمان و زدن کليد Enter همان اطلاعاتي را خواهيد ديد که در Task Manager به نمايش در مي آيد. اما با اضافه کردن پارامترهاي فيلتر کننده به اين فرمان پايه ، اطلاعات فراواني درباره همه پراسس ها يا انواع خاصي از پراسس ها مي توانيد به دست بياوريد. به عنوان مثال، فيلتر Status، بسته به فيلتر مورد استفاده ، اطلاعاتي درباره همه پراسس هايي به دست مي دهد که يا در حال اجرا هستند يا پاسخ نمي دهند. ساير فيلترها شامل Imagename، PID(process ID)، Session، SessionName، CPUTime، Memusage، Username، Services، Windowtitle و Modules است.
پارامتر fi/ براي استفاده از يک فيلتر لازم است، و همچنين بايد يک عملگر(operator) در فرمان قرار دهيد. عملگرها شامل eq(مساوي با)، ne( نامساوي با)، gt( بزرگ تر از )، it( کوچک تر از)، ge( بزرگ تر از يا مساوي با)، و le( کوچک تر از يا مساوي با) است. همه اين عملگرها براي فيلترهاي PID، Session، CPUTime، Memusage قابل استفاده اند. بقيه فقط مي توانند از فيلترهاي eq و ne بهره بگيرند.
بسته به فيلتر، مقادير فيلتر متفاوتند. به عنوان مثال، Imagename، SessionName، Services، Windowtitle و Modules مي توانند هر رشته (string) معتبري را قبول کنند، اما Memusage به يک عدد صحيح معتبر نياز دارد. فيلتر Status فقط يک مقدار Running يا Not Responding را مي پذيرد، PID به يک مقدار عدد صحيح مثبت نياز دارد، Session به يک شماره جلسه معتبر نياز دارد، Username به يک نام کاربري درست نياز دارد، و CPUTime به يک زمان صحيح در شکل HH:MM:SS نياز دارد.

اين دستورالعملها ممکن است پيچيده به نظر برسند، اما استفاده از آنها ساده تر از آن است که فکر مي کنيد. به عنوان مثال، فرض کنيد در يک ساعت گذشته، پي سي شما خيلي آهسته عمل کرده است، اما نمي دانيد علت در کجاست. برنامه سطر فرماني را باز کنيد، عبارت زير را تايپ کنيد و سپس کليد Enter را بزنيد:
tasklist/v/fi "cputime gt 00:30:00"
حال فهرستي از همه برنامه هايي را خواهيد ديد که بيش از 30 دقيقه از پردازنده شما استفاده مي کرده اند، و اگر چيزي به جز System Idle Process ببينيد، احتمالاً مقصر آهسته کار کردن کامپيوتر را پيدا مي کنيد.
در اين فرمان، احتمالاً متوجه پارامتر v/ شده ايد. استفاده از v/ مشخص مي کند که يک فهرست کامل مي خواهيد، که ID پراسس، نام جلسه، شماره جلسه، و اطلاعات ديگر را به فهرست تکاليف اضافه مي کند. اگر بخواهيد براي هر پراسس اطلاعات سرويس فهرست شود، عبارت tasklist/svc را تايپ کنيد و کليد Enter را بزنيد. اين اطلاعات مي توانند در رفع اشکال يک تکليف خاص مفيد باشند، به ويژه اگر نمي دانيد يک تکليف چه کاري انجام مي دهد.

