تجاوز عراق، اشغال خرمشهر و واكنش كشورهاي منطقه
همچنين ماشين نظامي عراق با بهره مندي كامل از تجهيزات نظامي نظير 800 قبضه توپ، 5400 دستگاه تانك و نفربر،400 قبضه توپ ضد هوايي، 366 فروند هواپيما و 400 فروند هليكوپتر، از آمادگي عملياتي مناسبي برخوردار بود.(1)(1)
خبرگزاريهاي انگلستان بلافاصله گزارش دادند:«ايران و عراق حالت جنگي ميان دو كشور را اعلام كردند. هواپيماهاي عراق اقدام به بمباران كليه پايگاههاي نظامي در داخل خاك ايران از جمله فرودگاه مهرآباد كردند. در پي اين حملات خسارات سنگيني به تأسيسات نظامي و غيرنظامي وارد آمد. خبرگزاري عراق اعلام كرد : «نيروي هوايي عراق در حدود ساعت 12 ظهر امروز (1980/9/23) به وقت محلي، به چند فرودگاه نظامي ايران حمله كرد. جنگنده هاي عراق با موشكهاي هوا به زمين، به شش فرودگاه نظامي در مناطق آبادان، اصفهان، آغاجاري و در عربستان (خوزستان ايران) حمله كردند و خسارات سنگيني را وارد آوردند.»(2)
صدام حسين نيز طي مصاحبه اي گفت:
«نيروي هوايي پيروز ما، پايگاههاي گروه مجوس را بمباران كرد و خسارات سنگيني را به آنها وارد آورد. در دريا، نيروهاي جسور ما در برابر نيروي دريايي دشمن پايداري و در خشكي، نيروهاي دلاور ما به سوي اهداف از پيش تعيين شده پيشروي كردند و ظرف چند روز گذشته از صبح دوشنبه 22 سپتامبر تا به امروز اين مأموريتها را با دلاوري و لياقت و سرعت انجام دادند.(3)
تجاوز و تهاجم سراسري رژيم عراق در عين سنگيني با سرعت عجيبي همراه بود كه حكايت از اهداف از پيش برنامه ريزي شده آنها دارد. اگر چه حمله رژيم عراق براي جمهوري اسلامي ايران قابل پيش بيني بود؛ اما نه اين حجم و گستردگي غافلگيرانه و غير قابل تصور.
اشغال شهرهاي مرزي ايران
«تحليلگران مي گويند كه عراق به رغم مقاومت مداوم مردم ايران، به اكثر هدفهاي اوليه خود رسيده است. اشغال در حدود 124 مايل مربع از سرزمين هاي مورد اختلاف و تسلط بر شط العرب به علاوه خرمشهر و اهواز و نيز محاصره پالايشگاه عظيم نفت آبادان از آن جمله است.(4)
هدفهاي اوليه يعني اشغال شهرهاي ايران بسيار بامعناست كه بعدا با ادعاي مالكيت عراق بر اين شهرها همراه مي شود. صدام حسين، فرمانده كل نيروهاي مسلح عراق اعلام كرد: هدفهاي اوليه يعني اشغال شهرهاي ايران بسيار با معناست كه بعدا با ادعاي مالكيت عراق بر اين شهرها همراه مي شود. صدام حسين، فرمانده كل نيروهاي مسلح عراق اعلام كرد:
«پرچم عراق بر فراز شهرك سوسنگرد خفاجيه به اهتزاز در آمده است. بر اساس اين بيانيه عراق، ايراني ها از روي جعل و تزوير، خفاجيه را سوسنگرد نام گذاردند.»
