استان بوشهر ( 2 )
▪ راه خورموج تا شهر اهرم به سمت شمال باختری به درازای ۳۰ كیلومتر و از همین راه به درازای ۵۲ كیلومتر تا بندر بوشهر ادامه دارد. در میان شهرهای استان؛ شهر بوشهر(مرکز استان) دارای فرودگاهی بین المللی است و پروازهای گوناگونی در آن انجام می شود. هم چنین از طریق لنج ها و كشتی ها از راه دریا نیز امكان دسترسی به این منطقه وجود دارد.
تپه های تاریخی زیادی از جمله تل خندق با معماری مربوط به دوره ساسانی و تل مرو واقع در نزدیکی کاخ هخامنشی در منطقه بوشهر وجود دارند که برای باستان شناسان و دانشجویان باستان شناسی قابل توجه است. از میان بناهای قدیمی منطقه؛ کاخ کورش مربوط به دوره کورش (بنیان گذار سلسله هخامنشی) و کاخ سنگ سیاه که آن هم از بناهای دوره هخامنشی است از اهمیت بیش تری برخوردار هستند. گوردختر - که گفته می شود آرامگاه دختر یا خواهر كوروش است- نیز از آرامگاه های مهم منطقه است.
كوشک اردشیر یکی دیگر از بناهای شهرستان دشتی است که بنای آن بسیار شبیه به كاخ اردشیر در فیروزآباد بوده و برج قلعه خورموج یكی از آثار شكوهمند تاریخی است که بقایای قلعه عظیم خورموج به شمار می آید. سبک معماری این بنا سلجوقی بوده و متاثر از سبک قلعه سازی دوره ساسانی بنا شده است. گورستان باستانی خارک نیز در تنگستان قرار دارد و به زرتشتیان منسوب است.
پل مشیر که بر روی رودخانه دالکی بنا شده مربوط به عهد قاجاریه است.
مسجد توحید (مسجد برازجانی ها)؛ از قدیمی ترین مساجد بوشهراست که بنای درخور توجهی دارد. امام زاده عبدالمهیمن نیز در شهر بوشهر واقع شده و گنبد آن از گچ بری های زیبایی برخوردار است. تزیینات درب و پنجره و شیشه های رنگی هشتی آن بر تلطیف نور و زیبایی بنا افزوده است. از میان اماکن متبرکه شهرستان دشتستان، بقعه شیخ منصور خزایی را که مربوط به دوره تیموریان است را می توان نام برد و بنای امام زاده میر ارم از مهم ترین بناهای تاریخی شهرستان دشتی به شمار می آید. مسجد بردستان که گمان می رود از بناهای قرون اولیه اسلامی باشد و امام زاده شاه محمد که در چند فرسخی شمال باختری دیر نزدیک محلی معروف به نام بردخون قرار گرفته؛ جزو بناهای مهم شهرستان دیر هستند. کلیسای بوشهر هم از اماکن زیبای استان است که متعلق به ارامنه گریگوری است.
خانه ها و عمارت های قدیمی بسیاری در استان بوشهر وجود دارند که برخی از آن ها عبارتند از: عمارت ملک که به صورت یک مجموعه ساختمانی و متعلق به یک قرن پیش است. عمارت گلشن که قدمت آن ۱۷۰ سال بوده و مجموعه حاج رییس که از پنج ساختمان تو در تو تشکیل شده و در اواسط دوره قاجاریه ساخته شده است.
