گفتگو با دکتر محسن خوش‌نيت
مصرف نامحدود محصولات ديابتي در قالب انواع مرباها، بيسكوييت‌ها، شيريني‌ها و نان‌هاي رژيمي از اشتباهات رايج ديابتي‌هاست؛ در حالي که وقتي مي‌گويند اين نان يا مربا يا بيسكوييت مخصوص ديابتي‌ها است، يعني فقط قند آن با يك نوع شيرين‌كننده مجاز و مصنوعي، جايگزين شده است و اين مجوزي براي مصرف آن نيست زيرا در آن مربا، فقط شكر با ماده‌اي ديگر جايگزين شده است اما ميوه‌اي كه در آن به كار برده شده چه‌طور؟ آيا قند آن را محاسبه مي‌كنيد؟ يا در مورد بيسكويت فقط شكرش جايگزين شده اما آرد، روغن و... چه‌طور؟ آيا آنها را به حساب مي‌آوريد؟ وقتي قرار باشد فرد ديابتي با خيال راحت از انواع موادغذايي كه عنوان رژيمي را يدك مي‌كشند، استفاده كند، بايد بداند چه خطراتي او را تهديد مي‌كند. در اين باره با دکتر محسن خوش‌نيت، فوق‌تخصص بيماري‌‌هاي غدد و متابوليسم و عضو هيات علمي دانشگاه علوم پزشکي تهران گفتگو کرده‌ايم که آن را مي‌خوانيد.
آقاي دکتر! مدتي است که بسياري از داروخانه‌ها و حتي سوپرمارکت‌ها محصولاتي را تحت‌عنوان محصولات ديابتي عرضه مي‌کنند. اين محصولات چه‌قدر قابل اعتماد هستند؟
در حال حاضر، موادغذايي و محصولات مربوط به بيماران ديابتي در بسياري از مغازه‌ها يافت مي‌شود و تعداد زيادي از بيماران از اين محصولات استقبال مي‌کنند. در ترکيب اين محصولات به جاي شکر از شيرين‌کننده‌هاي مصنوعي مانند ساخارين و آسپارتام استفاده مي‌کنند و در صورتي که اين محصولات استاندارد باشند، مي‌توان به آنها اعتماد کرد؛ البته به شرط اينکه در مصرف آنها نکاتي را لحاظ کرد.
چه نکاتي؟
بيماران ديابتي بايد دقت داشته باشند که اين محصولات رژيمي که در قالب شيريني، مربا، نان، بيسکوييت و ... عرضه مي‌شوند، داراي کالري هستند. به عبارت ديگر، هر چند که مصرف آنها مانند موادغذايي شيرين طبيعي موجب افزايش قندخون افراد ديابتي نمي‌شود اما مصرف زياد آنها کالري مصرفي روزانه آنها را مختل مي‌کند و همين افزايش کالري، افزايش قندخون ديابتي‌ها را به همراه دارد.
مکانيسم عمل شيرين‌کننده‌هاي مصنوعي موجود در محصولات ديابتي چگونه است که بيمار ديابتي با مصرف محدود آنها دچار مشکل نمي‌شود؟
ببينيد دستگاه گوارش ما هر نوع شکر و قند طبيعي را به مولکول‌هاي گلوکز تبديل مي‌کند و بدن اين گلوکز را جذب مي‌کند و به همين دليل است که ما بعد از غذا خوردن با افزايش قندخون مواجه‌ايم اما اين شيرين‌کننده‌هاي مصنوعي با وجود طعم شيريني که دارند به مولکول گلوکز تبديل نمي‌شوند و به همين دليل نيز موجب افزايش قندخون نمي‌شوند.اما باز هم تاکيد مي‌کنم که بيماران ديابتي هنگام مصرف اين محصولات بايد به دو نکته مهم توجه داشته باشند. اول اينکه اين محصولات مورد تاييد وزارت بهداشت باشد و دوم اينکه بيماران ديابتي بايد به ميزان کالري دريافتي روزانه خود توجه کامل داشته باشند و درباره مصرف اين محصولات حتما (تاکيد مي‌کنم حتما) با پزشک معالج‌شان مشورت کنند.
