چه کار کنیم ضربان قلب پایین بیاید؟

ضربان قلب یکی از معیارهای مهم سلامت قلب است و نشان می دهد که قلب چه میزان خون غنی از اکسیژن را به دیگر اندامهای بدن می رساند. در ادامه به روش های کاهش ضربان قلب می پردازیم.
سه‌شنبه، 16 بهمن 1403
تخمین زمان مطالعه:
پدیدآورنده: لیلا معصومی
موارد بیشتر برای شما
چه کار کنیم ضربان قلب پایین بیاید؟
زمانی که شما احساس کنید ضربان قلبتان بسیار بالا رفته است باید آن را پایین بیاورید اگر ضربان قلب از صد ضربه در دقیقه بیشتر شود، به این حالت ضربان قلب بالا گفته می‌ شود که اگر هنگام ترس و استرس یا ورزش اتفاق بیفتد طبیعی است. اما در صورتی که این مشکل هنگام استراحت اتفاق بیفتد و با علائم دیگری مانند تنگی نفس همراه باشد، فرد باید حتماً به پزشک مراجعه کند.
بالا بودن ضربان قلب یا تپش قلب سبب گرفتگی و فشردگی عضله‌ ی بافت‌ قلب می‌ شود که همین امر باعث به وجود آوردن استرس و تنش برای فرد می‌ شود. اما بالا بودن ضربان قلب نوعی بیماری و اختلال نیست ولی در کل می‌تواند به‌ عنوان هشدار دهنده عمل کند و به فرد هشدار دهد که ریتم ضربان قلب فرد دچار بی‌ نظمی شده است ، اما شدت این بی‌ نظمی در ریتم ضربان قلب برای هر فرد متفاوت خواهد بود .
اما مهم ترین دلایلی که سبب افزایش ضربان قلب حتی در حالت استراحت می شوند عبارتند از
- بیماریهای قلبی، ریوی و عصبی
- عفونتها
- التهاب
- کمخونی
- بیماریهای عروقی از جمله بیماری شریان محیطی، بیماری عروق کرونر و موارد دیگر
- بیماری های غدد درون ریز و خود ایمنی، مانند کم کاری و پرکاری تیروئید، هاشیموتو، سرطان تیروئید و موارد دیگر.
راه‌های درمان و پایین آوردن ضربان قلب بالا بسته به دلایل به‌وجود آمدن آن، متفاوت خواهد بود. برخلاف تصور با چند تغییر ساده و کوچک در سبک زندگی و عادات غذایی، بسیاری از تجربه‌های دردناک و تکراری افراد در مورد تپش قلب بالا رفع خواهد شد.
 

راهکارهایی برای پایین آوردن ضربان قلب

همان طور که پیشتر گفته شد بسته به علت به وجود آورنده ضربان قلب بالا روش‌های مختلفی برای کاهش آن وجود دارند که در ادامه به برخی از آنها می پردازیم
 
ورزش کنید
ورزش و انجام حرکات فیزیکی به‌ موقع، ریتم طبیعی قلب احیا شده و در نتیجه اضطراب و استرس در افراد کاهش می‌ یابد. انجام حرکات ورزشی قلبی عروقی، موجب تقویت قلب می‌ شود. این موضوع به افراد برای پایین آوردن تپش قلب در خانه کمک می‌ کند. بعد از انجام حرکات ورزشی افراد شاهد کاهش تعداد دفعات بروز تپش قلب خواهند بود.
پیاده روی، دویدن آرام، دویدن سریع، دوچرخه سواری و شنا کردن از جمله ورزش‌هایی هستند که در پایین آمدن ضربان قلب نقش موثری دارند. برای نتیجه‌ گیری مناسب باید حرکات ورزشی را به‌ موقع و به‌ صورت منظم انجام دهید. در صورت ابتلا به نارسایی قلبی و نداشتن شرایط مناسب برای ورزش، ابتدا برای انجام معاینات تخصصی به پزشک مراجعه کنید. پزشک متخصص قلب و عروق با انجام تست‌ های قلبی و بررسی شرایط شما داروهایی را برای کاهش ضربان قلب تجویز می‌ کند.
 