از میان جاذبه های تاریخی تنگستان، خانه رییس علی دلواری در شهرستان تنگستان یادآور خاطرات فراموش نشدنی مبارزات آزادی خواهی هشتاد سال پیش است. قلعه نصوری را می توان مهم ترین جاذبه تاریخی شهرستان کنگان به حساب آورد. این بنا در بندر طاهری در کرانه خلیج فارس قرار داشته و متعلق به اوایل قاجاریه است. (جزییات توضیحی در مورد تمام بناهای یادشده به علاوه بناهای دیگر در هر شهرستان به صورت آیتم های جداگانه ای جهت اطلاع علاقه مندان آورده شده است
▪ جشن های بزرگ مذهبی در استان بوشهر
جشن میلاد حضرت محمد(ص)، جشن میلاد حضرت فاطمه(س) (روز مادر)، جشن میلاد حضرت علی (ع)( روز پدر)، جشن های بزرگ نیمه شعبان، روز میلاد حضرت امام زمان (عج )، مراسم های آغاز ماه مبارک رمضان و آداب گرفتن روزه و عید قربان، جشن بزرگ غدیر خم و تعیین حضرت علی(ع) به جانشینی حضرت رسول الله(ص)، جشن بزرگ بعثت حضرت محمد (ص) و جشن میلاد دیگر امامان معصوم (ع) از جمله جشن های مذهبی مهم استان بوشهر به شمار می آیند. جشن بزرگ عید فطر در استان بوشهر؛ عید تلخک یا عید مرده ها نامیده می شود.
در این روز كسانی كه عزیز از دست رفته دارند؛ مراسم فاتحه خوانی برگزار می كنند و مردم برای تسلیت به دیدن آن ها می روند. سحرگاهان بعد از گفتن اذان صبح روز عید فطر، مردم به زیارت اهل قبور می روند و بر قبر مرده های خود سفره می چینند و پس از بازگشت از قبرستان نماز عید خوانده می شود.
در میان جشن های ملی؛ جشن های عید نوروز مهم ترین و بزرگ ترین جشن ها به شمار می آیند. نخستین جشن ایرانی به نام نوروز از زمان پادشاهی جمشید مرسوم شد و در زمان های بعد، جشنها و آیینهای دیگری چون تیرگان، مهرگان، سده و غیره در فرهنگ ایران پدید آمدند. اعیاد ملی، مذهبی و محلی در استان بوشهر نزد همه پاس داشته می شوند. اقلیت های مذهبی استان بوشهر نیز می توانند جشن های مذهبی خود را به راحتی به جای آورند.
درمیان جشن های ملی؛ آیین های ویژه عید نوروز مهم ترین جشن ها به شمار می آیند. مردم استان بوشهر بر اساس رسوم رایج، این عید ملی را با شكوه هر چه تمام تر برگزار می كنند و برای آن اعتبار و احترام زیادی قائل هستند.
این مراسم در میان مردم بوشهر؛ با یک شیوه ولی آداب مختلف انجام می شود. در عین حال همه مردم بوشهر آمدن نوروز را به فال نیک می گیرند و چند روز به تحویل سال نو مانده نوعی شیرینی تهیه می کنند که به شیرین بیب گلی معروف است. بیش تر مردم بوشهر علاوه بر پختن شیرینی بیب گلی و شیرینی قراپیچ، شیرینی های دیگری نیز ار بازار تهیه می کنند و در تمام ایام جشن های نوروزی از مهمانان با انواع شیرینی ها پذیرایی می شود.
آیین های شب چهارشنبه سوری پیش از شروع جشن های نوروزی برگزار می شوند. در گذشته در بوشهر؛ آخرین شب چهارشنبه ماه صفر هر سال قمری را به منزله چهارشنبه سوری می دانسته اند. (به دلیل این كه ماه صفر و به ویژه روز ۱۳ آن را بسیار سنگین و بلاخیز قلمداد می كرده اند) بنابراین برای جان سالم به در بردن از نحوست ماه صفر و مخصوصا به خاطر آن كه نحوست آن ماه به ماه های بعد منتقل نشود و به همان ماه ختم شود به گونه زیر عمل می كرده اند:
در آخرین سه شنبه ماه صفر سه شنبه شب) به كنار دریا می رفته اند و پاهای خود را تا ساق در آب می زدند و ضمن این كه چند عدد سنگ به دورن آب پرتاب می كردند؛ می گفتند: درد و غمم در بیشو تو آو دریه بیشو
درد و غم من بیرون برود در آب دریا برودمضمون این خواسته با اعمال چهارشنبه سوری آخر سال خورشیدی كه آتش برافروخته می شود و از روی آن می پرند؛ می گویند: سرخی تواز من ... زردی من از تو یکی است.
