گامباس چیست ؟

Gambas نام محیط برنامه ‌نویسی مشابه VB اما در محیط لینوکس است . این نرم ‌افزار را فردی از علاقه‌ مندان به برنامه ‌نویسی اهل کشور فرانسه ، با تلاش فراوان و در طول سه سال کار مستمر توسعه داده است .

مقدمه‌
 

انتخاب سکو و ابزار برنامه ‌نویسی تحت لینوکس ، یکی از مشکل ‌ترین مراحل بسیاری از پروژه‌ های نرم ‌افزاری محسوب می‌ شود . تفاوت ‌های ذاتی محیط سیستم ‌عامل لینوکس با ویندوز ، یکی از اساسی ‌ترین دلایل این موضوع است . در واقع مستقل بودن سیستم رابط گرافیکی کاربر از سیستم‌ عامل ، موجب شده است که نرم‌ افزار های کاربردی تحت لینوکس را بتوان به سه گروه تفکیک کرد . گروه نخست شامل نرم‌ افزار هایی است که از ابزار هایی برای تولید آن ‌ها استفاده شده است که از سیستم windowing مستقل خود استفاده می‌ کنند . مانند زبان و محیط برنامه ‌نویسی جاوا ، kylix ،TCL و غیره.
اما بسیاری از محیط‌ های برنامه ‌نویسی دیگری که برای توسعه نرم ‌افزار در لینوکس طراحی شده ‌اند ، به سیستم ‌های گرافیکی خارجی تکیه می ‌کنند و بر همین اساس به‌ دلیل رواج و فراوانی کاربرد محیط ‌های گرافیکی و میزکار ‌هایی مانند kde یا gnome، می‌ توان آنرا به دو زیر گروه دیگر تقسیم کرد .
گروهی از برنامه ‌هایی که از سیستم گرافیکی و مدیریت پنجره gnome استفاده می‌ کنند و گروه دیگری که بر توابع و کتابخانه ‌هایی موجود در محیط kde تکیه دارند ( به همین دلیل نرم ‌افزار هایی که برای اجرا تحت kde طراحی شده ‌اند ، به‌ طور معمول حروف k را در ابتدای نام خود یدک می‌ کشند ) .
مانندkppp یا kHTML و غیره . به همین ترتیب ، نرم ‌افزار هایی که برای کار در محیط gnome توسعه داده شده‌ اند ، از حرف g در ابتدای نام خود استفاده می‌ کنند .
هر یک از این دو میزکار معروف لینوکس دارای ابزار های گوناگونی برای طراحی و تولید نرم‌ افزار هستند . به عنوان مثال ، برنامه ‌نویسان زبان برنامه ‌‌نویسی مانند C یا ++C می‌ توانند بر حسب مورد و سلیقه خود از کتابخانه‌ های نرم‌ افزاری گوناگونی برای تولید نرم‌ افزار های تحت لینوکس استفاده کنند . مثلاً مجموعه توابع کتابخانه‌ ای ( ( Qt toolkitبرای تولید نرم‌ افزار هایی کاربردی يا KDE( +GTK برای برنامه ‌نویسی در محیط ( Gnome وجود دارند .
واقعیت آن است که باید اعتراف کرد که موضوع برنامه ‌‌نویسی تحت لینوکس صرف نظر از آنکه با چه ابزاری و در چه سکویی کار شود ، با برنامه‌ نویسی در محیط ویندوز تفاوت بسیار دارد . شاید اغراق نباشد اگر بگوییم که برنامه‌ نویسی لینوکس برای بسیاری از کاربران این سیستم ‌عامل ، همچون کابوس شبانه‌ ای است که سال ‌ها خواب راحت را از آنان سلب کرده است!
