اين شكارگاه امن!

آدم ها در ارتباط اينترنتي خيلي راحت‌تر از دنياي واقعي حقيقت را وارونه مي كنند.
همه پيچيدگي هايي را كه يك رابطه در حال شكل گرفتن در خودش دارد در ذهنتان تجسم كنيد. حالا همه اين پيچيدگيها را ضرب كنيد در ابهامي كه در دنياي مجازي وجود دارد. حاصلش چه مي شود؟ معلوم است، آش شله قلمكاري كه بايد براي خوردنش مهارتهاي ويژه اي كه بعيد است در زندگي افرادي كه در معرض اين ارتباطات قرار دارند وجود داشته باشد. بنابراين حتي اگر هيچ سياه نمايي‌اي هم دركارنباشد و نخواهيم همين طور بيخود و بي جهت بگوييم ارتباطات اينترنتي چيز است و اينها،تصوراين آش قلمكار يادآوري مي كند كه بايد مراقب بود.

قابليت انتخاب دارد
 

برگ برنده اينترنت قابليت جست وجويي است كه در آن وجود دارد و هيچ تكنولوژي ديگري هم نمي شود مطابقش را پيدا كرد. شوخي نيست،جست وجوي هر چيزي كه در گذشته به ساعتها زمان و انرژي نياز داشت امروز به كمك اينترنت در چند لحظه كوتاه امكان پذيراست؛ قابليت جستجويي كه هم مي تواند در جهت مثبت است استفاده شود و هم در جهت منفي. در مورد دوستيها و ارتباطات اينترنتي هم وضعيت به همين شكل است. اينترنت قابليت انتخاب را براي افراد تا حد غير قابل پيش بيني افزايش مي دهد امكان بالاي انتخاب هم آنقدر وسوسه كننده و دوست داشتني است كه خيلي از آدمها ترجيح مي دهند به خاطر آن، چشمشان را به روي خطراتي كه وجود دارد، ببندند.

شما كجا را انتخاب مي كني؟
 

اينكه در ارتباط اينترنتي نمي شود طرف مقابل را خوب شناخت يا نمي شود نقاط ضعف و قدرتش را فهميد مساله اصلي است. اين نگاه كاملاً خوشبينانه قضيه است كه فكر كنيم يك آدم خوبي آن طرف نشسته و ما از طريق چت و سايتهاي اجتماعي و... مي توانيم كشفش كنيم. واقعيت قضيه اين است كه آدمهاي خوب در اين ارتباطات از مصاديق بارز «يافت مي نشوند، گشته ايم ما» هستند. اما در عوض تا دلتان بخواهد آدمهايي كه با ضعفهاي متعدد شخصيتي دست و پنجه نرم مي كنند و در دنياي اينترنت از سر وكول هم بالا مي روند. دنياي مجازي مكان امني براي شكارچي هاست.اصلاً خودتان را بگذاريد جاي يك شكارچي.اگرقصد شكار جديد داشته باشيد ازبين گزينه هايي مثل خيابان، محل اقامت و پارك محله و مهماني فاميلي و اينترنت،كدام را انتخاب مي كنيد؟ شكارچي عاقل مي گويد اينترنت. به خاطر همين هم هست كه اين فضاها پر است از آدمهايي كه با شخصيتهاي مجازي ويترينهاي خوش رنگ و لعاب دراينترنت مي چرخند و اين شكارگاه امن را با هيچ كجا عوض نمي كنند.ازطرفي ديگر، امكان بالاي خيانت در دوستي‌هاي اينترنتي يكي ديگرازآسيبهايي است كه به افراد مي رسد؛فضايي كه در‌آن هم مي شود به راحتي خيانت كرد و هم درصد وفاداري كسي را تخمين زد؛ رفتارهايي كه به تدريج باعث بروز وسواس و بي اعتمادي مي شوند.

راننده اين راه نيستي، نرو!
 

البته اينطوري هم نيست كه همه طرفهاي ارتباطات اينترنتي دچاربيماري بوده و آدمهاي خطرناكي باشند.درميان كساني كه براي آغاز يك رابطه،اينترنت را انتخاب مي كنند هم ممكن است آدمهاي منطقي،سالم و باسوادي پيدا شوند. اما مساله اين است كه براي شناختن اين آدمها ازآن يكي ها كه اتفاقاً تعدادشان هم خيلي زياد است به يك دنيا تجربه و تبحر و آدم شناسي و روانشناسي احتياج است؛علومي كه به هر حال در وجود همه آدمها جمع نشده‌اند و بدون آنها هم نمي شود انتظار داشت كه يك رابطه اينترنتي آن هم از نوع بلند مدتش به جاهاي خوبي ختم شود؛بويژه كه تجربه ثابت كرده حتي در ارتباطهاي تلفني هم در صد خطا در شناخت خيلي بالاست؛ارتباطي كه در‌آن افراد صداي هم را مي شنوند و خيلي از احساسات و مهارتهاي رفتاري‌شان را به نمايش مي گذارند و بديهي است كه در ارتباطات اينترنتي در صد اين خطا در شناخت تا ده برابربيشتر مي شود.زماني كه شما حتي مطلبي را كه طرف مقابلتان نوشته است،با لحن خودتان مي خوانيد و اشتباه از همين لحظه شروع شده و مدام بزرگ‌تر و بزرگ‌تر مي‌شود.

چرا واقعي‌اش نمي كنيد؟
 

نامه پراكني‌هاي از راه دور هم از آنهايي بوده كه ازقديم پل مي زده اند روي ارتباطهاي چهره به چهره.البته اين ارتباطات به خاطر مشكلات هميشگي پست و چاپارو اينها خيلي هم دوام نمي آورده اند اما به هر ترتيب آن حس ماجراجويي را در آدمها زنده مي كرده اند.الان هم ارتباطات اينترنتي فرزند به روز شده همان نامه پراكني‌هاست. ارتباطاتي كه به ندرت انواع مثبت آنها هم مشاهده شده است.اما در بيشتر مواقع به شكستهاي سختي منجر شده‌اند؛شكستهايي كه حتي پس از شروع يك رابطه مي شود به سادگي جلوي آن را گرفت. راهش هم خيلي ساده است. تبديل ارتباط اينترنتي به يك ارتباط واقعي در دنياي واقعي.

پي نوشت ها :
 

* مدرس دانشگاه

منبع:نشريه همشهري جوان، ش261
/ع