هر گاه چهارشنبه سوری با فصل تابستان تقارن پیدا کند؛ معمولا" نوجوانان پسر و دختر در صبح چهارشنبه سوری راهی دریا می شوند و مراسم چهارشنبه سوری خود را با شنا كردن در آب دریا به جای می آورده اند.
امروزه همان مراسم چهارشنبه سوری که در کل کشور رایج است در این استان نیز برگزار می شود و آتش افروزی شب چهارشنبه سوری از آداب مردم این دیار است. بر اساس رسم آن ها شب چهارشنبه سوری نباید نفرینی صورت گیرد زیرا بر این باورند كه در روزهای آخر سال؛ جمعا ۱۹۹۹ قضا و بلا نازل می شود كه فقط ۹۹۹تای آن در این شب است. در استان بوشهر عصر چهارشنبه سوری كوزه نو یا كهنه ای را به خانه یا زمین می زنند تا بشكند و معتقدند كه قضا و بلاها را دور می ریزد.
مراسم زار(لیوا) که از آیین های شب چهارشنبه سوری است ریشه افریقایی دارد و گویا از طریق حبشه به این منطقه راه یافته است و برای فرد بیمار برگزار می شود. این رسم در شب چهارشنبه سوری برگزار می شود و در آن مردان و زنان لباس مخصوص می پوشند و عطر مخصوص این مراسم را نیز به خود می زنند و خود را برای مراسم آماده می كنند.
هفت روز قبل از اجرای مراسم معجون مخصوصی از گیاهان : كندرک،ریحان، گشنه، زعفران، هل، جوز و زبان جوجخ(نوعی گیاه) تهیه می کنند و بیمار را دور از چشم زنان و یا بالعكس اگر مریض زن باشد دور از چشم مردان نگه می دارند و از این معجون برتن بیمار می مالند و مقداری نیز به خورد او می دهند. این مراسم چندین شبانه روز ادامه دارد و شخص زار بعد از خلاص شدن از بیماری باید همیشه لباس تمیز و سفید بپوشد و خود را مرتب بشوید و معطر كند. در ضمن می نیز نباید بنوشد و هیچ كار خلافی انجام ندهد و به این صورت او برای همیشه در جرگه اهل هوا در می آید.
جشن های ازدواج در استان بوشهر دارای آداب و آیین های خاص خود است. در حال حاضر برخی از آن ها از بین رفته و به طور پراكنده در گوشه و كنار اجرا میشود و برخی دیگر با شكوه تمام مرسوم است. معمولاً خواستگاری توسط ریش سفید و یا بزرگ خانواده پدر یا مادر داماد انجام میشود. در این زمان خانواده عروس هم مدتی فرصت فكر كردن خواسته و بعد جواب نهایی را می دهند. البته در گذشته ازدواج اجباری و بیش تر درون همسری بود، ولی امروزه جوانان خود همسر آینده خویش را انتخاب میكنند و بعد خواستگاری انجام میشود. اگر داماد مورد قبول واقع نشود، خانواده عروس به بهانه این كه دختر را برای فامیل یا پسرعمو انتخاب كردهاند، جواب منفی میدهند.
شرط زدن مرحله بعد از خواستگاری است. چند نفر از افراد ریش سفید خانواده داماد پیش پدر عروس می آیند و بدین ترتیب شرایط نهایی طرفین مطرح می شود. در این نشست مهریه حاضر و غایب تعیین میشود. در گذشته ها مهریه پوست پیاز و یا بال پشه تعیین می شد. چون امكان جمعآوری این اقلام غیر ممكن بود، بدین ترتییب طلاق غیر ممكن می شد. در بعضی روستاها هنوز مبلغی به عنوان حق شیر یا شیر بها به مادر عروس میپردازند. بعد از تعیین این شرایط نوبت به نامزدی میرسد. بدین صورت یک دست لباس را همراه با حلقه و ساعت در حالی كه در پارچه سبز پیچاندهاند به عنوان نشان نامزدی به خانه عروس میبرند.
