اگر به اطراف‌تان نگاه کنيد، احتمالا بسياري از دوستان و آشنايانتان را مي‌بينيد که عادت‌هاي غلطي دارند که به پوست و مويشان آسيب مي‌رساند؛ مثل کندن جوش‌ها، مصرف کِرِم‌هاي کورتوني و يا باروهاي غلطي مثل بستن نخ دور زگيل و ... اين نوشته به مهم‌ترين عادت‌هاي پوستي‌ـ مويي مضر اما رايج مردم مي‌پردازد.
عادت اول: کندن جوش‌هاي جواني و فشار آوردن روي آنها
جوش جواني يا آکنه، بيماري غدد پيلوسباسه است که به صورت دانه‌هاي سياه‌رنگ، قرمز، چرکي و کيستي مي‌تواند در سنين جواني ظاهر شود که با افزايش ميزان ترشح چربي پوست همراه است. کندن و فشار دادن جوش‌ها نه تنها تاثيري در روند بهبود ندارد که به علت زخمي شدن پوست، آثار آن به صورت جوشگاه يا لک تيره باقي مي‌ماند که درمان آن بسيار مشکل‌تر از درمان خود جوش‌ها است.
عادت دوم: مصرف پمادهاي کورتون‌دار بدون تجويز پزشک
ترکيب‌هاي کورتيکوستروييدي که به کورتون شهرت دارند، داروي بسيار موثر و نجات‌دهنده‌اي در بعضي بيماريهاي التهابي پوست است ولي مانند شمشير دولبه، اگر بدون تجويز پزشک مصرف شوند، خطر‌ها و عوارض جانبي بسياري دارند که بعد از قطع مصرف هم بعضي از اين عوارض تا سال‌ها پابرجا مي‌مانند. وقتي بيمار ترکيب موضعي کورتون‌دار را با تجويز پزشک براي مدت محدودي مصرف مي‌کند به دليل آثار فوري و مثبت آن در بيماريهاي التهابي پوست، حتي بعد از عود بيماري و بدون تجويز پزشک در مورد اجازه ادامه مصرف، آن را بدون نسخه از داروخانه تهيه مي‌کند و بعد از مدتي آنقدر به مصرف آن عادت مي‌کند که به طوري که بعد از قطع آن بلافاصله علايم شديد پوستي تظاهر مي‌کند بنابراين به مصرف دايمي آن ادامه مي‌دهد و دچار ضايعه‌هاي پوستي نازک، حساسيت، قرمزي پايدار حتي ضايعه‌هاي داخلي مانند پوکي‌استخوان، فشار خون بالا، ورم دستگاه گوارشي، اختلال‌هاي هورموني و... مي‌شود.
عادت سوم: کندن موها
تريکوتيلوماني يا عادت به کندن موها يک ميل اجباري از بيماريهاي جسمي ـ رواني است. فرد بدون آنکه متوجه باشد، ميل و عادت به کندن موهاي در دسترس دارد؛ مانند موهاي جلوي سر، سبيل، ابرو و... اوايل ممکن است موها بعد از کندن دوباره رشد کنند ولي مواردي به علت خون‌ريزي ميکروسکوپي در فوليکول مو و فيبروز آن باعث عدم رشد دايمي مو مي‌شود که درمان بايد توسط پزشک متخصص پوست و روان‌پزشک به صورت همزمان انجام شود.
عادت چهارم: حمام آفتاب براي برنزه کردن پوست
اشعه‌آفتاب حاوي اشعه ماوراي‌بنفش A و B است. اشعه B در طبقه‌هاي سطحي پوست اثر مي‌کند و به قسمت‌هاي زيرين پوست نفوذ نمي‌کند و باعث قرمزي و سوختگي پوست مي‌شود. اشعه A به قسمت‌هاي زيرين نفوذ مي‌کند و با تحريک سلولهاي ملانوسيت باعث افزايش ترشح ملانين و تيرگي پوست مي‌شود. همچنين اشعه A به دليل تخريب DNA سلول‌ها در پيري زودرس پوست، سرطان‌هاي پوستي و واکنش‌هاي آلرژيک به داروها مشارکت مي‌کند. جواناني که عادت به گرفتن حمام آفتاب يا استفاده از دستگاه‌هاي سولاريوم (آفتاب مصنوعي) دارند برنزه شدن موقت پوست را به سرطان‌هاي پوستي و پيري زودرس پوست چهره‌شان ترجيح مي‌دهند.
