سال شمار وقايع جنوب ايران(2)

سال شمار وقايع جنوب ايران (از 1114ه.ش/1735ميلادي تا 1308ه. ش/1927ميلادي)

27 ژانويه 1857
 

ورود سرلشکر اوترام به بوشهر و استقرار او به عنوان فرماندهي کل نيروهاي انگليسي

3-5 فوريه
 

اردوکشي اوترام به سوي برازجان، اردوگاه نيروهاي ايراني در ننيزک قرار داشت، قرار شد شجاع الملک نوري فرمانده نيروهاي ايراني در دالکي مستقر شود و سواران قشقائي در ننيزک و با رسيدن انگليسي ها به برازجان از دو سمت شمال و جنوب آن ها را مورد حمله قرار دهند.

5 فوريه
 

ورود نيروهاي اوترام به برازجان در حالي که شهر کاملا خالي از سکنه بود و يک شب پيش شهر تخليه شده بود.

5 فوريه
 

عقب نشيني سريع انگليسي ها به خوشاب، اوترام که وضع خطرناک نيروهاي خود را در برابر قواي ايران ديده بود به سرعت برازجان را تخليه کرده، عازم بوشهر شد.

5 فوريه
 

شب هنگام نيروهاي ايراني خود را به انگليسي ها رسانيده با آتش توپخانه حمله را آغاز کردند. انگليسي ها در حالت سردرگمي شب را به صبح رساندند و با تحمل تلفات آماده عقب نشيني شدند.

6 فوريه
 

زير باران شديد و تعقيب نيروهاي ايراني- انگليسي ها سراسيمه به سمت بوشهر عقب نشستند. نيروهاي ايراني به خصوص سواران قشقائي آنان را تا بوشهر تعقيب کردند.

7 فوريه
 

ورود انگليسي ها به بوشهر در نيمه هاي شب و استقرار مجدد در آن جا و مستحکم ساختن آن به منظور مقابله با حمله نيروهاي ايراني.
با ايستادگي نيروهاي ايراني در دشتستان، انگليسي ها عمليات در خوزستان را مد نظر قرار دادند.

1236ه.ش/1857م
4مارس
 

ناصرالدين شاه که از پيشروي انگليس ها وحشت کرده بود، عهدنامه پاريس را که براساس آن افغانستان براي هميشه از ايران جدا مي شد، پذيرفت و روابط دو کشور مجدداً عادي شد.

14مارس
 

سرلشکر استاکر فرمانده قبلي نيروهاي انگليس در عمليات جنوب با شليک گلوله به حيات خود پايان داد.

26مارس
 

ژنرال اوترام در رأس يک ستون نظامي متشکل از هنگ 64پياده نظام سلطنتي، گردان 78 کوهستان و گردان هاي 20/23و 22پياده، يگان هاي سواره نظام سنگين اسلحه 14مارس با استعداد 4887 نفر سرباز خرمشهر را از طريق دريا مورد حمله قرار داد.

سپتامبر1857
 

ناصرالدين شاه نيروهاي ايران را از هرات فراخواند.

دوم اکتبر
 

سرتيپ جاکوب در رأس افراد ساخلوي بوشهر عازم هند گرديد، ناخدا دوم فليکس جونز وظايف محوله را به
عنوان نماينده سياسي مقيم بوشهر از سر گرفت.

1858م فوريه
 

پايان دادن به اشغال خارک

1260ه.ش/1881م
 

رئيس علي دلواري فرزند رئيس محمد در روستاي دلوار، دهي از دهستان ساحلي بخش اهرم شهرستان بوشهر در شش کيلومتري جنوب باختر اهرم متولد شد.

1274ه.ش/1895م
 

ناصرالدين شاه به ضرب گلوله ميرزا رضاي کرماني در بقعه حضرت عبدالعظيم کشته شد و فرزندش مظفرالدين شاه در سن 45سالگي به پادشاهي رسيد.

1280ه.ش/1901م
 

ويليام ناکس دارسي امتياز استخراج نفت ايران را در سراسر کشور به استثناي پنج ايالت شمالي به دست آورد.

1285ه.ش/1906م
 

به دنبال مبارزات خونين مردم ايران مظفرالدين شاه با استقرار مشروطيت موافقت نمود. او ده روز بعد از امضاي قانون اساسي از دنيا رفت و محمدعلي شاه به سلطنت رسيد.
احمدخان دريابيگي حکمران بنادر شد.
آغاز حکمراني غضنفرالسلطنه در برازجان
آغاز به قدرت رسيدن زائرخضرخان در اهرم

1286ه.ش/1907م
 

انگلستان و روسيه توافق نمودند. ايران را به سه منطقه تقسيم کرده شمال براي روس ها، جنوب شرقي براي انگليس ها و منطقه مرکزي نيز بي طرف.

