واريس در زنان2 برابر مردان

واريس، بيماري نام‌آشنايي است. اين نام از ريشه يوناني «واريکس» به معناي «پيچ‌دار» گرفته شده. پزشکان مي‌گويند احتمال واريسي شدن در همه سياهرگ‌هاي بدن وجود دارد اما بيشترين محل ابتلا، اندام‌هاي پاييني و پاها هستند و البته احتمال ابتلا به اين اختلال در سياهرگ‌هاي زنان، دو برابر مردان است. با اين بيماري بيشتر آشنا شويد.
سياهرگ‌هاي واريسي، سياهرگ‌هاي پيچ‌دار و متسعي هستند که در نزديکي سطح پوست تشکيل مي‌شوند. سياهرگ‌هاي واريسي در نتيجه اختلال عملکرد دريچه‌هاي موجود در سياهرگ‌ها ايجاد مي‌شوند. در حالت طبيعي، اين دريچه‌ها از بازگشت خون در مسير برعکس (از بالا به پايين) جلوگيري مي‌کنند. ممکن است اين دريچه‌ها در اثر عواملي مثل بارداري، ضعف مادرزادي، چاقي و يا ايستادن طولاني‌مدت تحت کشش قرار گيرند. وقتي دريچه‌ها ضعيف شده و ديگر قادر به بسته شدن طبيعي نباشند، حوضچه‌هايي از خون در سياهرگ‌ها ايجاد مي‌شود و در نتيجه، سياهرگ‌ها متسع و واريسي مي‌شوند.

سياهرگ‌هاي عنکبوتي
 

سياهرگ‌هاي عنکبوتي نوع خفيفي از سياهرگ‌هاي واريسي هستند. آنها کوچک‌تر و به سطح پوست نزديک‌ترند و شبيه شبکه عنکبوت به نظر مي‌رسند. اينها از نظر طبي خطرناک نيستند اما ممکن است از نظر باليني نگران‌کننده باشند. علايم و نشانه‌هاي سياهرگ‌هاي واريسي به شرح زير است:
• سياهرگ‌هاي متسع و اغلب برجسته‌اي که زير پوست اندام‌هاي پاييني قابل مشاهده‌اند؛
• تغيير رنگ خاکستري مايل به قهوه‌اي در مچ پا؛
• و زخم‌هاي پوستي نزديک مچ پا.

وريدهاي سطحي يا وريدهاي عمقي؟
 

عروق واريسي سطحي، به شکل متسع و پيچ‌دار و به رنگ آبي تيره هستند. ممکن است هيچ دردي نداشته باشد يا درد خفيفي در اندام‌هاي پاييني خود حس کنيد. گاهي سياهرگ‌هاي عمقي واقع در اندام‌هاي پاييني درگير مي‌شوند و تورم قابل توجه و حتي زخم‌هاي پوستي را به وجود مي‌آورند. اين حالت با عنوان نارسايي وريدي شناخته مي‌شود. پزشک پاهاي شما را در حالي که ايستاده‌ايد معاينه مي‌کند و به دنبال تورم که نشانه ديگري از اختلال عملکرد دريچه‌هاي سياهرگي‌ است، مي‌گردد. زخم‌ها توسط سياهرگ‌هاي واريسي يا اختلال عمل دريچه‌هاي سياهرگي که معمولا نزديک مچ پا قرار گرفته‌اند، ايجاد مي‌شوند. علت آن خيس خوردن طولاني‌مدت بافت مچ پا است زيرا خروج خون سياهرگي کاهش مي‌يابد. ايجاد رنگ‌دانه‌هاي قهوه‌اي معمولا پيش‌درآمد ايجاد يک زخم هستند. سياهرگ‌هاي واريسي تهديدکننده حيات نيستند اما با گذشت زمان تمايل به افزايش دارند. اگر شما نگران ظاهر سياهرگ‌ها هستيد يا شما را آزار مي‌دهند با پزشک خود صحبت کنيد. در موارد شديد، ممکن است پوست مجاور سياهرگ واريسي دچار خارش يا زخم و يا تغيير رنگ شود. در صورت بروز زخم‌هاي پوستي با پزشک خودتان صحبت کنيد. زخم‌ها نياز به مراقبت طبي دارند. روش‌هاي خود درماني قادرند پيشرفت و احساس ناراحتي ناشي از سياهرگ‌هاي واريسي را کاهش دهند. در بعضي موارد براي اصلاح سياهرگ‌هاي واريسي شديد، انجام عمل جراحي ضرورت مي‌يابد.