اين سخن نشانه آن است كه عراق، اين شهرك را جزئي از اراضي اصلي خود به شمار مي آورد.(5)
ادعاي مالكيت سران رژيم عراق با تغيير اسم شهرهاي نظير محمره به جاي خرمشهر و عربستان به جاي خوزستان آغاز مي شود. طه ياسين رمضان، معاون رئيس شوراي فرماندهي عراق پس از سقوط خرمشهر اعلام كرد:
«عربستان (خوزستان) آزاد شده است.(6)
اين ادعاها در مالكيت خوزستان نشان مي دهد كه ارتش رژيم عراق براي ماندن آمده بود؛ به طوري كه پس از سقوط خرمشهر، مطبوعات عراق اعلام كردند:
«محمره (خرمشهر) سرزمين اجدادي است و نيروهاي مسلح عراق آن شهر را براي ابد بازپس گرفته اند.(7)
حتي مسئولين رژيم عراق اعلام كردند كه مناطق آزاد شده از ايران را در شبكه پست و تلفن خود ادغام مي كنند(8) بنابراين رژيم عراق علاوه بر اشغال شهرهاي مرزي خوزستان و غرب نظير قصر شيرين، يكي از اهداف تجاوز را كه همان تجزيه خوستان باشد، به طور علني در مصاحبه ها و بيانيه هاي رسمي خود اعلام كرد و رسانه هاي خبري منطقه و جهان نيز بعضا به طور غير مستقيم، با تكرار گفته هاي سران رژيم عراق، اذهان عمومي را براي پذيرش اين ادعا آماده مي كردند.
موضعگيري امام خميني در برابر تهاجم ارتش عراق
«من از ملت بزرگ ايران خواهانم كه در هر مسئله اي كه پيش خواهد آمد؛ قوي باشند، قدرتمند باشند، متكي به خداي تبارك و تعالي باشند و از هيچ چيز باك نداشته باشند. ما از آن قدرتهاي بزرگ نترسيديم. اين (صدام) كه قدرتي ندارد، عراق كه چيزي نيست.(9)
اين سخنان ملكوتي امام راحل (ره) كه از قلب مطمئن و جان آرام او سرچشمه مي گرفت، روحيه مردم و مسئولين راتقويت و اتكال آنها را به خدا بيشتر كرد و انگيزه دفاع و مبارزه با دشمن را در آنان به ويژه جوانان جان بر كف ميهن اسلامي بالا برد تا جائي كه فرمود:
«هر وقتي كه مقتضي بشود من پيامي به ملت خواهم داد و به صدام حسين و امثال او ثابت خواهم كرد كه اينها، اين اذناب آمريكا قابل ذكر نيستند.(10)
امام راحل (ره) با تحقير دشمن، مردم را با مبارزه و حتي شكست دشمن اميدوار كرد و اين از صحنه هاي اعجاز آفرين ولايت فقيه در نظام جمهوري اسلامي است كه در بحراني ترين شرايط، كشتي نظام را از تلاطم توفانها نجات مي دهد و ثابت مي كند كه جوهر اقتدار نظام و امنيت كشور،ولايت است. به دنبال موضعگيري شجاعانه امام راحل(ره)، شاهد جوشش مقاومت مردمي در همه آحاد ملت و مسئولان و دولتمردان نظام جمهوري اسلامي هستيم؛ به طوري كه مرد و زن و پير و جوان، يكپارچه براي دفع تجاوز و آزادسازي مناطق اشغال شده، بسيج شدند.
همچنين امام راحل(ره) به مسئولان سياسي و نظامي دستور دادند در شوراي عالي دفاع به تهيه و تدوين طرح ها و برنامه هاي كلان دفاعي به طور كلاسيك بپردازند. با تشكيل سازمانهاي رزمي به سازماندهي نيروهاي مردمي براي اعزام به جبهه همت گمارند.