عادت پنجم: جويدن ناخن‌ها
عادت به جويدن ناخن‌ها مانند تريکوتيلوماني عادت مضري است به‌صورت ميل اجباري به جويدن ناخن‌ها كه و جزو بيماريهاي جسمي ـ رواني طبقه‌بندي مي‌شود. جويدن ناخن اغلب در دوران کودکي و اوايل جواني ديده مي‌شود و اين افراد با اينکه از قبح اين کار مطلع‌اند ولي ميل اجباري به جويدن ناخن‌ها خصوصا در مواقع استرس‌هاي عصبي دارند. علاوه بر نازيبايي ناخن‌هاي جويده شده به دليل رطوبت مداوم در اين ناخن‌ها، ميکروب‌ها از قبيل قارچ‌هاي پوستي و باکتري‌ها رشد کرده و گاهي باعث تخريب تمام جسم ناخن مي‌شوند که اگر به موقع درمان نشود، امکان تخريب دايمي ناخن‌ها و در نيامدن و عدم رشد ناخن‌ها وجود دارد.
عادت ششم: کندن يا بستن نخ دور زگيلهاي پوستي
زگيلهاي پوستي يک بيماري ويروسي است که بدون هيچ‌گونه درماني در افرادي که سيستم ايمني نرمال دارند خودبه‌خود بعد از مدتي بهبود مي‌يابد هر چند درما‌ن‌هاي متعدد مانند فريز کردن، سوزاندن با کوتر يا ليزر و در مواردي جراحي وجود دارد اما بعضي از افراد از بستن نخ دور زگيل استفاده مي‌کنند که اين باعث التهاب و عفونت زگيل مي‌شود که گاهي باعث زخم و ايجاد جوشگاه بدشکل مي‌شود.
عادت هفتم: شانه کردن يا برس کشيدن مداوم موها
يک فوليکول مو در ناحيه ريشه حاوي عروق خوني، اعصاب و سلولهاي رشد يابنده است که مدام رشد کرده و باعث رشد طولي مي‌شود. ساقه مو به دليل فقدان اعصاب بدون درد است بنابراين بعضي افراد به صورت مداوم و مکرر موها را شانه يا برس کرده و باعث صدمه به ساقه موها مي‌شوند. در استمرار دايمي شانه کردن و برس کردن، موها به تدريج طراوت خود را از دست داده، شکننده شده و از نوک دو شاخه مي‌شوند (موخوره)، اين عادت مضر در جوانان شايع‌تر است.
عادت هشتم: بستن موهاي سر
بعضي از بانوان با بستن محکم موهاي جلوسر به سمت عقب، تمايل دارند کناره‌هاي ابروها به بالا کشيده شود و چهره بازتري داشته باشند. بستن محکم و تحت فشار موها در طولاني‌مدت باعث فشار بر عروق سطحي پوست‌سر شده بنابراين جريان خون که براي رشد پوست و موها و همچنين سلامت پوست و مو ضروري است کاهش مي‌يابد و چون موها به کاهش جريان خون حسا‌س‌تر از پوست هستند بعد از مدتي، موهاي جلوسر که تحت فشار هستند کاهش يافته و باعث کم‌پشتي موهاي جلو سر مي‌شود.
عادت نهم: دست زيرچانه زدن موقع نشستن يا نشستن روي زانوها و قوزک‌پا
بعضي از افراد، خصوصا کودکان و نوجوانان موقع نشستن‌هاي طولاني مثلا در کلاس‌هاي درسي، عادت کردهاند دست‌ها را به زير چانه گذاشته و آرنج‌ها را روي ميز نگه دارند يا بعضي افراد علاقه به نشستن روي زمين دارند؛ به طوري که زانوها يا قوزک خارجي پاها به طور دايم در تماس و تحت فشار روي زمين است. پوست انسان در مواردي که تحت فشار دايم باشد، به تدريج تيره شده و دچار کلفتي پوست يا پينه مي‌شود؛ خصوصا در افراد سفيدپوست اين تيرگي واضح‌تر است.
