آغازگر نبرد و رهايي عراق
گفت و گو با سيد حسين الشامي
سيدحسين الشامي در حالي به دو راه فوق اشاره مي کند که تأکيدي خاص بر اين دارد که عاقل کسي است که از ميان دو شر، آسان ترين آنها را برگزيند و مي گويد که اين انتخاب فعلي رهبري مبارزات عراق سنجيده ترين راهي است که مي تواند آثار سوء کمتري داشته باشد و اين همان چيزي است که بسياري از رسانه ها و شبکه هاي ماهواره اي درک درستي از آن ندارند و از همين رو موجب رنجش مردم عراق مي شوند.وي که مردم عراق را مردمي شجاع، دانا و توانا براي مقاومت در برابر ظلم مي داند،به فرازهايي از دوران بودنش درکنار شهيد محراب، شهید آیت الله سید محمد باقر حکیم و شرايط فعلي عراق اشاره مي کند .
سرتاسر حيات ايشان سرشار از دستاوردهاي بزرگ و موضع گيري هاي اصولي است، و حيات او را مي توان به دو بخش تقسيم کرد:
بخش اول: جوانب علمي و فکري شهيد را تشکيل مي دهد. او يکي از شاگردان برجسته شهيد سيدمحمدباقر صدر بود و مراحل سطوح وبحث خارج فقه را در کلاس هاي درس ايشان فراگرفت. شهيد حکيم پس از پايان تحصيلات عالي خود به تدريس طلاب حوزه علميه روي آورد و مرحله سطح را در حوزه علميه و علوم قران را بيش از 10سال در دانشکده اصول دين بغداد تدريس کرد. آقاي حکيم از نظر علمي يکي از انديشمندان توانا به شمار مي رفت و ازآيت الله العظمي شيخ مرتضي آل ياسين و برخي علماي حوزه علميه نجف اشرف مجوز اجتهاد دريافت کرد.
بخش دوم:جوانب اجتماعي و سياسي حيات شهيد سيدمحمدباقر حکيم را تشکيل مي دهد. در اين زمينه او نقش کانال ارتباطي ميان پدرش آيت الله العظمي سيدمحسن حکيم مرجع تقليد وقت شيعيان جهان، با ساير جنبش هاي اسلامي را داشت.او با همکاري گروهي از روحانيون حوزه علميه نجف اشرف همچون شهيد سيدمحمدباقر صدر، علامه سيدمرتضي عسکري و برادرش سيدمهدي حکيم حزب الدعوه اسلامي را تأسيس کرد.علاوه براين چهار نفر، تعدادي از فرهيختگان مکتبي،هسته اوليه حزب الدعوه را تشکيل دادند.
آقاي سيدمحمدباقرحکيم از نظر اجتماعي و سياسي بازو و پشتيبان آيت الله شهيد صدر بود. در همين حال در مسائل فرهنگي و سياسي و اجتماعي به مرجعيت پدرش سيدمحسن حکيم کمک مي کرد.
آقاي حکيم در جريان فعاليت هاي سياسي و مبارزاتي چند بار بازداشت شد. مأموران امنيتي حزب بعث او را در زندان ابوغريب به طرز وحشيانه شکنجه کردند. به ياد دارم هنگامي که همراه گروه شهيد شيخ عارف البصري در سال 1974 در زندان ابوغريب زنداني بودم و به حبس ابد محکوم شده و تا سال 1977 در زندان به سر مي بردم. درآن سال گروهي را آوردند که گروه انتفاضه ماه صفرناميده مي شدند. اين گروه آيين راهپيمايي عزاداران اربعين امام حسين(ع) از شهرنجف اشرف تا کربلا را رهبري مي کردند.آقاي سيدمحمدباقر حکيم يکي از افراد اين گروه بود که به حبس ابد محکوم شد.درزندان دوباره هم سلول شديم، و آنگاه در يک روز در تاريخ 1978/7/17 بر اثراعلام عفو عمومي آزاد شديم، بنابراين،آيت الله سيدمحمدباقر حکيم در حيات سياسي اش دستاوردهاي شرافتمندانه و ارزشمند بسيار دارد. تاريخچه مبارزات او بر ضد رژيم حزب بعث طولاني است. او يکي ازمعدود کساني بود که زودهنگام به خطر طرح هاي حزب بعث در عراق پي برد، و آن خطر را تشخيص داد.