عصب واگ را تحریک کنید
عصب واگ یکی از طولانی‌ترین اعصاب مغزی بدن انسان است که از ساقه مغز تا اندام‌های داخل شکم امتداد می‌یابد. قلب نیز یکی از اندام‌هایی است که در مسیر عصب واگ قرار گرفته و ضربان آن تحت تأثیر این عصب است. بنابراین با تحریک عصب واگ می‌توان ضربان قلب را کنترل کرد. برای تحریک عصب واگ روش‌های مختلفی وجود دارد که تعدادی از آن‌ها در ادامه توضیح داده شده‌اند
 
الف: صورت خود را با آب سرد بشویید
صورت خود را با آب سرد بشویید و این کار را تا زمانی که احساس آرامش کردید ادامه دهید. همچنین می‌توانید یک کیسه یخ یا یک پارچه خیس شسته شده با آب سرد را روی پیشانی قرار دهید.
 
ب: مانور والسالوا را اجرا کنید
یک تکنیک ساده برای پایین آوردن تپش قلب، استفاده از مانور والسالوا است. در این روش شما باید بینی خود را با یک دست گرفته و با دست دیگر روی دهانتان را بپوشانید. بعد از انجام این کار سعی کنید تا هوا را از بینی خارج کنید. در این حالت حس خواهید کرد که پرده‌های گوش به سمت بیرون حرکت می‌کند. با کمک این تکنیک تنفسی می‌توانید تا حدودی میزان تپش قلب را کاهش دهید.
توجه داشته باشید که این روش در پایین آوردن تپش قلب بالا چندان موثر نیست. در مواردی که میزان تپش قلب شدید است، پزشک با انجام برخی معاینات داروهایی را برای کاهش ضربان قلب تجویز می‌کند.
 
ج: زمزمه کنید
در طول روز یک آهنگ را با خود زمزمه کنید یا بدون باز کردن دهان، صدای اوووم مانند از خود در بیاورید. این کار قسمتی از عصب واگ را که از گلو عبور می‌ کند، تحریک کرده و باعث کاهش ضربان قلب می‌ شود. اگر توجه داشته باشید، در مواقعی که استرس زیادی دارید یا در حین انجام کاری فشار زیادی را تحمل می‌ کنید، به صورت غیر ارادی صدای آه بلند از خود در می‌ آورید. بنابراین این فعالیت می‌ تواند برای کاهش استرس در هنگام ضربان قلب بالا هم انجام شود.
 
د: ورزش یوگا انجام دهید
انجام منظم یوگا منجر به افزایش فعالیت سیستم عصبی پاراسمپاتیک و در نتیجه تحریک عصب واگ می‌ شود. بنابراین هر روز ۹۰ دقیقه یوگا آرامش بخش انجام دهید. تمرین‌ های ژست گربه، تای چی و چی گونگ تأثیر بیشتری روی عصب واگ خواهند داشت.
 
ه: به سراغ ماساژ و طب سوزنی بروید
ماساژ روی پاها و روی ناحیۀ سینوس کاروتید یعنی نزدیک به گلو، عصب واگ را تحریک کرده و منجر به کاهش ضربان قلب می‌ شود. همچنین انجام طب سوزنی روی گوش در تحریک عصب واگ مؤثر خواهد بود.
 
و: سرفه کنید
سرفه کردن می‌ تواند باعث فشار بر قفسه سینه و در نتیجه تحریک عصب واگ شود. البته بهتر است این کار را به آرامی انجام دهید که بر قفسه سینه و شکم، فشار بیش از حد وارد نکند.
 
ن: زانوها را در قفسه سینه برای چند ثانیه نگه دارید
این کار فشار ملایمی بر قفسه سینه و دیافراگم وارد کرده و منجر به تحریک عصب واگ می‌ شود.
 
تنفس عمیق داشته باشید
تکنیک‌های تنفس آهسته و عمیق می‌ توانند ذهن و بدن شما را آرام کنند، استرس را کاهش دهند و منجر به کاهش ضربان قلب شوند. در ادامه به معرفی تعدادی از این تکنیک‌ ها می پردازیم
 
تکنیک اول
به مدت ۴ ثانیه عمل دم انجام داده، سپس نفس خود را ۷ ثانیه حبس کنید و بعد به مدت ۸ ثانیه عمل بازدم انجام دهید. توجه داشته باشید که عمل دم باید از طریق بینی و عمل بازدم از طریق دهان انجام شود.
 