به مراسم بردن لباس عروس از طرف خانواده داماد به خانه عروس و نیز به مراسم بریدن پارچه لباس عروس و داماد رخت برون می گویند.خانواده داماد بعد از این كه لباس های عروس را تهیه كرده یک روز خوب مثل تولد ائمه اطهار (ع) یا شب های جمعه را تعیین كرده و لباسها را با هلهله و شادی به خانه عروس می برند. بردن لباسها معمولاً یك هفته قبل از عروسی انجام میشود تا عروس فرصت كافی برای دوختن آن ها را داشته باشد. دایه یا زن خیاط لباسها را یكییكی به مهمانان نشان میدهد در عوض این كار به وی هدایایی تقدیم میشود. قیچی زدن لباس عروس را باید یک زن خوشبخت و دولتمند (یعنی این كه شوهرش زن دوم نداشته باشد، دل سوخته نباشد، از شوهرش جدا نشده باشد) انجام دهد.
در گذشته لباسها را در سینی چیده و روی آن را روسری سبزی می كشیدهاند. در بعضی مناطق مثل بندر دیلم لباسهای داماد را نیز از خانه عروس طی مراسمی به خانه داماد می برند و به این كار تشریف میگویند.
دعوت از مردم برای شركت در جشن عروسی توسط دلاک یا دایه انجام میشد ولی امروزه توسط اقوام عروس و داماد صورت می گیرد. هنگام دعوت در ظروفی مقداری گلبرگ و گل محمدی ریخته و نقل و نبات نیز روی آن گذاشته، سپس با پارچه حریر سبز روی آن را پوشانده و به درب خانهها برای دعوتی میروند، صاحب خانه تعداد گلبرگ و نقل را برداشته و با ذكر دعای خیر و خوشبختی اعلام آمادگی برای حضور در جشن عروسی می نماید. به این عمل طلبون نیز گفته میشود. گل و نقل طلبون را جوانان دم بخت برای طلب مراد میخورند.
بعد از ظهر شب عروسی، داماد بعد از رفتن به حمام و پوشیدن لباس نو در حجلهای كه وسط حیاط داماد درست شده مینشیند. مردم با هلهله و شادی همراه با آوای نی انبان گرد داماد جمع می شوند. سلمانی محل پارچهای را دور گردن داماد می بندند و موی سر و صورت او را اصلاح میكند. مردم نیز پول و شیرینی روی سر داماد میریزند که به این مرام سرتراشون می گویند. هنگام سرتراشون دعایی خوانده میشود و مردم صلوات میدهند، در این مراسم مردم با شربت و شیرینی و آجیل پذیرایی می شوند.
حنابندان رسم دیگری است که معمولاً یك شب قبل از عروسی انجام می دهند. سلمانی محل، دست و پای داماد را در منزل وی حنا میبندد و سپس با یک پارچه حریر سبز رنگ می بندد. در همان ساعت؛ سلمانی زن در منزل عروس دست و پای عروس را حنا میبندد. هنگام حنابندان موسیقی محلی و رقص و پای كوبی اجرا میشود. در صبح حنابندان حلوای برنج و حلوای انگشت پیچ با نان محلی كه كنجد روی آن مالیده شده و به گرده مشهور است، به مردم میدهند. طریقه پخش حلوا به این صورت است كه حلواها را در كاسه و یا بشقاب چیده و در سینی بزرگی قرار می دهند، یكی از بستگان عروس و یا داماد سینی را روی سر گذاشته و به خانههای همسایه و فامیل میرود و حلوا را تقسیم میكنند.