آيت الله شهيد سيدمحمدباقر حکيم، مهم ترين دوران حيات سياسي خود را در تبعيد پشت سرگذاشت. او در ماه سپتامبر سال 1980 از عراق به سوريه هجرت کرد و پس از توقف چند ماهه در دمشق به ايران آمد. در ايران مسئوليت رهبري جنبش اسلامي عراق را برعهده گرفت و دو سال بعد مجلس اعلاي انقلاب اسلامي عراق را تأسيس کرد و تا زمان شهادت رياست آن را عهده دار بود. شهيد محراب آيت الله حکيم در زمينه هاي فکر و انديشه و فرهنگ و سياست و جهاد نيز فعاليت هايي گسترده داشت.
اين درحالي است که شهيد سيدمحمدباقر صدر درزمينه تشکيل حکومت اسلامي، و تدوين قانون اساسي اسلامي و تأسيس جنبش اسلامي، طرح جامع و فراگير ارائه داد. مکتب شهيد صدر، مکتب انقلابي است. او در صدد شکل دهي نخبگان آگاه و توانمند به منظوردگرگوني همه جانبه وضع موجود، و ايجاد جامعه متحول برآمد. بنابراين، مي توان گفت که آن دو مکتب مکمل يکديگر بوده اند، و در راستاي هماهنگي و انسجام تکاملي گام برمي داشتند. شهيد صدر پرورش يافته مکتب آيت الله سيدمحسن حکيم و منعکس کننده ديدگاه هاي او بوده است. اما،اين توفيق را داشت که پس از تصدي امورمرجعيت در پي ارتحال آيت الله حکيم، حرکتش را با جهش و پيشگامي آغاز نمود، و طرح فراگير و همه جانبه به مردم ارائه داد که تشکيل حکومت اسلامي، مهم ترين محورهاي اين طرح است.
ما در برابر ناآگاهي ها و عدم درک صحيح مسائل از سوي مطبوعات و شبکه هاي ماهواره اي همچون الجزيره و العربيه رنج مي بريم. اين شبکه ها ادعا مي کنند که مردم عراق توانايي مقاومت در برابر اشغالگران را ندارند.
ما دو راه بيشتر در پيش رو نداشتيم . افرادي نبوديم که خير و شر را تشخيص ندهيم. عاقل کسي است که از ميان دو شر آسان ترين آن را انتخاب مي کند. اوضاع کنوني عراق بهتراز اوضاع دوران حکومت صدام است. او مي کوشيد اسلام را ريشه کن کند. درصدد بود مکتب اهل بيت را ريشه کن کند. حوزه هاي علميه نجف اشرف و ساير شهرهاي عراق را مستأصل کرد. اکنون نبرد و مبارزه مان شکلي ديگر به خود گرفته است. نبرد بازسازي عراق، ما اين نبرد را تا رهايي آن را از اشغال امريکا ادامه مي دهيم.
منبع: ماهنامه شاهد یاران، شماره42-41
درآمد
سيدحسين الشامي در حالي به دو راه فوق اشاره مي کند که تأکيدي خاص بر اين دارد که عاقل کسي است که از ميان دو شر، آسان ترين آنها را برگزيند و مي گويد که اين انتخاب فعلي رهبري مبارزات عراق سنجيده ترين راهي است که مي تواند آثار سوء کمتري داشته باشد و اين همان چيزي است که بسياري از رسانه ها و شبکه هاي ماهواره اي درک درستي از آن ندارند و از همين رو موجب رنجش مردم عراق مي شوند.وي که مردم عراق را مردمي شجاع، دانا و توانا براي مقاومت در برابر ظلم مي داند،به فرازهايي از دوران بودنش درکنار شهيد محراب، شهید آیت الله سید محمد باقر حکیم و شرايط فعلي عراق اشاره مي کند .