تکنیک دوم
ابتدا تایمر را روی ۳۰ ثانیه تنظیم کنید. سپس برای هر ۵ شمارش تایمر، یک نفس عمیق بکشید. در انتها باید ۶ تنفس عمیق را انجام داده باشید.
 
تکنیک سوم
تنفس هدایت شده با موسیقی انجام دهید. برای انجام آن یک موسیقی آرامش‌ بخش مثل صداهای طبیعت را انتخاب کنید. سپس در حالی که هدفون را روی گوش خود گذاشته‌ اید به راحتی بنشینید یا دراز بکشید. هم‌ زمان با گوش دادن به موسیقی، با شنیدن تن بالا رونده، عمل دم و با شنیدن تن پایین رونده عمل بازدم انجام دهید.
 
مدیتیشن فراموش نشود
اگر احساس کردید که ضربان قلب شما تند شده است، دراز کشیده یا روی جایی راحت مثل تخت یا کاناپه بنشینید. چشمان خود را بسته و بر روی تنفس خود متمرکز شوید. با شل‌کردن عضلات خود برای مدتی در این حالت باقی بمانید تا ضربان قلب شما کاهش یابد. برای آرامش بیشتر می‌ توانید تصویر مورد علاقه خود را در ذهن مجسم کنید یا به یک موسیقی آرامش‌ بخش گوش دهید.
 
به فضای باز بروید
هوای تازه برای کاهش استرس و تنظیم ضربان قلب خیلی مفید است. علاوه بر این منجر به بهبود خلق و خو و تقویت سیستم ایمنی بدن می‌ شود. بنابراین روزانه حتی در حد یک پیاده‌ روی ساده به فضای باز بروید و نفس عمیق بکشید. همچنین می‌ توانید در طول پیاده‌ روی، با دوستان خود معاشرت داشته باشید که به کاهش استرس کمک خواهد کرد.
 
کیفیت خواب خود را بهبود ببخشید
داشتن خواب کافی به استراحت قلب پس از یک روز کاری کمک کرده و باعث تنظیم ضربان قلب می‌ شود. بنابراین در طول شبانه‌ روز حداقل ۷ تا ۸ ساعت بخوابید. برای داشتن خواب مناسب سعی کنید از عوامل مزاحم مانند صداهای بلند با گذاشتن گوش‌ گیر جلوگیری کنید.
 
بدن خود را هیدراته نگه دارید
هیدراته ماندن بدن به افزایش جریان خون و زحمت کمتر قلب برای پمپاژ آن کمک کرده و ضربان قلب را کاهش می‌ دهد. روزانه ۸ لیوان آب بنوشید. گاهی اوقات در طول روز به جای آب از نوشیدنی‌ های سالم مانند آب میوه طبیعی استفاده کنید تا املاح معدنی بدنتان در سطح مناسب باقی بمانند.
 
عزیزان خود را بغل کنید
در آغوش گرفتن عزیزان منجر به افزایش هورمون اکسی توسین می‌ شود که فشار خون و ضربان قلب را کاهش می‌ دهد.
 