چرا تا اين حد روي استاندارد بودن اين محصولات تاکيد مي‌کنيد؟ مگر محصولات موجود در بازار استاندارد نيستند؟
در بعضي از مواقع ديده شده که محصولات تحت عنوان رژيمي يا ديابتي در فروشگاه‌هاي موسوم به فروشگاه‌هاي ديابتي عرضه مي‌شوند که استاندارد نيستند و در ترکيب آنها از همان شکر استفاده شده است و بسيار ديده شده که بيماران ديابتي با مصرف اين محصولات غيراستاندارد دچار افزايش قندخون شده‌اند. حتي بسياري از سايت‌هاي اينترنتي اقدام به عرضه محصولات ديابتي مي‌کنند که من به هيچ عنوان مصرف آنها را توصيه نمي‌کنم.
پس بنابراين افراد ديابتي بايد از کجا اين محصولات را تهيه کنند؟
منظور من اين نيست که همه محصولاتي که در فروشگاه‌هاي ديابتي عرضه مي‌شوند، غيراستاندارد هستند، بلکه توصيه مي‌کنم افراد براي خريد اين محصولات به سراغ فروشگاه‌هاي معتبر يا داروخانه‌ها بروند و هنگام خريد به برچسب تاييد وزارت بهداشت توجه داشته باشند و در صورتي که محصولي فاقد اين برچسب است، از خريد آن خودداري نمايند زيرا فهميدن اين نکته که آيا محصول موردنظر استاندارد هست يا نه، از عهده افراد خارج است و اين محصول بايد در آزمايش‌هاي تخصصي مورد ارزيابي قرار گيرد و به همين دليل است که توصيه مي‌شود افراد به برچسب تاييديه وزارت بهداشت ايران توجه کنند.
گاهي ديده شده که اطرافيان يک فرد ديابتي محصولات رژيمي را از خارج از کشور تهيه و به‌عنوان هديه به وي تقديم مي‌کنند. توصيه شما اين است که ديابتي‌ها اين محصولات را مصرف نکنند؟
قطعا مي‌گويم که خير، مصرف نکنند زيرا محصولات تقلبي کاملا مشابه با محصولات استاندارد با مارک‌هاي معروف در بازار سراسر دنيا در دسترس افراد قرار دارد که مصرف آنها مشکل‌آفرين است. مثلا شکرهاي ديابتي با برند «کاندرل» به وفور در بازار يافت مي‌شوند و اين در حالي است که تقلبي اين شکرها نيز در بازار موجود است و به همين دليل است که توصيه مي‌کنم مصرف هرگونه محصول ديابتي حتي با برند معتبر بدون تاييد وزارت بهداشت ممنوع است. البته من به شخصه با محصولات ديابتي چندان موافق نيستم.
چرا با اين محصولات مخالفيد؟
ببينيد؛ درست است که شيريني‌هاي ديابتي شکر ندارند و با شيرين‌کننده‌هاي مصنوعي شيرين شده‌اند اما حاوي انواع آرد و افزودني‌هاي ديگر هستند و در واقع به جاي شکر، کربوهيدرات دارند که اين کربوهيدرات حاوي کالري است و موجب افزايش قندخون مي‌شود. دقيقا مثل اين است که شما برنج و نان مي‌خوريد. در عين حال بعد از يک مدت کوتاه ذايقه فرد تغيير کرده و فرد به خوردن مواد شيرين عادت مي‌کند و به نوعي به مصرف موادقندي معتاد مي‌شود. اين ولع موجب مي‌شود که اگر هم شيريني ديابتي در اختيار او نبود، به سراغ شيريني‌هايي با قند و شکر طبيعي برود و با افزايش ميزان قندخون مواجه شود. بهترين شيوه اين است که فرد در کنار مصرف دارو از رژيم‌غذايي با ميزان کالري مشخص پيروي کند و به صورت تفريحي و نه دايم از محصولات ديابتي استفاده کند و براي مصرف اين محصولات محدوديت قايل شود.
منبع:www.salamat.com