چگونه و چه زماني با شهيد سيد محمد باقر حکيم آشنا شديد؟
سرتاسر حيات ايشان سرشار از دستاوردهاي بزرگ و موضع گيري هاي اصولي است، و حيات او را مي توان به دو بخش تقسيم کرد:
بخش اول: جوانب علمي و فکري شهيد را تشکيل مي دهد. او يکي از شاگردان برجسته شهيد سيدمحمدباقر صدر بود و مراحل سطوح وبحث خارج فقه را در کلاس هاي درس ايشان فراگرفت. شهيد حکيم پس از پايان تحصيلات عالي خود به تدريس طلاب حوزه علميه روي آورد و مرحله سطح را در حوزه علميه و علوم قران را بيش از 10سال در دانشکده اصول دين بغداد تدريس کرد. آقاي حکيم از نظر علمي يکي از انديشمندان توانا به شمار مي رفت و ازآيت الله العظمي شيخ مرتضي آل ياسين و برخي علماي حوزه علميه نجف اشرف مجوز اجتهاد دريافت کرد.
بخش دوم:جوانب اجتماعي و سياسي حيات شهيد سيدمحمدباقر حکيم را تشکيل مي دهد. در اين زمينه او نقش کانال ارتباطي ميان پدرش آيت الله العظمي سيدمحسن حکيم مرجع تقليد وقت شيعيان جهان، با ساير جنبش هاي اسلامي را داشت.او با همکاري گروهي از روحانيون حوزه علميه نجف اشرف همچون شهيد سيدمحمدباقر صدر، علامه سيدمرتضي عسکري و برادرش سيدمهدي حکيم حزب الدعوه اسلامي را تأسيس کرد.علاوه براين چهار نفر، تعدادي از فرهيختگان مکتبي،هسته اوليه حزب الدعوه را تشکيل دادند.
آقاي سيدمحمدباقرحکيم از نظر اجتماعي و سياسي بازو و پشتيبان آيت الله شهيد صدر بود. در همين حال در مسائل فرهنگي و سياسي و اجتماعي به مرجعيت پدرش سيدمحسن حکيم کمک مي کرد.
حضرتعالي در چه زمينه هايي با شهيد سيدمحمدباقرحکيم همکاري داشتيد؟
آقاي حکيم در جريان فعاليت هاي سياسي و مبارزاتي چند بار بازداشت شد. مأموران امنيتي حزب بعث او را در زندان ابوغريب به طرز وحشيانه شکنجه کردند. به ياد دارم هنگامي که همراه گروه شهيد شيخ عارف البصري در سال 1974 در زندان ابوغريب زنداني بودم و به حبس ابد محکوم شده و تا سال 1977 در زندان به سر مي بردم. درآن سال گروهي را آوردند که گروه انتفاضه ماه صفرناميده مي شدند. اين گروه آيين راهپيمايي عزاداران اربعين امام حسين(ع) از شهرنجف اشرف تا کربلا را رهبري مي کردند.آقاي سيدمحمدباقر حکيم يکي از افراد اين گروه بود که به حبس ابد محکوم شد.درزندان دوباره هم سلول شديم، و آنگاه در يک روز در تاريخ 1978/7/17 بر اثراعلام عفو عمومي آزاد شديم، بنابراين،آيت الله سيدمحمدباقر حکيم در حيات سياسي اش دستاوردهاي شرافتمندانه و ارزشمند بسيار دارد. تاريخچه مبارزات او بر ضد رژيم حزب بعث طولاني است. او يکي ازمعدود کساني بود که زودهنگام به خطر طرح هاي حزب بعث در عراق پي برد، و آن خطر را تشخيص داد.
