بوفه کور
در بوفه مدارس چقدر به نيازهاي غذايي کودک توجه مي‌شود؟
بوفه‌ها زير ذره‌بين
بسياري از بچه‌ها در مدرسه به خوردن هله هوله عادت دارند، به طوري که نتايج تحقيقات گوناگون نشان مي‌دهند همبرگر، سيب‌زميني سرخ کرده و ساندويچ پرفروش‌ترين غذاهاي بوفه مدرسه‌ها هستند. اين در حالي است که بسياري از مواد غذايي که در بوفه مدارس به فروش مي‌رسند، فاقد ارزش غذايي و فقط سبب چاقي کودکان هستند مانند شکلات، چيپس، پفک، ساندويچ‌هاي سوسيس و کالباس و نوشابه‌هاي گازدار که بيشتر خوراکي‌هايي با چربي بالا هستند، شايد به همين دليل است که مي‌گويند، چيزي حدود 15 درصد بچه‌هايي که در سنين مدرسه قرار دارند، داراي اضافه وزن هستند و رژيم غذايي نوجوانان از هر گروه سني از نظر تغذيه‌اي کم‌ارزش‌تر است. در برخي کشورها، دولت مواد غذايي را که در بوفه مدارس به فروش مي‌رسد، کنترل مي‌کند. در کشور ما نيز بعضي مدارس از اين قانون پيروي مي‌کنند ولي والدين بهتر از هر دولتي و قانوني مي‌توانند خوراکي‌هاي فرزندشان را کنترل کنند. نکته ديگر اينکه وقتي بچه‌ها از دوره ابتدايي وارد دوره راهنمايي مي‌شوند، علاوه بر تحصيلات‌شان، رژيم غذايي‌شان نيز عوض مي‌شود. يک تحقيق جديد نشان مي‌دهد همچنان که بچه‌ها به کلاس‌هاي بالاتري مي‌روند، از نوشابه‌هاي گازدار و سيب‌زميني سرخ کرده بيشتر و از ميوه و سبزي‌هاي کمتر استفاده مي‌کنند. تحقيق ديگري هم حاکي از اين است که کلاس پنجمي‌ها يک سوم بيشتر از کلاس چهارمي‌ها ميوه و سبزي و شير مي‌خورند. پژوهشگران مي‌گويند، بوفه‌هاي مدارس نقش مهمي در تغذيه کودکان در دوران مدرسه دارند.
الفباي سالم‌سازي بوفه‌ها
بوفه‌ها در مدارس لازم‌اند. در تمام مدارس دنيا اين مکان وجود دارد. بوفه به ويژه در مدارس راهنمايي و دبستان ضروري است چون بچه‌ها با صبحانه ناکافي راهي مدارس مي‌شوند و يا اصلا صبحانه نمي‌خورند، بنابراين ذخاير قندي مغزشان کاهش مي‌يابد و مغز کارايي‌اش را در ساعات اوليه روز در مدرسه که بيشتر حجم يادگيري بر دوش کودکان است، از دست مي‌دهد. به اين ترتيب، يادگيري مفاهيم درسي به خصوص درس رياضي دچار اشکال مي‌شود.
اگر کودک شما عاشق چيپس است، به جاي اينکه او را با مقداري پول راهي مدرسه کنيد تا زنگ تفريح هم جبران صبحانه نخوردنش را بکند و هم با خريد يک بسته چيپس از بوفه مدرسه خوشحال شود، مي‌توانيد کار کمي دشوارتر ولي سالم‌تري بکنيد. چيپس نوعي خوراکي است که در تهيه آن از روغن زيادي استفاده مي‌شود و چون روغن پس از چند بار سرخ کردن و استفاده مي‌سوزد و مواد سرطان‌زا توليد مي‌کند، بهتر است در منزل تهيه شود و روغن آن پس از هر بار سرخ کردن عوض شود. راه‌هاي ديگري هم براي سالم‌سازي بوفه‌هاي مدارس وجود دارد. به طور مثال، روزهاي گرم به جاي نوشابه و يخمک و بستني، از دوغ خنک استفاده شود که به صورت بهداشتي تهيه شده و در اختيار کودکان قرار گيرد. به جاي خوراکي‌هايي مانند چيپس و پفک و انواع کيک و کلوچه، از عدس يا لوبيا چيتي پخته استفاده شود.