مقاومت مردمي
«نيروهاي عراقي، تحكيم محاصره شهر نفتي آبادان ايران را با حلقه اي از فولاد آغاز كرده اند. اما ساكنين شهر مقاومت شديدي نشان مي دهند.(11)
اين درحالي است كه صدام حسين طي محاسبات غلط خويش به فرماندهانش گفته بود در هر شهري وارد شويد مردم از شما استقبال خواهند كرد. نشريه گاردين از قول يك دهقان پير مي گويد:
«ما با چنگ و ناخن به اين زمين خواهم چسبيد. اگر آنها (ارتش عراق) همه چيز را نابود كنند؛ ما در چادرها خواهيم خوابيد. بعد باز خواهيم گشت و همه چيز را چون ويتنام خواهيم ساخت.»
سپس مي گويد:
«اين مقايسه اتفاقي نيست. همه مردم در اينجا مي گويند كه امپرياليسم آمريكا پشت صدام حسين است.(12)
مقاومت در شهرهاي اشغالي به گونه اي مردمي شده بود كه حتي كودكان و زنان، دوشادوش پدران و مردان خود در نبرد شركت جستند. اين صحنه هاي حماسي نيز از چشم خبرنگاران پنهان نماندند ؛ به طوري كه گزارش دادند: مقاومت در شهرهاي اشغالي به گونه اي مردمي شده بود كه حتي كودكان و زنان، دوشادوش پدران و مادران خود در نبرد شركت جستند. اين صحنه هاي حماسي نيز از چشم خبرنگاران پنهان نماندند؛ به طوري كه گزارش دادند:
«در خرمشهر و آبادان، كودكان بسياري اغلب در كنار پدرانشان در جنگ شركت داشته اندو يكي از آنها كه 14 ساله بود با افتخار براي خبرنگاران غربي تعريف كرد كه چگونه با دوكوكتل مولوتف، تانك عراقي را منهدم كرده است.(13)
اينها گزارش و اعتراف خبرنگاران خارجي از صحنه هاي مقاومت مردم شهرهاي مرزي به همراه جوانان سلحشور و رزمنده سپاه و ارتش است كه غالبا براي اهداف ديگري به منطقه آمده بودند، اما همايش زيباي مقاومت و حماسه ديني، آنها را به حيرت آورد و حداقل واكنش آنها گزارش اين منظره هاي مقاومت و روحيه ايثار و شهادت طلبي مردم بود. اينها گزارش و اعتراف خبرنگاران خارجي از صحنه هاي مقاومت مردم شهرهاي مرزي به همراه جوانان سلحشور و رزمنده سپاه و ارتش است كه غالبا براي اهداف ديگري به منطقه آمده بودند.
قطعاً منشأ اين مقاومت و پايداري، ايمان و عشق به اسلام و ميهن اسلامي و اطاعت صادقانه از دستور امام خميني(ره) بود كه موجب مباهات و سرفرازي ايران اسلامي شد. به طوري كه امام راحل (ره) در اين باره فرمودند:
«آنچه براي اينجانب غرورانگيز و افتخارآفرين است، روحيه بزرگ و قلوب سرشار از ايمان و اخلاص و روح شهادت طلبي اين عزيزان است كه سربازان حقيقي ولي الله الاعظم ارواحنافداء هستند.اين است فتوح الفتوح.(14)
بدين ترتيب ايمان و عشق به خدا، رمز مقاومت و پايداري ملت ايران در هشت سال دفاع مقدس بود كه از نظر امام راحل (ره)«فتح الفتوح» ناميده شد و در طول ساليان مبارزه، همواره به عنوان جوهر دفاع و مقاومت مورد توجه رزمندگان اسلام بود.
تخريب مناطق مسكوني، درماني، آموزشي
«بر اثر حمله نيروهاي عراقي با موشكهاي زميني به مناطق مسكوني در شهر دزفول واقع در جنوب غربي ايران، بيش از 100 نفر كشته و 174 نفر مجروح شدند.(15)
رژيم عراق بعدها كه دريافت، مقاومت مردمي در ايران، ريشه در اسلام دارد و همگاني است، حملات ددمنشانه خود را به ساير شهرها گسترش داد و بر خلاف همه موازين بين المللي، با هواپيما و موشك هاي دوربرد به مناطق مسكوني شهرهاي مختلف ايران، مراكز درماني و آموزشي و بناهاي تاريخي و فرهنگي حمله ور شد.
