عوامل سرطان‌زا را بهتر بشناسيد
نويسنده:دکتر حميد رضواني فوق‌تخصص هماتولوژي انکولوژي عضو هيات علمي دانشگاه علوم پزشکي شهيد بهشتي
مطالعاتِ انجام‌شده روي جمعيت‌هاي مهاجر با روش زندگي و عادات غذايي متفاوت نشان داده است که اکثر سرطان‌هاي تحت تاثير عوامل اتيولوژيک، محيطي هستند و در اين ميان، عوامل مداخله‌گري نظير سن از اهميت به‌سزايي برخوردارند.
تعيين اين که کدام عامل محيطي بيشترين سهم را در بروز سرطان به خود اختصاص مي‌دهد، مشخص است. موتاژن‌هاي ساده در غذا (از جمله، آن غذاهايي که به دنبال گرم کردن، پروتئين‌هايي توليد مي‌کنند) مي‌تواند با آسيب به DNA سلولي، موجبات بروز سرطان را فراهم کند. به بيان ساده‌تر، بايد گفت که در واقع، مهم‌ترين تاثير رژيم غذايي روي خطر بروز سرطان از طريق وزن بدن اعمال مي‌شود. وزن بيش از حد، چاقي و بي‌تحرکي نيز از ديگر عوامل مهم هستند. افزايش تجمع چربي در بدن، به خصوص افزايش اندازه دور مچ دست، عامل مهم پيش‌بيني‌کننده شيوع سرطان کولون در ميان زنان و مردان محسوب مي‌شود. همين‌طور، افزايش وزن بيش از 10 کيلوگرم که مي‌تواند با افزايش احتمال ابتلا به لنفوم و سرطان پستان پس از يائسگي همراه باشد. از طرفي، انجام فعاليت فيزيکي منظم همراه با کاهش وزن، باعث کاهش شيوع سرطان مي‌شود. يکي ديگر از عوامل خطرساز سرطان، مصرف الکل است که زمينه‌ساز بروز سرطان‌هاي کبد، مري، حفره دهان، حنجره و پستان است.
عوامل غذايي از قبيل افزايش چربي حيواني در رژيم غذايي نيز با افزايش احتمال بروز سرطان‌هايي نظير سرطان پستان، کولون و پروستات همراه است. مطالعات متعددي توانسته‌اند نشان دهند که افزايش مصرف چربي با افزايش بروز سرطان پستان همراه است؛ سرطاني که شايع‌ترين سرطان در زنان است. البته ارتباط افزايش مصرف چربي و افزايش خطر سرطان پروستات و کولون نيز در بعضي مطالعات نشان داده شده است. ساير سرطان‌هايي که همراهي آنها با افزايش چربي حيواني گزارش شده‌اند، عبارتند از: سرطان رحم، سرطان تخمدان و سرطان ريه(اگرچه مطالعات آينده‌نگر هنوز آن را تاييد نکرده‌اند.) از آنجا که ميوه‌ها و سبزيجات حاوي مقادير زيادي ويتامين C، فولات، کاروتن، پتاسيم و فيبر هستند، به نظر مي‌رسد مصرف اين مواد با کاهش بروز انواع سرطان همراه باشد. البته در برخي مطالعات انجام‌شده روي تعيين ارتباط کاهش بروز انواع سرطان، به خصوص کولون و معده و پستان و ريه با افزايش مصرف سبزي و ميوه‌جات، همراهي چندان زيادي يافت نشده است. در واقع، اطلاعات به‌دست‌آمده از مطالعات آينده‌نگر نشان داده‌اند که ارتباط معني‌داري بين غذاهاي غني از سبزي و ميوه با سرطان وجود ندارد؛ اگرچه افزايش مصرف فولات، خواص پيشگيرانه دارد. به هر جهت، به دليل وجود شواهد مستدل دال برکاهش بروز فشارخون بالا، بيماري قلبي و سکته با افزايش مصرف سبزيجات و ميوه، مصرف اين مواد جهت هرچه سالم‌تر کردن رژيم غذايي توصيه مي‌شود.
منبع:www.salamat.com
تعيين اين که کدام عامل محيطي بيشترين سهم را در بروز سرطان به خود اختصاص مي‌دهد، مشخص است. موتاژن‌هاي ساده در غذا (از جمله، آن غذاهايي که به دنبال گرم کردن، پروتئين‌هايي توليد مي‌کنند) مي‌تواند با آسيب به DNA سلولي، موجبات بروز سرطان را فراهم کند. به بيان ساده‌تر، بايد گفت که در واقع، مهم‌ترين تاثير رژيم غذايي روي خطر بروز سرطان از طريق وزن بدن اعمال مي‌شود. وزن بيش از حد، چاقي و بي‌تحرکي نيز از ديگر عوامل مهم هستند. افزايش تجمع چربي در بدن، به خصوص افزايش اندازه دور مچ دست، عامل مهم پيش‌بيني‌کننده شيوع سرطان کولون در ميان زنان و مردان محسوب مي‌شود. همين‌طور، افزايش وزن بيش از 10 کيلوگرم که مي‌تواند با افزايش احتمال ابتلا به لنفوم و سرطان پستان پس از يائسگي همراه باشد. از طرفي، انجام فعاليت فيزيکي منظم همراه با کاهش وزن، باعث کاهش شيوع سرطان مي‌شود. يکي ديگر از عوامل خطرساز سرطان، مصرف الکل است که زمينه‌ساز بروز سرطان‌هاي کبد، مري، حفره دهان، حنجره و پستان است.
عوامل غذايي از قبيل افزايش چربي حيواني در رژيم غذايي نيز با افزايش احتمال بروز سرطان‌هايي نظير سرطان پستان، کولون و پروستات همراه است. مطالعات متعددي توانسته‌اند نشان دهند که افزايش مصرف چربي با افزايش بروز سرطان پستان همراه است؛ سرطاني که شايع‌ترين سرطان در زنان است. البته ارتباط افزايش مصرف چربي و افزايش خطر سرطان پروستات و کولون نيز در بعضي مطالعات نشان داده شده است. ساير سرطان‌هايي که همراهي آنها با افزايش چربي حيواني گزارش شده‌اند، عبارتند از: سرطان رحم، سرطان تخمدان و سرطان ريه(اگرچه مطالعات آينده‌نگر هنوز آن را تاييد نکرده‌اند.) از آنجا که ميوه‌ها و سبزيجات حاوي مقادير زيادي ويتامين C، فولات، کاروتن، پتاسيم و فيبر هستند، به نظر مي‌رسد مصرف اين مواد با کاهش بروز انواع سرطان همراه باشد. البته در برخي مطالعات انجام‌شده روي تعيين ارتباط کاهش بروز انواع سرطان، به خصوص کولون و معده و پستان و ريه با افزايش مصرف سبزي و ميوه‌جات، همراهي چندان زيادي يافت نشده است. در واقع، اطلاعات به‌دست‌آمده از مطالعات آينده‌نگر نشان داده‌اند که ارتباط معني‌داري بين غذاهاي غني از سبزي و ميوه با سرطان وجود ندارد؛ اگرچه افزايش مصرف فولات، خواص پيشگيرانه دارد. به هر جهت، به دليل وجود شواهد مستدل دال برکاهش بروز فشارخون بالا، بيماري قلبي و سکته با افزايش مصرف سبزيجات و ميوه، مصرف اين مواد جهت هرچه سالم‌تر کردن رژيم غذايي توصيه مي‌شود.
منبع:www.salamat.com
