خانه‌ات را بزرگ نشان بده!

دکوراسيون خانه‌هاي کوچک به روايت دکتر فاطمه کاتب دکتراي معماري داخلي
 

مشکل‌هايي که ما اين روزها در بيشتر آپارتمان‌ها با آن روبه‌رو هستيم، به خاطر فضاي کوچک آپارتمان نيست؛ بلکه به دليل عدم مديريت يا بهتر بگويم، رعايت نکردن اصول صحيح چيدمان است. ما بايد هنگام چيدن وسايل يک خانه، به مخاطبان آن توجه کنيم و ببينيم چند نفر و با چه سن و سالي قرار است در آن خانه زندگي کنند تا بتوانيم بهترين برنامه‌ريزي را براي عملکرد فضا انجام دهيم.» اينها، بخشي از گفته‌هاي دکتر فاطمه کاتب است که دکتراي معماري‌‌اش را از دانشگاه UCE انگلستان گرفته‌ و زماني به عنوان اولين زن رييس دانشگاه در ايران در دانشگاه هنر اصفهان مشغول فعاليت بوده‌ است. پاي حرف‌هاي او نشسته‌ايم تا بفهميم چگونه آدم مي‌تواند به همان اندازه که از يک موسيقي يا شعر زيبا لذت مي‌برد، از چيدمان زيباي فضاي داخلي خانه‌اش هم به وجد بيايد؟!
خانه بايد محل آرامش باشد و وقتي که ما خسته از کار روزانه به خانه برمي‌گرديم، آنجا را امن‌ترين جاي دنيا بدانيم. در حالي که بسياري از بي‌نظمي‌ها در چيدمان وسايل خانه، نه تنها به ما آرامش نمي‌دهد، بلکه باعث تنش‌هاي‌عصبي و ناراحتي‌هاي رواني ما هم مي‌شود. دکتر کاتب در اين زمينه مي‌گويد: «سال‌هاست که بحث تاثير فضا بر روان انسان‌ها در جامعه ما مورد غفلت قرار گرفته است. يعني اينکه ما نمي‌دانيم با چيدمان، رنگ و نور نامناسب چقدر مي‌توانيم روحيه خودمان و فرزندان‌مان را خراب کنيم و حتي باعث بيمار شدن اعضاي خانواده‌مان شويم. مي‌پرسيد چطور؟ خب، ما وقتي ماه‌ها و سال‌ها از يک رنگ و نور نامناسب در محيط زندگي‌مان استفاده مي‌کنيم، مي‌توانيم بستري براي ابتلاي اعضاي خانواده‌مان به انواع ناراحتي‌هاي چشمي فراهم آوريم. وقتي نمي‌دانيم که افراد در سنين بالاتر به دليل از دست دادن سلامت چشم‌شان به نور بيشتري نياز دارند و وقتي با دانش معماري داخلي آشنا نيستيم و تنها به پيروي از بازار و مد و متاسفانه گاهي چشم و هم‌چشمي خريد مي‌کنيم، فضاي ناسالمي در محيط زندگي به وجود مي‌آوريم که نتيجه‌اش مي‌شود رشد روزافزون افسردگي و کسالت در جامعه.»
شايد بد نباشد قبل از هزينه کردن براي نقاشي يا نورپردازي محيط خانه‌تان، با يک طراح داخلي مشورت کنيد چون احتمالا هزينه‌ اين کار به مراتب کمتر از هزينه از دست دادن سلامت جسم و روان‌تان خواهد بود. قبول نداريد؟

تغيير کاربري در چيدمان اصولي
 

بيشتر مردم فکر مي‌کنند که وقتي صحبت از يک چيدمان صحيح و اصولي مي‌شود، منظور، هزينه کردن زياد و خريدن وسايل جديد است. در صورتي که اصلا اين‌طور نيست و ما مي‌توانيم با تغيير کاربري وسايل قديمي يا فروش آنهايي که ديگر نيازشان نداريم، هم محيط بازتري در خانه‌مان به وجود بياوريم و هم اندکي درآمدزايي داشته باشيم. شايد باورتان نشود اگر بگويم وقتي وارد دفتر کار دکتر کاتب شدم، ديدم که ايشان روي پايه‌هاي چرخ خياطي قديمي‌اش يک صفحه سنگي انداخته و دارد به عنوان ميز کار از آن استفاده مي‌کند. شايد ما هم بتوانيم کامپيوتر قديمي و ميز جاگيرمان را بفروشيم و به جايش يک لپ‌تاپ بخريم و از فضاي ميز کامپيوترمان استفاده‌هاي ديگري بکنيم. چراغ مطالعه هم مي‌تواند به جاي ميز، روي ديوار نصب شود و خيلي کارهاي ديگر از اين قبيل مي‌تواند فضاي خانه را بزرگ‌تر از آنچه که هست، نشان بدهد.