این حلوا را صبح عروسی نیز پخش میكند.امروزه مراسم حنابندان به این صورت است كه یك برگ سبز درخت نارنج و یا یک اسكناس هزارتومانی را در دست های عروس و داماد گذاشته و روی آن حنا می گذارند. هنگام حنابندان این شعر خوانده میشود: "عروس حنا میبنده، طوق طلا می بنده، اگر حنا نباشد، دل به خدا می بنده"
ارسال مقاله توسط کاربر محترم سايت :mashhadizadeh
● جاذبه های طبیعی استان بوشهر
● جاذبه های تاریخی و معماری استان بوشهر
تپه های تاریخی زیادی از جمله تل خندق با معماری مربوط به دوره ساسانی و تل مرو واقع در نزدیکی کاخ هخامنشی در منطقه بوشهر وجود دارند که برای باستان شناسان و دانشجویان باستان شناسی قابل توجه است. از میان بناهای قدیمی منطقه؛ کاخ کورش مربوط به دوره کورش (بنیان گذار سلسله هخامنشی) و کاخ سنگ سیاه که آن هم از بناهای دوره هخامنشی است از اهمیت بیش تری برخوردار هستند. گوردختر - که گفته می شود آرامگاه دختر یا خواهر كوروش است- نیز از آرامگاه های مهم منطقه است.
كوشک اردشیر یکی دیگر از بناهای شهرستان دشتی است که بنای آن بسیار شبیه به كاخ اردشیر در فیروزآباد بوده و برج قلعه خورموج یكی از آثار شكوهمند تاریخی است که بقایای قلعه عظیم خورموج به شمار می آید. سبک معماری این بنا سلجوقی بوده و متاثر از سبک قلعه سازی دوره ساسانی بنا شده است. گورستان باستانی خارک نیز در تنگستان قرار دارد و به زرتشتیان منسوب است.
پل مشیر که بر روی رودخانه دالکی بنا شده مربوط به عهد قاجاریه است.
مسجد توحید (مسجد برازجانی ها)؛ از قدیمی ترین مساجد بوشهراست که بنای درخور توجهی دارد. امام زاده عبدالمهیمن نیز در شهر بوشهر واقع شده و گنبد آن از گچ بری های زیبایی برخوردار است. تزیینات درب و پنجره و شیشه های رنگی هشتی آن بر تلطیف نور و زیبایی بنا افزوده است. از میان اماکن متبرکه شهرستان دشتستان، بقعه شیخ منصور خزایی را که مربوط به دوره تیموریان است را می توان نام برد و بنای امام زاده میر ارم از مهم ترین بناهای تاریخی شهرستان دشتی به شمار می آید. مسجد بردستان که گمان می رود از بناهای قرون اولیه اسلامی باشد و امام زاده شاه محمد که در چند فرسخی شمال باختری دیر نزدیک محلی معروف به نام بردخون قرار گرفته؛ جزو بناهای مهم شهرستان دیر هستند. کلیسای بوشهر هم از اماکن زیبای استان است که متعلق به ارامنه گریگوری است.
خانه ها و عمارت های قدیمی بسیاری در استان بوشهر وجود دارند که برخی از آن ها عبارتند از: عمارت ملک که به صورت یک مجموعه ساختمانی و متعلق به یک قرن پیش است. عمارت گلشن که قدمت آن ۱۷۰ سال بوده و مجموعه حاج رییس که از پنج ساختمان تو در تو تشکیل شده و در اواسط دوره قاجاریه ساخته شده است.
از میان جاذبه های تاریخی تنگستان، خانه رییس علی دلواری در شهرستان تنگستان یادآور خاطرات فراموش نشدنی مبارزات آزادی خواهی هشتاد سال پیش است. قلعه نصوری را می توان مهم ترین جاذبه تاریخی شهرستان کنگان به حساب آورد. این بنا در بندر طاهری در کرانه خلیج فارس قرار داشته و متعلق به اوایل قاجاریه است. (جزییات توضیحی در مورد تمام بناهای یادشده به علاوه بناهای دیگر در هر شهرستان به صورت آیتم های جداگانه ای جهت اطلاع علاقه مندان آورده شده است
● جشن ها و آیین های استان بوشهر
▪ جشن های بزرگ مذهبی در استان بوشهر
جشن میلاد حضرت محمد(ص)، جشن میلاد حضرت فاطمه(س) (روز مادر)، جشن میلاد حضرت علی (ع)( روز پدر)، جشن های بزرگ نیمه شعبان، روز میلاد حضرت امام زمان (عج )، مراسم های آغاز ماه مبارک رمضان و آداب گرفتن روزه و عید قربان، جشن بزرگ غدیر خم و تعیین حضرت علی(ع) به جانشینی حضرت رسول الله(ص)، جشن بزرگ بعثت حضرت محمد (ص) و جشن میلاد دیگر امامان معصوم (ع) از جمله جشن های مذهبی مهم استان بوشهر به شمار می آیند. جشن بزرگ عید فطر در استان بوشهر؛ عید تلخک یا عید مرده ها نامیده می شود.