Recover
 

اگر به طور تصادفي يک فايل را پاک کرده باشيد و Recycle Bin را نيز خالي کرده باشيد ممکن است بتوانيد با استفاده از برنامه Recover ،آن فايل را نجات بدهيد. با آن که هيچ چيز تضمين نشده است، اگر فايلي را از دست داده ايد و به بازيابي آن نياز داريد، امتحان برنامه Recover ارزشمند است. در سطر فرمان، عبارت زير را تايپ کنيد و کليد Enter را بزنيد:
recover[drive:][path]filename
که در آن [drive:][path]filename مکان و نام دقيق فايل را در زماني که وجود داشته است مشخص مي کند. به عنوان مثال، عبارت recover d:\letters\joe.txt مشخص مي کند که مي خواهيد فايل joe.text را بازيابي کنيد که در زماني که آن را حذف مي کرده ايد در پوشه D:\Letters قرار داشته است. اين برنامه به تايپ نام دقيق فايل نياز دارد، يعني نمي توانيد يک پوشه پر از فايل را با آن بازيابي کنيد. پس از امتحان اين فرمان ممکن است با پيام زير مواجه شويد:
Cannot lock the drive.The volume is still in use.
اگر با اين پيام مواجه شويد، کامپيوتر را از نو باز راه اندازي کنيد، به تکرار کليد F6 يا F8 را بزنيد تا وارد منوي Stattup ويندوز شويد. گزينه Safe Mode را انتخاب کنيد، منتظر بمانيد تا ويندوز راه اندازي شود، و اين فرمان را دوباره امتحان کنيد.

SFC( يا System File Checker)
 

فايل هاي سيستمي محافظت شده قلب محيط ويندوز شما را تشکيل مي دهند، و هر مسئله اي در آن فايل ها مي تواند در پي سي شما يک مشکل جدي به وجود بياورد. برنامه System File Checker ، اين فايل ها را از لحاظ خرابي و مسائل ديگر بررسي مي کند و در صورت لزوم به جاي آنها نسخه هاي اصلي و سالم آنها را قرار مي دهد. اين برنامه به ويژه در زمان هايي سودمند است که با رجيستري (registry) زياد ور مي رويد يا اصلاحات مشابه انجام مي دهيد، زيرا چنين تغييراتي مي توانند فايل هاي سيستمي را خراب کنند.
از يک کادر داس مي توانيد برنامه Sfc.exe را به اجرا در آوريد. بايد با يک پارامتر پيکربندي براي مشخص کردن زمان اجرا و عملي که بايد انجام بگيرد به اجرا در آيد. SFC همه فايل هاي سيستمي حفاظت شده را براي مطمئن ساختن شما از داشتن نگارش هاي درست آزمايش مي کند. اگر يک نگارش نادرست را کشف کند، نگارش درست را از پوشه زير کپي خواهد کرد.

%Systemroot % \System32\DLLcache
اجراي SFC را با سوئيچ Scannow/ براي بررسي بلادرنگ فايل هاي سيستمي امتحان کنيد. براي اجراي System File Checker، بايد از طريق يک حساب مديريتي ( administrator)وارد کامپيوتر شويد. براي بررسي همه فايل هاي سيستمي محافظت شده خود، پنجره سطر فرماني را باز کنيد، عبارت sfc/scannow را تايپ کنيد ، و سپس کليد Enter را بزنيد. پنجره Windows Protected Files ظاهر خواهد شد، و يک نوار پيشرفت عمليات نيز به نمايش در خواهد آمد. ممکن است از شما خواسته شود که سي دي( يا دي وي دي ) نصب ويندوز خود را براي کپي کردن فايل ها در ديسک سخت در ديسک ران سي دي ( يا دي وي دي) قرار دهيد.

همچنين System File Checker را مي توانيد براي بررسي فايل هاي سيستمي محافظت شده بدون اجراي عمليات تعمير به اجرا در آوريد. براي اين کار، عبارت sfc/verifyonly را تايپ کنيد و کليد Enter را بزنيد.

BOOTCFG(ويندوز7، ويندوز اکس پي و ويستا)
 

برنامه Bootcfg.exe يک برنامه سطر فرماني است که در ايجاد اصلاحاتي براي تنظيم هاي راه اندازي ويندوز مي تواند به شما کمک کند. فايل Boot.ini را اصلاح مي کند. براي استفاده از آن بايد به عنوان مدير (administrator) وارد کامپيوتر شويد. فرمان cmd را در کادر Search منوي Start تايپ کنيد و کليد Enter را بزنيد تا يک نشانه فرمان داس باز شود. فرمان bootcfg/query را براي ديدن تنظيم هاي کنوني کامپيوتر خود تايپ کنيد.

