توصيه‌هاي دکتر محمدمهدي قاسمي به آدم‌هاي منفي‌بين
کارتون گاليور را حتما به ياد داريد. در اين کارتون شخصيتي يبن کوتوله‌ها ايفاي نقش مي‌کرد به نام گلام. ورد زبان اين شخص هميشه کلمات «نمي‌شه»، «من مي‌دونم» بود و در هر بحراني که گاليور و دوستانش روبه‌رو مي‌شدند انرژي منفي مي‌داد. امروز تصميم گرفتيم به سراغ چنين شخصيت‌هايي برويم يعني افراد منفي‌بين. شما نيز من و دکتر محمدمهدي قاسمي، روان‌پزشک را همراهي کنيد
افراد منفي‌بين چه‌طور به زندگي نگاه مي‌کنند؟
افراد منفي‌بين، جنبه‌هاي مثبت يک رفتار يا رابطه را حذف مي‌کنند و بيشتر به جنبه‌هاي منفي و مساله‌دار توجه مي‌کنند. در واقع انتخاب‌هايشان گسسته است و به قسمت‌هايي از يک موضوع توجه شديد و به ساير بخش‌ها بي‌توجه هستند. مثلا به همسر خود در ذهن يا در جمله‌هاي خود مي‌گويند: «در خريد همه چيز، دنبال ارزان‌ترين‌هاست و خريد موفقي ندارد، چيز خوبي نخريده، هيچ وقت چيز خوب نمي‌خرد» با گفتن اين جمله تمام خريدهاي او را زير سوال مي‌برند زيرا که در آن لحظه به خريدهاي ناموفق او تمرکز مي‌کنند اما بعد که منطقي‌تر فکر مي‌کنند ياد خريدهاي خوب و موفق طرف مقابلشان نيز مي‌افتند.
چه راه‌حلي براي افراد منفي‌بين توصيه مي‌کنيد؟
افراد منفي‌بين براي هر موضوع بايد تمام جنبه‌هاي آن را در نظر بگيرند و فقط بر نکته‌هاي منفي تمرکز نکنند. عينک بدبيني و منفي‌بيني را درآورند زيرا با اين عينک به اطراف نگريستن بسيار سخت و نازيباست. گاه شرايط تيره‌‌تر از حالت واقعي خود ديده مي‌شود بنابراين توصيه مي‌کنم که چنين افرادي تصميم بگيرند بر جنبه‌هاي مثبت هر موضوع تمرکز کنند. اگر خوب و دقيق به هر موضوع نگاه کنيد در دل هر سختي و تيرگي نقطه مثبتي وجود دارد. در دل هر سختي آساني نهفته اما معمولا آن قدر غرق سختي‌ها و مشکلات آن موضوع مي‌شويم که آساني آن را از ياد مي‌بريم. فراموش مي‌کنيم، انرژي خود را جمع نماييم تا به دنبال کشف آساني و راحتي و نقاط مثبت آن مساله باشيم.
چه تمرين‌هايي را براي اين موضوع پيشنهاد مي‌کنيد؟
حداقل در يک ماه اخير حوادث به ظاهر تلخي که برايتان اتفاق افتاده و مايه ناراحتي شما شده را به خاطر آوريد. با ثبت در دفتر تمرين خود سعي کنيد جنبه‌هاي مثبت هر حادثه را شناسايي کنيد. بعد از يافتن جنبه‌هاي مثبت آيا باز هم به همان ميزان قبل، آن حادثه شما را ناراحت مي‌کند؟
منفي‌بين‌ها همان‌طور که اشاره کرديد به برخي از نکات يک موضوع توجه مي‌کنند. به طور مثال برخي موضوعات را درشت‌نمايي و برخي موضوعات را ريزنمايي مي‌کنند. براي اين رفتار هم مي‌توان کاري کرد؟
به نکته مهمي اشاره کرديد که در چنين حالتي اين افراد ابعاد مشکل را بيش از اندازه واقعي مي‌بينند که به آن فاجعه‌آميز بودن هم اطلاق مي‌شود. از ويژگي‌هاي اين تفکر، استفاده از کلماتي نظير «خيلي زياد، وحشتناک، افتضاح، باور نکردن، غيرقابل تحمل و هيچ‌کس، همه، هميشه و هرگز» است. ريزبيني نقطه مقابل درشت‌نمايي است و زماني بروز مي‌کند که اهميت کاري را کم مي‌گيريد يا آن را به حداقل مي‌رسانيد. براي مثال اين افراد مي‌گويند: «تو هميشه عجله‌داري.» در حالي که او فقط صبح‌ها براي رفتن به محل کار عجله دارد. يا مي‌گويند: «در تعطيلات وحشتناکي داشتيم.» در حالي که فقط يک روز از پنج روز به خوبي طي نشده و اختلاف سليقه‌ها باعث مشاجره شده است. در چنين مواردي بهتر است هر مساله را به اندازه واقعي خودش ببينيم و واژه‌هايي که به آن اشاره شد را از جملاتمان حذف کنيم. همچنين اگر دچار ريزبيني هستيد، ليستي از کارهاي مثبت خود يا همسرتان تهيه کنيد. مي‌توانيد نظرهاي مثبت ديگران را نسبت به خود يا همسرتان جمع‌آوري کنيد و هر روز سري به آن بزنيد. با اين کار اعتماد به نفس را در خود و همسرتان تقويت خواهيد کرد.
چه‌طور اين کارها را تمرين کنيم؟
به روابط ناموفق خود با همسر يا فرزند يا اقوام‌تان در يک ماه اخير فکر کنيد. مواردي که درشت‌نمايي يا ريزبيني عامل اصلي عدم موفقيت بوده را شناسايي کنيد. حال با تمرکز در ذهن خود و با حذف آن عامل، رابطه درست و موفق را ثبت نماييد.
در صحبت‌هايتان به اين مطالب اشاره داشتيد که منفي‌بين‌ها همه‌چيز را سياه يا سفيد مي‌بينند. اين نظر چه‌طور در ذهن شکل مي‌گيرد؟
تفکر سياه و سفيد ديدن يا انديشه همه يا هيچ، حوادث و کيفيت آن را به شکل سياه يا سفيد ارزيابي مي‌کند. اين افکار با کلمات «درست» يا «غلط» «خوب»، «بد» يبان مي‌شود. معمولا رفتار ديگران بيشتر سياه يا سفيد ديده مي‌شود. گويا چيزي در حد فاصل اين دو وجود ندارد.فرض کنيد قرار است با همسر خود به گردش برويد و او ده دقيقه‌اي است که شما را معطل کرده است. کم‌کم عصباني مي‌شويد و با خود مي‌گوييد: «او هميشه دير آماده مي‌شود. هيچ وقت سرموقع آماده نمي‌شود» همين افکار به عصبانيت شما دامن مي‌زند اما اگر بر خطاهاي شناختي تمرين کرده باشيد در آن لحظه مي‌توانيد معقولانه فکر کنيد و نحوه تفکر خود را تغيير دهيد. مثلا بگوييد، گرچه احترام گذاشتن به وقت ديگران، کار خوبي است اما شايد مشکل خاصي براي او پيش آمده، بالاخره او هم انسان است، شايد هم واقعا دير آماده شده اما اتفاق خيلي مهمي نيست»، او هم مثل خود من و سايرين ممکن است با بي‌توجهي اشتباه کند. اين نوع تفکر از ميزان خشم شما مي‌کاهد و اجازه مي‌دهد تا راحت‌تر فکر کنيد و تصميم بهتري بگيريد.
منبع: http://www.salamat.com
ae
