با اين سنگ هاي بي رحم چه کنيم؟
نويسنده:بهاره امير کلاني زير نظر دکتر سعيد حسيني
بروز سنگ هاي کليوي در کشورهاي توسعه يافته عمدتاً به علت مصرف زياد پروتئين حيواني و سديم به همراه رژيم غذايي کم فيبر مي باشد. سنگ هاي کلسيمي شايع ترين نوع سنگ هاي کليوي هستند.
رژيم درماني در سنگ هاي کليوي از نوع اگزالات کلسيم:
کلسيم: به نظرمي رسد دريافت بالاي کلسيم از طريق رژيم غذايي باعث کاهش احتمال بروز سنگ کليه مي شود، در صورتي که مصرف مکمل کلسيم خطر آن را بالا مي برد.
اگزالات: کنترل اگزالات رژيم مخصوصا براي افرادي که به تشکيل سنگ هاي اگزالات حساس هستند مفيد مي باشد.
امروزه 8 ماده غذايي در اين گونه رژيم ها حذف مي شوند. اين موارد شامل اسفناج، ريواس، چغندر، مغزها، شکلات، چاي، سبوس گندم و توت فرنگي مي باشند. ساير مواد غذايي حاوي اگزالات عبارتند از: قهوه، کولا، سبزيجات برگ سبز، برگ چغندر، جعفري، بادمجان، پيازچه، محصولات سويا (توفو) و سيب زميني شيرين. البته بايد توجه داشت که مصرف اين گروه محدود مي شود و به طور کامل حذف نمي شوند.
سديم: در موارد، دفع کلسيم زياد از ادرار، سديم رژيم غذايي به ميزان 3450- 2300 ميلي گرم در روز محدود مي شود. قابل ذکر است که 6 گرم نمک حاوي 2400 ميلي گرم سديم مي باشد.
پتاسيم: رژيم غذايي غني از پتاسيم تجويز مي شود زيرا ميزان کم پتاسيم رژيم غذايي منجر به افزايش دفع کلسيم و افزايش احتمال تشکيل سنگ هاي کلسيمي مي گردد.
پروتئين: دريافت متوسط پروتئين به ميزان 1-0/8 گرم به ازاي کيلوگرم وزن در روز تنظيم مي شود. مصرف پروتئين گياهي به پروتئين حيواني (غني از پورين) ارجحيت دارد.
کربوهيدرات: کربوهيدرات هاي ساه محدود مي شوند. زيرا موجب افزايش دفع کلسيم و اگزالات در ادرار و از طرفي موجب افزايش جذب کلسيم از روده مي گردند.
فيبر: فيبر رژيم غذايي در دستگاه گوارش با اگزالات پيوند شده و به ميزان قابل توجهي باعث کاهش سطح کلسيم و اگزالات در ادرار مي گردد.
مايعات: مصرف مايعات به ميزان 3 ليتر در روز توصيه مي شود.
در مورد بيماران بستري، از رژيم با باقي مانده اسيدي استفاده شود. مصرف مواد غذايي شامل زغال اخته، الو بخارا، گوشت و نان ادرار را اسيدي مي کند. همچنين آب زغا ل اخته جهت اسيدي کردن ادرار به ميزان 3 ليوان در روز توصيه مي شود. ويتامين B6 موجب کاهش توليد اگزالات به ميزان 50 درصد مي شود و در درمان مفيدمي باشد. بنابراين استفاده از منابع غني B6 مانند گوشت، غلات کامل و مغزها در رژيم غذايي اين بيماران مفيد است.
منبع:نشريه دنياي تغذيه - ش100
رژيم درماني در سنگ هاي کليوي از نوع اگزالات کلسيم:
کلسيم: به نظرمي رسد دريافت بالاي کلسيم از طريق رژيم غذايي باعث کاهش احتمال بروز سنگ کليه مي شود، در صورتي که مصرف مکمل کلسيم خطر آن را بالا مي برد.
اگزالات: کنترل اگزالات رژيم مخصوصا براي افرادي که به تشکيل سنگ هاي اگزالات حساس هستند مفيد مي باشد.
امروزه 8 ماده غذايي در اين گونه رژيم ها حذف مي شوند. اين موارد شامل اسفناج، ريواس، چغندر، مغزها، شکلات، چاي، سبوس گندم و توت فرنگي مي باشند. ساير مواد غذايي حاوي اگزالات عبارتند از: قهوه، کولا، سبزيجات برگ سبز، برگ چغندر، جعفري، بادمجان، پيازچه، محصولات سويا (توفو) و سيب زميني شيرين. البته بايد توجه داشت که مصرف اين گروه محدود مي شود و به طور کامل حذف نمي شوند.
سديم: در موارد، دفع کلسيم زياد از ادرار، سديم رژيم غذايي به ميزان 3450- 2300 ميلي گرم در روز محدود مي شود. قابل ذکر است که 6 گرم نمک حاوي 2400 ميلي گرم سديم مي باشد.
پتاسيم: رژيم غذايي غني از پتاسيم تجويز مي شود زيرا ميزان کم پتاسيم رژيم غذايي منجر به افزايش دفع کلسيم و افزايش احتمال تشکيل سنگ هاي کلسيمي مي گردد.
پروتئين: دريافت متوسط پروتئين به ميزان 1-0/8 گرم به ازاي کيلوگرم وزن در روز تنظيم مي شود. مصرف پروتئين گياهي به پروتئين حيواني (غني از پورين) ارجحيت دارد.
کربوهيدرات: کربوهيدرات هاي ساه محدود مي شوند. زيرا موجب افزايش دفع کلسيم و اگزالات در ادرار و از طرفي موجب افزايش جذب کلسيم از روده مي گردند.
فيبر: فيبر رژيم غذايي در دستگاه گوارش با اگزالات پيوند شده و به ميزان قابل توجهي باعث کاهش سطح کلسيم و اگزالات در ادرار مي گردد.
مايعات: مصرف مايعات به ميزان 3 ليتر در روز توصيه مي شود.
در مورد بيماران بستري، از رژيم با باقي مانده اسيدي استفاده شود. مصرف مواد غذايي شامل زغال اخته، الو بخارا، گوشت و نان ادرار را اسيدي مي کند. همچنين آب زغا ل اخته جهت اسيدي کردن ادرار به ميزان 3 ليوان در روز توصيه مي شود. ويتامين B6 موجب کاهش توليد اگزالات به ميزان 50 درصد مي شود و در درمان مفيدمي باشد. بنابراين استفاده از منابع غني B6 مانند گوشت، غلات کامل و مغزها در رژيم غذايي اين بيماران مفيد است.
منبع:نشريه دنياي تغذيه - ش100