گفتگو با دكتر شهرزاد زاده مدرس درباره روند طبيعي خونريزي پس از زايمان
زايمان، کار دردناکي است اما شيريني ديدن فرزند، درد آن را از ياد مي‌برد. با اين حال، مي‌گويند40 روز بعد از زايمان، سخت‌ترين روزهاي زندگي يك مادر است؛ چون او هم بايد خودش را با خواسته‌هاي نوزادش تطبيق دهد و هم با شرايط بدني‌اش که متفاوت از دوران قبل و حين بارداري است، مواجه شود.
يكي از مسايلي كه معمولا مادران تازه فارغ شده را نگران مي‌كند، ميزان و مدت خون ريزي‌‌هاي بعد از زايمان است. براي آنكه در رابطه با طبيعي يا غيرطبيعي يا ميزان ترشحات بعد از زايمان اطلاعات بيشتري كسب كنيم، از دكتر شهرزاد زاده مدرس، متخصص زنان و زايمان و عضو هيات علمي دانشگاه علوم پزشکي شهيد بهشتي، خواسته‌ايم در اين مورد توضيحات بيشتري به ما بدهند.
خانم دكتر! ترشحات بعد از زايمان شامل چه مواردي مي‌شود؟
اسم كلي‌اي كه به ترشحات بعد از زايمان داده مي‌شود، لوشياست كه در واقع، مجموعه‌اي است از بافت داخل رحم و آندومتر است. بعد از چند روز ميزان خونريزي كمتر مي‌شود و تقريبا به رنگ سفيد درمي‌آيند؛ يعني بيشتر حاوي گلبول سفيد است و به آن اصطلاحا لوشيا آلبا يا ترشحات سفيد مي‌گويند. بين اين 2 ترشح نيز حد وسطي وجود دارد كه به آن لوشيا سروزا مي‌گويند.
اين ترشحات تا چه مدتي ادامه دارند؟
معمولا يك هفته تا 10 روز طول مي‌كشد که لوشيا لوبرا به آلبا تبديل شود؛ يعني از حالت خونريزي به ترشحات سفيدرنگي تبديل مي‌شود كه كم‌كم بايد بعد از اين 10 روز قطع شود.
اگر خانمي بيش از 10 روز دچار خونريزي باشد، چه؟ غيرطبيعي است؟
اگر ترشحات بيش از 10 روز طول بكشد، چون گاهي اوقات به علت خوب جمع نشدن رحم است لازم مي‌دانيم پيگيري كنيم. البته کمي منتظر مي‌مانيم؛ يعني مي‌گوييم اگر ترشحات بعد از زايمان تا 4 هفته يا حداكثر 6 تا 8 هفته باقي ماند و تمام نشد، غيرطبيعي است.
چرا در برخي خانم‌ها ترشحات طولاني مي‌شود يا رحم جمع نمي‌شود؟
2 مساله را بايد در نظر گرفت؛ يا قسمتي از نسج جفت داخل رحم مانده كه باعث خونريزي ديررس بعد از زايمان مي‌شود. يعني بعد از روز دهم نبايد خونريزي شديد داشته باشيم البته تا 6 هفته كم و بيش خونريزي داشتن طبيعي است اما بعد از 6 هفته، داشتن خونريزي،به ويژه خونريزي شديد، نشانه باقي ماندن قسمتي از بافت جفت در رحم است. گاهي همه نسج جفت خارج شده ولي يك عفونت عامل اين خونريزي است. براي اين افراد معمولا آنتي‌بيوتيك تجويز مي‌شود. به عبارتي خون‌ريزي‌هايي كه بعد از هفته سوم يا چهارم هنوز ادامه دارد، نياز به بررسي خواهند داشت. پزشك بعد از معاينه فيزيكي و تشخيص، درمان را بر اساس دليل ترشحات آغاز مي‌كند.
چقدر طول مي‌كشد كه رحم به طور كامل جمع شود و مادر به حالت طبيعي قبل از بارداري‌اش برگردد؟
3 تا4 هفته. بعد از اتمام 10 روز اول پس از زايمان كه خون‌ريزي‌ها كم مي‌شود، داخل رحم يا آندومتر شروع مي‌كند به ترميم و لايه رويي كه ريزش كرده و به صورت خونريزي خارج مي‌شود و شروع مي‌كند در هفته 2 تا 3 به ترميم شدن، محلي كه جفت چسبيده بوده كمي ديرتر ترميم مي‌شود. البته پوليپ محل جفت نيز از جمله ناراحتي‌هايي است كه علامت آن خون‌ريزي‌هاي ديررس زايمان است. درمان اين ناراحتي برخلاف تصور عموم در وهله اول كورتاژ نيست بلكه بيمار بايد بستري شود و دارو (سرم و آنتي‌بيوتيك) دريافت كند تا رحم جمع شود. اگر با اين مسايل برطرف نشود يك كورتاژ ملايم لازم است.
آيا مدت زمان خونريزي و جمع شدن رحم در افرادي كه سزارين مي‌كنند با افرادي كه طبيعي زايمان مي‌كنند، يكسان است؟
نه! در افرادي كه سزارين مي‌كنند، چون جراح داخل رحم را با دست تميز مي‌كند، مقدار زيادي از بافت قابل ريزش آندومتر با دست برداشته مي‌شود؛ پس ميزان خونريزي كمتر است و زودتر از 10 روز خونريزي پايان مي‌يابد ولي به هر حال، ترشحات بعد از زايمان، حتي در افرادي كه سزارين كرده‌اند، حداقل به مدت يك هفته وجود خواهد داشت و بعد از 4 تا 6 هفته بايد پايان يافته باشد.
منبع: www.salamat.com
/ك
