زبان اشک را دريابيم!

زبانشناسان فرهنگي، گريستن را نوعي سيستم فرا زبان مي دانند که آگاهانه يا ناخودآگاه در حمايت از کلام بروز مي کند. در ابتدايي ترين سطح، انسان در نتيجه ي واکنش هاي فيزيکي شروع به گريستن مي کند. آسيب هاي شديد هم به سرعت موجب جاري شدن اشک ديدگان مي شود. با ورود مواد حساسيت زا يا گازهاي پخش شده در هوا، واکنش هاي فيزيکي بروز مي کند.خستگي هم يکي از عواملي است که وقتي با ديگر واکنش هاي احساسي همراه مي شود، باعث سرازير شدن اشک از ديدگان مي شود؛ اما بيشتر اشک هايي که از چشمان ما جاري مي شود به دليل تجديد خاطرات شخصي گذشته ماست و اصولاً هر چيزي که شما را تحت تاثير قرار مي دهد و اشک چشمان تان را جاري مي کند، با تصاوير و خاطرات گذشته ي شما ارتباط دارد. اشک ناشي از اندوه و از دست دادن عزيز را نيز بيشتر افراد تجربه کرده اند. انسان وقتي از سوي ديگران احساس عدم پذيرش مي کند، اشک ناشي از شکست از چشمانش سرازير مي شود. افراد وقتي گريه مي کنند گويي نفس مي کشند، با اين روش هق هق هاي بريده بريده ي آنها بيشتر ار نفس کشيدن به آن ها انرژي مي دهد. گاه اشک به عمد و آگاهانه جاري مي شود. مثلاً براي جلب همدردي ديگران، برانگيختن احساس گناه در آن ها و نزديک شدن به فردي يا راندن کسي، بعضي اشک ها ناشي از خشم و نااميدي است، اما بعضي شرايط هم باعث سرازير شدن اشک شادي مي شود.

عملکرد بيولوژيکي گريستن
 

همه ي انسان ها زماني که تحت تاثير قرار مي گيرند، ناله مي کنند، فرياد و شيون راه مي اندازند و اشک مي ريزند. متخصصان زنان و زايمان گزارش هايي مبني بر اين که بعضي جنين ها در درون رحم گريه مي کنند، ارايه کرده اند!
با گريستن گرما توليد مي شود، ظرفيت ريه ها افزايش مي يابد، انرژي اضافي دفع مي شود، هوشياري ذهني بالا مي رود و اضطراب تخليه مي شود. فرد براي گريستن بايد کنترل تنفس، فشار هوا، آواها و ماهيچه ها را هماهنگ کند و پيچيدگي هاي مري، حنجره و شکم را تحت کنترل درآورد. بدين ترتيب مي توان گفت، گريه بخشي از سيستم خود تنظيمي بدن است. با سرازير شدن قطرات اشک، سيستم تنفسي فرد در مقابل عفونت مصونيت مي يابد، غشاي مخاطي بيني و گلو به واسطه ترشحات ضد باکتريايي نرم مي شود و بعضي محققان با توجه به اين فرايند نتيجه گيري مي کنند که در زمان هق هق گريستن تخليه مي شود. برخي محققان ديگر با اين نظر مخالفت کرده و گفته اند که بيشتر گريه هاي آوايي با هق هق (تنفس نامنظم) همراه نيست.

مردها چه زماني مي گريند؟
 

کلام اشک هاي مردان متفاوت است، اما شدت و معناي آن کمتر از اشک هاي زن ها نيست. مردها هم با گريه کردن احساسات شان را بيان مي کنند و احساساتي که با گريه بروز مي دهند، ناشي از درد نيست؛ بلکه به منظور ابراز همدردي، غرور و شادي هم مي تواند باشد. روش هايي که مردها براي ابراز احساسات خود استفاده مي کنند مشخص، هوشمندانه، متظاهرانه و مهار شده است؛ اگرچه در گريستن خود کمتر تمايل به فريبکاري دارند. همچنين مردها به ندرت و براي مدت زمان کوتاهي گريه مي کنند و اشک چنداني هم نمي ريزند. آن ها تقريباً بي صدا و در موقعيت هاي ويژه (فوت نزديکان يا خواندن دعاي مذهبي) گريه مي کنند.
اصولاً مردها شخصيت منحصر به فردي دارند. در بيشتر فرهنگ ها يک قالب مشخص براي آن ها وجود دارد و نقش نان آور، مدافع، ورزشکار، شوهر، پدر و بازيکن تيم هاي ورزشي را ايفا مي کنند و هنگام احساس غرور، شجاعت، وفاداري، پيروزي و شکست اشک از چشمان شان جاري مي شود. مردها مايل نيستند درباره ي اشک هاي شان سخن بگويند؛ چرا که صحبت کردن درباره اشک هاي خود را عين کاهش نيروي خود مي دانند. در حالي که بسياري از زن ها با مشاهده ي گريه ي مردها در شرايط مختلف احساس همدردي مي کنند، مردها در مقابل زن ها اين عکس العمل را نشان نمي دهند. مردها گريستن زن ها را با ديد بي طرفانه و حتي مثبت نگاه مي کنند و به جاي دلسوزي گاهي احساس خشم مي کنند.