در این روز كسانی كه عزیز از دست رفته دارند؛ مراسم فاتحه خوانی برگزار می كنند و مردم برای تسلیت به دیدن آن ها می روند. سحرگاهان بعد از گفتن اذان صبح روز عید فطر، مردم به زیارت اهل قبور می روند و بر قبر مرده های خود سفره می چینند و پس از بازگشت از قبرستان نماز عید خوانده می شود.
در میان جشن های ملی؛ جشن های عید نوروز مهم ترین و بزرگ ترین جشن ها به شمار می آیند. نخستین جشن ایرانی به نام نوروز از زمان پادشاهی جمشید مرسوم شد و در زمان های بعد، جشنها و آیینهای دیگری چون تیرگان، مهرگان، سده و غیره در فرهنگ ایران پدید آمدند. اعیاد ملی، مذهبی و محلی در استان بوشهر نزد همه پاس داشته می شوند. اقلیت های مذهبی استان بوشهر نیز می توانند جشن های مذهبی خود را به راحتی به جای آورند.
درمیان جشن های ملی؛ آیین های ویژه عید نوروز مهم ترین جشن ها به شمار می آیند. مردم استان بوشهر بر اساس رسوم رایج، این عید ملی را با شكوه هر چه تمام تر برگزار می كنند و برای آن اعتبار و احترام زیادی قائل هستند.
این مراسم در میان مردم بوشهر؛ با یک شیوه ولی آداب مختلف انجام می شود. در عین حال همه مردم بوشهر آمدن نوروز را به فال نیک می گیرند و چند روز به تحویل سال نو مانده نوعی شیرینی تهیه می کنند که به شیرین بیب گلی معروف است. بیش تر مردم بوشهر علاوه بر پختن شیرینی بیب گلی و شیرینی قراپیچ، شیرینی های دیگری نیز ار بازار تهیه می کنند و در تمام ایام جشن های نوروزی از مهمانان با انواع شیرینی ها پذیرایی می شود.
آیین های شب چهارشنبه سوری پیش از شروع جشن های نوروزی برگزار می شوند. در گذشته در بوشهر؛ آخرین شب چهارشنبه ماه صفر هر سال قمری را به منزله چهارشنبه سوری می دانسته اند. (به دلیل این كه ماه صفر و به ویژه روز ۱۳ آن را بسیار سنگین و بلاخیز قلمداد می كرده اند) بنابراین برای جان سالم به در بردن از نحوست ماه صفر و مخصوصا به خاطر آن كه نحوست آن ماه به ماه های بعد منتقل نشود و به همان ماه ختم شود به گونه زیر عمل می كرده اند:
در آخرین سه شنبه ماه صفر سه شنبه شب) به كنار دریا می رفته اند و پاهای خود را تا ساق در آب می زدند و ضمن این كه چند عدد سنگ به دورن آب پرتاب می كردند؛ می گفتند: درد و غمم در بیشو تو آو دریه بیشو
درد و غم من بیرون برود در آب دریا برودمضمون این خواسته با اعمال چهارشنبه سوری آخر سال خورشیدی كه آتش برافروخته می شود و از روی آن می پرند؛ می گویند: سرخی تواز من ... زردی من از تو یکی است.