فرصت يا تهديد؟
دکتر مسعود کيمياگر- متخصص تغذيه- درباره بوفه مدارس مي‌گويد: «بوفه مدارس، هم يک فرصت است و هم يک تهديد. فرصت است از اين نظر که با فروش شير، کيک، بيسکوييت، انواع آب‌ميوه‌هاي تازه (به شرطي که در خود مدرسه تهيه شود) و همچنين ميوه‌هاي تازه، مي‌توانند آثار بسياري را در سلامت بچه‌ها داشته باشند اما از سوي ديگر، با فروش مواد غذايي کم‌ارزش و يا حتي بي‌ارزش مي‌توانند سلامت کودکان را به خطر بيندازند.» در مطالعه‌اي که در سال 2004 در دانشگاه کاليفرنيا انجام شده، مشخص شده است که بچه‌هاي دبستاني بيشترين مواد غذايي چرب را در مدرسه و بوفه‌ها تهيه مي‌کنند و تخمين زده شده که هر کودک، 26 گرم چربي را در زنگ تفريح از بوفه‌ها دريافت مي‌کند. اين ميزان در يک رژيم غذايي سالم بايد معادل دو گرم باشد. در ضمن کودک هنگام ناهار، از غذاهايي که در مدرسه به فروش مي‌رسد، 31 گرم چربي دريافت مي‌کند در حالي که اگر اين غذاها در منزل تهيه شوند، چربي دريافتي به 21 گرم تقليل مي‌يابد.
مطالعه ديگري هم که در سال 2005 در مرکز علوم آمریکا به انجام رسيده است، نشان مي‌دهد که قسمت بزرگي از مواد غذايي تهيه شده در بوفه مدارس، مواد غذايي پرچرب و نوشيدني‌هاي شيرين است. بدتر اينکه 75 درصد از نوشيدني‌ها را نوشيدني‌هاي گازدار شيرين آب‌ميوه‌هاي آماده و 80 درصد از مواد غذايي را انواع آب‌نبات‌ها، چيپس و انواع شيريني‌‌ها تشکيل مي‌دهد.
4 توصيه مهم
چه بخواهيم و چه نخواهيم، برخي از بوفه‌هاي مدارس ناسالم‌اند. بنابراين بايد کاري کنيم که بوفه‌هاي سالم، به سوي ارايه غذاهاي سالم سوق داده شوند و کودکان در مدرسه با راهکارهاي موثر تغذيه سالم‌تري داشته باشند:
1) پول توجيبي فرزندتان را کنترل کنيد:
بسياري از پدر و مادرها تصور مي‌کنند که گذاشتن خوراکي در کيف کودکان در منزل کافي است ولي خيلي‌وقت‌ها اين طور نيست. بسياري از کودکان تحت تاثير دوستان‌شان در مدرسه، غذايي را که از منزل آورد‌ه‌اند کنار مي‌گذارند و با پول توجيبي خود از بوفه خريد مي‌کنند. بنابراين پول توجيبي فرزندتان را کنترل کنيد.
2) خوراکي‌هاي منزل بهترند:
مي‌توانيد اگر از بوفه مدرسه محل تحصيل فرزندتان مطمئن نيستيد، براي او در منزل خوراکي آماده کنيد و به او بدهيد تا به مدرسه ببرد اما غذاهايي که از خانه آورده مي‌شود، به دليل محدوديت از تنوع چنداني برخوردار نيستند و گاهي به هيچ‌وجه اشتهاي بچه‌ها را برنمي‌انگيزند. بنابراين دقت کنيد مواد غذايي مورد علاقه کودک‌تان را تهيه کنيد و ساندويچ‌ها و ميوه‌هايي را که او ترجيح مي‌دهد در کيفش بگذاريد. ساندويچ مرغ، لقمه‌اي نان و پنير و تخم‌مرغ از بهترين ساندويچ‌ها است که در کنار سبزي‌ها و ميوه‌ها يک وعده غذايي کامل در مدرسه را تشکيل مي‌دهند.
3) تغذيه صحيح را به کودک بياموزيد:
در مطالعه انجمن پيشگيري و کنترل بيماري‌ها که در ابتداي مطلب مطرح شد آمده است که راز موفقيت اين مدارس آمريکايي، استخدام پرستاراني به صورت تمام وقت يا نيمه وقت در مدارس بود. اين افراد موظف بودند تغذيه صحيح را به کودکان دبستاني بياموزند. به نظر کارشناسان اگر کودکان از اين سنين اصول تغذيه صحيح را بياموزند، خودشان مي‌توانند بهترين حامي خودشان در تغذيه در مدرسه باشند. ما مي‌توانيم اين وظيفه را در مدرسه به مربيان بهداشت واگذار کنيم.
4) مسوولان مدارس! مراقب باشند:
خانم مدير، آقاي مدير؛ کنترل خوراکي‌هايي که در بوفه مدرسه به فروش مي‌رسد، وظيفه مدير مدرسه است. مدير مدرسه مي‌تواند فروش مواد غذايي پرچرب و شيرين را در مدرسه ممنوع کند و به جاي آن با استفاده از مشورت يک متخصص تغذيه، فهرستي از خوراکي‌هاي سالم را تهيه کرده و براي خريد و عرضه در اختيار مسوولان بوفه مدارس قرار دهد.