زخم‌هاي عروقي پوست
 

حالا که درباره بيماري واريس صحبت کرديم، بد نيست به برخي ديگر از زخم‌هاي عروقي پوست نيز اشاره کنيم. زخم‌هاي عروقي پوست معمولا از يک زخم کوچک روي پا يا ناحيه‌اي خارش‌دار نزديک مچ پا آغاز مي‌شوند و درنهايت، مايع از آنها نشت مي‌کند. اين زخم‌ها نتيجه گردش خون نامطلوب شريان‌ها يا سياهرگ‌هاي پا يا اندام‌هاي پاييني شما هستند که به علت حالاتي از قبيل آترواسکلروز (تصلب شرايين)، ديابت، اضافه وزن يا بارداري ايجاد مي‌شوند. دو نوع اصلي زخم‌هاي عروقي پوست، زخم‌هاي سياهرگي و زخم‌هاي ناشي از کمبود اکسيژن هستند.
• زخم‌هاي سياهرگي: زخم‌هاي سياهرگي شايع‌ترين زخم‌هاي عروقي پوست هستند. آنها به علت مشکلات گردش خون سياهرگي ايجاد مي‌شوند و معمولا روي قسمت داخلي پايين ساق پا يا نزديک مچ پا تشکيل مي‌شوند. اگر دريچه‌هاي يک طرفه که مانع از جريان رو به عقب خون سياهرگي مي‌شوند، کشيده شده يا آسيب ببينند، خون در سياهرگ‌ها تجمع يافته و حوضچه‌هايي را تشکيل مي‌دهد. تورمي که به دنبال آن ايجاد مي‌شود بافت‌هاي اطراف را ضعيف مي‌کند. پوست، آبي يا قهوه‌اي رنگ شده و حالتي چرمي شکل پيدا مي‌کند و درنهايت به يک زخم باز تبديل مي‌شود. زخم‌ مايعي شفاف يا خونابه‌اي را از خود تراوش مي‌کند. اگر سن شما بالاي60 سال است، فرد ديگري در خانواده شما مبتلا به اين مشکل بوده است و يا عروق واريسي داريد يا باردار هستيد، خطر ابتلا به زخم‌هاي سياهرگي در شما بيشتر خواهد بود.
• زخم‌هاي ايسکميک: اين زخم‌ها وقتي رخ مي‌دهند که جريان خون اکسيژن‌دار در شريان‌هاي تغذيه‌کننده اندام‌هاي پايين و پاها کاهش يابد. علت اصلي زخم‌هاي ايسکميک، تصلب شرايين است. با پيشرفت تنگي عروق، جريان خون اندام‌هاي پاييني و پاها به ميزان قابل‌توجهي کاهش مي‌يابند. اين حالت باعث مي‌شود پس از راه رفتن به درد يا انقباض موقت عضلات دچار شويد.
ممکن است آزمايش‌هايي براي تعيين علت زخم و شدت آن ضرورت يابد. اين آزمايش‌ها شامل استفاده از بازوبند فشارسنج‌ روي اندام پاييني و سونوگرافي است. اگر عمل جراحي توصيه شود پزشک از تصويربرداري با اشعه ايکس به همراه مواد رنگي استفاده مي‌کند تا سياهرگ‌ها و سرخرگ‌هاي شما را مشاهده کند.