رژیم غذایی مناسب داشته باشید
سعی کنید مصرف غلات کامل، سبزیجات و میوه‌ ها را افزایش و مصرف گوشت قرمز و نمک را کاهش دهید. همچنین غذاها را تا حد امکان با روغن‌ های سالم مانند روغن زیتون درست کنید. بهتر است رژیم غذایی شما حاوی ترکیبی از ویتامین‌ها و مواد زیر باشد:
امگا ۳ که با خاصیت التهابی خود باعث کاهش ضربان قلب و افزایش سلامت عروق می‌ شود.
پلی فنول که این ماده باعث بهبود عملکرد پوشش داخلی عروق خونی شده و ضربان قلب را کاهش می‌ دهد.
فیبر که با کاهش سطح کلسترول منجر به کاهش فشار خون و در نتیجه کاهش ضربان قلب خواهند شد.
ویتامین سی که این ویتامین هم به کاهش فشار خون کمک کرده و هم با خاصیت ضد التهابی خود منجر به بهبود عملکرد عروق قلب و کاهش ضربان آن خواهد شد.
پتاسیم نقش موثری در کاهش ضربان قلب دارد. برای تامین پتاسیم می‌ توان از رژیم‌ های غذایی کمک گرفت. در بین میوه‌ ها موز و در بین سبزیجات اسفناج منابع مناسبی برای تامین پتاسیم محسوب می‌ شوند؛ همچنین افزایش مصرف منیزیم کمک می‌ کند تا کمتر شاهد تپش شدید و ضربان نامنظم قلب باشیم. منیزیم در گروه لبنیات همچون ماست، شیر و پنیر بسیار یافت می‌ شود. همچنین موادغذایی همچون اسفناج، کلم، برگ چغندر، آجیل‌ ها، کنجد و تخم کدو حلوایی، بلغور جوی دو سر، کره بادام زمینی، ماهی، موز و شکلات تلخ سرشار از منیزیم هستند.
 

راهکارهای تشخیص ضربان قلب بالا

در صورت داشتن تپش قلب شدید و مکرر باید به پزشک مراجعه کنید. پزشک با استفاده از سوابق پزشکی شما، معاینه فیزیکی و انجام تست‌های تشخیصی علت تاکی‌کاردی را تشخیص می‌ دهد. از جمله این تست‌ ها نیز می‌ توان به موارد زیر اشاره کرد.
 
نوار قلب (ECG)
به کمک نوار قلب، سیگنال الکتریکی قلب و زمان و مدت هر فاز ضربان‌ های آن اندازه‌ گیری می‌ شوند.
 
آزمایش هولتر قلب
برای ۲۴ ساعت یک مانیتور کوچک به بدن بیمار متصل شده و ریتم قلب او را بررسی می‌ کند.
 
تست ورزش
در این تست، ضربان و ریتم قلب بیمار در هنگام انجام یک سری فعالیت‌ های ورزشی با سطوح مختلف بررسی می‌ شود.
 
اکو قلب
اکو، ساختار دریچه‌ های قلب، دیواره‌ ها و دهلیزها را بررسی می‌ کند.
 
سی تی اسکن یا MRI
در این تصویربرداری‌ ها، ناهنجاری‌ های ساختاری قلب مشخص خواهند شد.
 
تست تیلت یا میز شیب
در این تست، بیمار روی تخت دراز کشیده و الکترودهایی به قفسه سینه او متصل می‌ شوند. سپس تخت از حالت افقی به حالت عمودی تغییر شیب پیدا کرده و چگونگی تغییر ضربان قلب بیمار در پاسخ به موقعیت‌ های مختلف بدن ارزیابی می‌ شود.
 
مطالعه الکتروفیزیولوژی
در این روش یک لوله نازک مجهز به الکترود از طریق یک رگ خونی به سمت قلب هدایت می‌ شود. این لوله از طریق ارسال سیگنال‌ های الکتریکی کنترل شده به قلب، مشخص می‌ کند که مشکل، ناشی از کدام قسمت قلب است و چگونه باید اصلاح شود.
 
آزمایش خون
این آزمایش برای تشخیص بیماری‌ های زمینه‌ ای مانند کم‌ خونی و پرکاری تیروئید انجام می‌ شود.

اگر همراه با ضربان قلب بالا علائم زیر را دارید باید فوراً به پزشک مراجعه کنید:
احساس درد در قفسه سینه
غش
تنگی نفس شدید
سرگیجه
سبکی سر
در این گونه موارد، ضربان قلب بالا نشان‌دهندۀ وجود بیماری قلبی یا زمینه‌ای است و اقدام به موقع می‌تواند به کنترل این بیماری‌ها و کاهش تأثیر آن‌ها بر سلامتی قلب کمک کند.

منبع: سلامت راسخون


ارسال نظر
با تشکر، نظر شما پس از بررسی و تایید در سایت قرار خواهد گرفت.
متاسفانه در برقراری ارتباط خطایی رخ داده. لطفاً دوباره تلاش کنید.
مقالات مرتبط