ناگفته‌هاي نذري
دكتر محمدحسين عزيزي*
پيش از ظهر، 3 غذاي نذري گرفته بودم. آنها را آوردم خانه تا با همسر و پسرم شام بخوريم. پارسا، پسرم، قبل از ما سر ميز نشست. در ظرف يك‌بارمصرف را باز كرد ولي به محض اينكه اولين لقمه را خورد، قاشقش را زمين گذاشت. گفتم: «بابايي! چرا نمي‌خوري؟» گفت: «بدمزه است، مزه پلاستيك مي‌ده!» راست مي‌گفت، مزه غذا كمي عوض شده بود. پارسا آن شب تخم‌مرغ خورد و راحت خوابيد اما من اين کار را نکردم و تا صبح سوءهاضمه داشتم. با دكتر محمدحسين عزيزي، متخصص صنايع غذايي و دانشيار گروه صنايع غذايي دانشگاه تربيت مدرس، درباره بهداشت همين ظروف و غذاها گفتگو کرده‌ايم و او به نکات جالبي در اين باره اشاره کرده است. با ماه همراه شويد.
سال‌هاست كه پزشکان و متخصصان تغذيه درباره مضرات استفاده از نوشابه‌هاي گازدار صحبت مي‌كنند ولي متاسفانه هنوز هم در اين ايام، در بسياري از هيات‌هاي مذهبي، از اين نوشيدني در كنار غذاي نذري استفاده مي‌كنند ضمن اينكه اين نوشابه‌ها ارتباط چنداني نيز با غذاهاي مرسوم نذري ندارند. اگر افراد نيت كرده‌اند نوشيدني در كنار غذاي شان بگذارند، مي‌توانند دوغ را جايگزين نوشابه كنند و هر چه اين نوشيدني كم‌چرب‌تر و كم‌نمك‌تر باشد براي حفظ سلامت بهتر است.
نكته ديگري كه در مورد مصرف غذاهاي نذري بسيار شايع است، ميزان چربي و استفاده بيش از حد از روغن در تهيه آنهاست. در واقع، اين فرهنگ در جامعه ما جا افتاده كه غذاي خوب حتما بايد چرب باشد كه به كل اشتباه است. علاوه بر اين، گوشت‌هاي گوسفندي مورد استفاده در اين غذاها، خود داراي چربي فراواني هستند و اين چربي بالا براي سلامت مصرف‌كنندگان، زيان‌بار خواهد بود و نياز به تعديل دارد؛ زيرا منبع چربي‌هاي اشباع است و مي‌توانند به راحتي تشديد كننده بيماري‌هاي قلبي و حتي چاقي باشند.
متاسفانه غذاهاي نذري‌اي كه در اين ايام توزيع مي‌شوند، اغلب نمك زيادي دارند و شور هستند. وجود نمك بيش از حد در اين غذاها موجب افزايش فشارخون به خصوص در بيماران قلبي مي‌شود. بنابراين توصيه مي‌شود بيماران قلبي در مورد مصرف غذاهاي نذري دقت كنند و از مصرف غذاهاي پرچرب و پرنمك بپرهيزند و به خوردن چند قاشق از اين غذاها اكتفا كنند. زيرا زياده‌روي در مصرف اين نوع غذاها عوارض جبران‌ناپذيري را به بار خواهد آورد كه به قيمت تشديد بيماري تمام خواهد شد. البته بهتر است كه هنگام پخت افراد به اين نكات توجه داشته و مفيدترين روغن‌ها (روغن آفتابگردان، ذرت و كانولا) را به اندازه در غذا بريزند و نمك را فقط به منظور طعم دادن به آن استفاده كنند.
/ع
آقاي دكتر! اين روزها کم‌کم غذاهاي نذري بيشتري طبخ مي‌شوند. نظر شما درباره مصرف اين نوع غذاها چيست؟
چه نكاتي؟
از اين نكات، كدام يك اهميت بيشتري دارند؟
چه خطرهايي؟
اما نمونه‌هاي ديگري از ظروف يك‌بارمصرف مانند ظروف نشاسته‌اي نيز وجود دارند. آنها چطور؟!
و در نهايت، كدام‌يك مناسب‌ترند؟
ديگ‌هايي كه براي پخت غذاي نذري استفاده مي‌شوند اغلب مسي‌اند. اين ظروف مضر نيستند؟
در ابتداي گفت‌وگو به اصول نگهداري اشاره كرديد. اصول خاصي در اين مورد وجود دارد؟
يعني بلافاصله بعد از پخت، اين ميكروارگانيسمها وجود ندارند؟
پس چرا اگر غذا بلافاصله مصرف شود، مسموميت بروز نمي‌كند؟
آيا مي‌توان از ظاهر غذا و بوي آن، به مسموميتش پي برد؟
پس چطور مي‌توان از اين موضوع آگاه شد؟
غذا را تا چند روز مي‌توان در يخچال گذاشت؟
نگاه دوم/ دكتر مسعود كيمياگر، متخصص تغذيه و رژيم غذايي
سال‌هاست كه پزشکان و متخصصان تغذيه درباره مضرات استفاده از نوشابه‌هاي گازدار صحبت مي‌كنند ولي متاسفانه هنوز هم در اين ايام، در بسياري از هيات‌هاي مذهبي، از اين نوشيدني در كنار غذاي نذري استفاده مي‌كنند ضمن اينكه اين نوشابه‌ها ارتباط چنداني نيز با غذاهاي مرسوم نذري ندارند. اگر افراد نيت كرده‌اند نوشيدني در كنار غذاي شان بگذارند، مي‌توانند دوغ را جايگزين نوشابه كنند و هر چه اين نوشيدني كم‌چرب‌تر و كم‌نمك‌تر باشد براي حفظ سلامت بهتر است.
نكته ديگري كه در مورد مصرف غذاهاي نذري بسيار شايع است، ميزان چربي و استفاده بيش از حد از روغن در تهيه آنهاست. در واقع، اين فرهنگ در جامعه ما جا افتاده كه غذاي خوب حتما بايد چرب باشد كه به كل اشتباه است. علاوه بر اين، گوشت‌هاي گوسفندي مورد استفاده در اين غذاها، خود داراي چربي فراواني هستند و اين چربي بالا براي سلامت مصرف‌كنندگان، زيان‌بار خواهد بود و نياز به تعديل دارد؛ زيرا منبع چربي‌هاي اشباع است و مي‌توانند به راحتي تشديد كننده بيماري‌هاي قلبي و حتي چاقي باشند.
متاسفانه غذاهاي نذري‌اي كه در اين ايام توزيع مي‌شوند، اغلب نمك زيادي دارند و شور هستند. وجود نمك بيش از حد در اين غذاها موجب افزايش فشارخون به خصوص در بيماران قلبي مي‌شود. بنابراين توصيه مي‌شود بيماران قلبي در مورد مصرف غذاهاي نذري دقت كنند و از مصرف غذاهاي پرچرب و پرنمك بپرهيزند و به خوردن چند قاشق از اين غذاها اكتفا كنند. زيرا زياده‌روي در مصرف اين نوع غذاها عوارض جبران‌ناپذيري را به بار خواهد آورد كه به قيمت تشديد بيماري تمام خواهد شد. البته بهتر است كه هنگام پخت افراد به اين نكات توجه داشته و مفيدترين روغن‌ها (روغن آفتابگردان، ذرت و كانولا) را به اندازه در غذا بريزند و نمك را فقط به منظور طعم دادن به آن استفاده كنند.
پي نوشت :
*متخصص صنايع غذايي
منبع:www.salamat.com/ع