CHKDSK( ويندوز7، ويستا و اکس پي)
 

برنامه CHKDSK.exe ديسک سخت شما را از لحاظ خطاها بررسي و آنها را( در صورت امکان) درست مي کند. فرمان chkdsk را در کادر Search منوي Start تايپ کنيد و کليد Enter را بزنيد.

CLEANMGR( ويندوز7، ويستا، و اکس پي)
 

برنامه Cleanmgr.exe برنامه Disk Cleanup را به اجرا در مي آورد که ديسک سخت را از لحاظ وجود فايل هاي موقتي بررسي مي کند. وقتي Disk Cleanup براي بررسي به اجرا در آيد، مي توانيد نوع فايل هايي را که مي خواهيد حذف شوند مشخص کنيد و روي OK براي حذف آنها کليک کنيد. با اجراي Disk Cleanup فضاي قابل توجهي از ديسک سخت را مي توانيد آزاد کنيد. بنابراين، اجراي آن را جزئي از کارهاي هفتگي خود کنيد.

COMP
 

برنامه Comp.exe در يک پنجره داس به اجرا در مي آيد ( فرمان cmd را در کادر Search منوي Start تايپ کنيد و کليد Enter را بزنيد)، و براي مقايسه محتويات دو فايل به کار مي رود. از آن مي توانيد در حالت دو سويه بهره بگيريد، که در اين صورت، برنامه از شما نام دو فايل مورد نظرتان را خواهد پرسيد، پس از مشخص کردن فايل دوم، يک گزينه را براي روش مقايسه انتخاب کنيد. بسته به نوع فايل هايي که مقايسه مي کنيد، سوئيچ هايي چون I/ ( که اختلافات شماره سطر را نمايش مي دهد)، يا n/=number ( که در آن number تعداد سطرهايي است که مي خواهيد مقايسه کنيد_ با شروع از سطر اول) را مي توانيد تايپ کنيد. همچنين نام هاي فايل ها و سوئيچ ها را در نشانه فرمان به همراه نام فرمان مي توانيد تايپ کنيد. به عنوان مثال، چيزي شبيه به فرمان زير را تايپ کنيد:

comp file1.txt file2.txt /l

DEFRAG
 

برنامه Defrag.exe نسخه سطر فرماني داس از برنامه Disk Defragmenter است که آن را در پوشه System Tools( واقع در پوشه Accessories) مي توانيد بيابيد. بايد DEFRAG را با سوئيچ هاي فرماني درست، مانند defrag C: براي تکه تکه زدايي ديسک :C در پنجره داس به اجرا در آوريد.

DISKPART
 

برنامه Diskpart.exe معمولاً در برپاسازي يک سيستم جديد به کار مي رود. با وجود اين، خودش يک ديسک را فرمت نخواهد کرد، بلکه يک پارتيشن مي سازد، و فرمان فرمت مي تواند بعداً روي پارتيشن جديد به اجرا در آيد. اگر اين فرمان را بر روي يک سيستم کاري به اجرا در مي آوريد آن را با احتياط به کار بگيريد، چون مي تواند پارتيشن فعلي شما را غير قابل دسترس کند. بايد DISKPART را از يک پنجره داس به اجرا در آوريد.

FSUTIL
 

Fsutil.exe يک برنامه سطر فرماني( با cmd) است که مديريت جامع منابع ديسک سخت را فراهم مي سازد. از آن مي توانيد براي مشخص کردن فضاي ذخيره استفاده نشده، تغيير دادن اطلاعات واليوم( volume)، و اداره مشخصات سيستم فايل هاي NTFS استفاده کنيد. اين برنامه را آزمايش نکنيد. فقط براي استفاده مديران با تجربه کامپيوتر طراحي شده است.