واكنش دولتها و سازمانهاي بين المللي
همچنين انجمن ادباي كشور كويت با ارسال تلگرافي به صدام حسين، حمايت كامل خود را از عراق در جنگ با ايران اعلام كرد.
در اين تلگراف آمده است:
فرزند صالح عربيت رفيق صدام حسين
بغداد
افتخار دارم كه تصميم هيئت اداري انجمن ادباي كويت با تمامي اعضاي آن را در حمايت كامل از موضع شجاعانه شما براي استرداد اراضي عراق از غاصبين فارس به اطلاع برسانم... به پيش اي قهرمان عربيت و پيروزي از آن ارتش بزرگ ما باد.(احمد سقاف دبير كل )(20)(20)
البته صدام حسين اين اظهار ارادت و حمايت ادباي كويت را در تجاوز به آن كشور پاسخ داد و مشاعر ادبا و نويسندگان كويت را به اوج تخيل كشاند!!
شوراي همكاري حوزه خليج فارس در كنار صدام حسين عليه ايران صف آرايي كرد.(21) دبير كل اتحاديه عرب طي مكالمه تلفني با دبير شوراي فرماندهي عراق، از مواضع قوي و عربي صدام حسين ستايش كرد (22) دبير كل سازمان كنفرانس اسلامي ضمن ارسال دو تلگراف به صدام حسين و امام خميني خواستار برقراري آتش بس فوري شد. دبير كل سازمان كنفرانس اسلامي ضمن ارسال دو تلگراف به صدام حسين و امام خميني خواستار برقراري آتش بس فوري شد.(23)
كشورهاي غربي اگر چه از اقدامات صدام حسين راضي بودند؛ اما با لحني متناقض به اظهار نظر پرداختند ؛ تا اينكه رژيم عراق با حركتهاي غرب پسند خود، حمايت اغلب آنها را جلب كرد. در اين بين، موضعگيري شوراي امنيت سازمان ملل به عنوان نماد رسمي حل مناقشه، براي همگان قابل توجه بود تا اينكه «كورت والدهايم» دبير كل وقت سازمان ملل متحد، بر اساس ماده 99 منشور، نامه اي بدين مضمون به شوراي امنيت نوشت: من از گسترش اختلاف بين ايران و عراق نگرانم. اين امر به عقيده من يك تهديد جدي بالقوه براي صلح و امنيت بين المللي است.(24)
منابع و پي نوشتها :
1 ـاز خونين شهر تا خرمشهر صفحه 24
2 شرق الاوسط 1/7/1359 برابر 23/9/1980
3 اللواء 7/7/1359
4 ـنشريه نيويورك تايمز 8/7/1359
5 نشريه الشرق الاوسط 28/9/1980-6/7/1359
6 نشريه الانوار 18/7/1359
7 نشريه اشرق الاوسط 5/8/1359
8 نشريه السفير 7/9/1359
9 صحيفه نور جلد 13 صفحه 232.
10 صحيفه نور جلد 13 صفحه 221.
11 نشريه الانوار 19/10/1980-27/7/1359
12 نشريه گاردين 14/10/1980-22/7/1359
13 نشريه گاردين 1980/10/16-1359/7/24
14 صحيفه نور جلد 13 صفحه 289.
15 نشريه گاردين 27/9/1980-5/8/1359
16 نشريه الشرق الاوسط 125/9/1980
17 نشريه الشرق الاوسط 24/9/1980
18 نشريه الشرق الاوسط 22/9/1980
19 نشريه واشنگتن پست 30/9/1980
20 نشريه الانباء 28/9/1980
21 الشرق الاوسط 24/9/1980
22 الشرق الاوسط 125/9/1980
23 الشرق الاوسط 24/9/1980
24 روزنامه كيهان 2/7/59