منبع:http://www.salamat.com
/ج
بوفه‌ها زير ذره‌بين
بسياري از بچه‌ها در مدرسه به خوردن هله هوله عادت دارند، به طوري که نتايج تحقيقات گوناگون نشان مي‌دهند همبرگر، سيب‌زميني سرخ کرده و ساندويچ پرفروش‌ترين غذاهاي بوفه مدرسه‌ها هستند. اين در حالي است که بسياري از مواد غذايي که در بوفه مدارس به فروش مي‌رسند، فاقد ارزش غذايي و فقط سبب چاقي کودکان هستند مانند شکلات، چيپس، پفک، ساندويچ‌هاي سوسيس و کالباس و نوشابه‌هاي گازدار که بيشتر خوراکي‌هايي با چربي بالا هستند، شايد به همين دليل است که مي‌گويند، چيزي حدود 15 درصد بچه‌هايي که در سنين مدرسه قرار دارند، داراي اضافه وزن هستند و رژيم غذايي نوجوانان از هر گروه سني از نظر تغذيه‌اي کم‌ارزش‌تر است. در برخي کشورها، دولت مواد غذايي را که در بوفه مدارس به فروش مي‌رسد، کنترل مي‌کند. در کشور ما نيز بعضي مدارس از اين قانون پيروي مي‌کنند ولي والدين بهتر از هر دولتي و قانوني مي‌توانند خوراکي‌هاي فرزندشان را کنترل کنند. نکته ديگر اينکه وقتي بچه‌ها از دوره ابتدايي وارد دوره راهنمايي مي‌شوند، علاوه بر تحصيلات‌شان، رژيم غذايي‌شان نيز عوض مي‌شود. يک تحقيق جديد نشان مي‌دهد همچنان که بچه‌ها به کلاس‌هاي بالاتري مي‌روند، از نوشابه‌هاي گازدار و سيب‌زميني سرخ کرده بيشتر و از ميوه و سبزي‌هاي کمتر استفاده مي‌کنند. تحقيق ديگري هم حاکي از اين است که کلاس پنجمي‌ها يک سوم بيشتر از کلاس چهارمي‌ها ميوه و سبزي و شير مي‌خورند. پژوهشگران مي‌گويند، بوفه‌هاي مدارس نقش مهمي در تغذيه کودکان در دوران مدرسه دارند.
الفباي سالم‌سازي بوفه‌ها
بوفه‌ها در مدارس لازم‌اند. در تمام مدارس دنيا اين مکان وجود دارد. بوفه به ويژه در مدارس راهنمايي و دبستان ضروري است چون بچه‌ها با صبحانه ناکافي راهي مدارس مي‌شوند و يا اصلا صبحانه نمي‌خورند، بنابراين ذخاير قندي مغزشان کاهش مي‌يابد و مغز کارايي‌اش را در ساعات اوليه روز در مدرسه که بيشتر حجم يادگيري بر دوش کودکان است، از دست مي‌دهد. به اين ترتيب، يادگيري مفاهيم درسي به خصوص درس رياضي دچار اشکال مي‌شود.
اگر کودک شما عاشق چيپس است، به جاي اينکه او را با مقداري پول راهي مدرسه کنيد تا زنگ تفريح هم جبران صبحانه نخوردنش را بکند و هم با خريد يک بسته چيپس از بوفه مدرسه خوشحال شود، مي‌توانيد کار کمي دشوارتر ولي سالم‌تري بکنيد. چيپس نوعي خوراکي است که در تهيه آن از روغن زيادي استفاده مي‌شود و چون روغن پس از چند بار سرخ کردن و استفاده مي‌سوزد و مواد سرطان‌زا توليد مي‌کند، بهتر است در منزل تهيه شود و روغن آن پس از هر بار سرخ کردن عوض شود. راه‌هاي ديگري هم براي سالم‌سازي بوفه‌هاي مدارس وجود دارد. به طور مثال، روزهاي گرم به جاي نوشابه و يخمک و بستني، از دوغ خنک استفاده شود که به صورت بهداشتي تهيه شده و در اختيار کودکان قرار گيرد. به جاي خوراکي‌هايي مانند چيپس و پفک و انواع کيک و کلوچه، از عدس يا لوبيا چيتي پخته استفاده شود.
