چرا بعد از غذا خوابمان مي‌گيرد؟
نويسنده:دکتر سيد محسن خوش‌نيت*
اين که چرا بعد از غذا خوردن، حالت خواب‌آلودگي به ما دست مي‌دهد، موضوع خيلي پيچيده‌اي نيست. بعد از صرف وعده غذايي، جريان خون بيشتري به سمت دستگاه گوارش جاري مي‌شود تا عمل جذب صورت گيرد. به همين دليل، ممکن است حالت خواب‌آلودگي و کسالت به ما دست دهد.
نکته‌اي که در اين زمينه اهميت دارد، آن است که اگر بعد از خوردن غذا لم بدهيد يا به حالت طاق‌باز بخوابيد، معده پر از غذا روي لوزالمعده فشار وارد مي‌کند و باعث کاهش خون‌رساني به لوزالمعده و کاهش ترشح انسولين مي‌شود و به همين دليل است که بعد از خوردن غذا و لم دادن احساس پري و سوءهاضمه به فرد دست مي‌دهد.
در بيماران مبتلا به ديابت هم لم دادن پس از صرف غذا باعث مي‌شود ميزان قندخون، بيش از پيش، افزايش يابد و کنترل ديابت به هم بريزد. بنابراين بهتر است حجم غذاي خورده‌شده زياد نباشد و فرد بعد از صرف غذا در حالت لميده و خواب قرار نگيرد. حتما مي‌پرسيد پس بهتر است چه کار کنيم؟
در پاسخ به اين پرسش بايد بگويم که بهترين کار پس از صرف غذا پياده‌روي است تا ترشح انسولين به بهترين نحو انجام شده و ميزان قندخون بعد از غذا سريع‌تر کاهش يابد؛ زيرا همان‌طور که احتمالا مي‌دانيد، براي ورود قند به سلول‌هاي کبدي و سلول‌هاي ديگر بدن، حضور انسولين الزامي است.
در افراد سالم نيز به علت فشار معده پر بر لوزالمعده و اختلال در جريان خون‌رساني، ترشح انسولين کاهش مي‌يابد. در اين حالت، قندخون به راحتي وارد سلول‌هاي بدن نمي‌شود و در نتيجه، ميزان قندخون افزايش مي‌يابد. بنابراين توصيه مي‌شود براي اينکه هم عمل جذب غذا بهتر صورت بگيرد و هم حالت خواب‌آلودگي به شما دست ندهد، از لميدن يا خوابيدن بعد از صرف غذا خودداري و سعي کنيد فعاليت سبکي داشته باشيد و ترجيحا يک ساعت بعد از غذا بخوابيد تا دچار علايم ريفلاکس يا بازگشت غذا از معده به مري نشويد.
بسياري از افراد بلافاصله بعد از صرف غذا روي کاناپه دراز مي‌کشند و مشغول تماشاي تلويزيون مي‌شوند؛ در حالي که اين عادت کاملا غلط است و در درازمدت عواقبي جبران‌ناپذير به دنبال خواهد داشت؛ صرف‌نظر از اينکه حجم زيادي از تنقلات را نيز بعد از خوردن غذاي اصلي صرف کرده و اين موضوع نيز بر سنگيني‌شان خواهد افزود. پس براي جلوگيري از اين خواب‌آلودگي، اول يک وعده غذايي سبک بخوريد و بعدش هم يک فعاليت نسبتا ساده و سبک انجام بدهيد.
نکته‌اي که در اين زمينه اهميت دارد، آن است که اگر بعد از خوردن غذا لم بدهيد يا به حالت طاق‌باز بخوابيد، معده پر از غذا روي لوزالمعده فشار وارد مي‌کند و باعث کاهش خون‌رساني به لوزالمعده و کاهش ترشح انسولين مي‌شود و به همين دليل است که بعد از خوردن غذا و لم دادن احساس پري و سوءهاضمه به فرد دست مي‌دهد.
در بيماران مبتلا به ديابت هم لم دادن پس از صرف غذا باعث مي‌شود ميزان قندخون، بيش از پيش، افزايش يابد و کنترل ديابت به هم بريزد. بنابراين بهتر است حجم غذاي خورده‌شده زياد نباشد و فرد بعد از صرف غذا در حالت لميده و خواب قرار نگيرد. حتما مي‌پرسيد پس بهتر است چه کار کنيم؟
در پاسخ به اين پرسش بايد بگويم که بهترين کار پس از صرف غذا پياده‌روي است تا ترشح انسولين به بهترين نحو انجام شده و ميزان قندخون بعد از غذا سريع‌تر کاهش يابد؛ زيرا همان‌طور که احتمالا مي‌دانيد، براي ورود قند به سلول‌هاي کبدي و سلول‌هاي ديگر بدن، حضور انسولين الزامي است.
در افراد سالم نيز به علت فشار معده پر بر لوزالمعده و اختلال در جريان خون‌رساني، ترشح انسولين کاهش مي‌يابد. در اين حالت، قندخون به راحتي وارد سلول‌هاي بدن نمي‌شود و در نتيجه، ميزان قندخون افزايش مي‌يابد. بنابراين توصيه مي‌شود براي اينکه هم عمل جذب غذا بهتر صورت بگيرد و هم حالت خواب‌آلودگي به شما دست ندهد، از لميدن يا خوابيدن بعد از صرف غذا خودداري و سعي کنيد فعاليت سبکي داشته باشيد و ترجيحا يک ساعت بعد از غذا بخوابيد تا دچار علايم ريفلاکس يا بازگشت غذا از معده به مري نشويد.
بسياري از افراد بلافاصله بعد از صرف غذا روي کاناپه دراز مي‌کشند و مشغول تماشاي تلويزيون مي‌شوند؛ در حالي که اين عادت کاملا غلط است و در درازمدت عواقبي جبران‌ناپذير به دنبال خواهد داشت؛ صرف‌نظر از اينکه حجم زيادي از تنقلات را نيز بعد از خوردن غذاي اصلي صرف کرده و اين موضوع نيز بر سنگيني‌شان خواهد افزود. پس براي جلوگيري از اين خواب‌آلودگي، اول يک وعده غذايي سبک بخوريد و بعدش هم يک فعاليت نسبتا ساده و سبک انجام بدهيد.
پی نوشت ها :
* فوق تخصص غدد
منبع:www.salamat.com