MEM
 

برنامه Mem.exe يک برنامه پنجره داس است که مصرف حافظه کنوني را نشان مي دهد. هرگاه با سوئيچ c/ به اجرا در آيد، جزئيات مقدار حافظه در حال استفاده به وسيله هريک از برنامه هاي بار شده را نشان مي دهد.

MSCONFIG
 

برنامه Msconfig.exe برنامه System Configuration Utility را باز مي کند و به شما امکان مي دهد تنظيم هاي مختلفي را بررسي و اصلاح کنيد که در عمليات راه اندازي ويندوز مؤثر واقع مي شوند. اين برنامه در ويندوز به اجرا در مي آيد و به عنوان يک برنامه گرافيکي استاندارد ويندوز کار مي کند. اگر ضمن عمليات راه اندازي پيام هاي خطا مي گيريد، از MSCONFIG مي توانيد براي تغيير دادن موقتي پيکربندي سيستم و امتحان سيستم با غير فعال کردن تنظيم هاي مختلف به منظور حذف خطاها بهره بگيريد.

MSINFO32
 

برنامه Msinfo32.exe به صورت يک برنامه کاربردي ويندوز به اجرا در مي آيد، اما آن را مي توانيد از سطر فرمان نيز به اجرا در آوريد. شبيه به SYSTEMINFO است و تنظيم ها و وضعيت هاي مختلف کامپيوتر را نمايش مي دهد؛ با وجود اين، Msinfo32 يک برنامه دو سويه است، در حالي که SYSTEMINFO فقط يک فهرست مي سازد. از Msinfo32 براي بررسي کامپيوتر خود از لحاظ رانش گرهاي نصب شده، برنامه هاي کاربردي، و ساير تنظيم هاي داخلي بهره بگيريد.

NBTSTAT
 

Nbtstat.exe يک برنامه سطر فرماني است که تنظيم هاي مختلف شبکه NetBIOS را نمايش مي دهد و در زمان رفع اشکال شبکه هاي کوچک سودمند است. چندين سوئيچ پيکر بندي دارد. يک سوئيچ به ويژه سودمند آن، سوئيچ r- است که نام هاي همه کامپيوترهايي را فهرست مي کند که شبکه NetBIOS شناسايي مي کند.

NET
 

برنامه Net.exe يک برنامه سطر فرماني است که از آن براي کنترل تکاليف ارتباطي مختلف شبکه مي توانيد استفاده کنيد. اين برنامه امکان کنترل دستي ديسک ران ها، نام گذاري کارگروه ها، و حتي راه اندازي و متوقف سازي تکاليف اشتراکي را فراهم مي سازد. وظايف گنجانده شده در سوئيچ هاي NET همگي در جايي ديگر در منوها گنجانده شده است، در نتيجه، کمتر به استفاده از اين برنامه نياز خواهيد داشت. با اين همه، تايپ net view مي تواند نام هاي کامپيوترهاي مختلف متصل به شبکه محلي را نمايش دهد که سريع تر از کليک کردن روي Start، Control Panel، System and Security، و System است.( در ويندوز اکس پي کليک کردن روي Start، My Network Places و View Workgroup Computers).

NETSH
 

برنامه Netsh.exe يک نگارش روز آمد شده و دو سويه Net.exe است. ويندوز 2000 و ويندوزهاي بعدي، آن را به عنوان يک وسيله براي مديران به منظور اداره تکاليف شبکه فراهم کرده اند. اين برنامه به مديران امکان مي دهد که فايل هاي پيکربندي بسازند و آنها را براي اجرا در زمان راه اندازي سيستم يا هروقت که براي اصلاح پيکربندي هاي شبکه لازم باشد ذخيره کنند.

