انار در روایات

اكثر محققين نوشته اند انار بومي ايران بوده و بتدريج در مناطق آسياي مركزي تا هيماليا، خاورميانه، آسياي صغير و حوزه مديترانه گسترش يافته است. پراكندگي وسيع انارهاي وحشي در سواحل درياي خزر و همچنين جنگلهاي جلگه اي و نفاط استپي مانند جنگلهاي غرب در لرستان، كردستان، چهارمحال بختياري، فارس، بلوچستان و در دامنه هاي جنوبي البرز، در دره هاي شرق و غرب منجيل و دره لوشان تائيدي بر اين مطلب ميباشد.
آنچه مسلم است كشت انار و بهره برداري از آن از زمان باستان متداول بوده است مثلا در كتب مذهبي آمده است (به نقل از دايرﺓالمعارف بريتانيكا) كه در آئين زرتشت نيز كشت و كار درخت انار در منازل امر نيكو محسوب ميگشته و همچنين در كتيبه هاي تخت جمشيد ميتوان كنده كاريهاي بزرگ انار را مشاهده كرد و اين خود نشانه شناخت ايرانيان از انار و كشت و كار آن است . چنانچه گفته شده است ايران اولين زادگاه انار و پس از آن در نواحي آسياي مركزي و به شمال افريقا و يونان راه يافته است. در كتب روم مربوط به سه قرن پيش از ميلاد مسيح نيز از انار و درخت آن نام برده شده است.
تئوفراستوس پدر گياهشناسي 300 سال قبل از ميلاد مسيح(ع) بر درخت انار شرح نگاشته.
بر حسب آنچه در انجيل آمده است حضرت سليمان باغي از انار داشته است. همچنين وقتي بني اسرائيل در بيابان برهوت سرگردان بوده اند، به خاطر از دست دادن آسايش خود در مصر غصه ميخوردند و آرزوي انارهاي خنك ميكردند.
انار در افسانه هاي باستان نزد بعضي از اقوام به جهت دانه هاي فراوانش بعنوان سمبل عاميانه ثروت و توليد شناخته مي شده است از اينرو در بعضي از نواحي تركيه هنوز هم تازه عروسان يك انار رسيده را در مراسم ازدواج به زمين ميكوبند تا بدانند چند دانه به بيرون پرتاب ميشود و آنرا نشانه تعداد فرزندان خود ميدانند.
همچنين انار در يونان باستان سمبل عشق و توليد شمرده ميشده، بنابر افسانه ها اين درخت از خون اوژستيس به وجود آمده، در بعضي نواحي آسياي باستان، گاهي بعنوان خداي جوان در حال مرگ بنام ريمون ناميده ميشده چنانچه اعراب نيز بدان رمان ميگويند.
گل انار براي كارتاژيها (فينيقيه ايها) جنبه تقدس داشته و با اين انگيزه از انار باغهايي را احداث نمودند.
هومر شاعر يوناني در قرن هفتم قبل از ميلاد از درخت انار در كتاب اديسه نام برده است و از آن درختي بعنوان درختي كه در باغهاي فريسه و فريجيه پرورش داده ميشده ياد كرده است.
يونانيان قديم بر اين عقيده اند كه آفرديت الهه عشق اين گياه را در يونان كاشته و وجود آن سبب گشايش و فراواني ميگردد.

انار در آيات و روايات:

جهان آفرينش سرشار از نشانه ها و آيات الهي است كه هر عقل سليم و هر ديده عبرت بيني را به شگفتي وا داشته و هر زبان حق گويي را به تحسين عظمت آفرينش وا ميدارد. نشانه هائي كه در عين سادگي ظاهري خودجهاني با شكوه با نظمي پيچيده هستند و انار نيز يكي از اين نشانه هاست به راستي جزيد بي مثال كدام نيرويي توان خلق چنين دانه هائي زيبا را دارد؟ و كدام دست هنرمندي توانايي چيدن اين دانه ها را با اينچنين نظم پيچيده اي در كنار هم دارد؟
و كدام نقاش چيره دستي ميتواند چنين رنگ بديعي خلق كند؟در قرآن كريم در سوره انعام آيات شريف 99 و 141 اشاراتي به اين ميوه بهشتي شده و همچنين در آيه 68 سوره الرحمن آورده شده :
فيها فكهه و نحل و رمان » در آن دو باغ ميوه بسيار خرما و انار استدر روايتي از قول حضرت امام صادق(ع) آورده كه رسول اكرم (ص) فرمودند:در هر انار دانه اي از بهشت است پس هر چه ميتوانيد انار بخوريد.
ائمه اطهار نيز در فرمايشات خود از انار به نيكي ياد كرده و از خواص آن سخن گفته اند. از اميرالمومنين علي (ع) روايت شده است كه فرمودند: انار را با پيه اش بخوريد كه معده را دباغي ميكند و همچنين فرمودند: كودكان خود را انار بخورانيد كه زودتر زبانشان باز ميشود. ايشان در جايي ديگر به ياران خود فرمودند: انار بوي بد دهان را برطرف ميكند و نفس را خوشبو ميسازد.
از امام باقر(ع) روايت شده كه فرمودند ميوه صدوبيست نوع است كه رأس همه آنها انار است.
در روايت ديگر آمده است كه امام صادق (ع) هر شب جمعه انار ميخوردند و نيز فرموده اند: به كودكان خود انار بخورانيد زيرا آنها را زودتر به جواني ميرساند. يكي از ياران امام صادق (ع) نقل ميكند كه حضرت فرمودند: ميخوش(ترش و شيرن) آن در معده سازگارتر است.امام موسي كاظم(ع) ميفرمايند: دود ساقه انار، حشرات را از بين ميبرد.از امام رضا(ع) همچنين نقل شده است كه خوردن انار شيرين، مرد را توانا و نيكو ميسازد.امام صادق(ع) نيز ميفرمايند: هر كسي در حال گرسنگي(ناشتا) انار بخورد، تا چهل روز قلب او را روشن ميسازد.
در زیر به روایاتی که از رسول خدا صلی الله علیه واله و ائمه طاهرین علیهم السلام در این باره آمده است توجه کنید :

مستدرك الوسائل عن كتاب التعريف :

رُوِيَ : لا يُقرَنُ بَينَ شَيءٍ مِنَ الفَواكِهِ إلاَّ العِنَبَ وَالرُّمّانَ ؛ فَإِنَّهُ قَد رُوِيَ : أنَّهُ لا بَأسَ أن يُقرَنَ بَينَ الحَبَّتَينِ مِنَ العِنَبِ وَالرُّمّانِ .
- به نقل از كتاب التعريف: روايت شده است كه هيچ دو ميوه‏اى را نبايد با هم خورد ، مگر انگور و انار را ؛ زيرا روايت شده است كه اشكال ندارد دانه‏هاى انگور و انار ، در كنار هم قرار داده شوند .
مستدرك الوسائل ، جلد 16 ، صفحه 327 ، حديث 20047 دانش نامه احاديث پزشكي : 2 / 138
************

رسول اللّه‏ صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :

الرُّمّانُ سَيِّدُ الفاكِهَةِ ، ومَن أكَلَ رُمّانَةً أغضَبَ شَيطانَهُ أربَعينَ صَباحا .
پيامبر خدا صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :
انار ، مِهتر همه ميوه‏هاست و هر كس يك انار بخورد ، چهل پگاه ، شيطان خويش را به خشم مى‏آورد .
المحاسن ، جلد 2 ، صفحه 359 ، حديث 2249 عن مسعدة بن زياد عن الإمام الصادق عن أبيه عليهماالسلام ، مكارم الأخلاق ، جلد 1 ، صفحه 370 ، حديث 1221 ، بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 163 ، حديث 43 دانش نامه احاديث پزشكي : 2 / 308
************

الإمام الصادق عليه‏السلام :

