گفتگو با دکتر نيلفروش‌زاده *
حتما درباره ماه‌گرفتگي شنيده‌ايد. ولي آيا مي‌دانيد ممکن است بسياري از لکه‌هاي صورت به ويژه در کودکان، به علت ناهنجاري‌هاي عروقي مثل شريان، وريد و مويرگ باشد؟ در اين باره با آقاي دکتر محمد علي نيلفروش‌زاده متخصص پوست و مو و عضو هيات علمي دانشگاه و رييس مرکز تحقيقات پوست و سالک مصاحبه‌اي انجام داده‌ايم که مي‌خوانيد.
آقاي دکتر، موافقيد از تعريف خال عروقي شروع کنيم؟
همانژيوما يا تومورهاي عروقي که عوام آنها را به نام خال عروقي مي‌شناسند، در واقع تومورهاي خوش‌خيم عروق هستند که در اثر تکثير سلول‌هاي لايه دروني رگ‌ها به وجود مي‌آيند و اغلب به دو شکل هستند.يا مادرزادي‌اند و با عنوان همانژيوم نوزادي بررسي مي‌شوند و يا به صورت اکتسابي هستند و در بزرگسالان ديده مي‌شوند.
يعني خال عروقي انواع و اقسام ديگري هم دارد؟
به هر حال رگ‌هايي که درگير اين مشکل مي‌شوند، متفاوت است. ما که يک نوع رگ نداريم. عروق ما وريدي و شرياني و لنفي هستند. ولي آنچه شايع است و در ضايعات عروقي از آن ياد مي‌شود، همانژيوم است وگرنه ضايعات مادرزادي ديگري در نوزادان داريم که شامل خال شرابي، ناهنجاري‌هاي وريدي و لنفانژيوما هستند و اغلب در سر و گردن به وجود مي‌آيند و بخشي از يک نشانگان مادرزادي هستند.
درباره همانژيوم نوزادي و اينکه آيا کشنده است يا نه، کمي برايمان بگوييد.
در اثر تکثير اوليه سلول‌هاي لايه دروني عروق اين تومورهاي خوش‌خيم حاصل مي‌شوند که در 10 تا 12 درصد کودکان تا سن يک‌سالگي رخ مي‌دهد و فقط يک سوم همانژيوما در موقع تولد هست ولي براي آسودگي خيال مادران بايد بگويم بيشتر همانژيوم‌ها خوش‌خيم هستند و سبب مرگ و مير نمي‌شوند. گاهي اوقات برخي از اشکال آن موجب اختلال در سيستم حياتي مانند تنفس، بينايي، شنوايي و يا گوارش مي‌شود.
چرا بعضي از نوزادان با اين مشکل مواجه مي‌شوند؟
به‌طور کلي علت خال‌هاي عروقي فاکتورهاي شناخته‌شده‌اي نيست اما شواهدي وجود دارد که نقش ضعيف ژنتيک يا ارث را در آن مطرح مي‌کند و بيشتر موارد اتفاقي رخ مي‌دهد.
آيا بروز همانژيوم نوزادي به نژاد يا جنس هم بستگي دارد؟
در نژاد سفيد بسيار شايع‌تر است و 10 تا 20 برابر آسيايي‌ها و نژاد سياه ديده مي‌شود. خانم‌ها اغلب سه‌برابر آقايان درگير خال عروقي (همانژيوم) مي‌شوند. 30 درصد موارد ديگر از همان زمان تولد است و 70 درصد در طي اولين هفته‌هاي تولد ديده مي‌شود. در مواردي اين تومورهاي عروقي تک ضايعه‌اي هستند اما گاهي به شکل وسيع در قسمت جلدي و يا داخلي ديده مي‌شوند.
منظورتان از قسمت داخلي بدن چيست؟
گاهي مواقع اين تومورها در عروق اندام‌هاي داخلي مانند کبد به وجود مي‌آيند و اين سبب افزايش گردش خون عروقي و نارسايي قلب مي‌شود و موجب ناهنجاري‌هاي دايمي در نوزاد مي‌شود. اگر هم گرفتاري روي صورت باشد، در صورتي که پره‌هاي بيني، لب‌ها و گوش‌ها را درگير کند، ريسک بالاتري دارد و در صورتي که بخش بزرگي از پوست را گرفتار سازد، امکان وقوع ناهنجاري‌هاي سيستم قلب و عروق و يا اعصاب پديد مي‌آيد. بنابراين به خصوص براي همانژيوم‌هاي بزرگ بررسي‌هاي دقيق لازم است تا در صورت نشانگان خاص اقدامات درماني سريع صورت بگيرد.
چه درما‌ن‌هايي براي همانژيوم نوزادي داريد؟
بسيار متعددند، از جمله ليزرتراپي، برداشتن توده‌ها به وسيله جراحي، کورتيکواستروئيد خوراکي اينترفرون و کرايو – که ليزر در درمان همانژيوم کودک مفيد است و براي ضايعات در کودکي انتخاب اول است، البته باز هم بسته به مورد بيماري و علايم همراه روش درماني که انتخاب مي‌شود، متفاوت است.
کودکان هم به تلانژکتازي گرفتار مي‌شوند؟
بله، به طور مکرر دچار تلانژکتازي در صورت مي‌شوند که حتي مي‌تواند تا بزرگسالي ادامه داشته باشد اما به طور معمول تلانژکتازي اندام تحتاني در خانم‌ها شايع است و در اثر حاملگي يا به دليل ژنتيک آنها رخ مي‌دهد که شايد اشکال آبي‌رنگ آن را به خصوص ديده باشيد که البته قابل درمان است و چه ضايعه آبي رنگ و عميق باشد چه آبي رنگ و سطحي به درمان ليزر خوب جواب مي‌دهد. مطالعه‌اي که شده نشان مي‌دهد دو سوم بيماران 75 تا 100 درصد، بهبودي را پس از يک جلسه ليزر حاصل مي‌کنند و 80 درصد بهبودي را با سه جلسه ليزر در برخي ديگر مطالعات ديده‌ايم.
عارضه جانبي نمي‌دهد؟
بعد از درمان تيرگي موقتي در اثر تلانژکتازي داريم و يا ممکن است درد مختصري وجود داشته باشد که برطرف خواهد شد و البته درمان ديگري هم به نام اسکلروتراپي داريم که اولين خط درماني در تلانژکتازي وريدي پاها است و بايد بگويم نقايص درماني دارد که در هر بيمار وابسته به سايز و عمق ضايعه، درمان موثر را انتخاب مي‌کنيم تا به شبکه‌هاي تغذيه‌کننده عمقي‌تر آسيب نرسد.
امکان سرطاني شدن خال عروقي هست؟
رنگ خال‌ها اغلب آلبالويي و درخشان است و به ندرت قهوه‌اي تيره تا تقريبا مشکي هستند و اين مورد وقتي اتفاق مي‌افتد که يک پلاک دهانه رگ را ببندد. براي جداسازي و افتراق اين خال يا تومور بدخيم ملانوما بايد در صورت مشاهده چنين تغيير رنگي بررسي‌اش کنيم.
پي نوشت ها :
* متخصص پوست و مو
منبع:www.salamat.com
/م