NETSTAT
 

برنامه Netstat.exe يک برنامه سطر فرماني است که فهرست درگاه هاي TCP/IP مورد استفاده کامپيوتر را نمايش مي دهد. مديران شبکه مي توانند از اين برنامه براي بررسي اتصالات بين کامپيوتر و شبکه بهره بگيرند.

OSK
 

برنامه Osk.exe برنامه صفحه کليد روي مانيتور(On-Screen Keyboard) است، که بخشي از برنامه جامع Accessibility ويندوز است. آن را مي توانيد از طريق کادر Search منوي Start، از طريق نشانه فرمان، يا دستيابي آن با کليک کردن روي Start، All Programs، Accessories، Ease Of Access (Accessibility در ويندوز اکس پي)، و سپس On-Screen Keyboard به اجرا در آوريد.

PING
 

برنامه ping.exe يک برنامه سطر فرماني پر استفاده براي آزمايش ارتباطات اينترنت است. يک روش سريع آزمايش را براي تشخيص ارتباط بين کامپيوتر شما و يک کامپيوتر ديگر يا يک کامپيوتر خدمات دهنده(server) روي اينترنت فراهم مي سازد.

PING يک رشته از پيام هاي کوتاه را به يک کامپيوتر راه دور مي فرستد و زمان لازم براي دريافت يک پاسخ را اندازه گيري مي کند. نشاني پايگاه وب کامپيوتر راه دور، يا اگر نشاني IP را مي دانيد، نشاني IP را مي توانيد در اين فرمان مشخص کنيد.

PERFMON
 

برنامه Perfmon.exe را از طريق کادر Search منوي Start، يا از طريق نشانه فرمان مي توانيد به اجرا در آوريد، اما يک برنامه کاربردي ويندوز را باز مي کند که از آن مي توانيد براي کنترل کارآمدي کامپيوتر خود در حوزه هاي مختلف بهره بگيريد. مديران مي توانند از اطلاعات فراهم شده در نمايش هاي مختلف اين برنامه براي مشخص کردن تنگناها در عملکرد کامپيوتر خود بهره بگيرند.

REGEDIT
 

برنامه Regedit.exe از طريق کادر Search منوي Start، يا از طريق نشانه فرمان( cmd) به اجرا در مي آيد اما برنامه Registry Editor را در يک پنجره کاربردي به نمايش در مي آورد. Regedit.exe به شما امکان مي دهد که رجيستري ويندوز را نگهداري کنيد، که تنظيم هاي پيکربندي يک کامپيوتر را نگهداري مي کند. رجيستري را صرفاً براي آزمايش و آموزش تغيير ندهيد، و هميشه پيش از هر نوع تغييري در رجيستري، يک نسخه پشتيبان از رجيستري کنوني بسازيد. اصلاحات کوچک در رجيستري مي تواند نتايج پيش بيني نشده به وجود بياورد و حتي مي تواند نصب ويندوز شما را کاملاً غير فعال کند.

SECEDIT
 

Secedit.exe را از سطر فرمان مي توانيد راه اندازي کنيد، يک برنامه کاربردي است که امنيت ويندوز را با مقايسه کردن پيکربندي کنوني با آخرين پيکربندي پيشين تجزيه و تحليل مي کند. تنظيم هاي کاربري و گروهي، سرويس ها، و سياست امنيتي را بررسي مي کند و اختلافات بين پيکربندي هاي قبلي و کنوني را به شما تذکر مي دهد.

TASKKILL
 

از برنامه Taskkill.exe براي خاتمه دادن به يک process در حال اجرا مي توانيد بهره بگيريد. از Taskkill.exe براي يافتن پراسس هاي (process) در حال اجرا بهره بگيريد و سپس برنامه Taskkill را_ که پس از آن نام task يا شماره پراسس مي آيد_ براي خاتمه دادن به يک پراسس به اجرا در آوريد. اين برنامه نسخه سطر فرماني دکمه End Process در صفحه Processes از برنامه Task Manager ويندوز است.