الفاكِهَةُ مِئَةٌ وعِشرونَ لَونا ، سَيِّدُهَا الرُّمّانُ .
امام صادق عليه‏السلام :
ميوه ، صد و بيست گونه است و مهتر همه آنها ، انار است .
الكافي ، جلد 6 ، صفحه 352 ، حديث 2 عن مسعدة بن زياد دانش نامه احاديث پزشكي : 2 / 308
************

عنه عليه‏السلام :

أربَعَةٌ يَعدِلنَ الطَّبائِعَ : الرُّمّانُ السّورانِيُّ ، والبُسرُ المَطبوخُ ، وَالبَنَفسَجُ ، وَالهِندَباءُ .
امام صادق عليه‏السلام :
چهار چيز ، طبع را اعتدال مى‏بخشد : انار سورانى ، خرماى نارس پخته‏شده ، بنفشه ، و كاسنى .
الخصال ، صفحه 249 ، حديث 113 ، روضة الواعظين ، صفحه 340 وفيه «السوادي» بدل «السُّوراني»، بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 221 ، حديث 1 وج 66 ، صفحه 124 ، حديث 1 ، دانش نامه احاديث پزشكي : 2 / 310 سورانى ، منسوب است به سورا : جايى در عراق در سرزمين بابل و نزديك حِلّه . ابراهيم بن نصر سورانى به همين جا نسبت داده مى‏شود (معجم البلدان : جلد 3 صفحه 278).
*************

مكارم الأخلاق عن زيد الشحّام :

كُنتُ عِندَ أبي عَبدِاللّه‏ِ عليه‏السلام فَدَعا بِالحَجّامِ ، فَقالَ لَهُ :
اِغسِل مَحاجِمَكَ وعَلِّقها ، ودَعا بِرُمّانَةٍ فَأَكَلَها ، فَلَمّا فَرَغَ مِنَ الحِجامَةِ دَعا بِرُمّانَةٍ اُخرى فَأَكَلَها ، وقالَ : هذا يُطفِئُ المِرارَ .
مكارم الأخلاق
- به نقل از زيد شحّام: نزد امام صادق عليه‏السلام بودم كه حجامتگرى را طلبيد . پس به او گفت : «ابزارهاى حجامت خود را بشوى و بياويز» و آن‏گاه ، انارى طلبيد و خورد .
چون حجامت را نيز به پايان برد ، انارى ديگر طلبيد و خورد و فرمود : «اين كار ، تلخه را فرو مى‏نشانَد» .
مكارم الأخلاق ، جلد 1 ، صفحه 170 ، حديث 494 ، بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 124 ، حديث 61 دانش نامه احاديث پزشكي : 2 / 312
*************

امام عسكرى عليه‏السلام :

كُلِ الرُّمّانَ بَعدَ الحِجامَةِ رُمّانا حُلوا ؛ فَإِنَّهُ يُسَكِّنُ الدَّمَ ، ويُصَفِّي الدَّمَ فِي الجَوفِ .
امام عسكرى عليه‏السلام :
پس از حجامت ، انار بخور ، انارى شيرين ؛ چرا كه خون را فرو مى‏نشاند و خون را در درون ، تصفيه مى‏كند .
***********

رسول اللّه‏ صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :

كُلُوا الرُّمّانَ بِقِشرِهِ ؛ فَإِنَّهُ دِباغُ البَطنِ .
پيامبر خدا صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :
انار را با پيه آن بخوريد ؛ چرا كه شست‏وشو دهنده معده است .
المحاسن ، جلد 2 ، صفحه 356 ، حديث 2236 ، بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 160 ، حديث 31 ، دانش نامه احاديث پزشكي : 2 / 316 پيه انار ، سپيدى‏اى است كه در درون انار است و دانه‏ها بر آن تعبيه شده است (لغت‏نامه دهخدا).
**************

الإمام عليّ عليه‏السلام :