هر گاه چهارشنبه سوری با فصل تابستان تقارن پیدا کند؛ معمولا" نوجوانان پسر و دختر در صبح چهارشنبه سوری راهی دریا می شوند و مراسم چهارشنبه سوری خود را با شنا كردن در آب دریا به جای می آورده اند.
امروزه همان مراسم چهارشنبه سوری که در کل کشور رایج است در این استان نیز برگزار می شود و آتش افروزی شب چهارشنبه سوری از آداب مردم این دیار است. بر اساس رسم آن ها شب چهارشنبه سوری نباید نفرینی صورت گیرد زیرا بر این باورند كه در روزهای آخر سال؛ جمعا ۱۹۹۹ قضا و بلا نازل می شود كه فقط ۹۹۹تای آن در این شب است. در استان بوشهر عصر چهارشنبه سوری كوزه نو یا كهنه ای را به خانه یا زمین می زنند تا بشكند و معتقدند كه قضا و بلاها را دور می ریزد.
مراسم زار(لیوا) که از آیین های شب چهارشنبه سوری است ریشه افریقایی دارد و گویا از طریق حبشه به این منطقه راه یافته است و برای فرد بیمار برگزار می شود. این رسم در شب چهارشنبه سوری برگزار می شود و در آن مردان و زنان لباس مخصوص می پوشند و عطر مخصوص این مراسم را نیز به خود می زنند و خود را برای مراسم آماده می كنند.
هفت روز قبل از اجرای مراسم معجون مخصوصی از گیاهان : كندرک،ریحان، گشنه، زعفران، هل، جوز و زبان جوجخ(نوعی گیاه) تهیه می کنند و بیمار را دور از چشم زنان و یا بالعكس اگر مریض زن باشد دور از چشم مردان نگه می دارند و از این معجون برتن بیمار می مالند و مقداری نیز به خورد او می دهند. این مراسم چندین شبانه روز ادامه دارد و شخص زار بعد از خلاص شدن از بیماری باید همیشه لباس تمیز و سفید بپوشد و خود را مرتب بشوید و معطر كند. در ضمن می نیز نباید بنوشد و هیچ كار خلافی انجام ندهد و به این صورت او برای همیشه در جرگه اهل هوا در می آید.
جشن های ازدواج در استان بوشهر دارای آداب و آیین های خاص خود است. در حال حاضر برخی از آن ها از بین رفته و به طور پراكنده در گوشه و كنار اجرا میشود و برخی دیگر با شكوه تمام مرسوم است. معمولاً خواستگاری توسط ریش سفید و یا بزرگ خانواده پدر یا مادر داماد انجام میشود. در این زمان خانواده عروس هم مدتی فرصت فكر كردن خواسته و بعد جواب نهایی را می دهند. البته در گذشته ازدواج اجباری و بیش تر درون همسری بود، ولی امروزه جوانان خود همسر آینده خویش را انتخاب میكنند و بعد خواستگاری انجام میشود. اگر داماد مورد قبول واقع نشود، خانواده عروس به بهانه این كه دختر را برای فامیل یا پسرعمو انتخاب كردهاند، جواب منفی میدهند.
شرط زدن مرحله بعد از خواستگاری است. چند نفر از افراد ریش سفید خانواده داماد پیش پدر عروس می آیند و بدین ترتیب شرایط نهایی طرفین مطرح می شود. در این نشست مهریه حاضر و غایب تعیین میشود. در گذشته ها مهریه پوست پیاز و یا بال پشه تعیین می شد. چون امكان جمعآوری این اقلام غیر ممكن بود، بدین ترتییب طلاق غیر ممكن می شد. در بعضی روستاها هنوز مبلغی به عنوان حق شیر یا شیر بها به مادر عروس میپردازند. بعد از تعیین این شرایط نوبت به نامزدی میرسد. بدین صورت یک دست لباس را همراه با حلقه و ساعت در حالی كه در پارچه سبز پیچاندهاند به عنوان نشان نامزدی به خانه عروس میبرند.