در این مورد استثنایی نیز وجود دارد که می‌ تواند پایانی بر کابوس برنامه‌ نویسی تحت لینوکس باشد . در اختیار داشتن محیط برنامه‌ نویسی مانند ویژوال بیسیک در ویندوز ، برای بسیاری از کاربران لینوکس آرزویی دست‌ نیافتنی جلوه می‌ کرد . اما پروژه‌ ای که از چند سال قبل آغاز شده است ، به ‌تازگی به مرحله‌ ای از بلوغ رسیده که می‌ توان به آن امید های زیادی داشت . Gambas نام محیط برنامه‌ نویسی مشابه VB اما در محیط لینوکس است) بر اساس سنت نامعلومی ، نرم‌ افزار های دنیای متن‌ باز و سکوی لینوکس از اسامی و لوگو ‌هایی به ‌شکل حیوانات استفاده می‌ کنند . Gambas هم از این غافله عقب نمانده است و نام خود را از گونه‌ ای از میگو اقتباس کرده است ( .
نرم‌ افزار گامباس را فردی از علاقه ‌مندان به برنامه‌ نویسی اهل کشور فرانسه ، با تلاش فراوان و در طول سه سال کار مستمر توسعه داده است . اواخر سال ۲۰۰۴ این نرم‌ افزار به مرحله‌ ای رسیده بود که خالق آن یعنی ، Benoit Minisini نسخه شماره ۱.۱۰ را معرفی کرد .
زمانی که این نرم‌ افزار را برای نخستین بار اجرا می‌ کنید ، باور نمی‌ کنید که دارید در محیط لینوکس یا kde کار می‌ کنید . اما این موضوع کاملاً حقیقت دارد و گامباس با به عاریت گرفتن تمامی جنبه‌ های مفید VB (بنا بر ادعای نویسنده آن ) ، پنجره‌ ای را پیش روی شما ظاهر می‌ سازد که نمونه آن را در شکل ۱ مشاهده می‌ کنید . همانطور که در این تصویر دیده می‌ شود ، کاربر باید در این مرحله ، مشخص کند که قصد کار کردن بر روی پروژه جدیدی دارد و یا آن‌که با یکی از پروژه‌ های قبلی می‌ خواهد ادامه دهد .
پس از این مراحل ، مشاهده خواهید کرد ، که نرم‌ افزار گامباس با الهام از VB، محیط توسعه‌ ای فراهم کرده است که شباهت زیادی به آن دارد . به عنوان مثال ، در سمت چپ نمایشگر ، پنجره‌ ای به‌ نام project explorer به ‌سبک VB دیده می‌ شود که برای برنامه‌ نویسان ابزار بسیار مفیدی تلقی می‌ شود . پنجره بالایی سمت راست ، شامل مجموعه‌ ای از المان ‌هایی که برنامه‌ نویس می‌ تواند آن ‌ها را روی فرم‌ های برنامه‌ های تحت توسعه خود ، قرار دهد ، وجود دارند . در واقع این اشیای گرافیکی یا وجیت ‌ها ( Widget ) همان کنترل‌ های برنامه‌ نویسی محیط ویندوز هستند .
در اینجا هم ، کاربر می ‌تواند خواص اشیای انتخابی خود را در سمت راست این پنل ببیند . به این ترتیب برای شروع برنامه‌ نویسی با گامباس ، کافی خواهد بود تا یکی از این ویجت ‌های گرافیکی را بر روی فرم ‌های برنامه خود قرار دهید ( گامباس هم مانند VB به پنجره ‌های برنامه ‌های تحت توسعه ، فرم ( form ) نام می‌ دهد .) .