كُلُوا الرُّمّانَ بِشَحمِهِ ؛ فَإِنَّهُ دِباغُ المَعِدَةِ ، وما مِن حَبَّةٍ استَقَرَّت في مَعِدَةِ امرِئٍ مُسلِمٍ إلاّ أنارَتها ونَفَتِ الشَّيطانَ وَالوَسوَسَةَ عَنها أربَعينَ صَباحاً .
امام على عليه‏السلام :
انار را با پيه آن بخوريد ؛ چرا كه معده را پاك مى‏كند . و هيچ دانه‏اى [از انار] در معده انسانى مسلمان ، جاى نمى‏گيرد ، مگر اين كه آن را روشن مى‏سازد و تا چه ل پگاه ، شيطان و وسوسه را از آن دور مى‏كند .
مكارم الأخلاق ، جلد 1 ، صفحه 369 ، حديث 1217 عن الإمام الصادق عليه‏السلام ، المحاسن ، جلد 2 ، صفحه 355 ، حديث 2231 عن النوفلي بإسناده وفيه «وأمرضت شيطان وسوستها» بدل «ونفت الشيطان والوسوسة عنها» ، طبّ الأئمّة لابني بسطام ، صفحه 136 عن إسماعيل بن جابر عن الإمام الصادق عن آبائه عنه عليهم‏السلام نحوه وفيه «وفي كلّ حبّة منها إذا استقرّت في المعدة حياة للقلب وإنارة للنفس» ، بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 156 ، حديث 8 ، دانش نامه احاديث پزشكي : 2 / 316 علاّمه مجلسى مى‏گويد : گويا نسبت «روشن ساختن» و «وسوسه» به معده ، مجاز است و مقصود اصلى ، روشن ساختن دل و همچنين وسوسه دل است، بدان اعتبار كه درستىِ دل و صلاح قلب ، وابسته به صلاح معده است (بحار الأنوار : جلد 66 صفحه 160).
***************

الإمام الصادق عليه‏السلام :

كُلُوا الرُّمّانَ بِشَحمِهِ ؛ فَإِنَّهُ يَدبَغُ المَعِدَةَ ، ويَزيدُ فِي الذِّهنِ .
امام صادق عليه‏السلام :
انار را با پيه آن بخوريد ؛ چرا كه معده را مى‏پالايد و ذهن را افزون مى‏كند .
الكافي ، جلد 6 ، صفحه 354 ، حديث 12 عن صالح بن عقبة ، المحاسن ، جلد 2 ، صفحه 356 ، حديث 2232 ، بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 160 ، حديث 27 دانش نامه احاديث پزشكي : 2 / 318
***************

الإمام الصادق عليه‏السلام :

مَن أكَلَ رُمّانَةً عَلَى الرِّيقِ ، أنارَت قَلبَهُ أربَعينَ يوَما .
امام صادق عليه‏السلام :
هر كس ناشتا انار بخورد ، [آن انار] ، قلبش را چهل روز روشن مى‏كند.
الكافي ، جلد 6 ، صفحه 354 ، حديث 11 ، المحاسن ، جلد 2 ، صفحه 357 ، حديث 2240 كلاهما عن هشام بن سالم ، بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 161 ، حديث 35 دانش نامه احاديث پزشكي : 1 / 230
***************

مكارم الأخلاق عن زيد الشحّام :

كُنتُ عِندَ أبي عَبدِاللّه‏ عليه‏السلام فَدَعا بِالحَجّامِ فَقالَ لَهُ : اِغسِل مَحاجِمَكَ وعَلِّقها . ودَعا بِرُمّانَةٍ فَأَكَلَها . فَلَمّا فَرَغَ مِنَ الحِجامَةِ دَعا بِرُمّانَةٍ اُخرى فَأَكَلَها ، وقالَ : هذا يُطفِئُ المِرارَ .
مكارم الأخلاق
- به نقل از زيد شحّام: نزد امام صادق عليه‏السلام بودم كه حجامتگرى را طلبيد . پس به او فرمود : «ابزارهاى حجامت خود را بشوى و بياويز» .
آن‏گاه ، انارى طلبيد و خورد . چون حجامت را به پايان برد ، انار ديگرى طلبيد و خورد و فرمود : «اين ، تلخه را فرو مى‏نشانَد» .
مكارم الأخلاق ، جلد 1 ، صفحه 170 ، حديث 494 ، بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 124 ، حديث 61 دانش نامه احاديث پزشكي
***************

