آمالگام، ماده ي پر كننده ي ايده آلي در دندانپزشكي است؛ چون علاوه بر ارزان و با دوام بودن، سازگاري مناسبي با بافت هاي دهان و دندان دارد. آمالگام يكي از پرمصرف ترين مواد پركننده در دندانپزشكي ترميمي است؛ آلياژي از جيوه و چند فلز ديگر مانند نقره، قلع، مس و روي. اگر مي خواهيد با آمالگام بيشتر آشنا شويد، با ما همراه شويد.
دندان هاي نقره يي
آمالگام از نظر رنگ با دندان هاي طبيعي اختلاف زيادي دارد و بعد از قرار گرفتن در محيط هاي دهان به تدريج ممكن است رنگش تيره تر هم بشود. بنابراين استفاده از آن براي پر كردن دندان هاي پيشين كه هنگام صحبت كردن ديده مي شوند، مناسب نيست، اما بر عكس به دليل استحكام خوبي كه دارد، مي توان از آن براي پر كردن دندان هاي آسياب بزرگ و كوچك كه فشار جويدن را تحمل مي كنند، استفاده كرد. گاهي هم از آمالگام براي ترميم سطوح نامريي دندان هاي جلو استفاده مي شود؛ به شرط اينكه پوسيدگي خيلي كوچك باشد و مقدار كمي از آمالگام براي ترميم دندان كافي باشد، چون اگر مقدار زيادي آمالگام در سطح پشتي دندان هاي جلو استفاده شود، سياهي آن از روي دندان به چشم مي خورد و منظره ي چندان زيبايي ايجاد نمي كند.
پوسيدگي حاشيه يي
اگر از دوستان و افراد خانواده تان سؤال كنيد، مي بينيد كه اكثر آنها حداقل يكي از دندان هاي شان با آمالگام اين ماده ي سياه، پر شده است. به راستي چرا آمالگام بيش از ساير مواد پركننده در دندانپزشكي ترميمي بكار گرفته مي شود؟ يكي از دلايل اين است كه آمالگام تطابق نسبتاً خوبي با ديواره هاي حفره ي دندان پس از برداشتن پوسيدگي برقرار مي كند، بنابراين بزاق و ميكروب هاي پوسيدگي زا نمي توانند از حاشيه ي پر كردگي آمالگام دوباره وارد دندان شوند و بار ديگر دندان را بپوسانند. نمك هاي فلزي حاصل از واكنش آمالگام و بزاق، فاصله ي بين دندان و آمالگام درون حفره را پر مي كند و ديگر جايي براي نفوذ ميكروب ها و پوسيدگي ثانويه ي دندان باقي نمي ماند. به زبان ساده تر دندان هايي كه با آمالگام در مقايسه با مواد پركننده ي همرنگ دندان، پر مي شوند در آينده كمتر در حادثه ي پركردگي، دچار پوسيدگي مي شوند.
آمالگام چگونه دندان را ترميم مي كند؟
وقتي كه آمالگام به تازگي با جيوه ي مايع مخلوط مي شود، خاصيت شكل پذيري دارد، بنابراين مي توان آن را به آساني درون حفره ي آماده شده ي دندان كه تمام پوسيدگي هاي آن خارج شده است، فشرده كرد. پس از اينكه دندانپزشك با آمالگام حفره ي دندان شما را پركرد، با وسايل مخصوصي به آن شكل مي دهد و شيارها و برجستگي هاي يك دندان طبيعي را روي آن به وجود مي آورد، سپس آن را با قلم هاي مخصوصي براق مي كند. فراموش نكنيد يك هفته پس از ترميم دندان تان با آمالگام براي پرداخت نهايي پر كردن دندان تان به دندانپزشك مراجعه كنيد.
خوبي و بدي آمالگام
ترميم دندان با آمالگام بسيار آسان است و تكنيك خيلي پيچيده يي ندارد. با آمالگام به راحتي مي توان شكل طبيعي دندان را بازسازي كرد. همچنين ترميم هاي آمالگام فشارهاي جويدن را تحمل مي كنند و مقاومت كافي در برابر شكستن دارند. معمولا يك ترميم آمالگام مناسب، سال ها به شما سرويس مي دهد. عيب اساسي آمالگام اين است كه به ساختمان دندان باند نمي شود، بر عكس مواد ترميمي همرنگ دندان كه با مولكول هاي مينا و عاج باند مي شوند. رنگ تيره ي آمالگام هم، چندان زيبا نيست، به همين دليل اين ماده ي نقره يي، در برخي كشورهاي اروپايي از رده خارج شده است.
مناسب براي همه سنين
دندانپزشكان از آمالگام براي ترميم دندان هاي همه ي افراد، پيرو جوان استفاده مي كنند. اين پر كننده ي نقره يي را مي توان براي ترميم دندان هاي شيري كودكان و دندان هاي دايمي بزرگسالان در تمام سنين استفاده كرد.
دندان هاي عقبي
دندن هاي آسياي بزرگ و كوچك، دندان هايي هستند كه فشار ناشي از جويدن غذاها را تحمل مي كنند، بنابراين در صورت پوسيده شدن، بايد با مواد محكمي ترميم شوند. آمالگام نيروهاي ناشي از جويدن را به راحتي تحمل مي كند و ترميم مناسبي براي دندان هاي عقبي است.
بهداشت دهاني ضعيف
اگر شما فقط گاه گاهي به سراغ مسواك و خمير دندان مي رويد و بهداشت دهان و دندان هاي تان را رعايت نمي كنيد، آمالگام مناسب ترين ماده براي ترميم دندان هاي شماست.
ترميم پوسيدگي هاي كوچك تا متوسط
اگر اندازه ي پوسيدگي دندان شما، كوچك تا متوسط است، آمالگام ماده ي ترميمي مناسبي براي پركردن آنها پس از برداشتن پوسيدگي است.
آمالگام براي چه كساني ممنوع است؟
گر چه آمالگام تقريباً براي ترميم دندان هاي بسياري از افراد مناسب است، ولي اين به آن معني نيست كه همه ي افراد مي توانند از آن استفاده كنند. آمالگام نيز مانند هر داروي ديگري براي بعضي افراد منع مصرف دارد. اگر بخش وسيعي از ساختمان دندان شما به دليل پوسيدگي تخريب شده است، آمالگام ترميم مناسبي براي آن نيست. اين دندان ها بهتر است روكش شوند. بعضي افراد هم به جيوه ي آمالگام يا ساير فلزات موجود در آن آلرژي يا حساسيت دارند. اين افراد نبايد از آمالگام در ترميم دندان شان استفاده كنند.
قيمت و هزينه
آمالگام ماده ي پر كننده ي ارزاني است و هزينه ي ترميم دندان با آمالگام، كمتر از ترميم دندان با مواد همرنگ دندان و روكش است.
منبع:نشريه 7روز زندگي، شماره100.
