نوجواني؛ دوران ترس‌هاي نو

صفات ثانويه جنسي، نوجوانان را مي‌ترساند
 

بلوغ به معناي رسيدن و كامل شدن است و در اصطلاح به مرحله‌اي از رشد و تكامل در مسير زندگي هر فرد اطلاق مي‌شود كه به تغييرات خاص جسماني و توانايي باروري جنسي منجر مي‌شود. سن رسيدن به بلوغ متفاوت است. متخصصان اطفال آمريکا نوعي طبقه‌بندي کلي را مطرح مي‌کنند که براي ادامه مباحث ما در رابطه با دوره نوجواني مفيد است. به اين صورت که به سنين10 سالگي تا 14 سالگي در دخترها و به سنين 12 تا 15 سالگي در پسرها اوايل نوجواني مي‌گويند و به دو سال پس از آن اواسط نوجواني اطلاق مي‌کنند و ادامه اين سنين تا زمان شروع بزرگسالي را اواخر نوجواني مي‌گويند. اين تفاوت‌ها در سن بلوغ به همان اندازه كه مربوط به خود فرد است، به مسايل اجتماعي هم مربوط مي‌شود. در اين دوران تغيير ظاهر نوجوان موجب بروز نگراني‌هايي براي او مي‌شود که بيشتر ممکن است به علت بروز صفات ثانويه جنسي باشد.
درمرحله بعد از بلوغ، صفات ثانويه جنسي كاملا ظاهر شده‌ و اعضاي تناسلي و توليد مثل كامل مي‌شود. تغييرات ناگهاني و سريعي كه هنگام بلوغ اتفاق مي‌افتد موجب سراسيمه شدن، دستپاچگي و نگراني نوجوانان مي‌شود و در خيلي از موارد به بروز رفتارهاي ناهنجار و غير مطلوبي در آنان منجر مي‌شود.

بلوغ، دوره منفي‌گرايي
 

‌نوجوان در اوايل بلوغ دچار منفي بافي مي‌شود و نگرش و رفتاري منفي در پيش مي‌گيرد. جملاتي همچون «نه! خودم از پسش بر مي‌آيم»، «به من نگوييد چه كار بكنم و چه كار نكنم»، «كاري به كارم نداشته باشيد» در اين دوره به وفور شنيده مي‌شود. اين روش و كوشش جديدي است تا نوجوان به والدين و اطرافيان خود بگويد و بفهماند كه نوجوانان، افكار و رفتاري دارند كه مربوط به خودشان است. منفي بافي در واقع وسيله‌اي كلامي براي بيان خشم است چون در مراحل بلوغ (قبل از بلوغ، بلوغ جنسي و بعد از بلوغ) نوجوان با تغييرات و مشكلاتي مواجه مي‌شود، بايد والدين و يا آنان كه به نوجوان نزديك‌اند به آرامي و با توضيح كافي او را در جريان اين تغييرات قرار دهند.

آغاز نوجواني، شروع نگراني‌ها
 

دوران بلوغ که با اوايل نوجواني آغاز مي‌شود، دوران دگرگوني‌هاي عظيمي‌‌ است. در اين دوران نه تنها تغييرات جسمي‌‌مهمي‌‌در نوجوان پديد مي‌آيد بلکه دگرگوني‌هاي برجسته اجتماعي و رواني نيز در او ايجاد مي‌شود. بيشتر والدين از آشفتگي دوران بلوغ آگاه‌اند و دوران بلوغ را با احساساتي متناقض به خاطر مي‌آورند. مانند بهترين زمان يا بدترين زمان، سن دانايي يا سن ناداني، بهار اميد يا زمستان نااميدي که اين احساسات حاکي از فراز و نشيب‌هاي رفتاري و رواني يک نوجوان دارد. او گاهي شاداب، خوشحال، سرزنده و گاهي پژمرده، اندوهگين و ساکت است.

نگراني تازه
 

نوجوانان و جوانان به دليل تشديد انگيزه‌هاي جنسي و ترس شديد از نتايج فعاليت جنسي، نسبت به امورجنسي حساس هستند. اين حساسيت مفرط که با ترشح هورمون‌هاي جنسي توأم است تمايلات جنسي نوجوان را تشديد مي‌کند که بايد از طريق مشروع و قانوني با آن برخورد شود. مهم‌ترين نگراني‌هاي دوره اول بلوغ عبارت‌اند از: نگراني درباره عادي بودن، نگراني درباره خصايص جنسي، نگراني درباره قد، نگراني درباره وزن، نگراني درباره آلت تناسلي، نگراني درباره خصايص ثانوي جنسي (مثل رشد سينه در دختران، رشد ريش و سبيل در پسران) که در اين زمينه والدين و مربيان با دادن آگاهي‌هاي مناسب بايد منشأ اين نگراني‌ها را از نوجوان بزدايند.
يکي از بزرگ‌ترين نگراني‌هاي نوجوانان، نگراني از ظاهر خود است. تغيير در شکل بدن، رويش ناخواسته مو در برخي از نواحي بدن و جوش‌هاي صورت. هيچ شکي نيست که نوجوانان وقت زيادي را در جلوي آينه مي‌گذرانند. اگر نوجوانتان از آنچه در آينه مي‌بيند ناراضي است که در واقع عده کمي‌ در اين موقعيت راضي هستند، اين مساله مي‌تواند آسيبي به اعتماد بنفس او باشد. سعي کنيد از تمسخر ظاهر نوجوانتان خودداري کنيد حتي اگر قصد بدي نداشته باشيد و به‌ صورت غير جدي و ملايم آن را مطرح کرده باشيد. همچنين تمسخر چيزي که موجب نگراني نوجوانتان است، کاري خطاست حتي اگر آن مساله برايتان چيزي احمقانه و بي‌ارزش باشد. سعي‌کنيد به نوجوانتان توضيح دهيد که ساير افراد به ندرت متوجه جزيياتي مي‌شوند که خودمان متوجه آنها هستيم. هر قدر نوجوانتان در مورد خود احساس مطلوب‌تري داشته باشد، اعتماد به نفس بيشتري خواهد داشت و توانايي بيشتري براي رويارويي با اين مشکلات موقتي خواهد يافت.
منبع:www.salamat.com