چيدمان بايد در خدمت ما باشد
 

دکتر کاتب اعتقاد دارد که ما بايد هنگام برنامه‌ريزي براي چيدمان خانه‌مان، اين نکته را در نظر بگيريم که بيشترين جايي که قرار است خودمان از آن استفاده کنيم، کجاست و بيشترين فضا، ارزش و احترام را هنگام چيدمان وسايل خانه به خودمان اختصاص دهيم: «ما بايد ببينيم که قرار است سالي چند بار ميهمان داشته باشيم؛ يک بار؟ دو بار؟ سه بار؟ ما نبايد براي سالي يک دو بار ميهماني، يک فضا را به ميهمان‌خانه اختصاص بدهيم و خودمان و فرزندان‌مان در فضاي کوچک‌تر و محدودتري زندگي کنيم. خانواده و بچه‌ها بايد هنگام چيدمان در اولويت باشند. مثلا يک خانواده 2 يا 3 نفره نبايد يک ميز ناهارخوري 12 نفره بخرند که شايد سالي يک بار ميهماني پشت آن بنشيند. شما بايد بيشترين فضاي خانه را متعلق به خودتان بدانيد و فکر ديگري براي ميهماني‌هايتان بکنيد. مثلا اينکه يک ميز 12 نفره صفحه‌اي بخريد که روي ديوار نصب مي‌شود و هنگامي که به آن نياز داريد مي‌توانيد آن را برگردانيد و از آن به عنوان ميز استفاده کنيد. استفاده از ميز و صندلي‌هاي تاشو در آپارتمان‌هاي کوچک امروزي يک ضرورت است.»
او توصيه‌هاي کاربردي و جالبي نيز درباره چيدمان اتاق‌خواب در خانه‌هاي کوچک دارد: «در زندگي‌سنتي ايراني، مردم از يک اتاق براي چند عملکرد استفاده مي‌کردند. مثلا شب‌ها رختخواب‌شان را در اتاق پهن مي‌کردند و‌ آنجا را اتاق خواب مي‌دانستند و صبح‌ها همان رختخواب را جمع مي‌کردند و به عنوان پشتي، پشت ميهمان مي‌گذاشتند و به اين ترتيب، آنجا تبديل به اتاق ميهمان‌‌شان مي‌شد. پس اگر قرار است که ما صبح‌ها از اتاق‌مان به عنوان اتاق کار استفاده کنيم، نبايد تخت و پاتختي دست‌وپاگير درون آن قرار دهيم و اگر هم دوست نداريم مانند قديمي‌ها از لحاف و تشک استفاده کنيم، مي‌توانيم انواع کاناپه‌هاي تختخواب‌شو يا تخت‌هايي که روي ديوار جمع مي‌شوند و با عنوان تخت کم‌جا در بازار موجود هستند را بخريم و به اين ترتيب بهترين استفاده را از فضاي اتاق خواب‌مان بکنيم.»
چيدمان براساس سن افراد خانوادهگاهي‌وقت‌ها ما کلي پول خرج مي‌کنيم و وقت مي‌گذاريم و وسايل خانه مي‌خريم، بدون اينکه سن و سال افراد خانواده را مورد توجه قرار دهيم. دکتر کاتب معتقد است که توجه به مخاطبان خانه و وسايل درون آن بسيار مهم است: «چيدمان بايد متناسب با افراد خانواده برنامه‌ريزي شود. مثلا طراحي فضاهاي نوک تيز و زاويه‌دار و دم‌دست گذاشتن وسايل برقي و خطرناک در خانه‌هايي که بچه کوچک در آنها هست، اصلا درست نيست. يا اينکه طراحي کفپوش خانه‎هايي که سالمندان در آنها زندگي مي‌کنند بايد به گونه‌اي باشد که اين عزيزان روي آنها سر نخورند.»
وقتي داشتم با دکتر کاتب درباره چيدمان اصولي منزل صحبت مي‌کردم، او به يک نکته تامل‌برانگيز اشاره کرد: «فرهنگ جهيزيه دادن فرهنگ و فکر عالي‌اي است و فکر جهيزيه دادن به خاطر کمک کردن به 2 نفر براي تشکيل يک زندگي جديد با برخي وسايل اوليه است. اما متاسفانه اين روزها پدر و مادر و حتي خود عروس خانم، بدون توجه به فضايي که قرار است در آن زندگي کند، انواع وسايل برقي يا چوبي را مي‌خرند و يک عمر به جاي اينکه چيدمان در خدمت آنها باشد، آنها در خدمت چيدمان قرار مي‌گيرند و مجبور مي‌شوند که وقت زيادي از روزشان را به تميز و گردگيري کردن اين وسايل اختصاص دهند و مدام مراقب باشند که آنها آسيب نبينند.» اين در حالي است که اگر هنگام خريد جهيزيه، فضاي داخلي منزل مورد توجه قرار بگيرد، اين چيدمان است که در خدمت ما قرار مي‌گيرد و اسباب راحتي و آرامش‌مان را به وجود مي‌آورد. دکتر کاتب حرفش را اينطور ادامه داد که: «ما داريم به طور خطرناکي از خريد مبلمان زايد رنج مي‌بريم. خطرناک به دليل اينکه اين وسايل برايمان آلودگي بصري ايجاد مي‌کنند و مي‌توانند به مرور زمان انواع ناراحتي‌هاي رواني را برايمان به وجود بياورند.»

تاثير رنگ و نور
 

به عقيده دکتر کاتب، ما نبايد نقش رنگ و نور مناسب را در تغيير فضاي محيط زندگي‌مان ناديده بگيريم: «کسي که دانش معماري داخلي داشته باشد، مي‌تواند با استفاده از رنگ‌ و نورپردازي‌ مناسب، يک فضاي کوچک را تبديل به يک فضاي بزرگ کند. يک خانه با سقف کوتاه را طوري رنگ‌آميزي کند که بلند به نظر برسد. پنجره‌هاي کوتاه را بلند کند يا به خانه‌هاي کم‌نور و بي‌روح، گرما ببخشد.»
منبع:www.salamat.com
/ج