پیدا و پنهان آلرژی ها (2)

آلرژی غذایی
 

همان طور که در قسمت اول این مطلب ذکر شد، حساسیت غذایی به علت واکنش نامطلوب سیستم ایمنی به ترکیبات موجود در مواد غذایی ایجاد می شود و به طور عمده در کودکان و شیرخواران بروز می کند که بیشتر این حساسیت ها تا سن 5 سالگی از بین می رود. حالا به بررسی عوامل ایجاد این حساسیت ها می پردازیم...

عوامل ایجاد حساسیت های غذایی
 

مهم ترین عوامل موثر در ایجاد حساسیت غذایی عبارت هستند از:
* زمینه های ژنتیکی
* نارس بودن دستگاه ایمنی یا سدهای محافظ دستگاه گوارش در نوزادان به ویژه نوزادانی که با سزارین به دنیا می آیند و از شیر مادر تغذیه نمی شوند.
* آنتی ژن های بعضی از غذاها مثل تخم مرغ، شیر گاو، ماهی و بادام زمینی که احتمال بروز حساسیت بیشتری دارند.
* یک تحریک کننده مثل عفونت که گاه می تواند باعث واکنش حساسیت زا شود.
* تغییر در نفوذپذیری دستگاه گوارش که باعث ورود آنتی ژن های غیرطبیعی می شود.
* سابقه ی حساسیت غذایی و اگزما در گذشته
* واکنش های نامطلوب در بعضی افراد که این مورد فقط زمانی اتفاق می افتد که خوردن یک ماده غذایی حساسیت زا با عوامل دیگری همراه باشد. بعضی از این عوامل عبارت هستند از:
فعالیت فیزیکی: در مواردی، واکنش های آلرژیک فقط زمانی اتفاق می افتند که فعالیت جسمانی طی دو ساعت پس از خوردن غذایی خاص(مثل کرفس، هلو و گندم) انجام شود.
مصرف توام داروها: افرادی هستند که فقط هنگامی به غذاهایی خاص حساسیت نشان می دهند که دارو مصرف می کنند مثال کاملاً شناخته شده در این مورد، افرادی هستند که فقط هنگام مصرف سالیسیلات(آسپیرین) به غذا واکنش نشان می دهند.
* واکنش تداخلی بین دو گونه ی مختلف غذایی نیز از عوامل ایجاد حساسیت های غذایی است؛ نظیر واکنش های تداخلی شیر گاو، بز، گوسفند و اسب که در حقیقت شباهت آنتی ژن آشکار و چشمگیر بین پروتئین های شیر گاو ، بز و گوسفند باعث می شود به طور تقریبی همه ی افرادی که به شیر گاو حساسیت دارند به شیرهای حیوانات دیگر نیز حساسیت داشته باشند.
همچنین تخم پرندگانی مانند بوقلمون، اردک، مرغابی، غاز و مرغ دریایی، حاوی اووآلبومین، اووموکوئید و اووترانسفرین است که باعث حساسیت متقاطع می شوند.
گاه بین انواع حبوبات(لوبیا، نخود، عدس و سویا) و بادام زمینی نیز واکنش تداخلی به وجود می آید که البته رایج نیست.
واکنش های تداخلی بین غذاهای دریایی غیرمعمول است.
* علاوه بر این، واکنش های تداخلی بین یک ماده غذایی و یک ماده غیرغذایی نیز وجود دارد؛ نظیر ارتباط بین حساسیت گرده های درخت غان با حساسیتی که به سیب، هویج، کرفس، سیب زمینی، پرتقال و گوجه فرنگی وجود دارد.

غذاهای متداول حساسیت زا
 

غذاهای متداول حساسیت زا عبارت هستند از تخم پرندگان، شیر گاو، بادام زمینی و ماهی.
حساسیت به بادام زمینی ممکن است تا آخر عمر ادامه یابد. با وجود نگرانی عمومی از مواد افزودنی و فرآیند آماده سازی غذاها و نیز تأکید عمومی به استفاه از غذاهای طبیعی، بیشترین حساسیت های غذایی نسبت به ترکیبات غذایی که به طور طبیعی یافت می شوند گزارش شده است.
علاوه بر غذاهای ذکر شده، همه ی غذاها حتی میوه ها و سبزی ها نیز می توانند باعث حساسیت در فرد شوند، اما احتمال این که کودکان به شیر گاو، بادام زمینی، تخم مرغ، گندم و محصولات سویا حساسیت داشته باشند، بیشتر است.
حساسیت به بادام زمینی، بادام هندی، ماهی و میگو بیشتر در بزرگسالان دیده می شود.
بسیاری از کودکان همزمان با افزایش سن، حساسیت خود را نسبت به شیر و تخم مرغ از دست می دهند، اما حساسیت های غذایی شدیدتر مثلا به بادام زمینی، انواع خاصی از ماهی و میگو اغلب مدت زیادی به طول می انجامد.