چرا زن ها گريه مي کنند؟
 

زنان راحت تر از مردان، گريه مي کنند. زنان اغلب از نظر عاطفي، احساساتي ترند و آسان تر گريه مي افتند. احساسات در چهره ي زنان بيشتر از مردها موج مي زند. آن ها پيام هاي غيرکلامي خود را با مهارت انتقال مي دهند، علاوه بر اين، زن ها از روي اندک علايم بصري مي توانند احساسات دروني ديگران را کشف کنند. اين علايم وقتي با صوت و کلمات همراه مي شود، مهارت برقراري ارتباط برتر زن ها را آشکارتر مي کند. مردها هنگام خشم، ترس خود را در ظاهر با بي رحمي و پرخاشگري بيان مي کنند؛ در حالي که زن ها دوست دارند ترس را به درون خود بريزند و آن را در قالب گريستن بروز دهند. زن ها دو برابر بيشتر احتمال دارد که از مشکلات عصبي- احساسي رنج ببرند و بيشتر از مردان از خدمات درمانگران استفاده کنند. آنها بيشتر تمايل دارند احساسات خود را آشکار کنند. از آن جا که زنان هنگام ترس و مواجهه با آسيب هاي اجتماعي نمي توانند واکنش پرخاشگرانه از خود نشان دهند، رنجش خود را با گريستن ابراز مي کنند. به هر حال عمل گريستن، جاي پرخاشگري و درون ريختن عصبانيت را نمي گيرد، بلکه عمق و قدرت احساسات فرد را نشان مي دهد؛ درخواست بي شائبه يي که ديگران، فرد را درک کنند. همان طور که طبيعت زن با مرد متفاوت است، گريه ي آن ها نيز با يکديگر تفاوت دارد.
يکي از بحث هاي مورد مطالعه طي سال هاي متمادي اين است که چه عاملي بارزترين نقش را در تعيين رفتار انسان ايفا مي کند؛ ژنتيک يا محيط اطراف؟ آيا زن ها به اين دليل بيشتر از مردها گريه مي کنند که از نظر بيولوژيکي آمادگي بهتري براي اين کار دارند يا به اين دليل است که از ابتداي زندگي آموخته اند احساسات خود را ابراز کنند؟ به يقين روشن است که در هر دو موضع، اين فرهنگ و طبيعت بوده که در روان گريستن زن ها نقش داشته است. درباره ي شکاف عظيم ميان چگونگي واکنش احساسي جنس مذکر و مونث علاوه بر تفاوت هاي فرهنگي، تفاوت هاي بيولوژيکي هم دخالت دارند و توجه به سيستم فيزيولوژيک، کارکرد غدد درون ريز و فعل و انفعال مغز نيز مهم است. علاوه بر تفاوت در فعل و انفعالات مغز که مردها را براي خشمگين شدن و زن ها را براي گريستن مستعد مي کند، تفاوت سطح هورمون ها هم در اين مساله موثر است. همان طور که تستوسترون مردها با عصباني شدن و خصومت شديد، بيشتر مي شود، پرولاکتين زن ها (هورموني که براي توليد شير لازم است) افزايش پيدا مي کند و محرکي قوي براي جاري شدن اشک آن ها پديد مي آيد. زن ها احتياج شديد دارند که پرولاکتين اضافي را از بدن خود دفع کنند، چرا که با بالا بودن سطح پرولاکتين به بدن آسيب مي رساند. راه دفع مستقيم اين هورمون جدا از شير دادن، گريستن است.

جوهره اشک!
 

کلام و زبان اشک ها، کلام صميميت است. جوهره ي اشک همان مايعي است که نود درصد بدن انسان و قسمت اعظم کره ي زمين را تشکيل داده است. اشک مايه ي حيات است.
قدرت هيچ چيز با تاثير اشک ها برابر نيست و گريستن روان، تاثيرگذاري بيشتري بر افراد دارد. وقتي در ارتباط با ديگران، کلام اشک هاي آن ها را درمي يابيم، اين مسأله بيشتر قابل تحسين است.
منبع:نشريه 7 روز زندگي، شماره 105