1286ه.ش/1907م
 

پس از انعقاد قرارداد 1907م فيما بين دولتين روسيه و بريتانيا، انگليس ها، يک عده نظامي در بوشهر پياده کرده، عازم شيراز شدند. عده اي از اهالي بوشهر که محرک و پيشواي آن ها ميرزا علي کازروني بود چند تلگراف به ناصر ديوان کازروني مخابره و از او تقاضا کردند که از عبور قشون اجنبي جلوگيري نمايد.
ناصرديوان در محلي به نام تنگ ترکان با عده اي تفنگچي با اردوي انگليسي مصادف داده ضربات مهلکي بر آن ها وارد کرده و آن ها را مجبور به عقب نشيني نمود.

1287ه.ش/1908م
 

در زمان استبداد صغير محمدعلي شاه، مرحوم آيت الله سيد عبدالحسين لاري که از علما و مجتهدين اعلم جنوب و از طرفداران جدي مشروطه و حکومت دموکراسي بود به مرحوم سيد مرتضي علم الهدي دستور داد که بوشهر را از تصرف مستبدين و طرفداران محمد علي شاه خارج کنند.
سيد مرتضي مجتهد اهرمي با کمک رئيس علي دلواري و مرحوم ميرزا علي کازروني گمرک و ساير ادارات دولتي بوشهر را به تصرف درآورد و محافظت مال التجاره آن را که بالغ بر دو ميليون تومان بود به رئيس علي با يکصد نفر تفنگچي همراه او سپرد.
رئيس علي دلواري در تمام مدتي که در بوشهر بودند (قريب 9ماه) با مردم اين شهر با حسن سلوک رفتار نموده، به نحوي که اين معني موجب تعجب و تحيّر دوست و دشمن گرديد.

5 فروردين
1288ه.ش/1909م
 

اهالي بندر لنکه اعم از شيعه و سني به تبعيت از نهضت مردم بوشهر به رهبري شيخ شبر، ادارات دولتي را تصرف و نايب الحکومه را وادار به تسليم نمودند.

1288ه.ش/1909م
 

محمد علي شاه قاجار بعد از سه سال حکومت مستبدانه و قتل و کشتار آزاد ي خواهان از حکومت معزول شد و فرزند خردسالش احمد شاه به جانشيني وي تعيين گرديد.

1289ه.ش/1910م
 

واسموس به عنوان کنسول آلمان وارد بوشهر شد.

1289ه.ش/1910م
 

واسموس بعد از يک سال مأموريت در بوشهر به برلن مراجعت نموده و نامبرده که قبل از تصدي مقام کنسولي آلمان در بوشهر در ماداگاسکار زندگي مي کرد، مجدداً به آن جا رفت و سه سال متوالي بدون اين که با اروپاييان رفت و آمد يا اوقات خود را در باشگاه ها بگذرانند به تحصيل زبان فارسي پرداخت و در سال 1913باز به بوشهر عزيمت نمود.

1294ه.ش/اوت1914م
 

در اوايل ماه اوت جنگ جهاني اول شروع شد و کشورهاي آلمان، اتريش، روسيه، فرانسه، و انگستان درگير شدند.
دولت مستوفي الممالک در غياب مجلس شوراي ملي با صواب ديد جمعي از رجال برجسته کشور تصميم گرفت، ايران را رسماً بي طرف اعلام دارد تا بدين وسيله کشور را از مهلکه جنگ دور کند.

1294ه.ش/1915م
8 مارس
 

واسموس براي بار سوم به ايران بازگشت. در بندر ريگ او و همراهانش در دامي که يکي از خوانين انگلوفيل ان شهر براي او تدارک ديده بود گرفتار آمدند.
واسموس و يکي از همراهانش به نام ليندرز گرفتار شدند و بوهنشتورف عضو ديگر گروه آلماني واسموس از جنگ تفنگداران حيدرخان حيات داوودي گريخت و به بغداد بازگشت. واسموس خود نيز هنگامي که قصد داشتند تا او و ليندرز را تحويل سربازان انگليسي دهند گريخت و برازجان به غضنفرالسلطنه برازجاني ضابط آن جا پناهنده شد.

9مارس
 

ليسترمن کنسول آلمان و آقاي ايزنهوت رئيس تجارتخانه آلماني موسوم به ونکهوس به اتهام تماس با رهبران مجاهدان جنوب در بوشهر دستگير شدند و با کشتي انگليسي به هندوستان تبعيد گرديدند.

1294ه.ش/1915م
12ژوئيه
 

ميجر اوليفانتOLPHANT MAJORفرمانده نيروهاي مستقر در مواضع مقدم جبهه جنوب و جي. رنکينگRANKING.G در مواجهه با نيروهاي رزمنده تنگستاني در سبزآباد بوشهر جان خود را از دست دادند.
منبع:ماهنامه شاهد یاران، شماره 52