10نکته براي درمان واريس
 

1 براي پيشگيري از واريس بهتر است از نشستن يا ايستادن طولاني‌مدت بپرهيزيد.
2 اگر نحوه کار شما به گونه‌اي است که مجبور هستيد در محلي بي‌حرکت بمانيد، اندام‌هاي پاييني و مچ‌هايتان را مرتب خم کنيد و گهگاه از جا برخيزيد و کمي قدم بزنيد.
3 بالا گذاشتن پاها (حداقل 30 سانتي‌متر بالاتر از سطح قلب) در انتهاي روز به برطرف شدن تورم پاهايتان کمک مي‌کند.
4 درد خفيف و تورم اندام‌هاي پاييني ناشي از نارسايي وريدي گاهي با استفاده از جوراب‌هاي واريسي قابل پيشگيري است. اين جوراب‌ها از خارج روي ساق‌پا فشار آورده و از ايجاد تورم شديد که مي‌تواند به ضخامت پوست و ايجاد زخم منجر شود، پيشگيري مي‌کنند.
5 ورزش منظم نيز با ارزش است. فعاليت‌هايي مانند راه رفتن، دوچرخه‌سواري يا شنا به کاهش فشار در سياهرگ‌ها و تخفيف ناراحتي کمک مي‌کند.
6 اگر شما مبتلا به سياهرگ‌هاي واريسي يا اختلال عملکرد دريچه‌هاي واقع در سياهرگ‌هاي عمقي هستيد، يک بخش از درمان عبارت است از پوشيدن لباس مناسب، استفاده از جوراب‌هاي واريسي (کشي) مناسب باعث تسکين سريع و طولاني‌مدت شما مي‌شود. استفاده از اين جوراب‌ها حين بارداري نيز مطلوب است. آنها به طور يکنواخت اندام‌هاي پاييني شما را فشرده و به سياهرگ‌ها و عضلات پا در به حرکت درآوردن موثر خون کمک کرده و از آنها حمايت مي‌کنند. جوراب‌هاي واريس در داروخانه‌ها موجود است و براساس اندازه دور پا مي‌توانيد آنها را تهيه کنيد. اين جوراب‌ها را بپوشيد، حتي قبل از خارج شدن از بستر.جوراب‌هاي واريسي را در تمام طول روز به پا داشته باشيد و دقت کنيد جوراب‌هايي که مي‌پوشيد در ناحيه بالايي ران يا ساق پا خيلي تنگ نباشند.
7 اغلب زخم‌هاي عروقي پس از تشخيص قابل درمان هستند و درنهايت ترميم مي‌يابند و اگر بدون درمان رها شوند زخم‌هاي پوستي اين توان بالقوه را دارند که بسيار عميق شده و بافت چربي، عضله و حتي استخوان را مبتلا سازند.
8 بخش مهم درمان، تميز کردن زخم و تعويض منظم پانسمان است. در مورد زخم‌هاي سياهرگي مي‌توان از جوراب‌هاي فشاري‌کشي در طول دوره ترميم زخم، براي بهتر کردن جريان خود استفاده کرد.
9 در صورتي که زخم به درمان متداول پاسخ ندهد، عود کند يا خيلي عميق باشد به روش‌هاي تهاجمي‌تر نيازمند است.
10 تنها 10 تا 20 درصد از افراد مبتلا به اين زخم‌هاي سياهرگي، کانديد جراحي هستند. بيشتر مبتلايان به زخم‌هاي ايسکميک را مي‌توان با روش‌هاي بهبوددهنده جريان خون درمان کرد.
اين روش‌ها عبارت‌اند از: برهنه کردن سياهرگي به‌منظور درمان سياهرگ‌هاي واريسي، آنژيوپلاستي بادکنکي که در آن يک کاتتر با سر بادکنکي براي باز کردن شريان تنگ شده به کار مي‌رود. مي‌توان يک استنت (لوله توري فلزي ظريف) را پس از گشاد کردن منطقه مسدود در شريان مبتلا جاسازي کرد تا آن را باز نگه دارد. اما ساير گزينه‌هاي درماني عبارت‌اند از: جراحي براي خروج رسوبات چربي (پلاک) و لخته‌‌هاي موجود در شريان مسدود يا استفاده از جراحي باي‌پس که در آن از يک سياهرگ يا بافت مصنوعي براي پل زدن (ميان‌بر زدن) از منطقه مسدود استفاده مي‌شود.