رسول اللّه‏ صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :

الرُّمّانُ سَيِّدُ الفاكِهَةِ ، ومَن أكَلَ رُمّانَةً أغضَبَ شَيطانَهُ أربَعينَ صَباحا .
پيامبر خدا صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :
انار ، مِهتر همه ميوه‏هاست و هر كس يك انار بخورد ، چهل پگاه ، شيطان خويش را به خشم مى‏آورد .
المحاسن ، جلد 2 ، صفحه 359 ، حديث 2249 عن مسعدة بن زياد عن الإمام الصادق عن أبيه عليهماالسلام ، مكارم الأخلاق ، جلد 1 ، صفحه 370 ، حديث 1221 ، بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 163 ، حديث 43 دانش نامه احاديث پزشكي : 2 / 308
***************

رسول اللّه‏ صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :

مَن أكَلَ رُمّانَةً حَتّى يَستَتِمَّها ، نَوَّرَ اللّه‏ُ قَلبَهُ أربَعينَ لَيلَةً .
پيامبر خدا صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :
هر كس انارى را كامل بخورد ، خداوندْ قلب او را چهل شب ، نورانى مى‏دارد .
مكارم الأخلاق ، جلد 1 ، صفحه 371 ، حديث 1224 عن ، بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 165 ، حديث 50 دانش نامه احاديث پزشكي : 2 / 308
***************

رسول الله صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :

كُلُوا الرُّمّانَ ؛ فَلَيسَت مِنهُ حَبَّةٌ تَقَعُ فِي المَعِدَةِ إلاّ أنارَتِ القَلبَ ، وأخرَجَتِ الشَّيطانَ أربَعينَ يَوما .
پيامبر خدا صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم :
انار بخوريد ؛ زيرا هيچ دانه‏اى از آن در معده جاى نمى‏گيرد ، مگر اين كه چهل روز ، قلب را نورانى مى‏سازد و شيطان را برون مى‏راند .
عيون أخبار الرضا عليه‏السلام ، جلد 2 ، صفحه 35 ، حديث 80 عن أحمد بن عامر الطائي ، صحيفة الإمام الرضا عليه‏السلام ، صفحه 106 ، حديث 57 ، مكارم الأخلاق ، جلد 1 ، صفحه 371 ، حديث 1226 وفيهما «أخرست الشيطان» وكلّها عن الإمام الرضا عن آبائه عليهم‏السلام ، بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 154 ، حديث 1؛ كنز العمّال ، جلد 14 ، صفحه 187 ، حديث 38319 نقلاً عن عليّ بن الفرج الصقلي في فوائده عن أسد عن الإمام الصادق عن آبائه عليهم‏السلامعنه صلى‏ الله ‏عليه و ‏آله و سلّم نحوه دانش نامه احاديث پزشكي : 2 / 308
****************

عنه عليه‏السلام :

أربَعَةٌ يَعدِلنَ الطَّبائِعَ : الرُّمّانُ السّورانِيُّ ، والبُسرُ المَطبوخُ ، وَالبَنَفسَجُ ، وَالهِندَباءُ .
امام صادق عليه‏السلام :
چهار چيز ، طبع را اعتدال مى‏بخشد : انار سورانى ، خرماى نارس پخته‏شده ، بنفشه ، و كاسنى .
الخصال ، صفحه 249 ، حديث 113 ، روضة الواعظين ، صفحه 340 وفيه «السوادي» بدل «السُّوراني»، بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 221 ، حديث 1 وج 66 ، صفحه 124 ، حديث 1 ، دانش نامه احاديث پزشكي : 2 / 310 سورانى ، منسوب است به سورا : جايى در عراق در سرزمين بابل و نزديك حِلّه . ابراهيم بن نصر سورانى به همين جا نسبت داده مى‏شود (معجم البلدان : جلد 3 صفحه 278).
****************