به مراسم بردن لباس عروس از طرف خانواده داماد به خانه عروس و نیز به مراسم بریدن پارچه لباس عروس و داماد رخت برون می گویند.خانواده داماد بعد از این كه لباس های عروس را تهیه كرده یک روز خوب مثل تولد ائمه اطهار (ع) یا شب های جمعه را تعیین كرده و لباسها را با هلهله و شادی به خانه عروس می برند. بردن لباسها معمولاً یك هفته قبل از عروسی انجام میشود تا عروس فرصت كافی برای دوختن آن ها را داشته باشد. دایه یا زن خیاط لباسها را یكییكی به مهمانان نشان میدهد در عوض این كار به وی هدایایی تقدیم میشود. قیچی زدن لباس عروس را باید یک زن خوشبخت و دولتمند (یعنی این كه شوهرش زن دوم نداشته باشد، دل سوخته نباشد، از شوهرش جدا نشده باشد) انجام دهد.
در گذشته لباسها را در سینی چیده و روی آن را روسری سبزی می كشیدهاند. در بعضی مناطق مثل بندر دیلم لباسهای داماد را نیز از خانه عروس طی مراسمی به خانه داماد می برند و به این كار تشریف میگویند.
دعوت از مردم برای شركت در جشن عروسی توسط دلاک یا دایه انجام میشد ولی امروزه توسط اقوام عروس و داماد صورت می گیرد. هنگام دعوت در ظروفی مقداری گلبرگ و گل محمدی ریخته و نقل و نبات نیز روی آن گذاشته، سپس با پارچه حریر سبز روی آن را پوشانده و به درب خانهها برای دعوتی میروند، صاحب خانه تعداد گلبرگ و نقل را برداشته و با ذكر دعای خیر و خوشبختی اعلام آمادگی برای حضور در جشن عروسی می نماید. به این عمل طلبون نیز گفته میشود. گل و نقل طلبون را جوانان دم بخت برای طلب مراد میخورند.
بعد از ظهر شب عروسی، داماد بعد از رفتن به حمام و پوشیدن لباس نو در حجلهای كه وسط حیاط داماد درست شده مینشیند. مردم با هلهله و شادی همراه با آوای نی انبان گرد داماد جمع می شوند. سلمانی محل پارچهای را دور گردن داماد می بندند و موی سر و صورت او را اصلاح میكند. مردم نیز پول و شیرینی روی سر داماد میریزند که به این مرام سرتراشون می گویند. هنگام سرتراشون دعایی خوانده میشود و مردم صلوات میدهند، در این مراسم مردم با شربت و شیرینی و آجیل پذیرایی می شوند.
حنابندان رسم دیگری است که معمولاً یك شب قبل از عروسی انجام می دهند. سلمانی محل، دست و پای داماد را در منزل وی حنا میبندد و سپس با یک پارچه حریر سبز رنگ می بندد. در همان ساعت؛ سلمانی زن در منزل عروس دست و پای عروس را حنا میبندد. هنگام حنابندان موسیقی محلی و رقص و پای كوبی اجرا میشود. در صبح حنابندان حلوای برنج و حلوای انگشت پیچ با نان محلی كه كنجد روی آن مالیده شده و به گرده مشهور است، به مردم میدهند. طریقه پخش حلوا به این صورت است كه حلواها را در كاسه و یا بشقاب چیده و در سینی بزرگی قرار می دهند، یكی از بستگان عروس و یا داماد سینی را روی سر گذاشته و به خانههای همسایه و فامیل میرود و حلوا را تقسیم میكنند.
این حلوا را صبح عروسی نیز پخش میكند.امروزه مراسم حنابندان به این صورت است كه یك برگ سبز درخت نارنج و یا یک اسكناس هزارتومانی را در دست های عروس و داماد گذاشته و روی آن حنا می گذارند. هنگام حنابندان این شعر خوانده میشود: "عروس حنا میبنده، طوق طلا می بنده، اگر حنا نباشد، دل به خدا می بنده"
ارسال مقاله توسط کاربر محترم سايت :mashhadizadeh