نظر کارشناس
 

اگر وضعيت كاري‌تان به‌گونه‌اي است كه ناچاريد مدام در حالت نشسته يا ايستاده باشيد، قبل از آنكه بيماري واريس به سراغ‌تان بيايد و پشت پاهايتان از وريدهاي متورم و پيچ در پيچ قابل رويت عنكبوتي شكل احاطه شود ورزش و حركت را در برنامه روزمره خود قرار دهيد. تحقيقات نشان مي‌دهد يك‌چهارم جمعيت زنان از بيماري واريس رنج مي‌برند ولي اكثر آنها نسبت به اين بيماري بي‌تفاوت بوده و با خوددرماني‌ از مراجعه به پزشك سر باز مي‌زنند و تنها معدودي از اين جمعيت به پزشك مراجعه مي‌كنند. اين بيماري اشكال مختلفي دارد كه طي آن وريدها و يا سياهرگ‌هاي درشت اندام‌ها به خصوص پا، برجسته، پيچ و خم‌دار شده و نمايي آبي‌رنگ پيدا مي‌كنند كه گاهي در حد مويرگ‌ها و برجستگي‌ آنها نمايي عنكبوتي پيدا مي‌كنند كه بيشتر در پاي زنان ديده مي‌شود.
توارث، يكي از مهم‌ترين عواملي است كه در پيشرفت اين بيماري نقش دارد. از طرفي، ثابت نشستن و يا ثابت ايستادن، اضافه وزن، پوشيدن لباس‌هاي خيلي تنگ و استفاده از قرص‌هاي هورموني (استروژن پروژسترون)‌ هم در ايجاد اين بيماري موثرند. افرادي كه در معرض ابتلا به اين بيماري هستند بايد به پزشك مراجعه كنند تا برايشان جوراب استاندارد و مخصوص تجويز شود. با اندازه‌گيري كلاس فشار جوراب، فشار لازم براي بازگشت خون ايجاد مي‌شود كه نقش بسيار موثري در تنظيم و جلوگيري از پيشرفت بيماري دارد. در صورت عدم كنترل بيماري واريس در وريدها افزايش قابل توجهي خواهد داشت كه در نهايت عضلات پا شروع به درد و احساس سنگيني خواهد داشت. در صورت پيشرفت بيماري، فرد شب‌ها با سنگيني عضلات، كوفتگي و درد مواجه مي‌شود كه ناچار است براي التيام درد، پاهايش را بالاتر از سطح قلب خود قرار دهد. با پيشرفت واريس، بيماري خود را به شكل تغيير رنگ (لكه‌هاي قهوه‌اي)‌ و چرمي شكل شدن پوست نشان مي‌دهد كه در نهايت به ايجاد زخم‌هاي واريسي منجر مي‌شود كه خود به خود در قسمت‌هاي تحتاني ساق پا به وجود مي‌آيد و به راحتي قابل علاج نيستند. گفتني است، اگر تورم بيش از حد رخ دهد يا پوست روي وريدهاي واريسي پوسته‌پوسته شده، زخمي شده و تغيير رنگ دهد يا مستعد خون‌ريزي شود، احتمال ابتلا به درماتيت (التهاب پوست)‌ ناشي از توقف خون در رگ وجود دارد که بايد به پزشک مراجعه شود. اگر وريدهاي واريسي قرمز رنگ هستند نيز بايد به پزشك مراجعه شود زيرا احتمال دارد فرد به فلبيت (التهاب رگ)‌ مبتلا شده باشد، بنابراين بهتر است شخص در هر مرحله‌اي از بيماري به پزشك مراجعه کند. واريس، در هر مرحله درمان‌هاي مختلفي دارد. در واريس‌هاي خفيف، مي‌توان با روش‌هاي تزريق موادي داخل رگ‌‌هاي واريسي (اسكلروتراپي)‌ باعث بهبود و جمع شدن رگ‌هاي واريسي شد ولي اگر بيماري در مراحل پيشرفته‌تر باشد، مي‌توان به شكل درمان‌هاي سنتي (عمل جراحي و خارج كردن رگ‌هاي خراب شده)‌ و روش‌هاي پيشرفته استفاده از ليزر داخل وريدي وريدهاي واريسي را روي هم خواباند و جمع كرد كه هر يك از اين روش‌هاي درماني و تركيبي مستلزم نظر و صلاحديد پزشك متخصص است تا از اين طريق از تبديل بيماري ساده‌اي همچون واريس به يك بيماري پيشرفته و صعب‌العلاج جلوگيري شود. ورزش يكي از عوامل مهم پيشگيري از بيماري است و محيط‌هاي گرم و داغ از قبيل سونا و حمام مي‌تواند در پيشرفت بيماري موثر باشد.

چه‌کار كنيم که واريس نگيريم‌؟
 

افرادي که در ابتداي ابتلا به بيماري هستند، مي‌توانند با مراجعه به پزشك و پوشيدن جوراب مخصوص بيماري خود را درمان كنند. در اين ميان افرادي كه به اين بيماري مبتلا نيستند ولي فاكتورهاي خطر از قبيل «ارث»‌ و «اشتغال به مشاغل نشسته» مي‌توانند با پوشيدن جوراب‌هاي استاندارد از بروز اين بيماري پيشگيري كنند. اين بيماري پرهيز غذايي خاصي ندارد و با عدم اضافه وزن مي‌توان تا حد زيادي از پيشرفت بيماري پيشگيري كرد. يبوست مي‌تواند تا حد بسيار زيادي باعث تشديد بيماري شود؛ مثلا هموروييد كه نوعي واريس در ناحيه مقعد است، بر اثر يبوست بروز مي‌كند و به نام «بواسير»‌ شناخته مي‌شود و اگر اين عارضه در ناحيه « مري» ظهور پيدا كند به آن «واريس مري» گفته مي‌شود. اگر واريس در طولاني مدت درمان نشود باعث ايجاد زخم واريسي و لخته خون در وريدهاي واريسي به نام «ترومبوفلبيت»‌ مي‌شود. بهتر است همه افراد، به خصوص خانم‌هايي كه در پا و اندام تحتاني خود علايمي از واريس مشاهده كرده‌اند، قبل از پيشرفته شدن بيماري خود به پزشك متخصص عروق مراجعه کرده و با پيگيري، بيماري خود را درمان كنند.
منبع:http://www.salamat.com
/ج