الإمام الصادق عليه‏السلام :

مَن أكَلَ رُمّانا عِندَ مَنامِهِ فَهُوَ آمِنٌ في نَفسِهِ إلى أن يُصبِـحَ .
امام صادق عليه‏السلام :
هر كس در هنگام خفتن ، يك انار بخورد ، تا صبح ، جانش در امان است .
طبّ الأئمّة لابني بسطام ، صفحه 134 ، بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 164 ، حديث 49 دانش نامه احاديث پزشكي : 2 / 310
****************

عنه عليه‏السلام :

عَلَيكُم بِالرُّمّانِ ؛ فَإِنَّهُ لَم يَأكُلهُ جائِعٌ إلاّ أجزَأَهُ ، ولا شَبعانُ إلاّ أمرَأَهُ .
امام صادق عليه‏السلام :
بر شما باد انار ؛ چرا كه هيچ گرسنه‏اى آن را نمى‏خورد ، مگر اين كه وى را بسنده است و هيچ سيرى آن را نمى‏خورد ، مگر اين كه غذا را بر وى گوارا مى‏سازد .
الكافي ، جلد 6 ، صفحه 352 ، حديث 1 عن إبراهيم بن عبدالحميد دانش نامه احاديث پزشكي : 2 / 310
***************

عنه عليه‏السلام :

مَن أكَلَ الرُّمّانَ طَرَدَ عَنهُ شَيطانَ الوَسوَسَةِ .
امام صادق عليه‏السلام :
هر كس انار بخورد ، انار ، شيطانِ وسوسه را از او دور مى‏سازد .
المحاسن ، جلد 2 ، صفحه 359 ، حديث 2247 عن عبداللّه‏ بن سنان ، بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 163 ، حديث 41 دانش نامه احاديث پزشكي : 2 / 310
****************

الإمام الصادق عليه‏السلام :
 

كُلُوا الرُّمّانَ بِشَحمِهِ ؛ فَإِنَّهُ يَدبَغُ المَعِدَةَ ، ويَزيدُ في الذِّهنِ .
امام صادق عليه‏السلام :
انار را با پيه آن بخوريد؛ چرا كه معده را مى‏پالايد و ذهن را افزون مى‏كند.
الكافي ، جلد 6 ، صفحه 354 ، حديث 12 عن صالح بن عقبة ، المحاسن ، جلد 2 ، صفحه 356 ، حديث 2232 ، بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 160 ، حديث 27 ، دانش نامه احاديث پزشكي : 1 / 250 پيه انار ، سپيده‏اى است كه در درون انار است و دانه‏ها بر آن تعبيه شده‏اند (لغت‏نامه دهخدا) .
****************

الإمام الصادق عليه‏السلام :

كُلُوا الرُّمّانَ المُزَّ بِشَحمِهِ ؛ فَإِنَّهُ دِباغٌ لِلمَعِدَةِ .
امام صادق عليه‏السلام :
انار مَلَس را با پيه آن بخوريد ؛ چرا كه معده را پاك مى‏كند .
الكافي ، جلد 6 ، صفحه 354 ، حديث 13 عن ابن القدّاح ، المحاسن ، جلد 2 ، صفحه 356 ، حديث 2235 عن ابن القدّاح عن الإمام الصادق عن الإمام عليّ عليهماالسلام ، بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 160 ، حديث 30 دانش نامه احاديث پزشكي : 1 / 418
***************

الإمام الرضا عليه‏السلام :