دلايل اعلام عفو عمومي و آزادي تان همراه آقاي حکيم از زندان چه بوده است؟
آيت الله شهيد سيدمحمدباقر حکيم، مهم ترين دوران حيات سياسي خود را در تبعيد پشت سرگذاشت. او در ماه سپتامبر سال 1980 از عراق به سوريه هجرت کرد و پس از توقف چند ماهه در دمشق به ايران آمد. در ايران مسئوليت رهبري جنبش اسلامي عراق را برعهده گرفت و دو سال بعد مجلس اعلاي انقلاب اسلامي عراق را تأسيس کرد و تا زمان شهادت رياست آن را عهده دار بود. شهيد محراب آيت الله حکيم در زمينه هاي فکر و انديشه و فرهنگ و سياست و جهاد نيز فعاليت هايي گسترده داشت.
روابط شهيد آيت الله حکيم با گروه ها و سازمان هاي تشکيل دهنده جنبش اسلامي عراق را چگونه ارزيابي مي کنيد؟
به نظر حضرتعالي به عنوان يکي از فعالان جنبش اسلامي،چه تفاوت ها و چه مشترکاتي ميان مکتب فکري آيت الله سيدمحسن حکيم و مکتب فکري شهيد سيدمحمدباقر صدر وجود دارد؟
اين درحالي است که شهيد سيدمحمدباقر صدر درزمينه تشکيل حکومت اسلامي، و تدوين قانون اساسي اسلامي و تأسيس جنبش اسلامي، طرح جامع و فراگير ارائه داد. مکتب شهيد صدر، مکتب انقلابي است. او در صدد شکل دهي نخبگان آگاه و توانمند به منظوردگرگوني همه جانبه وضع موجود، و ايجاد جامعه متحول برآمد. بنابراين، مي توان گفت که آن دو مکتب مکمل يکديگر بوده اند، و در راستاي هماهنگي و انسجام تکاملي گام برمي داشتند. شهيد صدر پرورش يافته مکتب آيت الله سيدمحسن حکيم و منعکس کننده ديدگاه هاي او بوده است. اما،اين توفيق را داشت که پس از تصدي امورمرجعيت در پي ارتحال آيت الله حکيم، حرکتش را با جهش و پيشگامي آغاز نمود، و طرح فراگير و همه جانبه به مردم ارائه داد که تشکيل حکومت اسلامي، مهم ترين محورهاي اين طرح است.
در سايه اشغال عراق، نقش حوزه علميه نجف اشرف را چگونه ارزيابي مي کنيد؟
شهيد سيدمحمدباقر حکيم در قيام همگاني مردم عراق که به «انتفاضه شعبانيه» معروف شده چه نقشي داشت؟
جنابعالي، ايشان را در رديف انقلابيون دسته بندي مي کنيد يا در رديف اصلاح گرايان و تجدد خواهان؟
بسياري از تحليلگران و صاحب نظران سياسي از جنبش اسلامي عراق گله دارند که با وضع موجود عراق در سايه اشغالگران امريکايي نوعي مدارا و سازش مي کنند. جنبش اسلامي براي انتقادات چه توجيهي دارد؟
ما در برابر ناآگاهي ها و عدم درک صحيح مسائل از سوي مطبوعات و شبکه هاي ماهواره اي همچون الجزيره و العربيه رنج مي بريم. اين شبکه ها ادعا مي کنند که مردم عراق توانايي مقاومت در برابر اشغالگران را ندارند.
ما دو راه بيشتر در پيش رو نداشتيم . افرادي نبوديم که خير و شر را تشخيص ندهيم. عاقل کسي است که از ميان دو شر آسان ترين آن را انتخاب مي کند. اوضاع کنوني عراق بهتراز اوضاع دوران حکومت صدام است. او مي کوشيد اسلام را ريشه کن کند. درصدد بود مکتب اهل بيت را ريشه کن کند. حوزه هاي علميه نجف اشرف و ساير شهرهاي عراق را مستأصل کرد. اکنون نبرد و مبارزه مان شکلي ديگر به خود گرفته است. نبرد بازسازي عراق، ما اين نبرد را تا رهايي آن را از اشغال امريکا ادامه مي دهيم.
منبع: ماهنامه شاهد یاران، شماره42-41
/ج