TASKMGR
 

برنامه Task Manager يک برنامه ويندوز است. با تايپ کردن فرمان آن در کادر Search منوي Start، در سطر فرمان، يا با کليک - راست روي يک فضاي خالي نوار تکليف، و سپس انتخاب Start Task Manager ، آن را به اجرا در آوريد؛ يا کليد ترکيبي CTRL-ALT-DELETE را مي توانيد بزنيد.Task Manager براي يافتن عمليات برنامه هاي کاربردي و پراسس هاي در حال اجرا و تماشاي مصرف فعلي حافظه و پردازنده کامپيوتر سودمند است.

حالا با سطر فرمان کار کنيد
 

با استفاده از ابزار گرافيکي ويندوز، بعضي از امکانات سطر فرمان را مي توانيد به اجرا در آوريد، اما وقتي نسخه غير گرافيکي آن را امتحان کنيد، احتمالاً تحت تأثير سرعت عمل و کارآمدي آن قرار خواهيد گرفت. فرمان هايي که در اين مقاله بررسي شد صرفاً چند نمونه بود. براي فهرست کامل فرمان ها، در نشانه فرمان کلمه help را تايپ کنيد. پس از help اگر نام هر فرمان را تايپ کنيد اطلاعات بيشتري به دست خواهيد آورد. هرچه بيشتر با برنامه سطر فرماني کار کنيد، امکانات بيشتري را در آن خواهيد يافت و تجربه کامپيوتري خود را لذت بخش تر خواهيد کرد.

پنجره سطر فرماني خود را به سليقه خود در آوريد
 

با آن که برنامه خدماتي سطر فرمان(cmd) برنامه اي سودمند است ، ظاهر جالبي ندارد. در حقيقت، پيکربندي پنجره پيش فرض آن باستاني به نظر مي رسد. خوشبختانه، مايکروسافت چند گزينه براي بهينه سازي چهره اين برنامه فراهم کرده است.

روي گوشه بالا - چپ پنجره سطر فرماني که در آن يک آيکن cmd حضور دارد کليک کنيد. روي Properties کليک کنيد و برگه Font را انتخاب کنيد. گزينه هاي انتخاب فونت زياد نيست، اما چند گزينه ( تحت Size) براي تغيير دادن اندازه هاي فونت وجود دارد، که اندازه پنجره را تغيير مي دهد. روي اندازه هاي فونت مختلف کليک کنيد تا ببينيد که اندازه پنجره( مطابق Window Preview) چقدر تغيير مي کند. ممکن است اندازه اي را بيابيد که براي شما کامل است، اما اگر مطمئن نيستيد، تحت Font گزينه Raster Fonts را انتخاب و سپس تحت Size مورد 8×12 را انتخاب کنيد.

در پي آن، برگه Options را انتخاب و تحت Command History، جلوي Buffer Size، عدد 999 را تايپ و براي Number of Buffers عدد 5 را تايپ کنيد. تحت Edit Options گزينه Quick Edit Mode و Insert Mode را انتخاب کنيد. اين گزينه ها اسکرول ( scroll) را ممکن مي سازند، تعداد سطرهاي پنجره را افزايش مي دهند، و به شما امکان مي دهند مستقيماً از پنجره سطر فرماني عباراتي را copy و paste کنيد. برگه Layout را انتخاب کنيد و تحت Screen Buffer Size ، عدد 2500 را جلوي Height تايپ کنيد. سرانجام، صفحه Colors را انتخاب و روي رنگ هايي که براي Screen Text، Screen Background، Popup Text و Popup Background مي خواهيد، کليک کنيد. روي OK کليک کنيد.

پي نوشت ها:
 

1)Graphical User Interface
2)Windows Internet Naming Service
3)Dynamic Host Configuration Protocol
 

منبع:ريز پردازنده، شماره 189
/ن