گفت و گو با برادر ناصر ابوشريف نماينده جنبش جهاد اسلامي فلسطين در تهران
همزمان با فروپاشي دولت عثماني و يورش استعمارگران، تعدادي از جنبش هاي اصلاحي و انقلابي در جهان اسلام ظهور کردند. ميزان ارتباط القسام با اين نهضت ها چگونه بوده است ؟
همانگونه که ملاحظه کرده ايد شهيد عزالدين القسام فارغ التحصيل دانشگاه الازهر بوده و تحت تأثير انديشه هاي بزرگاني همچون شيخ محمد عبده و رشيد رضا قرار گرفته است. با وجودي که در يک خانواده پيرو مسلک تصوف پرورش يافت، ولي هنگام حضور در قاهره مباني اسلام راستين را خوب شناخت و با تحجر گرايي و استبداد، استعمار و غربگرايي به شدت مبارزه کرد. در واپسين سال هاي حکومت دولت عثماني ناآگاهي و ناداني در بين ملت هاي مسلمان و عرب موج مي زد. مسلمانان در حالت سرگرداني و سردرگمي بسر مي بردند. القسام از ميان بسياري از علماي آن دوره فلسطين به استثناي حاج امين الحسيني شخصت متمايز بود. با وجودي که الحسيني يک شخصيت ملي گرا و آگاه بود ولي راهکار او با راهکار مبارزه مسلحانه شيخ عزالدين القسام متفاوت بود. القسام بيش از ساير علما و شخصيت هاي سياسي آن مرحله خطر صهيونيسم را شناخته بود. او عقيده داشت که استعمار گران انگليسي و صهيونيست ها دو روي يک سکه اند و هر دو دشمن مشترک و قسم خورده امت اسلامي هستند و در صددند انتقام پيروزي هاي پيشين مسلمانان را بگيرند.
چه تفاوتي ميان مرحله القسام و مرحله کنوني وجود دارد؟
مشکل اصلي برخي جريانات سياسي عدم آگاهي از ماهيت رويارويي ميان مسلمانان و صهيونيست ها است. همانگونه که قبلا به اين نکته اشاره کردم پس از فروپاشي دولت عثماني جنبش هاي اسلامي در جهان عرب و جهان اسلام با يورش استعمارگران غربي به فلسطين و ساير مناطق جهان اسلام ضعيف برخورد کردند.جنبش اسلامي ايران ميدان را براي گسترش جريانات کمونيستي خالي گذاشته بود. همه اين مسائل باعث شده بود که ماهيت رويارويي از مسير اصلي به مسير ديگري منحرف شود. ولي پس از پيروزي انقلاب اسلامي در ايران رويارويي با استعمارگران غربي و صهيونيسم به مسير طبيعي خود بازگشت و هويت اسلامي به خود گرفت.
باوجودي که انديشه ها و راهکارهاي القسام در زمينه چگونگي رويارويي با اشغالگران وقدرت هاي استعمارگر در عصر حاضر قوت گرفته است، ولي باز هم جرياناتي وجود دارند که راه سازش و گفت و گوهاي مسالمت آميز را در پيش گرفته اند. رويدادهاي دو دهه گذشته نشان داده که روند سازش با دشمن سودمند نبوده و هيچ دستاوردي نداشته است. زيرا اهداف قدرت هاي استعماري و اهداف جنبش صهيونيستي روشن است . اکنون تنها چيزي که مي تواند پيشروي طرح صهيونيستي را در منطقه متوقف کند، ادامه مقاومت مسلحانه است . موفقيت اين راهکار در جريان انتفاضه اول و دوم و عقب نشيني اشغالگران از جنوب لبنان و غزه به اثبات رسيده است. همه مردم مي دانند که اشغالگران با ابزار مقاومت از جنوب لبنان عقب نشيني کردند و نه بر اثر قطعنامه هاي شوراي امنيت سازمان ملل متحد. ارتش هاي دولت هاي عرب نبودند که ارتش رژيم صهيونيستي را شکست دادند. بلکه اين نيروهاي مقاومت بودند که اشغالگران را به شکست واداشتند . به رغم امکانات محدود رزمندگان مقاومت، ارتش رژيم صهيونيستي درجريان حمله سال 2008به غزه نتوانست به عمق اين منطقه کوچک جغرافيايي پيشروي کند.ما همچنان بر اين باوريم که گزينه مقاومت بهترين و سودمندترين گزينه است. اصولا امت اسلامي روي گزينه مقاومت اتفاق نظر دارد . و اين گزينه را کار ساز مي داند.
اختلافات و تفاوت ديدگاه ها و بينش ها که در دوران شهيد القسام وجود داشت امروز هم وجود دارد . با وجودي که در شرايط کنوني در مرحله آرامش بسر مي بريم اما ترديدي نيست که جنبش هاي مقاومت اسلامي به دستاوردهاي چشمگير و کم نظيري رسيده اند. در عين حالي که جريانات سياسي طرفدار روند سازش با بن بست مواجه هستند.