فرم‌ ها
 

برای ایجاد کردن فرم ‌ها و اعمال تغییرات بر روی آن ‌ها ، در گامباس ابزار ویژه‌ ای به‌ نامForm designer پیش‌ بینی شده است . کاربران گامباس می‌ توانند از این ابزار همانند یک ابزار نقاشی ، برای تولید و ویرایش فرم ‌ها کمک بگیرند . در این ابزار نیز همانند محیط VB برنامه‌ نویس باید خواص اشیایی که قصد استفاده از آن ‌ها را دارد ، مشخص کند ( این ‌کار در درون پنجره properties انجام می‌ شود ) . پنجره‌ ای به‌ نام component explorer به کاربر کمک می‌ کند که خواص اشیای گرافیکی را بهتر شناسایی کند .
گامباس به درجه‌ ای از پیشرفت رسیده است که دارای یک ویرایشگر کامل منو نیز ( Menu editor ) هست .

ویرایشگر کد
 

اگرچه ممکن است که ویرایشگر کد در گامباس چندان ظریف و زیبا جلوه نکند ، اما دارای امکانات کاملی است که نظر هر برنامه‌ نویس حرفه‌ ای را به ‌خود جلب می‌ کند . به عنوان مثال ، در صورتی‌ که بر روی پنچره ویرایشگر کد ، کلیک راست کنید ، داخل فهرست پایین ‌افتادنی که گشوده می‌ شود ، لیست مفصل و کاملی از تمامی دستورات قابل استفاده ، فهرست می‌ شوند . در این ویرایشگر کد ، امکاناتی از قبیل قابلیت نمایش رنگی کلید‌ واژه‌ ها و دیگر موارد نوشتاری به ‌صورت ( Syntax Highlighting ) پیش‌ بینی شده است . علاوه بر این موارد ، کاربران گامباس می‌ توانند برای عیب‌ یابی برنامه‌ های خود ، BreakPoint تعریف کنند و متغیر ‌ها را جهت ردگیری ( trace ) انتخاب کنند .
اما این ویرایشگر پیشرفته گامباس ، علیرغم تمام مزایایی که دارد ، یک اشکال و یا بهتر بگوییم ، یک کمبود مهم نیز دارد . گامباس هنوز دارای قابلیتی نیست که کاربران آن بتوانند نرم‌ افزار های ویرایشگر دلخواه خود را در محیط گامباس به‌کار بگیرند . به‌ عنوان مثال ، بسیاری از برنامه‌ نویسان لینوکس تمایل دارند که از ویرایشگر ‌هایی مانند Emacs یا vi استفاده کنند .
البته از آنجایی‌ که تمام فرم ‌ها و کلاس ‌های برنامه‌ های تولید شده با گامباس در قالب ‌فایل ‌های متنی ذخیره می‌ شوند ، کاربران گامباس همچنان خواهند توانست ، در خارج از محیط این نرم‌ افزار ، از ویرایشگر های دلخواه خود برای ادیت برنامه‌ ها استفاده کنند .
گامباس دارای یک کامپایلر سر خود نیز هست که در زمان کامپایل ، برنامه‌ ها را در صورتی که نقصی در آن‌ ها نیابد ، درون یک فایل اجرایی بسته ‌بندی می‌ کند . یادآوری می‌ کنیم که برای آنکه بتوانید پروژه‌ های کامپایل شده گامباس را اجرا کنید ، باید بر روی سیستم خود قبلا ً Qt را نصب کرده باشید .

خلاصه
 

پروژه گامباس علیرغم آن ‌که هنوز بسیار جوان است ، نشان داده که پروژه بسیار قابل ‌توجهی است . در تمام مراحل بررسی این ابزار ، گامباس هیچگاه دچار مشکل نشد و همواره از خود چهره یک نرم‌ افزار پایدار را به‌ نمایش گذاشت . علاوه بر آن برنامه‌ های خروجی گامباس هم بسیار سریع اجرا می ‌شدند و از حجم پایینی برخوردار بودند .
برنامه‌ نویس گامباس در یکی از سایت ‌های پشتیبانی این نرم‌ افزار ، به کاربران اطمینان داده است که هیچ رویدادی در آینده نمی ‌تواند به ‌سادگی برنامه‌ های وی را برای توسعه گامباس تغییر دهد . Minisini قول داده است که نسخه ‌های آتی این نرم‌ افزار دارای امکانات دیباگ پیشرفته ‌تری باشد و از ابزار های دسترسی به بانک ‌های اطلاعاتی نیز پشتیبانی نماید .
خلاصه آن ‌که صرف نظر از آنکه چقدر می‌ توان به یک پروژه یک ‌نفره تکیه کرد ( و زمان برای فراگیری تکنیک‌ هایی صرف کرد که آینده تضمین‌ شده‌ ای ندارد ) ، مسلماً گامباس یکی از بهترین ابزار های برنامه‌ نویسی تحت لینوکس است که علاقه‌ مندان و آماتور های برنامه‌ نویسی تحت لینوکس می‌ توانند گام ‌های اولیه را به ‌کمک این ابزار بردارند .
منبع:وفاق
ارسال توسط کاربر محترم سایت : sajad2007