مُصَّ مِنَ الرُّمّانِ الإِمليسِيَّ ؛ فَإِنَّهُ يُقَوِّي النَّفسَ ، ويُحيِي الدَّمَ .
امام رضا عليه‏السلام :
آب انار مَلَس بِمَك ؛ زيرا انسان را قوى مى‏كند و خون را زنده مى‏سازد .
في بحار الأنوار وبعض نسخ المصدر : «المُزّ» بدل «الإمليسي» . والمُزّ من الرمّان ما كان طعمُه بين حموضة وحلاوة (انظر لسان العرب ، جلد 5 ، صفحه 409) . قال العلاّمة المجلسي قدس‏سره : قال في القاموس : الإمليس - وبهاءٍ - : الفلاة ليس بها نبات ، والرمّان الأمليسي كأنّه منسوب إليه ، انتهى. والمعروف عندنا المَلَس - بالتحريك - وهو ما لا عَجَم [ أي نواة ] له (بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 123).طبّ الإمام الرضا عليه‏السلام ، صفحه 61 ، بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 320 ، دانش نامه احاديث پزشكي : 1 / 464 گفتنى است در بحار الأنوار و برخى از نسخ طبّ الإمام الرضا عليه‏السلام ، به جاى «الأمليسى (مَلَس) » ، عبارت «المزّ» آمده و انار مزّ ، انارى است كه طعمى ميان ترش و شيرين داشته باشد. علاّمه مجلسى ، در توضيح اين بخش از روايت مى‏گويد: در قاموس آمده است: «امليس ، بيابانى است كه در آن ، كشت صورت نگيرد . انار امليسى ، گويا به چنان جايى منسوب است» ، امّا از ديدگاه ما ، آنچه شناخته شده ، «مَلَس» است و آن ، به معناى انار بى‏دانه است (بحار الأنوار : جلد 62 صفحه 123).
***************

الكافي عن الوليد بن صَبيحٍ عن الإمام الصادق عليه‏السلام ، قال :

ذَكَرَ الرُّمّانَ الحُلوَ فَقالَ : المُزُّ أصلَحُ فِي البَطنِ .
الكافى
- به نقل از وليد بن صَبيح: امام صادق عليه‏السلام از انار شيرين ياد كرد و فرمود : «ترش و شيرين در شكم ، سازگارتر است» .
الكافي ، جلد 6 ، صفحه 354 ، حديث 14 ، المحاسن ، جلد 2 ، صفحه 356، حديث 2234 ، بحار الأنوار ، جلد 66، صفحه 160، حديث 29 دانش نامه احاديث پزشكي : 2 / 316
****************

الإمام الرضا عليه‏السلام :

اِمتَصِّ مِنَ الرُّمّانِ المُزِّ ؛ فَإِنَّهُ يُقَوِّي النَّفسَ ، ويُحيِي الدَّمَ .
امام رضا عليه‏السلام :
انار ترش و شيرين بمك ؛ چرا كه انسان را نيرو مى‏دهد و خون را زنده مى‏سازد .
بحار الأنوار ، جلد 62 ، صفحه 320 نقلاً عن طبّ الإمام الرضا عليه‏السلام ، صفحه 61 وفيه «الإمليسي» بدل «المُزّ» ، دانش نامه احاديث پزشكي : 2 / 316 در طبّ الإمام الرضا عليه‏السلام ، به جاى «المُزّ (ترش و شيرين)» ، واژه «الإمليسى (مَلَس)» آمده است .
***************

الإمام الصادق عليه‏السلام :

مَن أكَلَ رُمّانَةً عَلَى الرِّيقِ ، أنارَت قَلبَهُ أربَعينَ يوَما .
امام صادق عليه‏السلام :
هر كس ناشتا انار بخورد ، [آن انار] ، قلبش را چهل روز روشن مى‏كند.
الكافي ، جلد 6 ، صفحه 354 ، حديث 11 ، المحاسن ، جلد 2 ، صفحه 357 ، حديث 2240 كلاهما عن هشام بن سالم ، بحار الأنوار ، جلد 66 ، صفحه 161 ، حديث 35 دانش نامه احاديث پزشكي : 1 / 230
منبع:www.anar-iran.ir
/ع