طلاق توافقي

چند سال پيش طلاق پديده يي مذموم و قبيح در جامعه به شمار مي رفت و افراد در شرايط بسيار سخت به فكر طلاق مي افتادند گاهي نيز آن قدر در پيچ و خم هاي قانوني سردرگم مي شدند كه از طلاق گرفتن انصراف مي دادند، اما امروزه با گسترش نوعي از طلاق آن ها مي توانند با چاشني گذشت (بخشش مهريه)به راحتي به دادگاه مراجعه و پس از مدت كوتاهي از هم جدا شوند.
در قانون چيزي به نام «طلاق توافقي»وجود ندارد؛ در واقع طلاق توافقي محصول ابتكار زناني است كه در برخورد با نواقص قانون آن را به وجود آورده اند. در قانون مدني طلاقي به نام طلاق خلع وجود دارد. در طلاق «خلع»زن به واسطه ي كراهتي كه از مرد دارد بايد مالي كمتر، معادل يا بيشتر از مهريه ي خود را به مرد بدهد تا او را راضي به طلاق كند. قضات دادگاه طلاق توافقي را به لحاظ قانوني با مواد قانوني مربوط به خلع توجيه مي كنند. در طلاق توافقي زن و مرد توافق مي كنند از يكديگر جدا شوند و اين توافق در حكم دادگاه ثبت مي شود و ضمانت اجراي قانوني پيدا مي كند، ولي از آن جا كه زنان هيچ حربه يي براي راضي كردن همسر خود براي جدايي ندارند و مطابق با ماده ي 1133 قانون مدني حق طلاق با مرد است و مرد هر وقت كه بخواهد مي تواند زن خود را طلاق دهد، معمولاً همه ي حقوق مالي خود را مي بخشند تا همسرشان را براي جدايي راضي كنند.

«علل رواج طلاق توافقي»
 

تغيير شيوه هاي همسر يابي در سال هاي اخير، توقعات و خواسته هاي زوجين و تفاوت ديدگاه هاي آن ها، نداشتن شناخت كافي و مناسب از اوضاع و احوال فرهنگي و شخصيتي يكديگر از مهمترين عوامل درخواست طلاق از سوي زوجين است.اعتياد، بيكاري و ترك نفاق نيز از عوامل ديگر اضمحلال و انهدام خانواده است. در حالي كه زنان ايراني اغلب بسيار سازگار و حاضر به سازش به شرط تامين حداقل امكانات و نيازهاي شان هستند،
وقتي در تامين همان حداقل، با مشكل مواجه مي شوند يا با اعتياد همسران شان دست و پنجه نرم مي كنند چاره يي جز طلاق نمي بينند.

«مراحل طلاق توافقي»
 

براي گرفتن طلاق توافقي زوجين بايد به همراه شناسنامه و عقدنامه ي خود به دادگاه بروند، فرم درخواست طلاق را پر و همه ي موارد و مسايل مانند حضانت فرزند، ملاقات فرزند، امور مالي مانند مهريه، جهيزيه، نفقه و... را مشخص كنند و پس از تقديم دادخواست طبق روال معمول، دادگاه به آن ها تكليف مي كند هر يك از زوجين داوري از ميان بستگان شان معرفي كنند كه بايد با زوجين مذاكره و سعي در مصالحه كنند، اگر داوران به نتيجه نرسيدند گزارش خود را به دادگاه مي دهند و دادگاه نيز بر اساس توافق زوجين گواهي عدم امكان سازش (طلاق)صادر مي كند و آن ها مي توانند با گواهي به دفتر خانه ي طلاق، صيغه ي طلاق را جاري و ثبت كنند. گواهي عدم امكان سازش به مدت سه ماه اعتبار دارد، يعني اگر زوجين ظرف سه ماه آن را اجرا نكردند اين گواهي از اعتبار ساقط است و معمولاً پس از صدور حكم طلاق توافقي، شوهر هيچ اجباري براي آمدن به محضر ندارد و چون اين طلاق با توافق طرفين صورت مي گيرد به لحاظ قانوني رفتن به محضر هم بايد با توافق طرفين باشد و نمي شود توافق طرفين را با الزام همراه كرد، بنابراين براي حل اين مشكل شايد بهترين راه كار اين باشد كه طرفين الزام رفتن به محضر را هم جزيي از تعهدات خود در دادخواست ذكر كنند تا در نهايت در حكم دادگاه منكعس شود و در اين صورت مي شود الزام شوهر را به آن چه خود تعهد داده است از دادگاه درخواست كرد. پس از مراجعه ي زوجين به محضر و ثبت طلاق حكم صادره اجرا و صيغه ي طلاق جاري و وارد شناسنامه ي زوجين مي شود. دادگاه هنگام صدور گواهي عدم امكان سازش بايد اطمينان حاصل كند كه زوجه باردار نباشد و رويه ي قضايي در اين مورد آن است كه زوجه براي معاينه و صدور گواهي به پزشك مورد اعتماد(معمولاً پزشكي قانوني)معرفي مي شود يا آن كه دادگاه بر مبناي اقرار زوجه به عدم بارداري مراتب را گواهي مي كند.

مواردي كه در طلاق توافقي شايان ذكر است:
 

عدم تشكيل پرونده هاي متعدد در دادگستري، جلوگيري از رجوع مكرر زوجين به محل دادگستري، دخالت طرفين در طلاق و صدور گواهي عدم سازش، كوتاه بودن زمان صدور گواهي مربوط براي جواز اجراي طلاق، مدت دار بودن اين گواهي در عرض سه ماه كه باعث حفظ دوام عقد نكاح است (در حالي كه در حكم طلاق كه بدون مدت اجرايي است هر لحظه دوام زندگي تهديد مي شود) درگيري كمتر و كاهش تنش ميان زوجين، احتمال رجوع بيشتر زوجين در آينده به يكديگر و تشكيل مجدد زندگي مشترك و از همه مهم تر كاهش استرس فرزندان، موارد مهم و قابل توجه طلاق توافقي است. هم چنين در طلاق توافقي از دعوا و جنجال، برخوردها، عكس العمل ها ي نامعقول و اتلاف وقت بيشتر در پيچ و خم هاي دادگاه ها كه حتي در مواردي به چندين سال مي انجامد، جلوگيري مي شود و مساله ي حضانت و ملاقات فرزندان و... با تفاهم بيشتري صورت مي گيرد و از اين ناحيه لطمات كمتري متوجه فرزندان مي شود.
نكته ي ديگر آن است كه در طلاق توافقي هر يك از زوجين مي توانند از درخواست خود صرف نظر كنند؛ زوج يا زوجه يا هر دو مي توانند تا قبل از آخرين جلسه ي دادگاه كه منجر به صدور حكم مي شود صرف نظر كنند، يعني پشيمان شده و دادخواست خود را پس بگيرند و از دادگاه بخواهند كه آن را ناديده تلقي كند.
«به اميد روزي كه همگي، انتخاب صحيح، دقيق و شايسته داشته باشيم».
منبع:نشريه 7 روز زندگي، شماره 116.