فرصت يا تهديد؟
دکتر مسعود کيمياگر- متخصص تغذيه- درباره بوفه مدارس مي‌گويد: «بوفه مدارس، هم يک فرصت است و هم يک تهديد. فرصت است از اين نظر که با فروش شير، کيک، بيسکوييت، انواع آب‌ميوه‌هاي تازه (به شرطي که در خود مدرسه تهيه شود) و همچنين ميوه‌هاي تازه، مي‌توانند آثار بسياري را در سلامت بچه‌ها داشته باشند اما از سوي ديگر، با فروش مواد غذايي کم‌ارزش و يا حتي بي‌ارزش مي‌توانند سلامت کودکان را به خطر بيندازند.» در مطالعه‌اي که در سال 2004 در دانشگاه کاليفرنيا انجام شده، مشخص شده است که بچه‌هاي دبستاني بيشترين مواد غذايي چرب را در مدرسه و بوفه‌ها تهيه مي‌کنند و تخمين زده شده که هر کودک، 26 گرم چربي را در زنگ تفريح از بوفه‌ها دريافت مي‌کند. اين ميزان در يک رژيم غذايي سالم بايد معادل دو گرم باشد. در ضمن کودک هنگام ناهار، از غذاهايي که در مدرسه به فروش مي‌رسد، 31 گرم چربي دريافت مي‌کند در حالي که اگر اين غذاها در منزل تهيه شوند، چربي دريافتي به 21 گرم تقليل مي‌يابد.
مطالعه ديگري هم که در سال 2005 در مرکز علوم آمریکا به انجام رسيده است، نشان مي‌دهد که قسمت بزرگي از مواد غذايي تهيه شده در بوفه مدارس، مواد غذايي پرچرب و نوشيدني‌هاي شيرين است. بدتر اينکه 75 درصد از نوشيدني‌ها را نوشيدني‌هاي گازدار شيرين آب‌ميوه‌هاي آماده و 80 درصد از مواد غذايي را انواع آب‌نبات‌ها، چيپس و انواع شيريني‌‌ها تشکيل مي‌دهد.
4 توصيه مهم
چه بخواهيم و چه نخواهيم، برخي از بوفه‌هاي مدارس ناسالم‌اند. بنابراين بايد کاري کنيم که بوفه‌هاي سالم، به سوي ارايه غذاهاي سالم سوق داده شوند و کودکان در مدرسه با راهکارهاي موثر تغذيه سالم‌تري داشته باشند:
1) پول توجيبي فرزندتان را کنترل کنيد:
بسياري از پدر و مادرها تصور مي‌کنند که گذاشتن خوراکي در کيف کودکان در منزل کافي است ولي خيلي‌وقت‌ها اين طور نيست. بسياري از کودکان تحت تاثير دوستان‌شان در مدرسه، غذايي را که از منزل آورد‌ه‌اند کنار مي‌گذارند و با پول توجيبي خود از بوفه خريد مي‌کنند. بنابراين پول توجيبي فرزندتان را کنترل کنيد.
2) خوراکي‌هاي منزل بهترند:
مي‌توانيد اگر از بوفه مدرسه محل تحصيل فرزندتان مطمئن نيستيد، براي او در منزل خوراکي آماده کنيد و به او بدهيد تا به مدرسه ببرد اما غذاهايي که از خانه آورده مي‌شود، به دليل محدوديت از تنوع چنداني برخوردار نيستند و گاهي به هيچ‌وجه اشتهاي بچه‌ها را برنمي‌انگيزند. بنابراين دقت کنيد مواد غذايي مورد علاقه کودک‌تان را تهيه کنيد و ساندويچ‌ها و ميوه‌هايي را که او ترجيح مي‌دهد در کيفش بگذاريد. ساندويچ مرغ، لقمه‌اي نان و پنير و تخم‌مرغ از بهترين ساندويچ‌ها است که در کنار سبزي‌ها و ميوه‌ها يک وعده غذايي کامل در مدرسه را تشکيل مي‌دهند.
3) تغذيه صحيح را به کودک بياموزيد:
در مطالعه انجمن پيشگيري و کنترل بيماري‌ها که در ابتداي مطلب مطرح شد آمده است که راز موفقيت اين مدارس آمريکايي، استخدام پرستاراني به صورت تمام وقت يا نيمه وقت در مدارس بود. اين افراد موظف بودند تغذيه صحيح را به کودکان دبستاني بياموزند. به نظر کارشناسان اگر کودکان از اين سنين اصول تغذيه صحيح را بياموزند، خودشان مي‌توانند بهترين حامي خودشان در تغذيه در مدرسه باشند. ما مي‌توانيم اين وظيفه را در مدرسه به مربيان بهداشت واگذار کنيم.
4) مسوولان مدارس! مراقب باشند:
خانم مدير، آقاي مدير؛ کنترل خوراکي‌هايي که در بوفه مدرسه به فروش مي‌رسد، وظيفه مدير مدرسه است. مدير مدرسه مي‌تواند فروش مواد غذايي پرچرب و شيرين را در مدرسه ممنوع کند و به جاي آن با استفاده از مشورت يک متخصص تغذيه، فهرستي از خوراکي‌هاي سالم را تهيه کرده و براي خريد و عرضه در اختيار مسوولان بوفه مدارس قرار دهد.
منبع:http://www.salamat.com
/ج