اشاره کرديد که در مرحله آرامش بسر مي بريد. آيا گمان نمي کنيد که اين آرامش به زيان آرمان فلسطين تمام شود. آنگونه که در مراحل گذشته شاهد آن بوده ايم؟
ملت فلسطين در حال حاضر در شرايط دشواري بسر مي برد. به طور مثال در کرانه باختري رود اردن، اشغالگران صهيونيست و مأموران امنيتي دولت خود گردان ، نيروهاي مقاومت را به شدت محاصره کرده اند. هسته هاي عملياتي جنبش هاي اسلامي را به طرز بيسابقه سرکوب مي کنند. اوضاع عمومي جهان عرب نااميد کننده است. مي توان گفت که دست جنبش هاي مقاومت براي مبارزه با رژيم صهيونيستي بسته است. ولي من براين باورم که اين اوضاع طولاني نخواهد بود، و ديري نخواهد پائيد که عمليات مقاومت از سرگرفته شود. سياست فزون خواهانه و تجاوزگرانه دشمن صهيونيستي اوضاع منطقه را دوباره منفجر خواهد کرد و عمليات مقاومت به شيوه هاي ديگري آغاز خواهد شد.
تجربه مقاومت اسلامي لبنان چه تأثيري بر روند مقاومت فلسطين داشته است؟
به طور تاکيد ميان جنبش هاي اسلامي منطقه همکاري وجود دارد. هر کدام ازگروه هاي مقاومت از تجربيات يکديگر استفاده مي کنند .هر دستاوردي که يکي از اين جنبش ها به دست مي آورد آن را به ديگران منتقل مي کند. شکي نيست که مقاومت اسلامي فلسطين از تجربيات و راهکارهاي درخشان مقاومت اسلامي لبنان بهره گرفته است.
روابط جنبش جهاد اسلامي با گروه هاي ناسيوناليست فلسطيني چگونه است ؟
مردم فلسطين به خوبي مي دانند که جنبش جهاد اسلامي فقط دشمن صهيونيستي را نشانه گيري کرده است. جهت گيري اين جنبش روشن است و خود را درگير جنگ با دشمن مي داند. با هيچ گروهي در صحنه فلسطين و در ساير مناطق جهان عرب با کسي جنگ و دعوا ندارد. با دامن زدن به تفرقه و پراکندگي و درگيري هاي حاشيه اي به شدت مخالفت مي کند. اين جنبش همواره تأکيد مي کند که فقط با اشغالگران جنگ و دعوا دارد . جنبش جهاد براساس اينديدگاه مي کوشد با همه جنبش ها و گروههاي مبارز فلسطيني روابط خوب و دوستانه داشته باشد. هرچند که در جزئيات بسياري از مسائل سياسي و فکري با آن ها اختلاف نظر داشته باشد.
جنبش مقاومت اسلامي فلسطين(حماس)از نظر فکري و سياسي و اهداف دراز مدت و از ميان ساير جنبش هاي فلسطيني به جنبش جهاد اسلامي نزديکتر است. اگر چه در برخي مسائل پيکار در صحنه فلسطين ميان اين دو جنبش اختلاف نظر هايي وجود دارد.
ديدگاهتان درباره طرح آشتي ملي ميان گروه هاي فلسطيني که توسط دولت مصر ارائه شده چيست؟
جنبش جهاد پيوسته بر ضرورت وحدت و يکپارچگي امت به منظور رويارويي با دشمن غاصب ايمان دارد. تفرقه و پراکندگي يکي از بزرگترين نقاط ضعف ملت فلسطين به شمار مي رود . در سايه فقدان رهبري متحد و برنامه سياسي منسجم، عوامل قدرت و توامندي ملت فلسطين از بين رفته است. در حالي که دشمن از نقاط قدرت وقوت فراواني برخوردار است. بسياري از کشورهاي غربي و منطقه اي از دشمن پشتيباني مي کنند.
جنبش جهاد از هر طرحي که به منظور وحدت و آشتي ملي جنبش ها و سازمان هاي مبارز فلسطيني پيشنهاد مي شود، استقبال مي کند. جنبش جهاد براين باور است که آشتي واقعي هنوز دور از دسترس است. هدف گفت و گوهاي آشتي ملي که در مصر جريان داشت برطرف کردن برخي اختلافات جنبش هاي حماس و فتح در مسئله چگونگي اداره نوار غزه و کرانه باختري رود اردن بود.