تشخیص حساسیت های غذایی
 

تشخیص حساسیت غذایی، همواره با مشکلاتی رو به رو است و به طور عمده به کمک گرفتن سابقه و شرح حال دقیق از بیمار و همچنین با اطلاعاتی در مورد نتیجه حذف ماده غذایی حساسیت زا انجام می شود و بالاخره بررسی اصل وجود حساسیت با توجه به آزمایش های مرتبط برای تشخیص نهایی حساسیت غذایی، لازم است.
غالبا پزشکان متخصص آلرژی، از عصاره ی مواد غذایی و احتمالا از غذاهای حساسیت زای معمولی به صورت تک تک استفاده می کنند تا ببینند بدن به هر کدام چه واکنشی نشان می دهد. این کار معمولا با تحریک پوستی انجام می شود و واکنش پوست را نسبت به هر ماده بررسی می کنند. چنانچه رنگ پوست مایل به قرمز و متورم شد، نشان دهنده ی وجود حساسیت غذایی است.
گاه تشخیص آلرژی با اندازه گیری آنتی بادی های خاص در خون انجام می شود، گر چه این آزمایش ها همواره پاسخ قاطع نمی دهند.
باید توجه داشته باشید اگر چه پزشک حساسیت های غذایی را با قرار دادن فرد در معرض مقادیر بسیار کمی از غذاها آزمایش می کند، اما خود فرد نباید این کار را در خانه انجام دهد! بهترین مکان برای یک تست آلرژی، مطب پزشک است تا چنانچه واکنش شدیدی نسبت به مواد غذایی ایجاد شد فرد تحت کنترل سریع قرار گیرد.

درمان حساسیت های غذایی
 

هیچ داروی خاصی برای حساسیت های غذایی وجود ندارد. بعضی از حساسیت ها خیلی زود بر طرف می شوند و بعضی دیگر به خصوص در مورد کودکان ممکن است تمام عمر همراه آن ها باشند.
داشتن حساسیت غذایی یک دردسر است، اما به فعالیت روزانه شخصی لطمه ای وارد نمی کند.
بهترین درمان این است که خیلی ساده از ماده ی غذایی حساسیت زا یا هر نوع غذا یا نوشیدنی حاوی آن پرهیز کنیم. البته شروع رژیم حذفی نیاز به آگاهی دارد و باید با نظر متخصص انجام شود.
این نکته را به یاد داشته باشید که رژیم حذفی با حذف همزمان و سر خود بسیاری از مواد غذایی که احتمال حساسیت به آن را می دهید متفاوت می باشد و حتی یک شیوه ی موثر در تشخیص حساسیت غذایی است که بعدها برای پیش گیری از آن استفاده می شود.

راه های پیشگیری از بروز حساسیت های غذایی
 

همیشه برچسب روی مواد غذایی را بخوانید تا مطمئن شوید حاوی موادی که شما به آن حساسیت دارید نیستند.
برای آماده کردن غذا، ظروف خود را از سایر افراد جدا کنید. اگر به تخم مرغ حساسیت دارید، از خوردن کیک ها، کلوچه و موادی که در آن ها از تخم مرغ استفاده شده، خودداری کنید. اگر به شیر حساسیت دارید، نباید محصولات لبنی(مانند پنیر، کره، مارگارین و ماست) بخورید.
اگر به سویا حساسیت دارید، از مصرف سُس سویا، پروتئین سویا و سویای بو داده خودداری کنید.
در صورتی که به بادام زمینی حساس هستید، باید از مصرف کره بادام زمینی، بادام زمینی و روغن بادام زمینی که در برخی غذاها استفاده می شود، خودداری کنید. همچنین باید از خوردن بستنی ها و شیرینی هایی که حاوی بادام زمینی هستند پرهیز نمایید.
به هنگام رفتن به رستوران باید از خوردن سُس، دسرها، شیرینی ها و ماهی پرهیز نمایید.
غذاهای ساده سفارش دهید و در مورد مواد تشکیل دهنده غذا سوال کنید.
پزشکان و کلینیک های آلرژی، با ارائه فهرستی از غذاهای سالم و ناسالم، می توانند به این امر کمک کنند.
بعد از تشخیص حساسیت غذایی، برنامه ای مدون داشته باشید خوشبختانه امروزه، بسیاری از شرکت ها، غذاهایی(از لبنیات گرفته تا پوره سیب زمینی، گندم و شیرینی های دارای تکه های شکلات) برای افراد دارای حساسیت تولید می کنند. چنانچه غذای مورد علاقه شما در لیست ممنوعه بود، می توانید از این محصولات جایگزین استفاده کنید.
منبع:تبيان زنجان
ارسال توسط کاربر محترم سایت : mohamadaminsh