عادت دهم: انقباض‌هاي دايمي عضلات صورت
بعضي افراد، خصوصا در کشورهاي شرقي، عادت کردهاند موقع صحبت کردن يا در استرس‌ها، عضلات صورتشان را در جهت‌هاي مختلف منقبض کنند. اوايل بعد از آرامش، حالت عضلات چهره به وضعيت طبيعي بازمي‌گردد ولي در استمرار براي سال‌ها، به تدريج اين عضلات شکسته مي‌شود به طوري که موقع استراحت هم اين شکستگي‌هاي عضلاني به صورت چين و چروک عميق دايمي ديده مي‌شود. شايع‌ترين چين و چروک‌هاي عضلاني صورت، چين اخم بين دو ابرو، چين پيشاني به صورت خطوط افقي در پيشاني، چين دور چشم‌ها و چين و چروک عضلات لب بالايي است که چنانچه در مراحل اوليه شکستگي‌هاي عضلاني تحت درمان با آمپول بوتاکس قرار گيرند، مي‌توان از اين پديده نازيبا جلوگيري کرد.
عادت يازدهم: شست‌وشوي مداوم دست‌ها
اسيديته يا PH طبيعي پوست، اسيدي است. بعد از هر بار شستن دست‌ها با مواد شوينده که PH قليايي قوي دارند PH پوست از اسيدي به قليايي گرايش پيدا مي‌کند و حداقل سه ساعت وقت لازم است که به PH طبيعي اسيدي قبلي بازگردد. از طرفي شوينده‌ها به همان ميزان که ظروف و لباس‌ها را چربي‌زدايي مي‌کنند چربي طبيعي پوست را کاهش مي‌دهند. چنانچه تماس پوست دست با پاک‌کننده‌ها، مانند صابون، پودر و مايع به فاصله‌اي کمتر از سه ساعت باشد، باعث مي‌شود به تدريج پوست دست‌ها خشک، قرمز، ترک‌خورده و حساس شود. افرادي هستند که کارهاي شست‌وشوي منزل را با دستکش انجام مي‌دهند ولي روزانه مکرر دست‌ها را با صابون يا مايع شوينده مي‌شويند خصوصا در افرادي که وسواسي هستند اين مشکل بيشتر ديده مي‌شود بنابراين بايد سعي کنيد از صابون يا مايع دست‌شويي فقط موقع غذا خوردن، بعد از توالت يا آلودگي واضح استفاده کنيد. مواقع ديگر شست‌وشوي دست‌ها با آب خالي کافي است و هر بار هم که دست‌ها اجبارا با شوينده تماس پيدا کرد، بايد مقداري گليسيرين با چند قطره آبليمو بعد از خشک کردن به دست‌ها ماليده شود.
عادت دوازدهم: شامپو کردن موهاي سر به دفعات زياد
خداوند براي محافظت و طراوت موهاي سر ترشح چربي از پوست سر را قرار داده است ولي از آنجا که چربي‌ها محيط مناسب رشد ميکروب‌ها هستند بنابراين بايد بسته به ميزان چربي مترشحه سر را با شامپوي مناسب شست. بعضي افراد عادت کردهاند در هر حمام چند دست شامپو بزنند تا کاملا چربي سطح پوست‌سر از بين برود. اين‌گونه افراد بعد از چند ساعت متوجه مي‌شوند که چربي سر به مقدار زيادي بازگشته است. طبق فيزيولوژي پوست‌سر، هرگاه پوست‌سر کاملا بدون چربي شود از طريق مرکز کنترل‌کننده ترشح چربي در مغز فرمان داده مي‌شود تا براي محافظت موها چربي ترشح شود بنابراين اين‌گونه افراد بايد بدانند که چنانچه مختصري چربي سر بعد از حمام وجود داشته باشد مانع فرمان مغز به ترشح چربي مي‌شود و موهاي سر ديرتر چرب مي‌شود.
پي نوشت ها :
* متخصص پوست و مو
منبع: www.salamat.com
/ع