ما معتقديم که راهکارو روش سازشکارانه حکومت خودگردان به اين اختلافات دامن زده است. آرزو داريم آشتي ملي در پرتو وجود برنامه متحد و منسجم تحقق يابد . از نظر ما مسئله انتخابات آينده و اختيارات دستگاه هاي امنيتي حکومت خودگردان و توزيع پست هاي وزارتي خيلي مهم نيستند . مهم اين است که همه جنبش ها و گروه هاي مقاوم به منظور تداوم مبارزه و مقاومت در پرتو يک طرح منظم و در پرتو يک برنامه سياسي منسجم متحد و يکپارچه شوند . اميدواريم همه گروه ها پس از ناکامي روند سازش و پس از توقف عمليات مقاومت اسلامي در رفتار و ديدگاه هاي سياسي خود تجديد نظر کنند. تجربه رويدادهاي تلخ 18سال گذشته را بازنگري نمايند و بکوشند رفتارها و راهکارهاي خود را اصلاح کنند. براي رويارويي با صهيونيست هاي اشغالگر طرح جامع و مناسب تدارک ببينند. رژيم صهيونيستي هم اکنون شهرک سازي در کرانه باختري رود اردن و سياست يهودي کردن قدس را گسترش داده و مي کوشد از بازگشت آوارگان فلسطيني به ميهن شان جلوگيري کند.
با وجودي که رژيم صهيونيستي به سياست يهودي کردن فلسطين ادامه مي دهد، حکومت خودگردان نيز به روند سازش و نکوهش مقاومت ادامه مي دهد . با اين وصف چه ديدگاهي در برابر طرح آشتي ملي داريد؟
در خصوص گفت و گوهاي روند سازش ديدگاه جنبش جهاد با ديدگاه حکومت خودگردان بکلي متفاوت است. ما همواره اعلام کرده ايم که مبارزه ملت فلسطين با دشمن صهيونيستي مبارزه سرنوشت ساز است. مبارزه مرگ و زندگي است. اهداف دشمن بيش از گذشته روشن شده است. دشمن هرگز نمي خواهد از سرزمين هاي کرانه باختري رود اردن چشم پوشي کند. منتظر لحظه اي است تا باقي مانده ملت فلسطين را از اين سرزمين آواره کند. همه گروه هاي مبارز فلسطيني وظيفه دارند برنامه هاي سياسي و جهادي خود را براي رويارويي با اهداف دشمن فعال نمايند. سزاوار است اختلافات خود را کنار بگذارند. همه گروه ها بدانند که اين دشمن غاصب حاضر نيست حتي يک امتياز هم به آن ها بدهد. اسرائيل هيچ حقي در يک وجب از خاک فلسطين ندارد. آمريکا و انگليس و فرانسه که در قرن گذشته اين منطقه را مستعمره خود قرار داده بودند، با تأسيس کيان غاصب در فلسطين جنايت تاريخي بزرگي مرتکب شدند. ملت فلسطين در معرض بزرگترين پاکسازي نژادي و قومي قرار گرفت. اکنون سه چهارم مردم فلسطين در کشورهاي جهان آواره اند.
بنابراين اگر مردم و همه گروه هاي سياسي و مبارز فلسطين متحد شوند و در پرتو يک طرح مشخص مبارزه را ادامه دهند مي توانند به اهداف خود نايل شوند. ملت هاي همسايه نيز سزاوار است که با ملت فلسطين متحد و همراه شوند، زيرا خطر صهيونيسم فقط متوجه ملت فلسطين نمي باشد. خطر قدرت هاي استکباري و صهيونيست ها فراتر از سرزمين فلسطين است. فلسطين، سرزمين مقدسي است که يکي از مهمترين ارزش هاي ديني و فرهنگي و تاريخي مسلمانان در آن نهفته است . مسجد الاقصي اولين قبله مسلمانان در اين سرزمين قرار دارد.
آيا آماري از شهداي جنبش جهاد اسلامي فلسطين در دست داريد؟
در حال حاضر آمار دقيقي از تعداد شهداي اين جنبش در ذهن ندارم ولي به طور تأکيد مي گويم که اين جنبش از بدو تأسيس تا کنون تعداد زيادي شهيد تقديم را ه اسلام و آزادي ميهن کرده است . از سال 2005تا2007که عمليات مقاومت به دلايلي افت کرده بود، حدود 365تن از بهترين رهبران و فرماندهان نظامي جنبش جهاد اسلامي توسط عوامل رژيم صهيونيستي ترور شدند. جنبش جهاد در آن مرحله همواره در صحنه رويارويي حضور فعال داشته است. اکنون بسياري از فرماندهان نظامي جنبش جهاد در کرانه باختري رود اردن تحت تعقيب مأموران امنيتي و نظامي اسرائيل قرار دارند. اين جنبش در مقايسه با کمبود امکانات و حجمي که دارد، يکي از جنبش هايي است که بيشترين تعداد شهيد را داشته است.
منبع:ماهنامه شاهد یاران، شماره 55
